Czy można potrącić z wynagrodzenia pracownika, bez jego zgody, prywatny wydatek opłacony służbową kartą płatniczą

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Zasady dokonywania potrącenia z wynagrodzenia. Wynagrodzenie za pracę podlega szczególnej ochronie. Jednym z elementów ochrony wynagrodzenia pracowniczego jest ograniczenie w dokonywaniu potrąceń. Co do zasady pracodawca musi uzyskać zgodę pracownika na potrącenie jakiejkolwiek kwoty z jego wynagrodzenia. Tylko w kilku określonych przypadkach pracodawca może dokonać potrącenia bez zgody pracownika. Należą do nich potrącenia z tytułu:

• sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
• sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
• zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
• kar pieniężnych za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy.

Na dokonanie potrącenia z innych tytułów wymagana jest pisemna zgoda pracownika. Zgoda na potrącenie dobrowolne musi być udzielona na konkretną kwotę.

Zaliczka w postaci karty płatniczej. Zaliczka pieniężna może być udzielona nie tylko jako gotówka. Może mieć formę przelewu bankowego czy karty kredytowej, co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego (np. wyrok z 20 sierpnia 2008 r., I PK 39/08, OSNP 2010/1-2/9).

SN

Udzielenie pracownikowi przez pracodawcę zaliczki pieniężnej podlegającej rozliczeniu na podstawie art. 87 § 1 pkt 3 k.p. może nastąpić przez umożliwienie korzystania z karty kredytowej.

Potrącenie zaliczki z wynagrodzenia za pracę odbywa się na ogólnych zasadach. Po pierwsze, pracodawca jest obowiązany dokonywać potrąceń z wynagrodzenia w ściśle określonej kolejności (art. 87 § 1 Kodeksu pracy). Po drugie, w przypadku zbiegu kilku tytułów kolejne należności mogą zostać potrącone dopiero po dokonaniu w dopuszczalnych granicach potrąceń należności wymienionych jako pierwsze.

PRZYKŁAD

Pracownik otrzymuje miesięczne wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 8200 zł brutto. We wrześniu 2021 r. pracownik otrzymał dodatkowo premię w wysokości 15% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Pracownik ma do dyspozycji firmową kartę kredytową, z której w sierpniu 2021 r. dokonał płatności na cele prywatne za 1213,91 zł. Dodatkowo wynagrodzenie za pracę zajęte jest przez komornika sądowego. Wysokość zajęcia niealimentacyjnego, jakie pozostało do spłacenia, wynosi 948,46 zł. Pracownik ma prawo do kwoty zmniejszającej podatek i korzysta z podwyższonych kosztów uzyskania przychodu, nie przystąpił do PPK.

Wynagrodzenie brutto wynosi 9430 zł [8200 zł + 1230 zł (8200 zł x 15%)], co stanowi 6746,80 zł netto.

Kwota wolna od potrąceń w 2021 r. dla pracownika pełnoetatowego w wieku powyżej 26 roku życia, który zrezygnował z PPK, przy zastosowaniu kosztów podwyższonych oraz kwoty zmniejszającej podatek wynosi 2069,67 zł.

Potrącenie z wynagrodzenia pracownika może zostać dokonane do wysokości 50% kwoty przypadającej do wypłaty, tj.:

• 6746,80 zł x 50% = 3373,40 zł (granica potrącenia).

Suma zajęcia niealimentacyjnego oraz potrącenie z tytułu prywatnego wydatku opłaconego służbową kartą wynosi 2162,37 zł (1213,91 zł + 948,46 zł).

Jest to niższa kwota niż dopuszczalna granica potrącenia (2162,37 zł < 3373,40 zł). Po dokonaniu potrącenia zostanie też zachowana kwota wolna od potrąceń (6746,80 zł - 2162,37 zł = 4584,43 zł; 4584,43 zł > 2069,67 zł). Zatem pracodawca może potrącić z wynagrodzenia oba ww. zobowiązania. Gdyby wysokość potrącenia była wyższa od kwoty, do której pracodawca ma prawo dokonać potrącenia, w pierwszej kolejności musi dokonać potrącenia komorniczego. Dopiero po spłacie zajęcia komorniczego pracodawca może potrącić należność na pokrycie wydatków prywatnych pracownika opłaconych firmową kartą.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 87-87¹, art. 91, art. 108 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1162

POWOŁANE ORZECZENIA SĄDÓW:

• wyrok SN z 20 sierpnia 2008 r. (I PK 39/08, OSNP 2010/1-2/9)

Anna Frączek

specjalista ds. kadr i płac, praktyk z zakresu prawa pracy