Dodatek stażowy pracownika samorządowego zatrudnionego w kilku jednostkach

PROBLEM: Pracownik jest zatrudniony w jednostce budżetowej w pełnym wymiarze etatu. Jest to jego podstawowe miejsce pracy. Pracuje też w urzędzie gminy w wymiarze 1/4 etatu. Czy urząd gminy jest zobowiązany wypłacać pracownikowi dodatek za wysługę lat, jeżeli jest to jego drugie (dodatkowe) miejsce zatrudnienia? Jeśli tak, to które okresy pracy wliczymy do okresu zatrudnienia na potrzeby wypłaty dodatku stażowego?

ODPOWIEDŹ: Pracodawca w każdej samorządowej jednostce organizacyjnej musi wypłacać pracownikowi dodatek za wieloletnią pracę, jeżeli spełnia on przesłanki jego otrzymania. Ani ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: ustawa o pracownikach samorządowych), ani rozporządzenie Rady Ministrów z 15 maja 2018 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (dalej: rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych) nie wprowadzają ograniczenia dotyczącego otrzymywania tego dodatku tylko w jednej samorządowej jednostce, np. stanowiącej podstawowe zatrudnienie. Do stażu wlicza się zakończone okresy zatrudnienia, a jeżeli pracownik był zatrudniony równocześnie w ramach więcej niż jednego zakończonego stosunku pracy, do okresu uprawniającego do dodatku za wieloletnią pracę wlicza się jeden z tych okresów zatrudnienia. Tak wynika z § 7 ust. 4 rozporządzenia z 15 maja 2018 r. Prawodawca wyraźnie mówi w tym przepisie o zakończonym stosunku pracy. Oznacza to, że w "podstawowym miejscu pracy" nie wlicza się lat pracy w urzędzie gminy (dodatkowym miejscu pracy) i odwrotnie.

UZASADNIENIE: Rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych nie zawiera analogicznej regulacji, która zawarta była w nieobowiązującym już rozporządzeniu Rady Ministrów z 18 marca 2009 r., którego § 7 ust. 4 stanowił, że jeżeli praca w urzędzie lub jednostce stanowi dodatkowe zatrudnienie, do okresu dodatkowego zatrudnienia nie podlegają zaliczeniu okresy zatrudnienia podstawowego. W praktyce przepis ten powodował wątpliwości. Nie określono w nim, co należy rozumieć przez pojęcie zatrudnienia podstawowego i dodatkowego zatrudnienia. Występowały więc nierozwiązywalne problemy związane z zaliczeniem danego zatrudnienia do podstawowego czy dodatkowego. Rodziły się pytania, np. jakie kryteria powinny decydować o zaliczeniu danego zatrudnienia do którejś z tych grup. Czy decydujący był wymiar etatu, czy termin nawiązania stosunku pracy, wysokość osiąganego wynagrodzenia? Co w sytuacji np. radcy prawnego zatrudnionego w czterech jednostkach samorządu terytorialnego na 1/4 etatu w każdej (gdy nawiązanie stosunku pracy nastąpiło w tym samym dniu)?

Zakończone okresy zatrudnienia przy braku ograniczenia do liczby etatów

Wymienione wątpliwości uwzględnił prawodawca w nowym rozporządzeniu w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. W uzasadnieniu do projektu zauważono, że: Z uwagi na to, że przepisy ustawy nie różnicują wliczania poprzednich okresów zatrudnienia w odniesieniu do dodatku za wieloletnią pracę, nagrody jubileuszowej oraz odprawy przysługującej w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, a także nie stosują pojęć "dodatkowe" i "podstawowe" zatrudnienie, zrezygnowano ze stosowania tych określeń w odniesieniu do dodatku za wieloletnią pracę, które także w praktyce budzą wątpliwości. Przyjęto, analogicznie jak w odniesieniu do nagrody jubileuszowej, że przy ustalaniu prawa do dodatku za wieloletnią pracę przysługującego pracownikowi, który był zatrudniony równocześnie w ramach więcej niż jednego zakończonego stosunku pracy, do okresu uprawniającego do dodatku za wieloletnią pracę wlicza się jeden z tych okresów zatrudnienia (§ 7 ust. 4). Podobne uregulowania funkcjonują w przepisach dotyczących m.in. pracowników służby cywilnej, pracowników zatrudnionych w niektórych państwowych jednostkach sfery budżetowej, pracowników zatrudnionych w niektórych jednostkach organizacyjnych resortu sprawiedliwości.

Wymagany staż pracy

Dodatek za wieloletnią pracę (nazywany też potocznie stażowym lub wysługą) jest obligatoryjnym składnikiem wynagrodzenia, jeżeli pracownik spełnia warunek do jego otrzymania. Warunkiem do przyznania dodatku jest określony staż pracy. Określony on został w art. 38 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych. Dodatek ten przysługuje więc po udowodnieniu przez pracownika 5-letniego ogólnego stażu pracy, a więc odbytym u różnych pracodawców (zarówno z sektora finansów publicznych, jak i spoza niego). Nie jest więc wymagane, aby 5-letni okres samorządowiec przepracował w jednostkach czy urzędach samorządowych, czy w ogóle w jednostkach organizacyjnych sfery budżetowej.

W regulaminie wynagrodzeń nie można zatem ustalić, że do okresów pracy uprawniających do dodatku stażowego wlicza się tylko staż zakładowy, tj. okres zatrudnienia na podstawie stosunku pracy u danego pracodawcy.

Inne okresy zaliczane do stażu pracy

Ponadto do minimalnego 5-letniego okresu pracy, którego upływ uprawnia pracownika samorządowego do dodatku za wieloletnią pracę, wliczamy również inne okresy (o charakterze niepracowniczym), uwzględniane na podstawie odrębnych przepisów do stażu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Do takich pozapracowniczych okresów należą m.in. okresy:

• pozostawania bez pracy przez osobę przywróconą przez sąd do pracy na poprzednich warunkach;
• za jakie zatrudniony otrzymał odszkodowanie z tytułu skrócenia wypowiedzenia;
• pracy w gospodarstwie rolnym pod pewnymi warunkami;
• pracy nakładczej, kiedy chałupnik uzyskiwał wynagrodzenie w wysokości co najmniej połowy najniższego wynagrodzenia;
• odbytej czynnej służby wojskowej;
• zatrudnienia obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych;
• pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Przykład

Od 1 czerwca 2010 r. pracownik jest nieprzerwanie zatrudniony w szkole w pełnym wymiarze etatu na stanowisku administracyjnym. Od 1 marca 2019 r. podjął on dodatkową pracę w urzędzie gminy w wymiarze 1/4 etatu. Przed zatrudnieniem w szkole pracownik ten udowodnił:

• 7 lat pracy w innym zakładzie pracy, potwierdzone świadectwem pracy;

• 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, potwierdzone zaświadczeniem z urzędu pracy.

Główny pracodawca, tj. szkoła, na dzień 1 marca 2019 r. wypłaca pracownikowi dodatek za wysługę lat w wysokości 16% wynagrodzenia zasadniczego, gdyż:

• 7 lat (zatrudnienie zakończone) + 6 miesięcy (zasiłek dla bezrobotnych) + 8 lat i 9 miesięcy (obecne zatrudnienie) = 16 lat i 3 miesiące.

Natomiast urząd gminy ustalił pracownikowi dodatek stażowy w wysokości 7% wynagrodzenia zasadniczego, gdyż okresu pracy w szkole jako okresu niezakończonego nie wlicza się do okresów uprawniających do wysługi.

PODSTAWY PRAWNE

• art. 38 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1260; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1669)

• § 7 rozporządzenia Rady Ministrów z 15 maja 2018 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 936; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2437)

©℗

LESZEK JAWORSKI

prawnik, specjalista ds. prawa pracy, absolwent studiów doktoranckich na WPiA Uniwersytetu Warszawskiego