Pandemia koronawirusa SARS-Cov-2 wpłynęła już negatywnie na wiele podmiotów gospodarczych. Funkcjonują one w sytuacji niepewności, która może też zagrażać kontynuacji ich działalności.
W 2021 r., tj. po dacie bilansu sporządzanego na dzień 31 grudnia 2020 r., w związku z trwającą pandemią, wiele jednostek będzie musiała rozpoznać korzystne i niekorzystne zdarzenia, jakie nastąpiły po tym dniu. Zdarzenia istotnie wpływające na dane wykazane w tym sprawozdaniu, o których jednostka dowiedziała się przed dniem zatwierdzenia sprawozdania finansowego, będzie musiała podzielić na:
dostarczające dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy (31.12.2020 r.) - skutki tych zdarzeń należy ująć w księgach rachunkowych oraz sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2020 r.,
wskazujące na stan zaistniały po dniu bilansowym - o ile zdarzenia te są istotne, należy ujawnić je w informacji dodatkowej, podając rodzaj zdarzenia oraz szacunkową kwotę jego skutków finansowych lub stwierdzenie, że szacunek taki jest praktycznie niewykonalny.
Należy oczekiwać, że wpływ pandemii koronawirusa spowoduje konieczność korekty wartości wykazywanych w sprawozdaniu finansowym sporządzonym na dzień 31 grudnia 2020 r. z uwagi na to, że na dzień bilansowy zagrożenie wynikające z pandemii prawdopodobnie nie wygaśnie.
Zatem przy sporządzaniu sprawozdania finansowego za 2020 r. jednostki powinny przeprowadzić dodatkową ocenę utraty wartości aktywów. Jeśli wystąpią przesłanki wskazujące na utratę wartości, wówczas podmioty powinny utworzyć odpis aktualizujący wartość danego składnika aktywów.
Jednostki powinny także przeanalizować, czy nie nastąpiło naruszenie warunków umów kredytowych (tzw. kowenantów), które występuje najczęściej w sytuacji kryzysowej. Podmioty te powinny rozważyć, w jaki sposób naruszenie przez nie tych warunków wpłynęłoby na terminy spłaty zobowiązań, tj.:
Jeśli naruszenie miało miejsce:
W niektórych przypadkach naruszenie występujące po dniu sprawozdawczym może również wpłynąć na zdolność jednostki do kontynuowania działalności.
W związku z zakłóceniami w produkcji i zmniejszeniem sprzedaży jednostki mogą poszukiwać alternatywnych źródeł finansowania, które mogą mieć wpływ na płynność i kapitał pracujący. Takimi źródłami finansowania mogą by:
Wykorzystując wymienione rodzaje finansowania, jednostki powinny rozważyć, w jaki sposób zostaną one odzwierciedlone w ujawnieniach dotyczących zarządzania ryzykiem płynności.
W przypadku stosowania przez podmiot rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych warto zwrócić uwagę na zasadność założenia wysokiego prawdopodobieństwa wystąpienia pozycji zabezpieczanej, np. przyszłych przepływów z tytułu sprzedaży eksportowej czy przyszłych zakupów surowców.
W przypadku stosowania programów motywacyjnych należy uwzględnić warunki istniejących programów i możliwości spełnienia zawartych w nich warunków, np. cele sprzedaży, osiągnięcie określonej ceny akcji itd.
Wymienione pozycje nie stanowią wyczerpującej listy obszarów, na które może wpłynąć pandemia COVID-19. Zatem jednostki powinny na bieżąco reagować na rozwój sytuacji i prowadzenie wiarygodnej sprawozdawczości w tym wymagającym czasie.
Generalnie sprawozdania finansowe sporządzane są przy założeniu kontynuacji działalności, chyba że kierownictwo zamierza albo zlikwidować jednostkę, albo zaprzestać działalności, lub nie ma innej alternatywy.
Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o rachunkowości, ustalając zdolność jednostki do kontynuowania działalności, kierownik jednostki uwzględnia wszystkie dostępne dane na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego, dotyczące dającej się przewidzieć przyszłości, obejmującej okres nie krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego.
W dokonywanej ocenie zdolności do kontynuacji działalności jednostka powinna także uwzględnić zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego. Zatem w przypadku jednostek, które zostały poważnie dotknięte przez COVID-19, kierownictwo będzie musiało rozważyć zasadność sporządzania sprawozdań finansowych przy założeniu kontynuacji działalności, nawet jeśli znaczący wpływ na działalność nastąpił po zakończeniu roku finansowego. Także w sytuacji gdy kierownictwo posiada wiedzę na temat istotnych niepewności, które budzą poważne wątpliwości co do zdolności jednostki do kontynuowania działalności, jednostka powinna ujawnić te istotne niepewności w sprawozdaniu finansowym.
Przy dokonywaniu oceny kontynuacji działalności przez jednostkę należy wziąć pod uwagę m.in. takie czynniki jak:
W sytuacji gdy według kierownika jednostki założenie kontynuowania działalności jest zasadne, ale istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania działalności, wówczas we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego należy ujawnić ten fakt oraz opisać te okoliczności. Dodatkowo, w dodatkowych informacjach i objaśnieniach, należy opisać podejmowane lub planowane przez jednostkę działania mające na celu eliminację tych zagrożeń.
Jednak w przypadku gdy założenie kontynuacji działalności przez jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości nie jest zasadne, zastosowanie ma art. 29 ustawy o rachunkowości obligujący jednostkę do dokonania wyceny aktywów po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen ich nabycia albo kosztów wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości, oraz utworzenia rezerwy na przewidywane dodatkowe koszty i straty spowodowane zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania działalności.
Zatem przed kierownikami jednostek, kolejny już rok, stoi trudne zadanie związane nie tylko z ochroną swoich przedsiębiorstw oraz pracowników przed skutkami pandemii, ale także z oceną wpływu na zdolność jednostki do kontynuowania działalności oraz dokonania odpowiednich ujawnień w sprawozdaniu finansowym oraz sprawozdaniu z działalności jednostki.
Warto zwrócić uwagę, że wszelkie zmiany dokonane w sprawozdaniach finansowych w związku z panującą pandemią są związane z korektami bilansowymi, a nie podatkowymi. Dlatego nie będą one powodowały zmian w rozliczeniach podatkowych na moment ich utworzenia, ale będą miały skutek ewentualnie w przyszłości, gdy zostaną spełnione dodatkowe przesłanki zaliczające je w koszty uzyskania przychodów, zgodnie z ustawami o podatkach dochodowych.
Joanna Gawrońska
biegły rewident
My i nasi partnerzy (w łącznej liczbie: 876), na podstawie wyrażonej zgody lub uzasadnionego interesu, przetwarzamy dane osobowe, takie jak: adresy IP i unikalne identyfikatory, wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam, reklamy oparte na ograniczonych danych i pomiarach reklam oraz podobne technologie w następujących celach: spersonalizowane reklamy, wybór spersonalizowanych treści, pomiar reklam i treści, badanie odbiorców oraz ulepszanie usług. Wykorzystanie ich pozwala nam zapewnić Państwu maksymalną wygodę przy korzystaniu z naszych serwisów poprzez zapamiętanie Państwa preferencji i ustawień na naszych stronach.
Pliki cookie, identyfikatory urządzeń lub podobne identyfikatory online (np. identyfikatory oparte na logowaniu, identyfikatory przypisywane losowo, identyfikatory sieciowe) w połączeniu z innymi informacjami (takimi jak rodzaj przeglądarki i informacje w niej zawarte, język, rozmiar ekranu, obsługiwane technologie itp.) mogą być przechowywane lub odczytywane na Twoim urządzeniu celem rozpoznania urządzenia za każdym razem, gdy następuje połączenie z aplikacją lub witryną internetową – w celach tutaj przedstawionych.
W dowolnym momencie mają Państwo możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących przetwarzanych informacji, a także wyrażenia sprzeciwu odnośnie przetwarzania tych danych lub ich wycofania, które na podstawie uzasadnionego interesu nie wymagają Państwa zgody. Wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania Państwa danych, którego dokonano na podstawie udzielonej wcześniej zgody.
W celu zmiany ustawień (przycisk "USTAWIENIA ZAAWANSOWANE") lub wycofania zgody (przycisk "WYCOFUJĘ ZGODĘ") na przetwarzanie danych, należy wyświetlić okno z ustawieniami, klikając w link "Zmień ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce strony.
Dalsze korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących prywatności oznacza ich akceptację, co będzie skutkowało zapisywaniem danych osobowych opisanych powyżej na Państwa urządzeniach przez wszystkie serwisy internetowe Spółek Grupy INFOR PL.
Więcej informacji o zamieszczanych plikach cookie, możliwości zmiany ustawień prywatności oraz polityce przetwarzania danych znajdą Państwo w Polityce Prywatności Grupy INFOR PL i Polityce Cookies Grupy INFOR PL