Podwójne wynagrodzenie członków zarządu jako koszt podatkowy spółki - wyrok NSA

Spółka może zaliczyć do kosztów podatkowych należności wypłacane członkowi zarządu z dwóch różnych tytułów prawnych pod warunkiem, że czynności wykonywane na podstawie różnych tytułów nie pokrywają się (wyrok NSA z 27 sierpnia 2020 r., sygn.akt II FSK 3010/19).

Stan faktyczny

Spółka z o.o. wypłacała dwóm członkom zarządu (prezesowi i wiceprezesowi) należności z tytułów:

• umowy o pracę oraz
• udziału w comiesięcznych posiedzeniach zarządu.

Kwoty wypłacane z obu tytułów spółka zaliczała do kosztów uzyskania przychodów i to właśnie zakwestionował organ podatkowy w trakcie kontroli przeprowadzonej w spółce.

Stanowisko organu podatkowego

Zdaniem organu, w sytuacji gdy zakresy czynności wykonywanych na obu podstawach są takie same, to nie ma podstaw do uznania wydatków poniesionych przez spółkę na wynagrodzenia z tytułu posiedzeń zarządu do kosztów uzyskania przychodów. Podwójne wynagrodzenie członków zarządu za wykonywanie tych samych zadań nie ma bowiem związku z przychodami podatnika (czy też z zabezpieczeniem źródła przychodów).

W efekcie organ wydał decyzję, w której wyłączył z kosztów podatkowych wynagrodzenia z tytułu posiedzeń zarządu. Spółka zaskarżyła tę decyzję do sądu.

Stanowisko WSA

Sąd uchylił decyzję. Zdaniem sądu z dokumentów zawierających zakresy obowiązków członków zarządu jako pracowników wynika, że do obowiązków prezesa należy przede wszystkim realizacja planów sprzedaży sporządzanych przez zarząd spółki, zaś do obowiązków osoby wiceprezesa - realizacja planów produkcji sporządzanych przez zarząd. Ponadto obydwaj mają obowiązek w ramach stosunku pracy wykonywać szereg czynności o typowo menadżerskim charakterze. Sąd porównał te obowiązki z zakresem obowiązków członków zarządu wynikającym z Kodeksu spółek handlowych. Po tym sąd doszedł do wniosku, że udział w posiedzeniach zarządu nie pokrywał się z powyższymi obowiązkami pracowniczymi, wobec czego dokonane przez organ wyłączenie z kosztów podatkowych było nieprawidłowe.

Stanowisko NSA

Sąd oddalił skargę kasacyjną organu. Zaakceptował argumentację WSA. NSA wskazał ponadto, że z protokołów dokumentujących posiedzenia członków zarządu spółki wynika, że na posiedzeniach tych omawiano wyłącznie bieżącą sytuację spółki. Omawiano m.in. kwestie związane z odejściem jednego z ważniejszych klientów spółki oraz konieczność poszukiwania nowych zleceniobiorców oraz dostawców. Nie ma wątpliwości, że czynności takie jak poszukiwanie nowych klientów czy omawianie bieżących spraw spółki pozostaje w bezpośrednim związku z osiągnięciem przez spółkę przychodu. Sąd zestawił przepisy Kodeksu spółek handlowych z umową spółki, która nie zawiera zastrzeżenia, by decyzje dotyczące bieżących spraw spółki podejmowane były na posiedzeniach, i na tej podstawie uznał, że wynagrodzenie członków zarządu za udział w posiedzeniach zarządu może być kosztem uzyskania przychodu spółki.

Od redakcji

Wypłacanie wynagrodzenia członkom zarządu z dwóch różnych tytułów może wynikać z różnych przyczyn. Mogą to być przyczyny organizacyjne, ale także podatkowe czy składkowe. Tego typu wypłata dywersyfikuje też źródła przychodu członka zarządu. Może to prowadzić do zmniejszenia jego sumarycznych zobowiązań. Przykładowo, odpłatne pełnienie funkcji członka zarządu w spółce na podstawie powołania nie stanowi tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS.

Z powyższego orzeczenia wynika ważna wskazówka, że spółka może zaliczyć do kosztów podatkowych należności wypłacane członkowi zarządu z dwóch różnych tytułów. Należy jednak przy tym zadbać o dwa elementy. Po pierwsze, czynności wykonywane na podstawie każdego z tych tytułów muszą być powiązane z przychodem spółki albo z zabezpieczeniem lub zachowaniem źródła przychodu spółki. Muszą zatem spełniać ogólną przesłankę uznania wydatku za koszt. Po drugie, czynności wykonywane na podstawie jednego tytułu muszą różnić się od czynności wykonywanych na podstawie drugiego. W tym punkcie można się spodziewać sporów z fiskusem i niestety ich rozstrzygnięcie na korzyść podatnika nie jest pewne.

Krzysztof Janczukowicz

 doktor prawa, radca prawny, specjalista w zakresie prawa podatkowego i karnego