Brexit - informacja o obowiązywaniu przepisów o podatkach dochodowych w okresie przejściowym i po jego zakończeniu

MF poinformował, że w związku z brexitem dla podatników podatków bezpośrednich okres przejściowy wiąże się z czasowym utrzymaniem obecnego stanu prawnego: do końca bieżącego roku.

Okres przejściowy rozpoczął się 1 lutego 2020 r., tj. z chwilą wejścia w życie Umowy o wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE - dalej "Umowa", i zakończy się 31 grudnia 2020 r. Podczas jego obowiązywania Wielka Brytania jest traktowana jak państwo członkowskie, z wyłączeniem możliwości udziału w unijnym procesie decyzyjnym. Oznacza to, że odniesienia w prawie polskim dotyczące praw i obowiązków związanych z członkostwem w Unii Europejskiej, w tym odniesienia w ustawie z 26 lipca 1991 r. o PIT oraz w ustawie z 15 lutego 1992 r. o CIT, należy w trakcie okresu przejściowego rozumieć tak, że obejmują one także Wielką Brytanię, o ile nie zachodzi żadne z odstępstw wskazanych w Umowie.

Warunki obowiązywania okresu przejściowego w polskim porządku prawnym dodatkowo zostały potwierdzone w ustawie z 19 lipca 2019 r. o okresie przejściowym, o którym mowa w Umowie o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Zgodnie z art. 1 wskazanej ustawy w okresie przejściowym Wielka Brytania będzie w polskim porządku prawnym traktowana nadal jak państwo członkowskie UE (nieliczne wyjątki od tej zasady dotyczą wdrożenia odstępstw wymienionych w art. 127 ust. 1, 4, 5 i 7 Umowy, do których odsyła art. 2 tej ustawy).

Dla podatników podatków dochodowych okres przejściowy wiąże się z czasowym utrzymaniem obecnego stanu prawnego do końca bieżącego roku.

Podatki dochodowe po zakończeniu okresu przejściowego

Warunki współpracy gospodarczej po zakończeniu okresu przejściowego będą zależeć od treści przyszłej umowy o wolnym handlu. Na obecnym etapie nie da się przesądzić, jak będą wyglądać relacje UE-Wielka Brytania od 1 stycznia 2021 r. Pewne jest, że nie będą one takie same jak dzisiaj i w handlu z Wielką Brytanią pojawią się dodatkowe obowiązki i ograniczenia. Kształt przyszłych relacji może być znany na krótko przed końcem okresu przejściowego.

W przypadku braku uregulowania relacji obejmujących kwestie podatków dochodowych akty prawne UE odnoszące się do tego obszaru nie będą miały zastosowania do Wielkiej Brytanii. W szczególności dotyczy to wskazanych poniżej dyrektyw w zakresie podatków dochodowych, które mają na celu zmniejszenie obciążeń podatkowych oraz zapewnienie neutralności operacji restrukturyzacyjnych w ujęciu transgranicznym na jednolitym rynku:

dyrektywa Rady 2003/49/WE z 3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych państw członkowskich (tzw. dyrektywa IR) - ma na celu zniesienie podatku u źródła od odsetek i należności licencyjnych wypłacanych przez spółkę państwa członkowskiego na rzecz spółki powiązanej z innego państwa członkowskiego (została ona wdrożona do krajowego porządku prawnego poprzez regulacje art. 21 ustawy o CIT, a zwolnienie dotyczy przychodów ze wskazanych w ustawie kategorii odsetek i należności licencyjnych, np. z odsetek, z praw autorskich, z praw do znaków towarowych, know-how),

dyrektywa Rady 2011/96/UE z 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (tzw. dyrektywa PS) - ma na celu wyeliminowanie podwójnego opodatkowania dywidend przekazywanych pomiędzy spółkami dominującymi a spółkami zależnymi różnych państw członkowskich (wdrożenie dyrektywy PS wiąże się ze stosowaniem zwolnienia od opodatkowania dochodów (przychodów) z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych na podstawie art. 20, art. 22 oraz art. 22c ustawy o CIT),

dyrektywa Rady 2009/133/WE z 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (tzw. dyrektywa MR) - ma na celu zapobieganie dyskryminacyjnemu traktowaniu pod względem podatkowym fuzji, podziałów i innych zdarzeń prawnych o podobnym charakterze dotyczących spółek różnych państw członkowskich w porównaniu z identycznymi zdarzeniami dotyczącymi spółek jednego państwa członkowskiego (implementacja dyrektywy MR skutkuje rozszerzeniem przepisów stosowanych przy krajowych zdarzeniach restrukturyzacyjnych na spółki państw członkowskich UE. Szczegółowe regulacje w tym zakresie zawarte są w przepisach ustawy o CIT dotyczących przedmiotu opodatkowania, przychodów i kosztów ich uzyskania oraz poboru podatku).

W przypadku bezumownego zakończenia okresu przejściowego, który zakończy się 31 grudnia 2020 r., przewidziane w wymienionych dyrektywach przywileje podatkowe przestaną obowiązywać w odniesieniu do podmiotów brytyjskich lub operacji z udziałem takich podmiotów.

Przykładowo opodatkowanie dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych oraz odsetek i należności licencyjnych, wypłacanych spółkom brytyjskim, nastąpi na zasadach ogólnych lub z zastosowaniem właściwej umowy o unikaniu opodatkowania, tj. Konwencji zawartej 20 lipca 2006 r. między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych (Dz.U. z 2006 r. Nr 250, poz. 1840).

Należy podkreślić, że wyjście Zjednoczonego Królestwa z UE nie będzie wpływać na obowiązywanie ww. Konwencji, ponieważ akt ten jest umową bilateralną zawartą w obszarach nieobjętych prawem Unii Europejskiej. Oznacza to, że w stosunkach ze Zjednoczonym Królestwem Konwencja będzie miała status w pełni obowiązujący.

W przypadku osób fizycznych bezumowne zakończenie okresu przejściowego uniemożliwi korzystanie podatnikom, którzy są rezydentami podatkowymi Zjednoczonego Królestwa, z preferencyjnego opodatkowania dochodów małżonków oraz sposobu opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci, na zasadach określonych w ustawie o PIT.

Przepisy dotyczące wymienionych zwolnień obejmują również podmioty, które mają siedzibę w państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Oznacza to, że gdy Zjednoczone Królestwo opuści EOG, przepisy te przestaną mieć zastosowanie w odniesieniu do podmiotów brytyjskich, które spełniają określone w nich warunki.

Analogicznie będzie w przypadku korzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów małżonków oraz osób samotnie wychowujących dzieci. W związku z opuszczeniem przez Zjednoczone Królestwo EOG rezydenci podatkowi Zjednoczonego Królestwa nie będą mogli korzystać z tego sposobu opodatkowania na dotychczasowych zasadach.

Maciej Chorostkowski

biegły rewident