Jak rozliczyć wynagrodzenie wypłacane zleceniobiorcy, który nie przedstawił certyfikatu rezydencji

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania (nierezydenci), podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to tzw. ograniczony obowiązek podatkowy (art. 3 ust. 2a updof). Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników posiadających ograniczony obowiązek podatkowy uważa się m.in. dochody (przychody) z działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia. Do działalności tej zalicza się m.in. czynności podejmowane na podstawie umów zlecenia. W takim przypadku podatek dochodowy pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu, chyba że zleceniobiorca przedstawi zleceniodawcy certyfikat rezydencji podatkowej wydany przez inne państwo. Wówczas należy analizować zapisy właściwych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (art. 29 ust. 1 pkt 1 w zw. z ust. 2 updof).

Dla udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy przy wypłacie w październiku 2017 r. wynagrodzenia z umowy zlecenia zawartej ze zleceniobiorcą pochodzącym z Ukrainy należy pobrać podatek zryczałtowany w wysokości 20%, najważniejsze jest ustalenie statusu podatkowego zleceniobiorcy, tj. czy posiada on w Polsce status rezydenta czy też nierezydenta podatkowego. Jak wcześniej wspomniano, przepis art. 29 ust. 1 pkt 1 updof ma zastosowanie tylko do nierezydentów podatkowych. Polskie przepisy nie definiują pojęcia nierezydenta podatkowego. Definiują natomiast, kogo należy uznać za rezydenta podatkowego (osobę o nieograniczonym obowiązku podatkowym). Z art. 3 ust. 1 w zw. z ust. 1a updof wynika, że za rezydenta uważa się osobę fizyczną, która:

1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

W praktyce wystarczy pobyt w Polsce dłuższy niż 183 dni w roku podatkowym, aby cudzoziemiec uzyskał status rezydenta, chyba że przedłoży zagraniczny certyfikat rezydencji - wtedy będzie nierezydentem nawet w przypadku dłuższego pobytu. Wynika to z tego, że definicję rezydencji podatkowej określonej w polskich przepisach podatkowych należy interpretować z uwzględnieniem zapisów właściwych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których Polska jest stroną. Umowy międzynarodowe w tym zakresie mają pierwszeństwo przed naszymi regulacjami krajowymi i możliwa jest w praktyce sytuacja, kiedy cudzoziemiec przebywa w Polsce powyżej 183 dni w danym roku podatkowym i nadal nie nabywa polskiej rezydencji podatkowej.

Jako zleceniodawca nie posiada Pan dokładnych danych na temat sytuacji rodzinnej, gospodarczej i osobistej zleceniobiorcy. Z tego powodu ustalając, czy pochodzący z Ukrainy zleceniobiorca jest rezydentem czy też nierezydentem podatkowym, powinien Pan wziąć pod uwagę czas przebywania tej osoby na terytorium Polski. Tym samym do momentu, kiedy zleceniobiorca z Ukrainy nie przebywa na terytorium Polski powyżej 183 dni w danym roku podatkowym, powinien zostać przez Pana potraktowany jako nierezydent podatkowy. Dopiero gdy jego pobyt przekroczy 183 dni pobytu w danym roku podatkowym, ma Pan podstawy do uznania go za rezydenta podatkowego w Polsce. Z racji tego, że w przedstawionym przypadku zleceniobiorca przybył do Polski w połowie 2017 r., a więc w momencie wypłaty w październiku 2017 r. należnego mu wynagrodzenia nie minie jeszcze 183 dni jego pobytu w Polsce oraz że nie przedłożył żadnego certyfikatu rezydencji podatkowej, który świadczyłby o tym, że jest rezydentem innego kraju, powinien Pan zastosować do wypłacanego mu wynagrodzenia podatek zryczałtowany w wysokości 20% przychodu. Taki sposób postępowania potwierdził również m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 28 lipca 2017 r., sygn. akt 0113-KDIPT2-2.4011.195.2017.1.AKR, w której stwierdził, że:

MF (…) Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny, należy stwierdzić, że od kwot wypłacanych obywatelowi ukraińskiemu, z którym Wnioskodawca podpisał umowę zlecenia, mającemu miejsce zamieszkania na Ukrainie (nieposiadającemu certyfikatu rezydencji Ukrainy), którego okres pobytu w Polsce nie przekracza 183 dni, Wnioskodawca będzie zobowiązany do pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego na zasadach wynikających z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli w wysokości 20% przychodu. (…)

Podstawa prawna:

• art. 3 ust. 1, 1a i 2a, art. 29 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1530

Aleksander Gniłka

- doradca podatkowy, właściciel kancelarii podatkowej, autor licznych publikacji z zakresu prawa podatkowego.