3/2021 [dodatek: Ściąga Księgowego], data dodania: 26.02.2021 Jak przygotować "czynny żal"
Sprawca zagrożony odpowiedzialnością karną skarbową może się od niej uwolnić, składając tzw. czynny żal.
1. Co to jest "czynny żal"
| Definicja ustawowa "czynnego żalu" | Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. (art. 16 § 1 Kodeksu karnego skarbowego - dalej: k.k.s.) |
| Co to jest "czynny żal"? | Zawiadomienie właściwego organu o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. |
| Czemu służy "czynny żal"? | Złożony prawidłowo (skuteczny) "czynny żal" uwalnia od kary za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. |
| Czy "czynny żal" trzeba składać razem z korektą deklaracji? | Nie ma potrzeby składania "czynnego żalu" w przypadku dokonywania korekty deklaracji. |
| Prawidłowo dokonana korekta połączona z zapłatą należnego podatku wystarcza dla uniknięcia ewentualnej odpowiedzialności karnej skarbowej (art. 16a k.k.s.). | |
| Kto może złożyć "czynny żal"? | "Czynny żal" może złożyć sprawca, czyli każdy, kto popełnił skarbowy czyn zabroniony. |
2. Kiedy sprawca nie może skorzystać z "czynnego żalu"
| Lp. | Z "czynnego żalu" nie może skorzystać sprawca, który: | Podstawa prawna |
| 1. | kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego | art. 16 § 6 pkt 1 k.k.s. |
| 2. | wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego | art. 16 § 6 pkt 2 k.k.s. |
| 3. | zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierował, chyba że zawiadomienia dokonał ze wszystkimi członkami grupy lub związku | art. 16 § 6 pkt 3 k.k.s. |
| 4. | nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony | art. 16 § 6 pkt 4 k.k.s. |
3. W jaki sposób skutecznie złożyć "czynny żal"
| Lp. | Prawidłowy (skuteczny) "czynny żal": | Podstawa prawna |
| 1. | powinien zawierać zawiadomienie organu powołanego do ścigania o popełnieniu czynu zabronionego (przestępstwa lub wykroczenia skarbowego) | art. 16 § 1 k.k.s. |
| 2. | ujawnia istotne okoliczności czynu - zwłaszcza osoby współdziałające w jego popełnieniu | art. 16 § 1 k.k.s. |
| 3. | musi być złożony przed uzyskaniem przez organ ścigania wyraźnie udokumentowanej wiadomości o popełnieniu danego przestępstwa lub wykroczenia skarbowego | art. 16 § 5 k.k.s. |
| 4. | powinien być złożony zanim organy ścigania rozpoczną czynności zmierzające do wykrycia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego (np. przeszukania, czynności sprawdzające czy kontrole) Uwaga! Wyjątkowo "czynny żal" można złożyć po rozpoczęciu czynności przez organ ścigania, jeśli nie dostarczyły one podstaw do wszczęcia postępowania w sprawie czynu zabronionego. | art. 16 § 5 k.k.s. |
| 5. | jest połączony z obowiązkiem zapłaty w całości wymaganej należności publicznoprawnej (wraz z odsetkami), uszczuplonej popełnionym czynem zabronionym, w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego W praktyce wymagane jest także dołączenie do "czynnego żalu" potwierdzenia realizacji wszystkich obowiązków, co do których jest składany. Oznacza to np. konieczność załączenia do "czynnego żalu" deklaracji czy informacji, które nie zostałay złożone w wymaganym terminie. | art. 16 § 2 k.k.s. |
UWAGA! W przypadku uznania przez naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celno-skarbowego, że "czynny żal" jest nieskuteczny, prowadzone jest postępowanie na zasadach ogólnych.
4. Jak powinien wyglądać "czynny żal" - wzór
Do pisma należy dołączyć:
● potwierdzenie zapłaty wymaganej należności publicznoprawnej - jeśli "czynny żal" dotyczy niezapłacenia tej należności. Zapłaty należy dokonać najpóźniej w terminie wyznaczonym przez organ postępowania przygotowawczego;
● deklaracje i zeznanie podatkowe niezłożone w przypisanym do tego terminie - jeśli "czynny żal" dotyczy niezłożenia deklaracji lub zeznania w terminie.
5. Gdzie składać "czynny żal" i w jakiej formie
| Formy składania | ● na adres e-mail urzędu (np. w formie PDF z kwalifikowanym podpisem elektronicznym), |
| ● listownie, | |
| ● ustnie do protokołu podczas wizyty w urzędzie | |
| Miejsce składania "czynnego żalu" | Organ, w którym sprawca się rozlicza. Może to być: |
| ● urząd skarbowy, | |
| ● urząd celno-skarbowy, | |
| ● urząd skarbowy dla największego podmiotu (tzw. wyspecjalizowany urząd skarbowy). |
UWAGA! "Czynny żal" najlepiej podpisać i złożyć osobiście. Załatwienie sprawy przez pełnomocnika, który podpisze się na piśmie kierowanym do urzędu skarbowego, może zostać uznane za zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia karnoskarbowego, a nie za dobrowolne przyznanie się do winy sprawcy tego czynu.
Podstawa prawna:
● art. 16, art. 16a ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 19; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2320
Źródło:
● informacja "Złóż czynny żal - dobrowolne przyznanie się do naruszenia przepisów podatkowych" - opubl. na stronie www.biznes.gov.pl
