Biura prowadzące księgi rachunkowe, doradcy podatkowi, adwokaci i radcowie prawni już od kilku lat objęci są obowiązkiem przestrzegania ustawowych obowiązków wynikających z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. 30 marca 2021 r. uchwalono zmianę tej ustawy (Dz.U. z 2021 r. poz. 815), która wprowadza bardzo istotne zmiany. Najistotniejsze z nich dotyczą rozszerzenia listy podmiotów obowiązanych do stosowania tych przepisów (m.in. o biura rachunkowe zajmujące się prowadzeniem ksiąg podatkowych) oraz modyfikacji i wprowadzenia nowych obowiązków w zakresie walki z praniem pieniędzy. Ich oczywistym wynikiem jest konieczność stworzenia procedur wewnętrznych od nowa przez jednostki, które zostały dołączone do listy jednostek obowiązanych, lub zmiana/modyfikacja stosowanych do tej pory procedur przez jednostki obecnie do tego zobowiązane.
Znowelizowane przepisy ustawy weszły w życie - co do zasady - 15 maja 2021 r. Jednak wiele z nich wejdzie w życie w terminie późniejszym, tj.:
- środków bezpieczeństwa finansowego, w tym wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego (m.in. podwyższające próg pozwalający na odstąpienie od stosowania środków bezpieczeństwa finansowego w odniesieniu do pieniądza elektronicznego),
- szkolenia pracowników,
- funkcjonowania oraz weryfikacji danych zawartych w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR),
- przepisy dotyczące procedury anonimowego zgłaszania naruszeń przepisów.
Najważniejsze zmiany w ustawie z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu wprowadzone ustawą z 30 marca 2021 r. o zmianie tej ustawy obejmują:
Według znowelizowanych przepisów do katalogu jednostek obowiązanych zostali dołączeni (od 31 lipca 2021 r.):
Ważne (!)
Na rozszerzonej liście instytucji obowiązanych znajdą się podmioty prowadzące księgi podatkowe, w tym również biura rachunkowe - bez względu na liczbę obsługiwanych klientów czy ich rodzaj.
Jakie są nowe obowiązki obecnych instytucji obowiązanych
Jednostki, które do tej pory były jednostkami obowiązanymi, muszą dokonać rewizji posiadanych procedur wewnętrznych i je zaktualizować, tak by były zgodne z wprowadzonymi nowelizacją zmianami. Mają na to czas w zasadzie do 31 października 2021 r. (pewnym wyjątkiem są jednostki, o które rozszerzono listę jednostek obowiązanych - te powinny posiadać procedury już 31 lipca 2021 r., a wiedząc, że nowe obowiązki wejdą od 31 października 2021 r., bezcelowe byłoby tworzenie procedur na kilka miesięcy bazujących na wkrótce zmieniających się przepisach). Zmiany w procedurach dotyczą m.in.:
Nowelizacja ustawy wprowadziła obowiązek rozszerzenia programu szkolenia pracowników z zasad stosowania przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Uzupełniła przepisy dotyczące szkoleń pracowników o obowiązek uwzględnienia w tych szkoleniach przepisów regulujących ochronę danych osobowych. Oprócz tego wprowadzono obowiązek przeprowadzania szkoleń, które zapewnią pracownikom aktualną wiedzę na temat realizacji obowiązków instytucji obowiązanej. Zmiany te wchodzą w życie 31 października 2021 r.
Nowelizacja rozszerza ochronę przysługującą osobom zgłaszającym podejrzane transakcje oraz zobowiązuje do uregulowania tego obowiązku w wewnętrznych procedurach anonimowego zgłaszania naruszeń przepisów.
W wyniku nowelizacji ochroną zostały objęte:
Zmianie uległ również zakres wymaganej ochrony. Według znowelizowanych przepisów ma on zapewniać co najmniej ochronę przed działaniami o charakterze represyjnym lub wpływającymi na pogorszenie sytuacji prawnej lub faktycznej dokonującego zgłoszenia lub też polegającymi na kierowaniu gróźb wobec tych osób.
Nowelizacja przyznała także pracownikom oraz innym osobom wykonującym czynności na rzecz instytucji obowiązanej, narażonym na działania odwetowe, uprawnienie do zgłaszania do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF) przypadków takich działań (zgłoszenie w postaci elektronicznej lub papierowej). Zmiany te wchodzą w życie 31 października 2021 r.
Znowelizowana ustawa ułatwia proces identyfikacji beneficjentów rzeczywistych. Od 31 października 2021 r. obligatoryjne jest jedynie ustalenie imienia i nazwiska beneficjenta rzeczywistego klienta. Inne wymienione w ustawie parametry tej identyfikacji będą następowały jedynie w przypadku posiadania tych informacji przez instytucję obowiązaną. Zmiany te wchodzą w życie 31 października 2021 r.
Po nowelizacji poza spółkami, które obecnie muszą wywiązywać się z obowiązków wobec CRBR, do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji zobowiązane będą od 31 października 2021 r. także:
• spółki partnerskie,
• fundacje,
• stowarzyszenia podlegające wpisowi do KRS,
• spółdzielnie,
• spółdzielnie europejskie,
• europejskie zgrupowania interesów gospodarczych,
• spółki europejskie oraz
• trusty
Nowelizacja rozszerzyła obowiązek stosowania środków bezpieczeństwa finansowego wobec dotychczasowych klientów instytucji obowiązanych. Według znowelizowanych przepisów zasadą jest stosowanie tych środków w odniesieniu do klientów, z którymi instytucje obowiązane utrzymują stosunki gospodarcze z uwzględnieniem wszakże rozpoznanego ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Stosowanie ich jest szczególnie uzasadnione, gdy:
Nowelizacja ustawy dodała również dwie kategorie sytuacji zwiększających ryzyko. O zwiększonym ryzyku świadczyć może:
Znowelizowana ustawa rozszerza także konieczność objęcia analizą wszystkich przeprowadzanych transakcji zarówno w ramach stosunków gospodarczych, jak i transakcji okazjonalnych. Od 31 października 2021 r. obowiązkiem jednostki jest wyjaśnienie okoliczności przeprowadzenia transakcji, ilekroć ujawnione zostaną transakcje:
Zmiany te wchodzą w życie 31 października 2021 r.
Nowelizacja ustawy doprecyzowała, jakie wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego należy podjąć w przypadku stosunków gospodarczych lub transakcji związanych z państwem trzecim wysokiego ryzyka. Owe wzmożone środki obejmują co najmniej:
Zmiany te wchodzą w życie 31 października 2021 r.
Ustawa nowelizująca zmieniła także:
Podstawa prawna:
ustawa z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 971; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 815
Paweł Muż
ekonomista, redaktor "Mk"
My i nasi partnerzy (w łącznej liczbie: 870), na podstawie wyrażonej zgody lub uzasadnionego interesu, przetwarzamy dane osobowe, takie jak: adresy IP i unikalne identyfikatory, wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam, reklamy oparte na ograniczonych danych i pomiarach reklam oraz podobne technologie w następujących celach: spersonalizowane reklamy, wybór spersonalizowanych treści, pomiar reklam i treści, badanie odbiorców oraz ulepszanie usług. Wykorzystanie ich pozwala nam zapewnić Państwu maksymalną wygodę przy korzystaniu z naszych serwisów poprzez zapamiętanie Państwa preferencji i ustawień na naszych stronach.
Pliki cookie, identyfikatory urządzeń lub podobne identyfikatory online (np. identyfikatory oparte na logowaniu, identyfikatory przypisywane losowo, identyfikatory sieciowe) w połączeniu z innymi informacjami (takimi jak rodzaj przeglądarki i informacje w niej zawarte, język, rozmiar ekranu, obsługiwane technologie itp.) mogą być przechowywane lub odczytywane na Twoim urządzeniu celem rozpoznania urządzenia za każdym razem, gdy następuje połączenie z aplikacją lub witryną internetową – w celach tutaj przedstawionych.
W dowolnym momencie mają Państwo możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących przetwarzanych informacji, a także wyrażenia sprzeciwu odnośnie przetwarzania tych danych lub ich wycofania, które na podstawie uzasadnionego interesu nie wymagają Państwa zgody. Wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania Państwa danych, którego dokonano na podstawie udzielonej wcześniej zgody.
W celu zmiany ustawień (przycisk "USTAWIENIA ZAAWANSOWANE") lub wycofania zgody (przycisk "WYCOFUJĘ ZGODĘ") na przetwarzanie danych, należy wyświetlić okno z ustawieniami, klikając w link "Zmień ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce strony.
Dalsze korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących prywatności oznacza ich akceptację, co będzie skutkowało zapisywaniem danych osobowych opisanych powyżej na Państwa urządzeniach przez wszystkie serwisy internetowe Spółek Grupy INFOR PL.
Więcej informacji o zamieszczanych plikach cookie, możliwości zmiany ustawień prywatności oraz polityce przetwarzania danych znajdą Państwo w Polityce Prywatności Grupy INFOR PL i Polityce Cookies Grupy INFOR PL