12/2020 [dodatek: Dodatek internetowy 1], data dodania: 07.12.2020 BREXIT. Zasady współpracy z Wielką Brytanią od 1 stycznia 2021 r.
Wielka Brytania opuściła Unię Europejską (UE) 1 lutego 2020 r. po zawarciu przez obie strony Umowy o wystąpieniu stając się tym samym państwem trzecim. Obowiązujący od 1 lutego br. okres przejściowy w relacjach Unia Europejska - Wielka Brytania to czas, w którym Wielka Brytania nadal traktowana jest jako państwo członkowskie z zachowaniem zasadniczo, wszelkich praw i obowiązków.
Upływający w dniu 31 grudnia 2020 r. okres przejściowy stanowi nie tylko czas na ustalenie warunków przyszłej współpracy pomiędzy Unią Europejską złożoną z 27 państw a Wielką Brytanią, ale i moment na właściwe przygotowanie przedsiębiorców na nadchodzące w 2021 roku zmiany. Od 1 stycznia 2021 roku Wielka Brytania znajdzie się poza jednolitym rynkiem i unią celną UE bez względu na to czy obecne negocjacje dotyczące przyszłych relacji zakończą się sukcesem czy nie. Od tego też dnia Wielka Brytania przestanie być związana unijnym prawem.
Trudne i przeciągające się negocjacje pomiędzy UE a Wielką Brytanią dotyczące ram przyszłej umowy nie przyniosły do chwili publikacji tego opracowania oczekiwanych rezultatów. Trudny do przewidzenia wynik rozmów stawia pod znakiem zapytania możliwość wypracowania tekstu porozumienia akceptowalnego dla obydwu stron, jak również budzi coraz większe obawy przedsiębiorców
w zakresie ram umowy czy stopnia jej kompleksowości. Potrzeba zapewnienia silnych, równych reguł oraz uczciwej i otwartej konkurencji między UE a Wielką Brytanią stanowią bardzo istotny element stanowiska unijnych negocjatorów, ale i jeden z głównych punktów spornych w trwających negocjacjach. Bez wypracowania i uzgodnienia jasnych i równych zasad konkurencji i mechanizmów kontroli jej przestrzegania, przyszła współpraca na linii UE-Wielka Brytania, w oparciu o porozumienie, może nie być możliwa. Równie istotne rozbieżności utrzymują się w zakresie rybołówstwa, w tym przyszłego wzajemnego dostępu do łowisk.
Jednocześnie należy podkreślić, że nawet najbardziej ambitna i kompleksowa umowa nie jest w stanie w pełni zastąpić rozwiązań funkcjonujących na jednolitym rynku i w unii celnej UE i ich dorobku.
Należy mieć na uwadze, że nawet w sytuacji pomyślnego zakończenia trwających negocjacji i terminowej ratyfikacji porozumienia od 1 stycznia 2021 r. w zakresie wymiany handlowej na linii UE-Wielka Brytania nastąpią nieuniknione i istotne dla przedsiębiorców zmiany, a ewentualny pozytywny wynik obecnych negocjacji może te zmiany jedynie złagodzić. Od zakresu potencjalnej umowy będzie zależało jak bardzo.
Mamy natomiast pewność, że zmiany będą. Wiemy, które są nieuniknione i które może złagodzić umowa. Mogą się urzeczywistnić obawy dotyczące zaburzenia łańcuchów dostaw. Będą kontrole na unijno-brytyjskiej granicy. Każda firma, niezależnie od wielkości, która prowadzi wymianę handlową z Wielką Brytanią będzie podlegać szeregowi nowych formalności celnych i nowym wymogom regulacyjnym i administracyjnym.
Jak dotkliwe będą to zmiany zależy od wysiłku jaki zostanie podjęty przez przedsiębiorców, aby już teraz przygotować się lub chociażby zmapować utrudnienia i ryzyka, z którymi biznes będzie musiał
się zmierzyć od 2021 roku w handlu z Wielką Brytanią.
Niniejsza publikacja ma na celu wsparcie i promocję niezbędnych przygotowań przedsiębiorców do znaczących i trwałych zmian, które pojawią się - bez względu na wynik trwających negocjacji warunków
przyszłej współpracy pomiędzy UE a Wielką Brytanią - wraz z zakończeniem okresu przejściowego, czyli od 1 stycznia 2021 roku.
W publikacji uwzględnione zostały najistotniejsze kwestie z punktu widzenia przedsiębiorcy. Z uwagi na obszerne źródła informacji zarówno na stronach Komisji Europejskiej, jak i stronach poszczególnych resortów, a także na stronach rządowych Wielkiej Brytanii, staraliśmy się zamieszczać szereg linków (w postaci hiperłączy) do informacji dodatkowych lub do stron, na których informacje mogą być aktualizowane wraz z postępem negocjacji.
W każdym rozdziale zastosowaliśmy - tam gdzie to możliwe - opis skutków w odniesieniu do scenariuszy: umowy, jej braku lub skutków niezależnych od umowy lub jej braku.
Zawarliśmy pewne porady i sugestie dla przedsiębiorców, przytoczyliśmy przykłady, odpowiedzieliśmy na już zadane pytania. Zastrzegamy, że informacje zawarte w publikacji nie są wyczerpujące, a z uwagi na horyzont zagadnień, mogą ulegać zmianie, stąd zalecamy bieżące śledzenie właściwych stron źródłowych (linki w rozdziałach).
W przypadku braku powodzenia negocjacji, UE na wniosek Komisji Europejskiej może wprowadzić także pewne jednostronne, ograniczone, tymczasowe rozwiązania awaryjne jednak w żaden sposób nie utrzymają one obecnych warunków wymiany handlowej. Takie ewentualne rozwiązania także znane będą jednak dopiero na krótko przez końcem okresu przejściowego.
Stan negocjacji jest na bieżąco publikowany na stronie Komisji Europejskiej www.ec.europa.eu [kliknij w link] oraz na stronie Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii www.brexit.gov.pl [kliknij
w link].
