Czy zaległość podatkową można odpracować

Czy gminy mogą zawierać umowy na świadczenie pracy z dłużnikami z tytułu podatku od nieruchomości na odpracowanie takiej zaległości podatkowej?

Odpowiedź

Zobowiązanie podatkowe może zostać uregulowane nie tylko poprzez zapłatę daniny, ale także np. w drodze potrącenia. Przesądzają o tym przepisy Ordynacji podatkowej. Jak wynika z tej ustawy, takie potrącenie jest możliwe m.in. w sytuacji, gdy podatnik dysponuje wobec gminy wzajemną, bezsporną i wymagalną wierzytelnością z tytułu zamówień wykonanych przez podatnika na podstawie umów zawartych w trybie przepisów o zamówieniach publicznych.

Uzasadnienie

Jak wynika z treści art. 64 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (dalej: O.p.), zobowiązania podatkowe oraz zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa podlegają, na wniosek podatnika, potrąceniu z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa z tytułu: 1) prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego, 2) prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego, 3) nabycia przez Skarb Państwa nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami; 4) odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, uzyskanego na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego, 5) odszkodowania uzyskanego na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń

wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz bytu Państwa Polskiego, 6) odszkodowania orzeczonego w decyzji organu administracji rządowej.

Jednocześnie z art. 64 § 2 O.p. wynika, że takie potrącenie jest możliwe także z wzajemnych, bezspornych i wymagalnych wierzytelności podatnika wobec państwowych jednostek budżetowych z tytułu zamówień wykonanych przez niego na podstawie umów zawartych w trybie przepisów o zamówieniach publicznych, pod warunkiem że potrącenie jest dokonywane przez tego podatnika i z tej wierzytelności. Z kolei art. 65 § 2 O.p. nakazuje odpowiednie stosowanie art. 64 § 2 O.p. do zobowiązań oraz zaległości podatkowych w podatkach i opłatach lokalnych, a więc stanowiących dochód gminy.

Biorąc pod uwagę treść ww. przepisów, wydaje się możliwe "odpracowanie" zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości przez podatnika. Jeżeli bowiem gmina zleci podatnikowi - zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych - wykonanie określonych prac (np. malowanie przystanków autobusowych czy wykaszanie niebezpiecznych zakrętów), to wówczas podatnik będzie mógł powstałą z tytułu wykonanej usługi wierzytelność potrącić ze swojego zobowiązania podatkowego. W tym sensie możliwe jest "odpracowanie" zaległości w podatku od nieruchomości. ©℗

Podstawa prawna

art. 64, art. 65 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 800; ost. zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2354)

Michał Cyrankiewicz

prawnik, dziennikarz, autor licznych publikacji z zakresu ustroju gmin, finansów publicznych, gospodarki komunalnej i samorządowego prawa pracy