Jak w 2022 r. będziemy wystawiać faktury

W 2022 r. podatnicy będą mieli wybór, jak fakturować swoją sprzedaż. Będą mogli pozostać przy dotychczasowym systemie fakturowania (faktury papierowe lub elektroniczne w dowolnym formacie) albo skorzystać z nowych zasad, czyli wystawiać ustrukturyzowane faktury za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (tzw. KSeF). Będzie możliwe także stosowanie systemu mieszanego(stare i nowe metody).

Od nowego roku zostanie wprowadzona możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych jako jednej z dopuszczalnych form dokumentowania transakcji - obok faktur papierowych i obecnie występujących w obrocie gospodarczym faktur elektronicznych. Przyjmuje się, że faktura ustrukturyzowana będzie uznana za rodzaj faktury elektronicznej. Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która wprowadzi tą zmianę, została 1 października 2021 r. uchwalona przez Sejm i przekazana do Senatu.

1. Jak będzie działał KSeF

Faktury ustrukturyzowane będą wystawiane i otrzymywane przez podatników przy użyciu systemu teleinformatycznego KSeF, za pomocą oprogramowania interfejsowego.

Ważne

Faktury ustrukturyzowane będą wystawiane i otrzymywane przez podatników za pośrednictwem systemu teleinformatycznego KSeF.

KSeF to system teleinformatyczny służący do m.in.:

• uwierzytelniania oraz weryfikacji uprawnień posiadanych przez podatnika oraz podmiot uprawniony do dostępu do KSeF,
• powiadamiania podatnika lub podmiot uprawniony o posiadanych uprawnieniach do wystawiania i dostępu do faktur ustrukturyzowanych,
• otrzymywania faktur ustrukturyzowanych,
• wystawiania i przechowywania faktur ustrukturyzowanych,
• oznaczania faktur numerem identyfikującym przydzielonym przez ten system,
• weryfikowania zgodności wystawionej faktury ustrukturyzowanej z udostępnionym przez MF jej wzorem.

System ten będzie służył do analizy i kontroli prawidłowości danych z faktur ustrukturyzowanych. Dodatkowo będzie on kierował do podatnika lub osoby uprawnionej do wystawiania faktury ustrukturyzowanej następujące powiadomienia o:

• dacie i czasie wystawienia faktury ustrukturyzowanej oraz numerze identyfikującym fakturę ustrukturyzowaną, przydzielonym przez ten system,
• odrzuceniu faktury ustrukturyzowanej - w przypadku niezgodności z wzorem faktury ustrukturyzowanej,
• braku możliwości wystawienia faktury ustrukturyzowanej - w przypadku niedostępności KSeF.

KSeF powiadomi również podmiot, który nie posiada uprawnień do dostępu do KSeF w celu wystawienia lub dostępu do faktur ustrukturyzowanych, o braku możliwości wystawienia faktur ustrukturyzowanych lub dostępu do tych faktur.

W 2022 r. korzystanie z tego systemu będzie dobrowolne.

2. Jak będą wystawiane ustrukturyzowane faktury w KSeF

Sposób wystawiania faktur ustrukturyzowanych. Faktury ustrukturyzowane będą sporządzane (przygotowywane) przez podatnika w jego lokalnych lub chmurowych systemach finansowo-księgowych według wzoru udostępnionego przez MF, a następnie przesyłane do KSeF za pomocą API. MF udostępniło roboczą wersję e-Faktury (FA_VAT), aby umożliwić dostosowanie systemów informatycznych do tego rozwiązania. Podatnik, który będzie chciał korzystać z tego systemu, będzie musiał zaktualizować obecnie stosowane oprogramowanie księgowe, aby móc się połączyć z KSeF.

Mikroprzedsiębiorcy zyskają również dostęp do funkcjonalności oferowanych przez MF. W tym celu zostanie zmodyfikowana aplikacja webowa e-Mikrofirma.

Po przesłaniu faktury KSeF przydzieli numer identyfikujący tę fakturę w systemie z oznaczeniem daty i czasu. Numer identyfikujący fakturę będzie miał charakter systemowy i nie należy go utożsamiać z numerem stanowiącym element faktury.

W dniu przydzielenia fakturze ustrukturyzowanej przez system numeru ją identyfikującego będzie ona uznawana za wystawioną i jednocześnie za otrzymaną przez nabywcę.

Akceptacja faktury przez odbiorcę. Odbiorca będzie musiał zaakceptować taki sposób przesyłania mu tych faktur. W tym celu trzeba będzie uwierzytelnić się w systemie. Po uwierzytelnieniu się w systemie podatnik będzie mógł:

• przeglądać wystawione i otrzymane faktury ustrukturyzowane,
• przesłać w formacie XML lub przekonwertować do PDF dowolną fakturę lub paczkę faktur.

Jeżeli odbiorca faktury nie wyrazi akceptacji, faktura ustrukturyzowana będzie mogła być przesłana temu podmiotowi w postaci z nim uzgodnionej. Sprzedawca nie utraci jednak prawa do wystawiania faktury w tym systemie.

Dostęp do faktur. Poza podatnikiem faktury ustrukturyzowane będzie mógł wystawić lub będzie mógł mieć do nich dostęp również inny podmiot uprawniony. Zostanie wprowadzona możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych w imieniu podatnika lub dostępu do takich faktur np. dla biura rachunkowego lub konkretnej osoby.

Duplikaty faktur ustrukturyzowanych. Do faktur ustrukturyzowanych nie będą miały zastosowania przepisy regulujące zasady wystawiania duplikatów faktur, określone w art. 106l ustawy o VAT, ponieważ nie będzie istniała możliwość zagubienia lub zniszczenia faktury wystawionej za pośrednictwem KSeF.

3. Jak będą wystawiane faktury korygujące do faktur ustrukturyzowanych

Faktura ustrukturyzowana będzie mogła być korygowana tylko w postaci faktury ustrukturyzowanej.

Natomiast pozostałe faktury będą mogły być korygowane:

• według zasad dotychczas obowiązujących (w tym przypadku korekta "in minus" podstawy opodatkowania i podatku należnego będzie odbywać się zgodnie z zasadami określonymi w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT) albo
• w postaci faktury korygującej ustrukturyzowanej, czyli wystawionej za pośrednictwem KSeF.

Jeśli faktura korygująca "in minus" zostanie wystawiona w formie ustrukturyzowanej, to zarówno nabywca, jak i sprzedawca nie będą musieli posiadać dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie oraz spełnienie warunków do obniżenia podstawy opodatkowania. Wynika to z faktu, że system KSeF będzie wyposażony w funkcjonalność, która umożliwi otrzymanie automatycznej informacji o odebraniu faktury korygującej w postaci faktury ustrukturyzowanej przez podatnika. Podatnik będzie mógł pomniejszyć podstawę opodatkowania oraz kwotę należnego VAT już w okresie rozliczeniowym, w którym wystawił fakturę korygującą w postaci ustrukturyzowanej.

Ważne

Podatnik będzie mógł pomniejszyć podstawę opodatkowania oraz kwotę należnego VAT już w okresie rozliczeniowym, w którym wystawił fakturę korygującą w postaci ustrukturyzowanej. Nie będzie musiał spełnić żadnych dodatkowych warunków.

Także nabywca będzie obniżał VAT z chwilą otrzymania faktury korygującej wystawionej w KSeF.

Zostanie natomiast wyłączona możliwość wystawienia noty korygującej w postaci ustrukturyzowanej. KSeF nie przewiduje możliwości wystawiania i przesyłania not korygujących w postaci ustrukturyzowanej do faktur ustrukturyzowanych. Wynika to z ich specyfiki, tj. okoliczności, że wymagają akceptacji odbiorcy. Podatnik nie zostanie jednak pozbawiony możliwości wystawiania not korygujących. Noty korygujące będą wystawiane i otrzymywane na zasadach dotychczasowych, zgodnie z art. 106k ust. 1-4 ustawy o VAT, tj. poza KSeF.

4. Jak będą przechowywane faktury w KSeF

Zostanie wprowadzona zasada, że faktury ustrukturyzowane będą przechowywane w KSeF przez okres 10 lat, licząc od końca roku, w którym zostały wystawione. Do faktur ustrukturyzowanych nie będą zatem miały zastosowania przepisy dotyczące przechowywania i archiwizacji faktur, o których mowa w art. 112 i 112a ustawy o VAT. W KSeF to administracja podatkowa zapewni przechowywanie wystawionych za jego pośrednictwem faktur. Tym samym administracja podatkowa będzie posiadała natychmiastowy dostęp do tych faktur. Funkcjonalność ta ułatwi kontrolę dokumentacji podatkowej, a jednocześnie odciąży podatników od obecnie wymaganego obowiązku np. w czasie prowadzenia postępowań wyjaśniających. Gdy jednak po upływie 10 lat zobowiązanie podatnika nie przedawni sie, będzie on musiał przechowywać faktury poza systemem.

5. Jakie ułatwienia przewidziano dla podatników korzystających z ustrukturyzowanych faktur

Wystawianie ustrukturyzowanych faktur będzie w 2022 r. dobrowolne, ale zostanie także wprowadzony system zachęt dla podatników, którzy będą jej wystawiali.

5.1. Zwrot we wcześniejszym terminie

Dla podatników, którzy będą wystawiali wyłącznie faktury ustrukturyzowane, zostanie wprowadzona preferencja w postaci skróconego do 40 dni terminu zwrotu VAT.

Dla uzyskania zwrotu w terminie 40 dni konieczne będzie spełnienie łącznie następujących warunków, tj.:

• podatnik wystawia wyłącznie faktury ustrukturyzowane z wykorzystaniem KSeF w okresie rozliczeniowym, w odniesieniu do którego ubiega się o zwrot VAT, w związku z wykonywaniem czynności, dla których występował obowiązek wystawienia faktur, uwzględnionych w rozliczeniu (nie dotyczy to paragonów uznanych za faktury uproszczone);

Ważne

Uzyskanie zwrotu w terminie 40 dni będzie możliwe tylko w przypadku podatników wystawiających w całym okresie rozliczeniowym wyłącznie faktury ustrukturyzowane.

• podatnik przez 12 kolejnych miesięcy poprzedzających bezpośrednio okres, w rozliczeniu za który została wykazana różnica podatku do zwrotu, był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, składał za każdy okres rozliczeniowy deklaracje oraz posiadał rachunek rozliczeniowy lub imienny SKOK aktywny na białej liście;
• kwota podatku naliczonego lub kwota różnicy podatku nierozliczona w poprzednich okresach rozliczeniowych i wykazana w deklaracji do zwrotu w analizowanym okresie nie przekracza 3000 zł.

5.2. Zwolnienie z obowiązku udostępniania faktur w formacie JPK na żądanie organów podatkowych

Podatnicy zostaną zwolnieni z obowiązku przesyłania na żądanie organów podatkowych faktur w formacie JPK_FA, gdy zostaną one wystawione w formie ustrukturyzowanej. Dane te będą dostępne dla organów podatkowych w KSeF, a zatem ich dodatkowe przesyłanie nie miałoby uzasadnienia.

5.3. Ułatwienia w rozliczaniu ustrukturyzowanych faktur korygujących

Gdy podatnik będzie wystawiał również faktury korygujące w formacie ustrukturyzowanym, nie będą go obowiązywały obecne wymogi dotyczące rozliczania faktur korygujących "in minus". Nie będzie musiał gromadzić dokumentacji potwierdzającej prawo do korekty. Taka faktura korygująca będzie rozliczana w miesiącu jej wystawienia.

6. Zmiany w zasadach fakturowania

Przy okazji wprowadzania KSeF ustawodawca postanowił wprowadzić zmiany w zasadach fakturowania, które dotkną zarówno faktury papierowe, jak i elektroniczne wystawiane na dotychczasowych zasadach oraz faktury ustrukturyzowane.

Faktury będzie można wystawiać 60 dni (obecnie 30 dni) przed dniem dokonania dostawy, wykonaniem usługi lub otrzymaniem zaliczki.

Ponadto faktury będą mogły zawierać mniej elementów, co przedstawia tabela.

Elementy, których nie będą musiały posiadać faktury

Podsumowując, korzystanie z KSeF będzie dobrowolne. Jak poinformowało MF, dopiero od 2023 r. trzeba będzie obowiązkowo korzystać z tego systemu. Będzie to wymagało dostosowania systemu księgowego do nowych zadań. W momencie wystawienia faktury organ podatkowy będzie miał do niej dostęp. Będą jednak plusy tego rozwiązania. W trakcie kontroli nie będziemy musieli udostępniać faktur, gdyż organ będzie miał do nich bieżący dostęp. Uproszczone będzie rozliczanie ustrukturyzowanych faktur korygujących. Nie trzeba będzie gromadzić dokumentacji.

Podatnicy mają jeszcze trochę czasu, aby podjąć decyzję. Warto się nad tym zastanowić.

Joanna Dmowska

ekspert w zakresie VAT