Podatnik złoży oświadczenie majątkowe przed wszczęciem egzekucji

Od 30 lipca 2020 r. w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji pojawiło się nowe narzędzie umożliwiające wierzycielom (m.in. organom podatkowym) ustalenie stanu majątkowego zobowiązanego, jeszcze przed wszczęciem egzekucji. Wierzyciele zyskali bowiem prawo żądania od zobowiązanego złożenia oświadczenia majątkowego o jego stanie majątkowym i źródłach dochodu.

Z art. 37b dodanego do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wynika, że w zakresie niezbędnym do wszczęcia lub prowadzenia egzekucji wierzyciel ma prawo wezwać zobowiązanego do złożenia oświadczenia o posiadanym majątku i źródłach dochodu oraz o prawdziwości i zupełności tego oświadczenia. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, w wyznaczonym terminie, pisemnie lub ustnie do protokołu.

Wprowadzenie tego przepisu umożliwi wierzycielowi (np. organom podatkowym) pozyskiwanie informacji o majątku zobowiązanego jeszcze przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Dotychczas sporządzenie protokołu o stanie majątkowym było wyłącznym uprawnieniem organu egzekucyjnego.

Elementy, które powinno zawierać wezwanie oraz niezbędne elementy, które powinno zawierać oświadczenie zobowiązanego zostały określone przez Ministra Finansów w rozporządzeniu. Zatem oświadczenie będzie miało formę standaryzowaną.

Co powinno się znaleźć w oświadczeniu majątkowym

Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia (Dz.U. z 2020 r. poz. 1279), oświadczenie zawiera:

1) datę złożenia oświadczenia;

2) dane dotyczące zobowiązanego (imię i nazwisko lub nazwę, adres zamieszkania lub siedziby, PESEL, NIP, REGON, jeżeli zobowiązany taki numer posiada;

3) informacje o:

a) nieruchomości:

- tytule prawnym do nieruchomości wpisanej i niewpisanej do księgi wieczystej: własności, spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, prawie użytkowania wieczystego lub współwłasności, współposiadaniu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i współużytkowaniu oraz ich rodzaju, a w przypadku współwłasności, współposiadania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i współużytkowania w częściach ułamkowych - wielkości udziału, imieniu i nazwisku lub nazwie oraz adresie miejsca zamieszkania lub siedziby pozostałych współwłaścicieli, współposiadaczy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i współużytkowników, o ile są znane zobowiązanemu,

- numerze księgi wieczystej lub numerze zbioru dokumentów oraz sądzie właściwym do prowadzenia księgi wieczystej lub sądzie, w którym znajduje się zbiór dokumentów,

- miejscu jej położenia, w tym miejscu położenia na terytorium państwa członkowskiego lub państwa trzeciego,

- jej powierzchni,

- ograniczonych prawach rzeczowych ciążących na nieruchomości, ograniczeniach w rozporządzaniu nie- ruchomością lub innych prawach i roszczeniach do nieruchomości - w przypadku nieprowadzenia księgi wie-czystej dla nieruchomości położonej na terytorium państwa członkowskiego lub państwa trzeciego,

b) ruchomości, jeżeli wartość jednej ruchomości oznaczonej co do tożsamości, jednej albo więcej niż jednej ruchomości oznaczonej co do gatunku wynosi więcej niż 1000 zł:

- liczbie lub ilości ruchomości oraz ich rodzaju, a w przypadku ruchomości oznaczonej co do tożsamości - oznaczenie tej tożsamości,

- tytule prawnym do ruchomości: własności lub współwłasności,

- rodzaju współwłasności, a w przypadku współwłasności w częściach ułamkowych - wielkości udziału, imieniu i nazwisku lub nazwie pozostałych współwłaścicieli oraz ich adresie miejsca zamieszkania lub siedziby, o ile są znane zobowiązanemu,

- obciążeniu ruchomości prawem zastawu, zastawem skarbowym lub zastawem rejestrowym, a w przypadku obciążenia ruchomości prawem zastawu - także imieniu i nazwisku lub nazwie zastawnika i jego adresie miejsca zamieszkania lub siedziby,

- miejscu, w którym się znajduje ruchomość, w tym również na terytorium państwa członkowskiego lub państwa trzeciego,

- podmiocie, w którego władaniu ruchomość się znajduje, jego imieniu i nazwisku lub nazwie i adresie jego miejsca zamieszkania lub siedziby, w tym również na terytorium państwa członkowskiego lub państwa trzeciego,

c) prawie majątkowym, w tym wierzytelności pieniężnej:

- rodzaju i liczbie praw majątkowych,

- rodzaju współposiadania, a w przypadku współposiadania w częściach ułamkowych - wielkości udziału oraz imionach i nazwiskach lub nazwach pozostałych współposiadaczy i ich adresach miejsca zamieszkania lub siedziby, o ile są znane zobowiązanemu,

- rejestrze, w którym zostało ujawnione prawo majątkowe,

- obciążeniu prawa majątkowego prawem zastawu, zastawu skarbowego, zastawu rejestrowego lub hipoteką, a w przypadku obciążenia tego prawa prawem zastawu - także imieniu i nazwisku lub nazwie zastawnika i jego adresie miejsca zamieszkania lub siedziby,

- imieniu i nazwisku lub nazwie oraz adresie miejsca zamieszkania lub siedziby, w tym również na terytorium państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, podmiotu będącego dłużnikiem zobowiązanego,

- numerze księgi wieczystej oraz sądzie właściwym do prowadzenia tej księgi, jeżeli wierzytelność została zabezpieczona hipoteką,

d) środkach pieniężnych:

- wysokości i walucie tych środków,

- miejscu, w którym się znajdują, w tym również na terytorium państwa członkowskiego lub państwa trzeciego,

- podmiocie, w którego władaniu się znajdują, jego imieniu i nazwisku lub nazwie i adresie miejsca zamieszkania lub siedziby, w tym również na terytorium państwa członkowskiego lub państwa trzeciego,

- rodzaju współwłasności, a w przypadku współwłasności w częściach ułamkowych - wysokości udziału oraz imionach i nazwiskach współwłaścicieli i adresach miejsca zamieszkania lub siedziby, o ile są znane zobowiązanemu,

e) źródłach dochodu:

- rodzaju źródła dochodów i ich wysokości,

- podmiocie obowiązanym do świadczenia względem zobowiązanego: jego imieniu i nazwisku lub nazwie i adresie miejsca zamieszkania lub siedziby, w tym również na terytorium państwa członkowskiego lub państwa trzeciego

− dotyczących majątku osobistego zobowiązanego, a w przypadku odpowiedzialności, o której mowa w § 3, także majątku wspólnego;

4) informacje o:

a) imieniu i nazwisku, adresie miejsca zamieszkania małżonka zobowiązanego, a także jego numerze PESEL lub NIP, jeżeli małżonek zobowiązanego taki numer posiada,

b) zawarciu umowy majątkowej małżeńskiej lub wystąpieniu innego zdarzenia skutkującego ograniczeniem, zniesieniem, wyłączeniem lub ustaniem odpowiedzialności majątkiem wspólnym

− w przypadku gdy odpowiedzialność zobowiązanego za należność pieniężną i odsetki z tytułu niezapłacenia jej w terminie obejmuje majątek osobisty zobowiązanego i majątek wspólny zobowiązanego i jego małżonka,

5) oświadczenie o treści: "Oświadczam, że podane przeze mnie informacje o posiadanym majątku i źródłach dochodu są prawdziwe i zupełne. Zostałem pouczony o grożącej mi odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia o posiadanym majątku i źródłach dochodu na podstawie art. 233 § 6 w związku z § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny.";

6) podpis zobowiązanego.

Rozporządzenie w tej sprawie wchodzi w życie z dniem 30 lipca 2020 r.

Jaka jest kara za fałszywe oświadczenie

Za złożenie fałszywego oświadczenia grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Jeżeli sprawca czynu działa z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Podstawa prawna:

• art. 37b ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1438; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2070

• § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 15 lipca 2020 r. w sprawie oświadczenia zobowiązanego o posiadanym majątku i źródłach dochodu oraz prawdziwości i zupełności tego oświadczenia oraz wezwania do jego złożenia - Dz.U. z 2020 r. poz. 1279

Ewa Sławińska

prawnik, redaktor naczelna "MONITORA księgowego"