8/2021, data dodania: 19.07.2021 JPK_VAT, GTU oraz oznaczenia transakcji - po zmianach od 1 lipca 2021 r.
Od 1 lipca 2021 r. zmieniły się zasady prowadzenia ewidencji VAT, oznaczania sprzedaży kodami GTU oraz stosowania oznaczeń niektórych transakcji. Oznacza to, że już w rozliczeniu za lipiec 2021 r. podatnik musi przygotować plik JPK_VAT zgodnie z nowymi zasadami.
Zmiany zostały wprowadzone z dniem 1 lipca 2021 r. rozporządzeniem Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 29 czerwca 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2021 r. poz. 1179).
Nowelizacja wprowadza istotne zmiany nie tylko w zakresie oznaczania transakcji (procedur szczególnych) oraz grup towarów i usług w pliku JPK_VAT (kody GTU), ale także rozszerza zakres raportowanych danych o te związane z VAT-owskim pakietem e-commerce, który również zaczął obowiązywać od 1 lipca 2021 r.
Zgodnie z komunikatem MF z 1 lipca 2021 r., aby umożliwić sprawne rozliczanie podatku od towarów i usług za okresy od lipca do grudnia 2021 r., stosujemy obecną strukturę JPK_VAT z deklaracją (JPK_V7M i JPK_V7K) z odpowiednimi modyfikacjami.
UWAGA!
Obowiązujące od 1 lipca 2021 r. zmiany definicji dla wybranych grup towarów i usług (GTU) oraz wybranych procedur należy stosować od 1 lipca 2021 r. mimo braku zmian struktury JPK_VAT z deklaracją.
Do czasu zmiany struktury JPK_VAT z deklaracją dalej obowiązuje zalecenie przejściowego sposobu oznaczania kodem "GB" transakcji towarowych z kontrahentami z Irlandii Północnej.
Bez oznaczenia "MPP"
Jedną z kluczowych zmian wprowadzonych nowelizacją jest likwidacja obowiązku oznaczania transakcji objętych mechanizmem podzielonej płatności. Tym samym Ministerstwo Finansów nie tylko wycofało się z pomysłu oznaczania symbolem "MPP" wszystkich transakcji objętych mechanizmem podzielonej płatności. Pierwotnie MF planowało objąć obowiązkiem oznaczania także takie transakcje, w których split payment był stosowany dobrowolnie. Ostatecznie jednak z tego pomysłu zrezygnowało i całkowicie zniosło obowiązek stosowania w ewidencji oznaczenia "MPP". Zmianę tę należy ocenić pozytywnie, bowiem wskazane w pierwszym projekcie rozporządzenia rozwiązanie mogłoby doprowadzić do tego, że daną transakcję należałoby weryfikować kilkakrotnie.
Ostateczna rezygnacja z oznaczenia "MPP" jest bez wątpienia jedną z najbardziej odczuwalnych zmian, która znacznie ułatwi pracę księgowych.
Zmiana ta oznacza, że od 1 lipca 2021 r. nie należy stosować oznaczenia "MPP" zarówno w części sprzedażowej, jak i zakupowej ewidencji - nie należy wypełniać tego pola.
Oznaczenie TP po staremu
Nowelizacja nie wprowadza zmian w obowiązku oznaczania transakcji z podmiotami powiązanymi kodem "TP". W pierwszym projekcie rozporządzenia MF proponowało wprowadzenie progu 15 000 zł, którego przekroczenie oznaczałoby konieczność stosowania oznaczenia "TP" dla transakcji zawartej pomiędzy podmiotami powiązanymi. Rozwiązanie to budziło wiele wątpliwości. Jedną z nich było to, czy symbol ten miał być stosowany dopiero po przekroczeniu progu 15 000 zł czy już od pierwszej złotówki transakcji, która potencjalnie mogłaby przekroczyć tę kwotę.
Ostatecznie zmian w tym zakresie nie wprowadzono. Podatnicy nadal są obowiązani oznaczać wszystkie transakcje z podmiotami powiązanymi. Od tej zasady wprowadzono jeden wyjątek dotyczący przypadku, gdy są to powiązania ze Skarbem Państwa i jednostkami samorządu terytorialnego. Praktycznie więc sprzedaż towaru za 5 zł dokonana pomiędzy zięciem a teściową nadal musi być oznaczana symbolem "TP". Mając na uwadze takie transakcje, pierwotny pomysł MF mógłby uprościć rozliczenia podatników. Szczególnie, że wątpliwe jest, czy takie informacje są rzeczywiście niezbędne organom podatkowym. Rezygnacja z ich raportowania byłaby znacznym ułatwieniem dla podatników.
Zmiany związane z pakietem e-commerce
Z uwagi na wejście w życie zmian związanych z pakietem VAT-owskim e-commerce nowelizacja rozporządzenia przewiduje usunięcie oznaczeń "SW" oraz "EE" (oznaczenie "EE" ma być stosowane do końca 2021 r.). W ich miejsce wprowadzone zostanie oznaczenie "WSTO_EE".
Ma być ono stosowane w przypadku wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO), która zastąpiła dotychczasową sprzedaż wysyłkową oraz usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne świadczone na rzecz konsumentów z innych krajów UE.
Symbol "IED" będzie musiał być stosowany przez podatników, którzy ułatwiają dostawy towarów (do wartości 150 euro) z krajów trzecich i nie korzystają przy tym z procedur szczególnych, tj. IOSS bądź OSS. W tym przypadku chodzi głównie o sprzedażowe platformy internetowe.
Oznaczenia "WSTO-EE" oraz "IED" będą jednak stosowane dopiero od rozliczeń za styczeń 2022 r., bowiem w okresie od lipca do grudnia 2021 r. do WSTO oraz świadczenia m.in. usług telekomunikacyjnych na rzecz osób niebędących podatnikami, którzy mają siedzibę bądź miejsce zamieszkania w kraju należącym do UE (innym niż Polska), należy nadal stosować oznaczenie "EE".
Podsumowując, w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2021 r.:
- Nie należy stosować oznaczenia transakcji SW - nie należy wypełniać tego pola.
- Należy stosować oznaczenie "EE" dla każdej z następujących rodzajów transakcji:
-
- wewnątrzwspólnotowej sprzedaży na odległość towarów, które w momencie rozpoczęcia ich wysyłki lub transportu znajdują się na terytorium kraju,
- świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.
-
Nowe oznaczenia "WSTO_EE" oraz "IED" mają być stosowane dopiero począwszy od rozliczeń za styczeń 2022 r. w ramach nowego wzoru dokumentu JPK_VAT, który ma być wdrożony począwszy od rozliczeń za styczeń 2022 r.
Ulga na złe długi - obowiązek wykazywania dat
Przy okazji nowelizacji MF rozszerzyło zakres raportowanych danych w ewidencji podatku należnego w przypadku dokonywania korekt tego podatku na podstawie art. 89a ust. 1 i 4 ustawy o VAT (tzw. ulga na złe długi). Nowelizacja wprowadza obowiązek wykazywania daty upływu terminu płatności lub daty dokonania zapłaty w przypadku dokonywania takich korekt. Wprowadzenie tego obowiązku ma ułatwić organom podatkowym weryfikację, czy podatnik mógł zastosować ulgę na złe długi bez konieczności prowadzenia dodatkowych czynności sprawdzających.
UWAGA!
Podatnicy mają obowiązek wykazywania w ewidencji i JPK dat upływu terminu płatności lub dokonania zapłaty w przypadku korekt dokonanych zgodnie z art. 89a ust. 1 i 4 ustawy o VAT dopiero począwszy od rozliczenia za styczeń 2022 r.
Faktury uproszczone i bilety - ewidencjonowane zbiorczym wpisem
W nowelizacji rozporządzenia Minister Finansów dodał wyłączenie, w myśl którego w ewidencji nie będą wykazywane odrębnie faktury uproszczone (paragony z NIP do kwoty 450 zł). Problem raportowania faktur uproszczonych jednak nie zniknął, bowiem w przekazywanych na żądanie organów podatkowych plikach JPK_FA muszą być wykazywane pojedynczo.
Nowelizacja rozporządzenia wprowadziła też możliwość zbiorczego wykazywania jednorazowych biletów za przejazd płatną autostradą lub biletów za przejazd wystawionych przez podatników uprawnionych do przewozu osób (na dowolną odległość) kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami.
Łączy się to z nowelizacją rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur, zgodnie z którą z dniem 1 lipca 2021 r. każdy bilet jest uznawany za fakturę i uprawnia do odliczenia podatku naliczonego, niezależnie od odległości przejazdu. Poprzednio za fakturę uznawano jedynie bilety za przejazd na odległość większą niż 50 kilometrów. Przejazd na mniejsze odległości musiał być udokumentowany odrębną fakturą. Zmiana w tym zakresie została wprowadzona rozporządzeniem Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 17 czerwca 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wystawiania faktur (Dz.U. z 2021 r. poz. 1105).
Kody GTU
W celu wyeliminowania różnic pomiędzy strukturą JPK_VAT a wskazanymi w rozporządzeniu oznaczeniami zmieniono sposób oznaczeń z typu "01" do "13" na "GTU_01" do "GTU_13".
Doprecyzowano opisy kodów GTU, wskazując odniesienie do kodów CN wg Nomenklatury scalonej (CN 2020) lub powołując się na klasyfikację PKWiU 2015, rozszerzając przy tym zakres usług oznaczanych kodem "GTU_12", dodając do katalogu usługi audytu finansowego. Ponadto przy "GTU_10" doprecyzowano, że oznaczenie to oprócz budynków, budowli i gruntów dotyczy również części i udziałów w prawie własności, a także przeniesienia prawa do rozporządzania budynkami, budowlami i gruntami oraz ich częściami i udziałami w prawie własności jak właściciel, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Również w zakresie oznaczania usług transportowych i gospodarki magazynowej ("GTU_13") zmieniony został zakres usług. Usunięcie zastrzeżenia "ex" przy symbolu PKWiU spowodowało rozszerzenie stosowania oznaczenia "GTU_13". W poniższej tabeli przedstawiamy kody GTU po zmianach od 1 lipca 2021 r. wraz z opisem zmian.
Ponadto w ramach uproszczenia obowiązków ewidencyjnych wprowadzono zapis, że czynności dokumentowane dokumentem zbiorczym wewnętrznym zawierającym sprzedaż z kas rejestrujących "RO" oraz dokumentem wewnętrznym "WEW" nie będą musiały być oznaczane GTU.
Tabela. Kody GTU po zmianach od 1 lipca 2021 r.
| Kod GTU | Zakres stosowania od 1 lipca 2021 r. | Zmiana |
| GTU_01 | napoje alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, piwa oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5% (CN 2203-2208) | odejście od definicji napojów alkoholowych zawartych w ustawie o podatku akcyzowym na rzecz wskazania kodów CN |
| GTU_02 | towary, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy o VAT | zakres stosowania kodu nie uległ zmianie; zmiana polega na zmianie nazewnictwa oznaczenia kodu - nazwę kodu "02" zastąpiono nazwą "GTU_02" skorelowaną z plikiem JPK_VAT |
| GTU_03 |
| doprecyzowano, że kod "GTU_03" nie jest stosowany do olejów opałowych objętych kodem "GTU_02" |
| GTU_04 | wyroby tytoniowe, susz tytoniowe, płyn do papierosów elektronicznych i wyroby nowatorskie, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym | zakres stosowania kodu nie uległ zmianie; zmiana polega na zmianie nazewnictwa oznaczenia kodu - nazwę kodu "04" zastąpiono nazwą "GTU_04" skorelowaną z plikiem JPK_VAT |
| GTU_05 | odpady - wyłącznie określone w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy | zakres stosowania kodu nie uległ zmianie; zmiana polega na zmianie nazewnictwa oznaczenia kodu - nazwę kodu "05" zastąpiono nazwą "GTU_05" skorelowaną z plikiem JPK_VAT |
| GTU_06 | urządzenia elektroniczne oraz części i materiały do nich wyłącznie określone w poz. 7, 8, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy o VAT, a także folia typu stretch określona w poz. 9 tego załącznika | doprecyzowano, że kod "GTU_06" dotyczy również folii typu stretch
|
| GTU_07 | pojazdy oraz części (CN ex 8701-8708) | rozszerzono zakres stosowania kodu "GTU_07" na wszystkie pojazdy (nie tylko samochodowe) oraz części do pojazdów objęte kodami CN 8701-8708 |
| GTU_08 | metale szlachetne oraz nieszlachetne określone wyłącznie określone w poz. 1 załącznika nr 12 do ustawy o VAT oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy o VAT | wskazano, że oznaczenie "GTU_08" dotyczy metali szlachetnych oraz nieszlachetnych wyłącznie określonych w poz. 1 załącznika nr 12 do ustawy o VAT (bez towarów wymienionych w poz. 2 i 3 tego załącznika) |
| GTU_09 | produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne wyłącznie objęte obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy z 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2021 r. poz. 974 i 981) | doprecyzowano opis kodu. Od 1 lipca 2021 r. nie powinno już być wątpliwości, że oznaczenie "GTU_09" należy stosować tylko do towarów, co do których podatnik zgłosił Głównemu Inspektorowi Farmaceutycznemu zamiar wywozu poza terytorium Polski lub zbycia podmiotowi prowadzącemu działalność poza terytorium Polski |
| GTU_10 | budynki, budowle i grunty oraz ich części i udziały w prawie własności, a także zbycie: praw, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, takich jak: prawa spółdzielcze do lokali lub budynków czy prawo użytkowania wieczystego gruntów
| dookreślono, że oznaczenie "GTU_10" dotyczy nie tylko budynków, budowli i gruntów, ale również ich części i udziałów w prawie własności, a także przeniesienia prawa do rozporządzania budynkami, budowlami i gruntami oraz ich częściami i udziałami po zmianach kod ten należy również stosować w przypadku zbycia praw wskazanych w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Są tam wskazane spółdzielcze prawa do lokali oraz prawo użytkowania wieczystego gruntów
|
| GTU_11 | przenoszenie uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz.U. z 2021 r. poz. 332 i 1047) | zakres stosowania kodu nie uległ zmianie; zmiana polega na zmianie nazewnictwa oznaczenia kodu - nazwę kodu "11" zastąpiono nazwą "GTU_11" skorelowaną z plikiem JPK_VAT |
| GTU_12 | Usługi o charakterze niematerialnym, wyłącznie:
|
|
| GTU_13 | usługi transportowe i gospodarki magazynowej (PKWiU 49.4, 52.1) | przed zmianą opis tego kodu odsyłał do "sekcji H PKWiU 2015 symbol ex 49.4, ex 52.1". Od 1 lipca 2021 r. zapis ten zmieniono, wykreślając z opisu wyrazy "sekcja H" i "PKWiU 2015", a także oznaczenie "ex" |
Dokumenty RO bez dodatkowych oznaczeń
Aby uprościć obowiązki ewidencyjne, wprowadzono rozwiązanie, aby dokumenty zbiorcze wewnętrzne zawierające sprzedaż z kas rejestrujących "RO" nie były oznaczane symbolami procedur. Dokumentów tych nie zależy również oznaczać kodami GTU.
Zmniejszenie VAT naliczonego oznaczone "WEW"
Zgodnie z art. 86 ust. 19a ustawy o VAT nabywca powinien zmniejszyć podatek naliczony, jeżeli sprzedawca dokonał korekty obniżającej podstawę opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o VAT. Zasadniczo powinien tego dokonać na podstawie otrzymanej faktury. Problemem była sytuacja, w której do dnia złożenia JPK nabywca nie otrzymał faktury korygującej zmniejszającej VAT do odliczenia. MF postanowił uregulować tę sytuację. Zgodnie z regulacjami obowiązującymi od 1 lipca 2021 r., gdy taka sytuacja ma miejsce nabywca powinien wykazać zmniejszenie podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 19a ustawy, w ewidencji na podstawie dokumentu wewnętrznego z oznaczeniem "WEW".
Podsumowanie
- Od 1 lipca 2021 r nie stosujemy oznaczeń "MPP" oraz "SW".
- W okresach rozliczeniowych przypadających od 1 lipca do 31 grudnia 2021 r. oznaczenie "EE" stosujemy do:
-
- wewnątrzwspólnotowej sprzedaży na odległość towarów, które w momencie rozpoczęcia ich wysyłki lub transportu znajdują się na terytorium kraju,
- świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.
-
- Nowe oznaczenia "WSTO_EE" oraz "IED" będą stosowane począwszy od rozliczenia za styczeń 2022 r.
- Nowy wzór dokumentu JPK_VAT ma być wdrożony począwszy od rozliczenia za styczeń 2022 r.
- Dokonując korekty w ramach ulgi na złe długi, trzeba wykazywać daty upływu terminu płatności lub daty dokonania zapłaty.
- Faktury uproszczone, czyli paragony z NIPem nabywcy do kwoty 450 zł oraz bilety jednorazowe należy ewidencjonować jednym wpisem.
- Zmienione kody GTU należy stosować od 1 lipca 2021 r.
PODSTAWA PRAWNA:
-
rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 29 czerwca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług - Dz.U. z 2021 r. poz. 1179
-
§ 7 pkt 8, § 10, § 11 ust. 2, 6 i 9 oraz załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług - Dz.U. z 2019 r. poz. 1988; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1179
Źródło: komunikat MF z 1 lipca 2021 r. pt. "Nowe zasady wypełniania JPK_VAT z deklaracją (JPK_V7M, JPK_V7K)" - opubl. www.mf.gov.pl; komunikat MF z 30 czerwca 2021 r. pt. "Zmiany w JPK_VAT z deklaracją od 1 lipca 2021 r." - opubl. na www.mf.gov.pl
Bartosz Szefler
prawnik specjalizujący się w tematyce podatkowej, pracownik kancelarii prawno-podatkowej
"Kody stosowane od 1 lipca 2021 r. w JPK_V7" - dodatek do "MONITORA księgowego" z cyklu "Ściąga księgowego" jest dostępny na www.inforlex.pl/ewydania
Polecamy publikację "JPK_VAT z deklaracją - po zmianach od 1 lipca 2021 r." dostępną na stronie www.sklep.infor.pl
