PROBLEM
Jeden z naszych pracowników uległ wypadkowi w drodze do pracy we wrześniu 2017 r. Jednak ten fakt zgłosił dopiero w marcu 2018 r. Zespół powypadkowy sporządził kartę wypadku. We wrześniu 2018 r. pracownik dostarczył zwolnienie lekarskie na 2 tygodnie. Ponadto przedłożył zaświadczenie wystawione przez lekarza na zwykłym druku, stwierdzające, że ta niezdolność do pracy ma związek z wypadkiem, który wydarzył się w 2017 r. Czy mimo że od wypadku w drodze do pracy minął rok, pracownik nadal ma prawo do świadczeń chorobowych, które przysługują w związku z tym wypadkiem?
RADA
Tak. Jeżeli niezdolność do pracy pracownika wynika z późniejszych następstw zaistniałych w stanie zdrowia w związku ze stwierdzonym wcześniej wypadkiem w drodze do pracy, pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia i zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru. W przypadku gdy po wyczerpaniu pełnego okresu zasiłkowego pracownik będzie nadal niezdolny do pracy, może ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
W przypadku niezdolności do pracy powstałej wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy, zarówno wynagrodzenie chorobowe, jak i zasiłek chorobowy przysługują w wysokości 100% podstawy wymiaru, także za okres pobytu w szpitalu (art. 92 § 2 pkt 2 Kodeksu pracy, art. 11 ust. 2 pkt 3 ustawy zasiłkowej, art. 9 ust. 1 ustawy wypadkowej).
Zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru również wtedy, gdy niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw zaistniałych w stanie zdrowia w związku ze stwierdzonym wcześniej wypadkiem w drodze do lub z pracy. Związek tej niezdolności do pracy z wcześniejszym wypadkiem pracownik powinien potwierdzić dodatkowym zaświadczeniem lekarskim (pkt 24, pkt 55, pkt 61 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).
PRZYKŁAD
Pracownik w wieku 55 lat przedłożył zwolnienie lekarskie od 20 sierpnia do 19 września 2018 r. Jest to jego pierwsza niezdolność do pracy w tym roku kalendarzowym. Dodatkowo przedłożył odrębne zaświadczenie od lekarza leczącego stwierdzające, że ta niezdolność do pracy wynika z następstw zaistniałych w stanie zdrowia w związku z wypadkiem w drodze do pracy, któremu pracownik uległ 22 lipca 2016 r. Na podstawie przedłożonej dokumentacji pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe od 20 sierpnia do 2 września 2018 r. (14 dni) oraz zasiłek chorobowy od 3 do 19 września 2018 r. w wysokości 100% podstawy wymiaru.
Lekarz w celu potwierdzenia niezdolności do pracy pracownika w związku z wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy może skorzystać z druku ZAS-7 - Zaświadczenie lekarskie o związku niezdolności do pracy z chorobą zawodową/wypadkiem.
Pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Jeżeli jednak niezdolność do pracy z powodu choroby powstanie w wyniku wypadku w drodze do lub z pracy, zasada ta nie ma zastosowania. Prawo do świadczenia chorobowego przysługuje od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego.
PRZYKŁAD
Pracownik w wieku 42 lat został zatrudniony od 27 sierpnia 2018 r. Przed podjęciem zatrudnienia przez 2 miesiące pozostawał bez pracy. Wracając z pracy do domu 31 sierpnia 2018 r. uległ wypadkowi. Od tego dnia przebywa na zwolnieniu lekarskim. W związku z tym, że niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku w drodze z pracy do domu, pracownik ma prawo do wynagrodzenia za czas choroby od pierwszego dnia orzeczonej niezdolności do pracy.
Pracownikowi za czas niezdolności do pracy powstałej wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy, trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia - trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracodawca ma obowiązek wypłacać wynagrodzenie chorobowe. Jeżeli niezdolność do pracy trwa dłużej niż 33/14 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownikowi począwszy od 34. lub odpowiednio 15. dnia przysługuje zasiłek chorobowy. Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby, nie dłużej jednak niż przez 182 dni.
Jeżeli po wyczerpaniu zasiłku chorobowego (182 dni) pracownik nadal będzie niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja będą rokowały odzyskanie zdolności do pracy, będzie mu przysługiwało świadczenie rehabilitacyjne. Świadczenie to jest wypłacane przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.
Świadczenie rehabilitacyjne, mimo że niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, przysługuje na ogólnych zasadach i wynosi:
Jeżeli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży lub powstała w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej świadczenie rehabilitacyjne przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
PRZYKŁAD
Pracownik uległ wypadkowi 1 marca 2018 r. w drodze do pracy. W okresie od 1 marca do 29 sierpnia 2018 r. (182 dni) otrzymywał wynagrodzenie chorobowe, a następnie zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru. Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS pracownik jest uprawniony do świadczenia rehabilitacyjnego przez okres 7 miesięcy. Na podstawie decyzji wydanej przez ZUS pracownik ma prawo do świadczenia rehabilitacyjnego:
od 30 sierpnia do 27 listopada 2018 r. - w wysokości 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego,
od 28 listopada 2018 r. do 27 marca 2019 r. - w wysokości 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia albo innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana.
Uznaje się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo iż droga została przerwana, ale przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza.
Za drogę do pracy lub z pracy uważa się, oprócz drogi z domu do pracy albo z pracy do domu, również drogę do miejsca lub z miejsca:
Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w drodze do pracy lub z pracy w stosunku do ubezpieczonych będących pracownikami dokonują pracodawcy w karcie wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
Pracownik, który w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego stał się niezdolny do pracy z powodu choroby, nabywa prawo do wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłku chorobowego.
PODSTAWA PRAWNA:
art. 4, art. 8, art. 11 ust. 2 pkt 3, art. 18, art. 19 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1669
art. 6 pkt 1, art. 8-9 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1376
art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 917; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1629
art. 57b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz.1270
Bogusław Nowakowski
praktyk z 25-letnim stażem w dziale świadczeń krótkoterminowych
Czytaj także: "Czy pracownik ma prawo do zasiłku z tytułu wypadku w drodze z pracy, jeśli zboczył z drogi" - na www.mp.infor.pl lub www.inforfk.pl