Przyznanie dodatku funkcyjnego nauczycielowi zatrudnionemu w trakcie miesiąca kalendarzowego

PYTANIE: Jeśli nauczyciel jest zatrudniony w trakcie miesiąca, to czy dodatek funkcyjny przysługuje od miesiąca kolejnego, czy należy go podzielić proporcjonalnie do okresu trwania umowy, zgodnie z art. 39. ust. 1 Karty Nauczyciela?

ODPOWIEDŹ: Nauczyciel rozpoczynający lub kończący pracę w trakcie miesiąca powinien otrzymać dodatek funkcyjny proporcjonalnie za przepracowaną część miesiąca. Inaczej należałoby postąpić w sytuacji przyznania tego dodatku zatrudnionemu pedagogowi w trakcie miesiąca kalendarzowego. W takiej sytuacji dodatek ten powinien być wypłacany od następnego miesiąca.

UZASADNIENIE: Zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (dalej: Karta Nauczyciela), wysokość wynagrodzenia w czasie trwania stosunku pracy w związku z uzyskaniem kolejnego stopnia awansu zawodowego nauczyciela zmienia się z pierwszym dniem roku szkolnego następującego po roku szkolnym, w którym nauczyciel uzyskał wyższy stopień awansu. Zmiana wysokości wynagrodzenia z innych przyczyn następuje z pierwszym dniem najbliższego miesiąca kalendarzowego, jeżeli inne przyczyny nie nastąpiły od pierwszego dnia danego miesiąca kalendarzowego.

Z kolei jak stanowi z art. 39 ust. 2 Karty Nauczyciela, w razie zmiany miejsca pracy pociągającej za sobą zmianę wysokości wynagrodzenia prawo do wynagrodzenia odpowiadającego nowemu miejscu pracy przysługuje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, następującego po objęciu obowiązków pracowniczych w nowym miejscu pracy, jeżeli objęcie tych obowiązków nie nastąpiło od dnia pierwszego danego miesiąca kalendarzowego.

Nauczycielowi przysługuje wynagrodzenie miesięczne wypłacane z góry. Zasada dotyczy wynagrodzenia zasadniczego i stałych składników wynagrodzenia, np. dodatku za wysługę lat, dodatku motywacyjnego czy dodatku funkcyjnego. Natomiast składniki wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac, wypłaca się miesięcznie lub jednorazowo z dołu w ostatnim dniu miesiąca.

Przyznanie dodatku funkcyjnego w trakcie miesiąca

O ile kwestia zmiany wynagrodzenia nauczyciela z powodu awansu zawodowego nie wymaga wyjaśnień, o tyle forma zmiany wynagrodzenia z "innych przyczyn" będzie miała znaczenie kluczowe w omawianej sprawie. W tym zakresie warto zwrócić uwagę na uchwałę z 8 kwietnia 1998 r. (sygn. akt III ZP 5/98), w której Sąd Najwyższy stwierdził, że punktem odniesienia przy interpretacji ogólnikowego zwrotu o zmianie wysokości wynagrodzenia "z innych przyczyn" musi być nauczycielski system wynagradzania. Zgodnie z art. 30 ust. 1 Karty Nauczyciela, składa się on z wynagrodzenia zasadniczego i z dodatków, zależnych - w myśl ust. 2 tego przepisu - od wykonywanej funkcji, zajmowanego stanowiska, warunków pracy, osiąganych wyników pracy i specjalistycznych kwalifikacji. Uprawnienia w sferze dodatków do wynagrodzenia zasadniczego mogą być - zależnie od charakteru danego dodatku - uprawnieniami stałymi albo okresowymi i ulegać też korzystnej bądź niekorzystnej dla zainteresowanego zmianie pod względem swego wymiaru, zgodnie z zasadami określonymi w przepisach płacowych.

Norma wyrażona w art. 39 ust. 1 Karty Nauczyciela stanowi więc w istocie, że zarówno awansowanie do wyższego szczebla nauczycielskiego wynagrodzenia zasadniczego, jak też podwyżka bądź obniżka należnych doń dodatków następują z pierwszym dniem najbliższego miesiąca kalendarzowego, chyba że warunki dla dokonania takich zmian wysokości wynagrodzenia ziściły się w pierwszym dniu danego miesiąca kalendarzowego. Regulacja ta wyklucza wprawdzie możliwość żądania awansu lub przyznania (podwyższenia) dodatku z dniem spełnienia warunkujących je przesłanek, ale do końca danego miesiąca chroni też zainteresowanego przed pozbawieniem go prawa do danego dodatku (obniżeniem jego wysokości), co wiązałoby się z koniecznością zwrotu części wynagrodzenia. Wynagrodzenie nauczycielskie jest bowiem wypłacane miesięcznie z góry w pierwszym dniu miesiąca (art. 39 ust. 3 Karty Nauczyciela), zaś miesięcznie lub jednorazowo z dołu w ostatnim dniu miesiąca tylko w odniesieniu do tych składników wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac (art. 39 ust. 4 Karty Nauczyciela).

ZAPAMIĘTAJ!

Jeżeli nauczyciel zatrudniony w szkole w trakcie miesiąca objął stanowisko lub wykonuje zadania, z którymi przepisy prawa wiążą prawo do dodatku funkcyjnego - wówczas dodatek ten, naliczany według stawki określonej w regulaminie wynagradzania nauczycieli, będzie przysługiwać od następnego miesiąca.

Zmiana wynagrodzenia lub rozpoczęcie pracy i zakończenie pracy w trakcie miesiąca a dodatek funkcyjny

Przepisy Karty Nauczyciela nie stanowią podstawy do przyznania wysokości wynagrodzenia nauczyciela zatrudnianego w trakcie miesiąca w pełnej wysokości. Podstawy takiej nie zawierają również pozostałe przepisy Karty Nauczyciela. W takim przypadku, w myśl art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela, w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, zastosowanie znajdą przepisy ustawy z 26 czerwca 1976 r. - Kodeks pracy (dalej: k.p.). Sposób obliczania wynagrodzenia pracownika, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, gdy okres pozostawania pracownika w stosunku pracy nie obejmuje pełnego miesiąca, określa § 12 (wydanego na podstawie art. 297 k.p.) rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. Zgodnie z dyspozycją tego przepisu, w celu obliczenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik w tym miesiącu był nieobecny w pracy z innych przyczyn niż niezdolność do pracy spowodowana chorobą i za czas tej nieobecności nie zachowuje prawa do wynagrodzenia - miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu i otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy z tych przyczyn. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.

Nauczyciel rozpoczynający pracę w trakcie miesiąca, któremu przyznano pełnienie funkcji i otrzymał z tego tytułu dodatek funkcyjny, powinien otrzymać dodatek funkcyjny proporcjonalnie za przepracowaną część miesiąca.

PODSTAWA PRAWNA

• art. 39 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 2215)

• § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 927)

©℗

AGATA PISZKO

prawnik, członek stowarzyszenia audytorów wewnętrznych IIA Polska; posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie organizacji i zarządzania oświatą