I. VAT

Zmiany od 1 stycznia 2021 r.

1. Ujmowanie faktur korygujących

1.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. zostanie zniesiony formalny warunek uzyskania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towarów lub usługobiorcę. Nowelizacja przepisów przewiduje rozwiązanie, według którego uzyskanie potwierdzenia odbioru faktur korygujących nie warunkuje możliwości pomniejszenia podatku należnego. Nowe brzmienie art. 29a ust. 13 ustawy o VAT będzie umożliwiało podatnikowi dokonanie obniżenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego już w okresie wystawienia faktury korygującej, pod warunkiem że z posiadanej przez niego dokumentacji wynika, że uzgodnił z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki transakcji i faktura korygująca jest zgodna z tymi uzgodnieniami. W przypadku gdy podatnik nie będzie posiadał dokumentacji określającej uzgodnienia z kontrahentem w okresie, w którym wystawił fakturę korygującą, obniżenia podstawy opodatkowania będzie mógł dokonać dopiero za okres rozliczeniowy, w którym tę dokumentację uzyska. Istotne tu będą więc faktyczne ustalenia między kontrahentami, a nie samo wystawienie faktury.

W związku z opisaną zmianą w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT konieczne było również odpowiednie zmodyfikowanie rozwiązania dotyczącego obowiązku pomniejszania VAT naliczonego uregulowanego w art. 86 ust. 19a ustawy o VAT. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu nabywca towaru lub usługi, w przypadku wystawienia przez jego kontrahenta faktury korygującej pomniejszającej podstawę opodatkowania (faktura korygująca "in minus"), będzie zobowiązany do odpowiedniego zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania zostały uzgodnione, pod warunkiem że uzgodnienia te zostały spełnione przed upływem tego okresu.

Podkreślenia wymaga fakt, że przez uzgodnienie warunków transakcji, jak wyjaśniono w uzasadnieniu do projektu, rozumie się posiadanie dokumentów, z których to uzgodnienie wynika. Jeżeli podatnik w konkretnym przypadku nie będzie dysponować dokumentami innymi niż sama faktura korygująca, wtedy to sama faktura korygująca będzie dokumentem, z którego będą wynikać nowe warunki transakcji. Taka sytuacja będzie możliwa jedynie w przypadku, gdy podatnik będzie miał możliwość potwierdzenia, że ta faktura korygująca została dostarczona do nabywcy. Wtedy również nabywca po otrzymaniu takiej faktury korygującej nie będzie się mógł powoływać na brak uzgodnienia warunków transakcji. Tym samym będzie zobowiązany do skorygowania podatku naliczonego.

Ustawa nowelizująca przewiduje również wprowadzenie w ustawie o VAT nowych przepisów, potwierdzających dotychczas stosowaną praktykę w odniesieniu do faktur korygujących "in plus". Chodzi tu o praktykę polegającą na tym, że podatnik jest zobowiązany do dokonania korekty podstawy opodatkowania za okres, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania udokumentowana fakturą korygującą "in plus".

Dodane przepisy ust. 17 i 18 do art. 29a ustawy o VAT potwierdzają dotychczas stosowaną praktykę, zgodnie z którą podatnicy dokonywali korekty:

● na bieżąco, gdy korekta ta była spowodowana przyczynami zaistniałymi po dokonaniu sprzedaży (np. powstały nowe okoliczności transakcji skutkujące zwiększeniem podstawy opodatkowania) lub

● korekty historycznej (wstecz), gdy korekta ta spowodowana była przyczynami powstałymi już w momencie wystawienia faktury pierwotnej - również w przypadku, gdy w fakturze pierwotnej został wykryty błąd.

Dotychczas podatnicy bazowali tylko na linii interpretacyjnej i orzecznictwie, co nie dawało odpowiedniej pewności prawa.

1.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Nowe zasady ujmowania faktur korygujących będą dotyczyły tylko tych faktur, które będą wystawione po 31 grudnia 2020 r. W przypadku faktur korygujących wystawionych przed 1 stycznia 2021 r. i nie rozliczonych przed tą datą, zastosowanie będą miały dotychczas obowiązujące przepisy.

Nowelizacja przepisów ustawy o VAT przewiduje również możliwość stosowania w 2021 r. dotychczasowych rozwiązań bazujących na obowiązku otrzymywania przez wystawcę faktury potwierdzenia przez nabywcę faktu otrzymania faktury korygującej "in minus". W takim przypadku nadal będą obowiązywać przepisy dotyczące obowiązku pomniejszenia podatku naliczonego w dotychczasowym brzmieniu. Taka możliwość istnieje tylko do końca 2021 r., pod warunkiem że wybór stosowania dotychczasowych rozwiązań zostanie uzgodniony na piśmie pomiędzy dostawcą towarów lub świadczącym usługi a ich nabywcą przed wystawieniem pierwszej faktury korygującej w 2021 r.

Przewidziano także możliwość rezygnacji z wyboru stosowania w 2021 r. dotychczasowych rozwiązań dla rozliczania faktur korygujących "in minus". Rezygnacja taka nie może być dokonana wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dokonano wyboru stosowania dotychczasowych rozwiązań. Tu także warunkiem uznania takiej rezygnacji jest pisemne jej uzgodnienie pomiędzy dostawcą towarów lub usług a ich nabywcą. Po dokonaniu rezygnacji podatnicy są zobowiązani do stosowania nowych rozwiązań w zakresie rozliczania faktur korygujących "in minus" wystawionych począwszy od dnia następującego po dniu rezygnacji.

1.3. Przygotowanie do zmian

Podatnicy przed wystawieniem pierwszej faktury korygującej w 2021 r. powinni dokonać wyboru, na jakich zasadach będą rozliczali faktury korygujące. Następnie muszą sporządzić z każdym z kontrahentów, z którym chcą stosować dotychczasowe zasady rozliczeń faktur korygujących, pisemne potwierdzenie tego wyboru. Zasady te powinny zostać przedstawione także wszystkim zainteresowanym pracownikom, zwłaszcza tym, którzy zajmują się ewidencją podatku od towarów i usług oraz uzgodnieniami z klientami. Jak bowiem wyżej wspomniałem, przy rozliczaniu faktur korygujących "in minus" istotne będą faktyczne ustalenia między kontrahentami, a nie samo wystawienie faktury, gdy będziemy stosowali nowe zasady. Warto więc zadbać, aby te ustalenia były dość jednoznaczne i odpowiednio udokumentowane.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 29a ust. 13, art. 86 ust. 19a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2020 r.poz. 106 - w brzmieniu projektowanym od 1 stycznia 2021 r.; dalej: ustawa o VAT

● art. 12 i art. 13 ustawy z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw - ustawa przekazana pod obrady Senatu

2. Wspólne kursy walut dla celów VAT i podatków dochodowych

2.1. Na czym polegają zmiany

Obecnie na gruncie podatku VAT waluty obce na złote należy przeliczać według średniego kursu danej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. W przypadkach gdy faktura została wystawiona przed powstaniem obowiązku podatkowego przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego NBP ogłoszonego na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury.

Nowe przepisy, które mają obowiązywać od 1 stycznia 2021 r., wprowadzają możliwość wyboru innego sposobu przeliczenia waluty obcej na złote. Zgodnie z proponowanym ust. 2a do art. 31a ustawy o VAT podatnik będzie mógł przyjąć do określenia podstawy opodatkowania wyrażonej w walucie obcej przeliczenie na złote zgodnie z zasadami przeliczenia przychodu wynikającymi z przepisów o podatku dochodowym, obowiązującymi tego podatnika na potrzeby rozliczania tej transakcji.

To oznacza, że podatnik będzie mógł wybrać, czy dokona przeliczenia waluty obcej na złote według średniego kursu ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego w VAT czy według średniego kursu ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (art. 11a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych [PIT] i art. 12 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych [CIT]).

Zatem aby skorzystać z przeliczenia waluty obcej na złote zgodnie z zasadami przeliczenia przychodu wynikającymi z przepisów o podatku dochodowym, konieczne jest ustalenie daty powstania tego przychodu. Moment powstania przychodu określa art. 14 ust. 1c ustawy o PIT i odpowiednio art. 12 ust. 3a ustawy o CIT. Według tych przepisów za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Tym samym czynność, która ma miejsce najwcześniej, wyznacza datę powstania przychodu.

Przy wyborze tej opcji podatnik będzie zobowiązany do jej stosowania przez co najmniej 12 kolejnych miesięcy, licząc od miesiąca, w którym ją wybrał (ust. 2b w art. 31a ustawy o VAT). Zaś zgodnie z nowym ust. 2c do art. 31a ustawy o VAT, w przypadku rezygnacji z opcjonalnej metody przeliczenia, podatnik będzie zobowiązany do stosowania dotychczasowych metod przeliczania (określonych w art. 31a ust. 1 lub 2 ustawy o VAT) przez co najmniej 12 kolejnych miesięcy, licząc od początku miesiąca następującego po miesiącu, w którym zrezygnował z tej opcjonalnej metody przeliczenia.

Przewidziano również, że w przypadku gdy w okresie stosowania przez podatnika (proponowanej do wprowadzenia) opcjonalnej metody przeliczania podatnik dokona transakcji niepodlegającej przeliczeniu zgodnie z zasadami stosowanymi w podatku dochodowym, jest obowiązany do zastosowania dla tej transakcji dotychczasowych metod przeliczenia (proponowany ust. 2d w art. 31a ustawy o VAT).

2.2. Przygotowanie do zmian

Jako że zaproponowany nowy sposób przeliczania walut obcych na złote jest wprowadzony na zasadzie dobrowolności - bowiem wybór spójnych zasad przeliczania walut obcych na złote dla VAT i podatku dochodowego jest opcjonalny - podatnicy powinni zastanowić się, który z tych sposobów jest dla przedsiębiorstwa bardziej opłacalny.

Wybór opcjonalnego sposobu przeliczania walut obcych na złote może się wiązać z odpowiednią modyfikacją systemów księgowych. W związku z tym podatnik powinien sprawdzić, czy dostawca oprogramowania w ramach umowy dokona odpowiedniej modyfikacji. Jeśli nie, podatnik będzie musiał postarać się o taką modyfikację, co wiąże się z poniesieniem pewnych kosztów.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 31a ust. 2a-2d ustawy o VAT

● art. 11a ust. 1 i art. 14 ust. 1c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2020 r.poz. 1426, ost.zm. Dz.U. z 2020 r.poz. 2123

● art. 12 ust. 2 oraz 3a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2020 r.poz. 1406, ost.zm. Dz.U. z 2020 r.poz. 2123

3. Podwyższenie limitu na nieewidencjonowane prezenty małej wartości

3.1. Na czym polegają zmiany

Przepisy ustawy nowelizującej przewidują, że od 1 stycznia 2021 r. limit dla prezentów małej wartości, których przekazywanie nie jest ujmowane w ewidencji pozwalającej na ustalenie tożsamości obdarowanej osoby, zostanie podwyższony z 10 zł do 20 zł (zmiana w art. 7 ust. 4 pkt 2 ustawy o VAT). Należy przy tym wskazać, że wysokość limitu na prezenty ewidencjonowane pozostanie na dotychczasowym poziomie wynoszącym 100 zł. Natomiast sprecyzowano, że limit 100 zł należy ustalać, biorąc pod uwagę wartość netto prezentu, czyli wartość bez podatku VAT. Tym samym nie ma już wątpliwości, że wartość prezentów ewidencjonowanych należy ustalać tak samo jak wartość prezentów nieewidencjonowanych.

3.2. Przygotowanie do zmian

W związku z tą zmianą podatnik może przeanalizować obowiązujące w firmie zasady dotyczące przekazywania upominków dla klientów czy potencjalnych kontrahentów i zdecydować o zwiększeniu ich wartości.

Należy przy tym przypomnieć, że przekazanie upominków w opakowaniach zbiorczych, których cena jednostkowa nabycia nie przekracza kwoty, o której mowa w art. 7 ust. 4 pkt 2 ustawy o VAT (obecnie - 10 zł, proponowane - 20 zł), nie powinny być opodatkowane podatkiem od towarów i usług, bowiem fakt, że towary są przekazywane w zbiorczych opakowaniach, nie ma znaczenia (zob. stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 3 lipca 2014 roku, sygn. IPPP3/443-316/14-2/LK).

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 7 ust. 4 ustawy o VAT

4. Wydłużenie terminu na wywóz towarów dla zachowania stawki 0 przy opodatkowaniu zaliczek z tytułu eksportu towarów

4.1. Na czym polegają zmiany

Nowelizacja ustawy o VAT przewiduje zmianę przepisu art. 41 ust. 9a ustawy o VAT, w wyniku której wydłużony zostanie termin na wywóz towarów dla zachowania stawki 0 VAT przy opodatkowaniu zaliczek związanych z eksportem towarów - z 2 na 6 miesięcy. Zmiana ta ma obowiązywać od 1 stycznia 2021 r.

Zgodnie z obecnym brzmieniem tego przepisu, w przypadku otrzymania zaliczki na poczet przyszłej dostawy, stawkę podatku 0 w eksporcie towarów stosuje się w odniesieniu do otrzymanej zapłaty, pod warunkiem że wywóz towarów nastąpi w terminie 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał tę zapłatę oraz podatnik w tym terminie otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej. Po tym terminie podatnik ma obowiązek (poza wyjątkami) wykazać zaliczki w deklaracji VAT wstecz ze stawką podatku VAT obowiązującą w Polsce.

4.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy, którzy w ramach dokonywanej sprzedaży otrzymują zaliczki na poczet przyszłych dostaw, powinni zweryfikować, czy dostawca oprogramowania do rozliczeń księgowych dokona jego aktualizacji w zakresie stosowania stawki 0 VAT przy zaliczkach w ramach umowy. Brak aktualizacji potencjalnie może skutkować doliczeniem VAT w obowiązującej w Polsce stawce do dostaw, które nie zostaną dokonane w aktualnie obowiązującym terminie.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 41 ust. 9a ustawy o VAT

5. Zmiany w przepisach o wiążącej informacji stawkowej

5.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. zmianie ulegną przepisy regulujące zasady wydawania wiążących informacji stawkowych (WIS).

Zmieniony zostanie art. 42a ustawy o VAT, który definiuje instytucję WIS. Zgodnie z obecnym brzmieniem przepisu art. 42a ustawy o VAT WIS zawiera - oprócz opisu towaru lub usługi będących jej przedmiotem (art. 42a pkt 1) oraz właściwej stawki podatku VAT (art. 42a pkt 3) - również klasyfikację przedmiotu WIS według odpowiedniej klasyfikacji, tj. towaru według CN albo PKOB, usługi według PKWiU (art. 42a pkt 2).

Mając na względzie to, że WIS może być stosowana również do innych niż stosowane stawek VAT (np. split payment), regulacji ustawy o VAT, gdzie towary klasyfikowane są według PKWiU, zaproponowano umożliwienie otrzymywania przez podatników WIS również dla towarów, które klasyfikowane są według PKWiU. Ma to zapewnić zmiana w zakresie art. 42a pkt 2 ustawy o VAT.

Nowe przepisy przewidują, że WIS nie będą wydawane, gdy w sprawie, o którą pyta podatnik, prowadzone jest postępowanie podatkowe bądź sprawa została rozstrzygnięta w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego (proponowane dodanie ust. 3a oraz 3b do art. 42b ustawy o VAT).

Proponowana nowelizacja ma wprowadzić do ustawy o VAT nowy przepis art. 42ca. Przepis ten wyłącza wynikającą z wydanej wiążącej informacji stawkowej ochronę podatnika będącego adresatem WIS oraz innych podmiotów korzystających z WIS w sytuacji nadużycia prawa. Jeżeli przedmiot WIS będzie stanowił element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, organy podatkowe będą mogły określić podatek z pominięciem WIS.

Ponadto zaproponowano wprowadzenie do ustawy o VAT przepisu art. 42ha, który ustanawia regulację, zgodnie z którą WIS będzie ważna przez okres 5 lat od dnia jej wydania. Aktualne regulacje w zakresie WIS nie określają terminu jej ważności, jednak WIS może wygasnąć z mocy prawa w sytuacji, gdy przepisy dotyczące VAT zostaną zmienione bądź uchylone. Analogiczne rozwiązanie, czyli 5-letni okres ważności, ma dotyczyć również WIS zmienionych na podstawie art. 42h ust. 2 albo 3, tj. na podstawie decyzji Szefa Krajowej Administracji Skarbowej albo Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wydawanych w przypadkach określonych w tych przepisach, np. w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości WIS spowodowanej błędną wykładnią przepisów czy też niewłaściwą oceną co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Takie decyzje zmieniające WIS również będą ważne w okresie 5 lat od ich wydania.

5.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Nowe regulacje dotyczące wydawania WIS będą miały zastosowanie również do postępowań w sprawie wydania WIS wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie omawianej nowelizacji ustawy o VAT. Oznacza to, że nowe przepisy będą miały zastosowanie w odniesieniu do wniosków o wydanie WIS, które zostały złożone przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej.

Także regulacje dotyczące braku ochrony dla podatnika będącego adresatem WIS oraz innych podmiotów korzystających z WIS w sytuacji, gdy WIS stanowić będzie element czynności uznanej za nadużycie prawa, będą miały zastosowanie również do wszystkich WIS wydanych przed dniem wejścia w życie omawianej nowelizacji, czyli WIS wydanych w okresie od 1 listopada 2019 r. do końca 2020 r.

Ponadto WIS wydane przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej (czyli przed 1 stycznia 2021 r.), jak również decyzje o zmianie WIS wydane na podstawie art. 42h ust. 2 albo 3 ustawy o VAT, pozostaną ważne przez okres 5 lat od dnia wejścia w życie nowelizacji. Oznacza to, że WIS wydane lub zmienione do końca 2020 r. pozostaną ważne do końca 2025 r.

5.3. Przygotowanie do zmian

Podatnicy powinni sprawdzić stosowane przez siebie WIS pod kątem tego, czy ich stosowanie może być oceniane jako element czynności stanowiącej nadużycie prawa. W przypadku gdy WIS stanowi element czynności będącej nadużyciem prawa podatnik utraci prawo do ochrony wynikającej z WIS. Chodzi tu raczej o sytuacje, gdy podatnik korzysta z WIS wydanego na rzecz innego podatnika. Gdyby faktycznie istniało takie podejrzenie, podatnik powinien złożyć własny wniosek o WIS.

Ponadto, z uwagi na wprowadzenie okresu ważności WIS, podatnik powinien przygotować zestawienie WIS, z których korzysta, bowiem gdy okres ważności takich WIS się skończy, nie będą już chronić interesów podatnika. Będzie on musiał wystąpić z wnioskiem o nową WIS.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 42a pkt 2, art. 42b ust. 8a i 8b, art. 42ca, art. 42ha ustawy o VAT

● art. 7, art. 8, art. 9 ustawy z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw - ustawa przekazana pod obrady Senatu

6. Wydłużenie terminu do odliczenia VAT "na bieżąco"

6.1. Na czym polegają zmiany

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, jeśli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e ustawy o VAT, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Upływ tego terminu wiąże się z brakiem możliwości odliczenia przez podatnika podatku naliczonego "na bieżąco", co z kolei oznacza, że konieczne jest dokonanie korekty deklaracji podatkowej.

Zgodnie z treścią nowelizacji z dniem 1 stycznia 2021 r. zmianie ma ulec treść art. 86 ust. 11 ustawy o VAT. Nowe regulacje umożliwią podatnikowi, który nie dokonał odliczenia VAT w rozliczeniu za pierwszy okres rozliczeniowy (za który przysługiwało mu to prawo), dokonanie tego odliczenia za jeden z trzech kolejnych okresów rozliczeniowych.

Zmiana wydłuży podatnikom rozliczającym się miesięcznie efektywnie czas na dokonanie odliczenia łącznie do 4 miesięcy. Należy przy tym wspomnieć, że ustawodawca w stosunku do podatników rozliczających się kwartalnie pozostawił dotychczasowe rozwiązanie. Podatnicy rozliczający się kwartalnie nadal będą mogli dokonywać odliczenia za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych.

6.2. Przygotowanie do zmian

Opisana zmiana może wiązać się z aktualizacją systemów księgowych podatnika. W związku z tym podatnik powinien sprawdzić, czy dostawca oprogramowania do rozliczeń księgowych dokona takiej aktualizacji w ramach umowy.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 86 ust. 11 ustawy o VAT

7. Zmiana rozporządzenia w sprawie zwolnienia z obowiązku stosowania kas fiskalnych

7.1. Na czym polegają zmiany

W związku z tym, że aktualnie stosowana klasyfikacja towarów i usług PKWiU 2008 obowiązuje tylko do 31 grudnia 2020 r., konieczna stała się zmiana zapisów rozporządzenia Ministra Finansów z 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, w których powoływano się na PKWiU 2008.

Ustawodawca przygotował projekt rozporządzenia zakładającego zmianę przepisów ww. rozporządzenia, które ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2021 r.

Projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących dostosowuje dotychczas używaną w rozporządzeniu klasyfikację wyrobów i usług (PKWiU 2008) do:

● nowej unijnej Nomenklatury scalonej (CN) w zakresie towarów oraz

● Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług PKWiU (2015) w zakresie usług oraz niektórych towarów.

Dodatkowo projekt uchyla § 6 i § 7 rozporządzenia. Oba przepisy miały zastosowanie tylko do 30 kwietnia 2019 r. Po tej dacie weszły bowiem w życie przepisy, które nie przewidują obowiązku zgłaszania przez podatnika do urzędu skarbowego liczby kas rejestrujących przed rozpoczęciem ewidencjonowania.

W związku z tym przepis § 6 rozporządzenia nie może być stosowany po 30 kwietnia 2019 r., z wyjątkiem podatników, którzy przed 1 maja 2019 r. rozpoczęli ewidencjonowanie za pomocą 1/5 liczby zgłoszonych kas.

Projekt przewiduje też zmiany o charakterze porządkującym w załączniku do rozporządzenia.

7.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy, którzy korzystali do tej pory ze zwolnienia podmiotowego bądź przedmiotowego z ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, powinni przeanalizować wskazane w projekcie kody CN oraz PKWiU w § 4 ust. 1 rozporządzenia. Przepis ten określa bowiem, w stosunku do jakich dostaw oraz świadczenia usług nie stosuje się zwolnień z obowiązku ewidencjonowania. Jak podaje ustawodawca w uzasadnieniu, podczas przekładania kodów PKWiU na kody CN zapisy mogły ulec niewielkim zmianom.

PODSTAWA PRAWNA:

● projekt rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 16 października 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzania ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących - opubl. na www.rcl.gov.pl

Zmiany od 1 lipca 2021 r.

8. Pakiet VAT e-commerce

8.1. Na czym polegają zmiany

Zgodnie z założeniami projektu nowelizacji ustawy o VAT dotyczącej implementacji do polskiego systemu prawnego rozwiązań zawartych w tzw. pakiecie e-commerce od 1 lipca 2021 r. w całej Europie zlikwidowane zostanie zwolnienie z opodatkowania importu towarów w przesyłkach nieprzekraczających wartości 22 euro (w Polsce to zwolnienie już teraz nie jest stosowane).

Odpowiedzialność za VAT od takich dostaw będzie mogła być przeniesiona z dostawców, którzy zazwyczaj nie mają siedziby w UE, na właścicieli platform sprzedażowych. Transakcje te będą mogły podlegać szczególnej procedurze importu i wtedy będą rozliczane za pomocą importowego punktu kompleksowej obsługi (IOSS). Przy zastosowaniu tej procedury przyjęta zostanie fikcja prawna zakładająca, że najpierw platforma nabywa towary od sprzedawcy (w formule B2B), a następnie dostarcza je finalnemu nabywcy, tj. indywidualnemu klientowi z UE, który faktycznie je zamówił (B2C). W związku z tym platforma, jako dostawca towarów o niskiej wartości (tj. do 150 euro), naliczy i pobierze VAT w momencie ich sprzedaży oraz zadeklaruje i zapłaci ten podatek globalnie za pośrednictwem IOSS. Dzięki temu VAT nie będzie pobierany przy imporcie tych towarów, co pozwoli na szybkie zwolnienie ich z odprawy w urzędzie celnym.

W przypadku gdy jednak platforma sprzedażowa nie zdecyduje się na wykorzystanie procedury IOSS, VAT od przesyłek o wartości do 150 euro będzie musiała pobrać i odprowadzić np. firma kurierska lub poczta. W zakresie tym przedsiębiorstwo zobowiązane do pobrania i odprowadzenia VAT będzie musiało prowadzić specjalną ewidencję importu towarów. Należy jednak wskazać, że w takim przypadku do wartości przesyłki będzie naliczany VAT według podstawowej stawki (tj. w Polsce 23%). Jeśli zaś konsument nie zgodzi się na jej zastosowanie, z uwagi na to, że np. nabywany towar jest w Polsce objęty obniżoną stawką VAT, to w takim przypadku będzie musiał dokonać standardowego zgłoszenia celnego.

W projekcie nowelizacji przygotowano nowe sposoby rozliczania VAT dla dostawców z UE sprzedających przez internet towary na rzecz konsumentów z innych państw członkowskich. Rozszerzona ma zostać procedura szczególna MOSS, która stosowana jest obecnie tylko do usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz świadczonych drogą elektroniczną. Procedura ta zostanie tym samym przekształcona z małego punktu kompleksowej obsługi w punkt kompleksowej obsługi (OSS). Z założenia OSS (podobnie jak MOSS) ma na celu uproszczenie obowiązków w zakresie podatku VAT nałożonych na podatników dokonujących dostaw towarów i świadczących usługi osobom niebędącym podatnikami (konsumentom) na terytorium UE poprzez umożliwienie im:

● elektronicznej rejestracji dla celów podatku VAT w jednym państwie członkowskim;

● deklarowania i płacenia należnego podatku VAT w ramach jednej elektronicznej kwartalnej deklaracji;

● współpracy z administracją podatkową państwa członkowskiego siedziby działalności gospodarczej, nawet jeśli dokonywane dostawy/świadczenie usług mają charakter transgraniczny.

W wyniku stworzenia procedury OSS podatnicy dokonujący sprzedaży wysyłkowej na terenie UE nie będą musieli rejestrować się w każdym kraju, w którym są ich klienci. Wystarczy, że zarejestrują się do procedury OSS. Wtedy podatek wpłacony do krajowego urzędu będzie następnie rozliczany przez polskie organy podatkowe z administracją skarbową tych państw unijnych, w których są nabywcy wysyłanych przez podatnika towarów.

Należy przy tym wskazać, że rozwiązanie to jest dobrowolne, jednak w przypadku gdy podatnik się na nie zdecyduje, to w ramach OSS będzie musiał deklarować i płacić VAT od wszystkich usług i dostaw mogących być przedmiotem tej procedury.

8.2. Przygotowanie do zmian

Aby platformy sprzedażowe niemające siedziby w UE mogły skorzystać ze specjalnej importowej procedury IOSS, będą musiały wyznaczyć pośrednika do korzystania z procedury importu. Zakładając, że platforma taka nawiąże współpracę z polskim podatnikiem, podatnik ten będzie odpowiedzialny za zapłatę VAT od przesyłek o niskiej wartości (do 150 euro) oraz będzie musiał wypełniać wszystkie obowiązki określone w procedurze importu, w tym składać deklaracje. Podatnik będzie więc musiał zarejestrować w IOSS platformę, którą reprezentuje. W tym celu najpierw sam musi się zarejestrować jako pośrednik, aby móc korzystać z IOSS w celu jej reprezentowania. Po otrzymaniu numeru identyfikacyjnego umożliwiającego działanie jako pośrednik w procedurze importu pośrednik zarejestruje platformę, którą reprezentuje i otrzyma numer identyfikacyjny VAT IOSS. W związku z reprezentowaniem platformy sprzedażowej podatnik taki będzie zobowiązany do składania deklaracji podatkowych przeznaczonych do wykazywania sprzedaży towarów importowanych. W deklaracjach tych będzie znajdował się numer IOSS i cała sprzedaż towarów importowanych, która będzie musiała być uwzględniona w podziale na każde państwo członkowskie, które jest adresatem przesyłki.

Z kolei podatnicy sprzedający przez internet towary na rzecz konsumentów z innych państw członkowskich na odległość powinni przeanalizować, czy zastosowanie procedury specjalnej OSS będzie dla nich korzystne. Jeśli tak, tacy podatnicy będą zobowiązani do zgłoszenia informacji o zamiarze korzystania z tej procedury organom skarbowym.

PODSTAWA PRAWNA:

● projekt z 22 października 2020 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw - opublikowany na www.rcl.gov.pl

II. RACHUNKOWOŚĆ

Zmiany od 1 stycznia 2021 r.

1. Ujawnienie informacji o wysokości ukrytych zysków (dochód z tytułu ukrytych zysków)

1.1. Na czym polega zmiana

Jednostki - osoby prawne, które wybrały zryczałtowane opodatkowanie od dochodów spółek kapitałowych, w sprawozdaniu za 2021 r. muszą wykazać informacje o wysokości ukrytych zysków (dochód z tytułu ukrytych zysków). W załączniku nr 1 uor w części "Dodatkowe informacje i objaśnienia" w ustępie 1 dodano bowiem pkt 17a, w którym trzeba te informacje ujawniać.

1.2. Przygotowanie do zmian

Krok 1. Sprawdź, czy osiągasz ukryte zyski

Przez ukryte zyski rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec albo akcjonariusz lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem lub akcjonariuszem, w szczególności:

1) kwotę pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi albo akcjonariuszowi lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem albo akcjonariuszem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi;

2) świadczenia wykonane na rzecz:

a) fundacji prywatnej lub rodzinnej, podmiotu równoważnego takiej fundacji lub przedsiębiorstwa prowadzonego przez taką fundację albo taki podmiot lub na rzecz beneficjentów takiej fundacji lub takiego podmiotu,

b) trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;

3) nadwyżkę wartości rynkowej transakcji określoną zgodnie z art. 11c ustawy o CIT ponad ustaloną cenę tej transakcji;

4) nadwyżkę zwróconej kwoty dopłaty, wniesionej do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami ponad kwotę wniesionej dopłaty, przy czym jeżeli dopłata została wniesiona w walucie obcej, przeliczenia tej kwoty na złote dokonuje się według średniego kursu waluty obcej ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na dzień odpowiednio zwrócenia dopłaty i faktycznego jej wniesienia;

5) wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji) lub ze zmniejszenia wartości udziału (akcji);

6) równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego;

7) darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju;

8) wydatki na reprezentację.

Krok 2. Wyłącz przychody, które nie są uznane za ukryte zyski

Pamiętaj, że do ukrytych zysków nie zalicza się:

1) wynagrodzeń z tytułów:

a) stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, za które uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych,

b) przychodów otrzymywanych przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,

c) przychodów z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwanych wyłącznie od:

- osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

- właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,

- przedsiębiorstwa w spadku;

d) przychodów uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej

oraz zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłaconych osobie fizycznej - w części, w jakiej suma tych wynagrodzeń i zasiłków wypłacona w danym miesiącu tej osobie nie przekracza pięciokrotności średniego miesięcznego wynagrodzenia wypłacanego przez podatnika z tytułów, o których mowa wyżej w pkt a-d, nie więcej jednak niż pięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, przy czym średnie i przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustala się za miesiąc poprzedzający miesiąc dokonania wypłat osobie fizycznej;

2) wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku:

a) w pełnej wysokości - w przypadku składników majątku wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności gospodarczej,

b) w wysokości 50% - w przypadku składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej;

3) kwoty pożyczki (kredytu) zwróconej przez podatnika udziałowcowi albo akcjonariuszowi lub podmiotowi powiązanemu, z wyłączeniem odsetek, prowizji, wynagrodzeń i opłat.

Krok 3. Ujawnij wielkość ukrytych zysków

W informacji dodatkowej w sprawozdaniu finansowym składanym po raz pierwszy za 2021 r. wpisz wielkość ukrytych zysków obliczonych zgodnie z informacjami zawartymi w krokach 1 i 2.

PODSTAWA PRAWNA:

● pkt 17a Dodatkowych informacji i wyjaśnień załącznika nr 1 do ustawy z 29 września 1994 r. - j.t. Dz.U. z 2019 r.poz. 351; ost.zm. Dz.U. z 2020 r.poz. 2123

● art. 28 m ustawy z 15 lutego 1994 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2020 r.poz. 1406; ost.zm. Dz.U. z 2020 r.poz. 2123

2. Kapitał zakładowy spółek handlowych

2.1. Na czym polega zmiana

Od 1 stycznia 2021 r. ulegnie zmianie treść art. 36 ust. 2 uor. Zmiana dotyczy doprecyzowania terminologii i jej ujednolicenia we wszystkich aktach prawnych w odniesieniu do kapitału zakładowego spółek uregulowanych w K.s.h. w związku z wprowadzeniem (od 1 marca 2021 r.) prostej spółki akcyjnej. Od tego momentu kapitał zakładowy spółek, określony w Ksh, z zastrzeżeniem ust. 2aa, towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, towarzystw reasekuracji wzajemnej, fundusz udziałowy spółdzielni, wykazuje się w wysokości określonej w umowie lub statucie i wpisanej w rejestrze sądowym.

2.2. Przygotowanie do zmian

Jednostka nie musi dokonywać zmian w swoich księgach rachunkowych, ponieważ zmiana ta nie wpływa na jej sytuację finansową, a jedynie rozszerza pojęcia kapitału zakładowego wskutek wprowadzenia do obrotu prawnego prostej spółki akcyjnej.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 36 ust.2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2019 r.poz. 351; ost.zm. Dz.U. z 2020 r.poz. 2123

Zmiany od 1 marca 2021 r.

3. Prosta spółka akcyjna

3.1. Na czym polegają zmiany

Do Kodeksu spółek handlowych wprowadzono nowy rodzaj spółki prawa handlowego o nazwie prosta spółka akcyjna. Taką spółkę będzie można utworzyć od 1 marca 2021 r. Będzie ona (jak każda inna spółka kapitałowa) zobowiązana do stosowania przepisów ustawy o rachunkowości, w tym w szczególności do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych. W związku z tym w ustawie o rachunkowości od 1 marca 2021r. nastąpią zmiany:

● w art. 28 ust. 1 (dodany pkt 9b) - polega na określeniu zasad wyceny aktywów i pasywów w odniesieniu do prostej spółki akcyjnej - kapitał akcyjny prostej spółki akcyjnej będzie wyceniany nie rzadziej niż na dzień bilansowy w wysokości wpisanej w rejestrze sądowym;

● w art. 36 ustawy (dodany ust. 2aa) - polega na określeniu zasad wykazywania w księgach rachunkowych wysokości kapitału akcyjnego prostej spółki akcyjnej - wysokość tego kapitału będzie wykazywana w wysokości określonej w rejestrze sądowym; jednocześnie zadeklarowane, lecz niewniesione wkłady kapitałowe, będą ujmowane jako należne wkłady na poczet kapitału;

● w art. 36 ust. 3 pkt 3 ustawy - zmiana ma na celu rozciągnięcie regulacji na prostą spółkę akcyjną i wskazanie, że składniki kapitału (funduszu) własnego jednostek postawionych w stan likwidacji lub upadłości należy, na dzień rozpoczęcia likwidacji lub postępowania upadłościowego, połączyć w jeden kapitał (fundusz) podstawowy, zmniejszając go w prostej spółce akcyjnej o należne wkłady na poczet kapitału, o ile nie wezwano zainteresowanych do ich wniesienia, oraz o akcje własne,

● w art. 36a ustawy (dodany ust. 2a) - polega na rozciągnięciu na prostą spółkę akcyjną regulacji dotyczących umorzenia akcji własnych, tj. wskazanie, że przy umorzeniu akcji własnych w prostej spółce akcyjnej dodatnią różnicę między ich wartością nominalną a ceną nabycia należy odnieść na kapitał zapasowy. Ujemną różnicę należy ująć jako zmniejszenie kapitału zapasowego, a pozostałą część ujemnej różnicy, przewyższającą kapitał zapasowy, jako stratę z lat ubiegłych i opisać w informacji dodatkowej w sprawozdaniu finansowym za rok, w którym nastąpiło obniżenie kapitału zakładowego;

● w art. 44c ustawy (dodany ust. 2a) - polega na rozciągnięciu na prostą spółkę akcyjną regulacji dotyczących wyłączeń przy łączeniu udziałów, tj. wyłączeniu podlega wartość kapitału zakładowego spółki, której majątek został przeniesiony na inną spółkę, lub spółki, które w wyniku połączenia zostały wykreślone z rejestru. Po dokonaniu tego wyłączenia odpowiednie pozycje kapitału własnego spółki, na którą przechodzi majątek połączonych spółek lub nowo powstałej spółki, koryguje się o różnicę pomiędzy sumą aktywów a pasywów;

● w art. 66 ust. 10 pkt 1 - polega na wskazaniu, że w przypadku prostej spółki akcyjnej prawo wniesienia do sądu powództwa o rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego przysługuje akcjonariuszom, którzy posiadają co najmniej 5% praw głosów lub co najmniej 5% kapitału akcyjnego w badanej jednostce;

● w art. 68 ustawy - polega na rozciągnięciu na prostą spółkę akcyjną obowiązku udostępnienia akcjonariuszom sprawozdań finansowych i sprawozdań z działalności jednostki, a jeżeli sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowi badania - także sprawozdania z badania - najpóźniej na 15 dni przed walnym zgromadzeniem, oraz sprawozdań rady nadzorczej;

● w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości (dodanie pkt 19) - polega na wskazaniu, że w informacji dodatkowej należy podawać liczbę akcji obejmowanych przez akcjonariuszy w prostej spółce akcyjnej w zamian za wkłady niepieniężne, których przedmiotem jest prawo niezbywalne lub świadczenie pracy lub usług.

3.2. Przygotowanie do zmian

Działania związane z założeniem i późniejszym działaniem prostej spółki akcyjnej są regulowane w art. 300¹-300¹³⁴ Kodeksu spółek handlowych. W pierwszym etapie (podobnie jak w przypadku zakładania innych spółek) należy zawrzeć umowę, ustanowić organy spółki, wnieść wkłady na pokrycie kapitału akcyjnego w kwocie co najmniej 1 zł, dokonać wpisu do KRS. Zakładając prostą spółkę akcyjną, z punku widzenia rachunkowości, należy pamiętać, by:

Krok 1. Otworzyć księgi rachunkowe

Moment otwarcia ksiąg rachunkowych jest określony art. 12 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z nim nowe jednostki, które powstały w trakcie roku obrotowego, mają obowiązek otworzyć księgi rachunkowe na dzień rozpoczęcia działalności, którym jest dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym. Otwarcia ksiąg rachunkowych należy dokonać w ciągu 15 dni od dnia zaistnienia takiego zdarzenia. W praktyce pierwszym zdarzeniem wywołującym skutki o charakterze majątkowym i finansowym może być przykładowo wniesienie przez właścicieli wkładów na pokrycie obejmowanych akcji czy koszty założenia rachunku bankowego.

Krok 2. Opracować politykę (zasady) rachunkowości

Prosta spółka akcyjna jest zobowiązana do opracowania zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości dokumentacji opisującej przyjęte przez nią zasady rachunkowości. To w szczególności: określenie roku obrotowego, metod wyceny aktywów i pasywów, sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych (w tym ustalenie zakładowego planu kont, wykazu ksiąg rachunkowych, sporządzenie opisu systemu przetwarzania danych) oraz sporządzenie opisu systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów. Istotne jest, że prosta spółka akcyjna (podobnie jak inne spółki) ma możliwość korzystania z uproszczeń rachunkowości, takich jak:

● dokonywanie kwalifikacji umów leasingu według zasad określonych w przepisach podatkowych (por. art. 3 ust. 6 uor);

● brak obowiązku ustalania aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego (por. art. 37 ust. 10 uor);

● zaniechanie stosowania przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (por. art. 28b uor);

● stosowanie uproszczonych zasad kalkulacji kosztu wytworzenia produktu - przy obliczaniu kosztu wytworzenia produktu do kosztów bezpośrednich spółka może doliczyć koszty pośrednie związane z wytworzeniem tego produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych; ustalony w ten sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto (por. art. 28 ust. 4a uor). Warunkiem stosowania tych uproszczeń jest spełnienie przez prostą spółkę akcyjną warunków zawartych w art. 3 ust. 6 uor.

Prosta spółka akcyjna może ponadto korzystać z uproszczeń dotyczących sporządzania sprawozdań w formule dla jednostek małych lub mikro (pod warunkiem podjęcia decyzji w tej kwestii przez organ zatwierdzający). Nie będzie natomiast mogła korzystać z uproszczeń, z których nie mogą z zasady korzystać spółki kapitałowe.

Dotyczy to:

● dokonywania bilansowych odpisów amortyzacyjnych według zasad podatkowych na podstawie art. 32 ust. 7 uor;

● tworzenia biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów na podstawie art. 39 ust. 6 uor;

● rezygnacji z zachowania zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów w zakresie tworzenia odpisów aktualizujących wartość aktywów i rezerw na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń na podstawie art. 7 ust. 2b uor.

Krok 3. Prowadzenie ksiąg rachunkowych

Prowadzenie ksiąg rachunkowych prostej spółki akcyjnej odbywa się na zasadach ogólnych.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 3 ust. 6, art. 7 ust. 2b, art. 10 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 28 ust. 1, art. 28b, art. 28 ust. 4a, art. 32 ust. 7, art. 36 ust. 2aa, art. 36 ust. 3 pkt 3, art. 36a ust. 2a, art. 39 ust. 6, art. 44c ust. 2a, art. 66 ust. 10, art. 68 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2019 r.poz. 351; ost.zm. Dz.U z 2020 r.poz. 2123

● art. 300¹-300¹¹⁴ ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - j.t. Dz.U. z 2020 r.poz. 1526

Zmiany od 1 lipca 2021 r.

4. Zwolnienie z obowiązku zatwierdzania i badania sprawozdania finansowego

4.1. Na czym polegają zmiany

Przepis art. 53 ust. 2a ustawy o rachunkowości, zwalniający z obowiązku zatwierdzania i badania sprawozdania finansowego, dotychczas dotyczący jedynie jednostek, w stosunku do których została ogłoszona upadłość, został rozszerzony na jednostki, w stosunku do których otwarto postępowanie restrukturyzacyjne, w którym ustanowiono zarządcę. Zmiana zacznie obowiązywać od 1 lipca 2021 r.

4.2. Przygotowanie do zmian

Krok 1. Sprawdź, czy sąd pozwolił dłużnikowi na wykonywanie zarządu w zakresie nieprzekraczającym zakresu zwykłego zarządu

Na skutek uchwały rady wierzycieli podjętej w pełnym składzie, za którą głosowało co najmniej czterech członków, sąd może zezwolić dłużnikowi na wykonywanie zarządu w zakresie nieprzekraczającym zakresu zwykłego zarządu. W takim przypadku zarządca nadal pełni swoją funkcję. Takie zezwolenie sądu powoduje, że jednostka w okresie postępowania restrukturyzacyjnego nie może skorzystać ze zezwolenia na niezatwierdzanie i badanie sprawozdania finansowego.

Brak możliwości niezatwierdzania sprawozdania finansowego dotyczy także sytuacji, gdy przeprowadzenie postępowania sanacyjnego wymaga osobistego udziału dłużnika lub jego reprezentantów, a jednocześnie dają oni gwarancję należytego sprawowania zarządu. Wówczas sąd może zezwolić dłużnikowi na wykonywanie zarządu nad całością lub częścią przedsiębiorstwa w zakresie nieprzekraczającym zakresu zwykłego zarządu.

Krok 2. Pamiętaj o prawie do odstąpienia od badania i zatwierdzenia sprawozdania finansowego

Jeśli jednostka nie jest prowadzona przez dłużnika albo postanowienie sądu upadłościowego w sprawie pozostawienia dłużnika jako osoby zarządzającej nie jest jeszcze prawomocne, wówczas jednostka ma prawo nie zatwierdzać sprawozdania finansowego ani poddawać go badaniu przez biegłego rewidenta.

Takie jednostki, w stosunku do których otwarto postępowanie restrukturyzacyjne oraz powołano zarządcę, nie kontynuują swej działalności. Konsekwencją takiego założenia jest brak konieczności zatwierdzania sprawozdania przez organy jednostki, ponieważ wskutek ustanowienia zarządcy dotychczasowe organy jednostki przestały istnieć. Brak konieczności zatwierdzenia sprawozdania pociąga za sobą brak konieczności poddania badaniu sprawozdania przez biegłego rewidenta i ponoszenia kosztów tego badania przez jednostkę, której sytuacja finansowa jest katastrofalna.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 53 ust. 2a ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2019 r.poz. 351; ost.zm. Dz.U z 2020 r.poz. 2123

5. Nowy format elektroniczny do sporządzania sprawozdań finansowych

5.1. Na czym polega zmiana

Emitenci dopuszczeni do obrotu na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego będą mieli obowiązek sporządzania sprawozdania finansowego i sprowadzania z działalności w jednym dokumencie sporządzonym w rozszerzeniu XHTML. Natomiast pozostałe jednostki, które sporządzają sprawozdania finansowe zgodnie z MSSF, będą miały wybór co do formatu elektronicznego, którym może być XHTML albo inny pozwalający na automatyczne przeszukiwanie dokumentu. Istotne jest, że nowy format będzie musiał mieć zastosowanie zarówno dla sprawozdań jednostkowych, jak i skonsolidowanych sprawozdań finansowych oraz oczywiście sprawozdań z działalności. Dla sprawozdań skonsolidowanych sporządzanych w XHTLM konieczne będzie znakowanie przy użyciu znaczników XBRL.

Zmiana ta po raz pierwszy będzie miała zastosowanie do sprawozdań finansowych sporządzanych za 2021 r.

5.2. Przygotowanie do zmian

Krok 1. Sprawdź, w jakim formacie sporządzasz sprawozdania finansowe w formie elektronicznej

Obecnie podmioty będące emitentami sporządzają swoje sprawozdania w formie elektronicznej. Natomiast jednostki wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego sporządzają sprawozdania w strukturze logicznej oraz w formacie XML udostępnionym na stronie Minis­terstwa Finansów. Natomiast sprawozdania finansowe sporządzane zgodnie z MSSF sporządza się w strukturze logicznej oraz w formacie, jeżeli są udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Ministerstwa Finansów, co oznacza, że obecnie mogą być one zapisane np. w PDF.

Krok 2. Skontaktuj się z działem IT swojej firmy lub z dostawcą używanego przez ciebie oprogramowania celem przygotowania planu wprowadzenia koniecznych zmian w oprogramowaniu wykorzystywanym przez służby finansowo-księgowe.

PODSTAWA PRAWNA:

● projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw - projekt oznaczony jako druk UD 154 zamieszczony w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów

6. Uprawnienie do podpisywania elektronicznych sprawozdań finansowych

6.1. Na czym polega zmiana

Po zmianie ustawy o rachunkowości, co najprawdopodobniej stanie się pod koniec 2020 r., istnieć będzie możliwość podpisywania elektronicznych sprawozdań finansowych tylko przez jednego członka zarządu wieloosobowego, pod warunkiem że osoba ta otrzyma od pozostałych członków zarządu oświadczenia, że sprawozdanie spełnia wymogi określone w ustawie o rachunkowości. Jednak przepisy będą dopuszczały zarówno możliwość podpisywania sprawozdania tylko przez jednego członka zarządu, jak i możliwość podpisywania tego sprawozdania przez wszystkich członków zarządu.

6.2. Przygotowanie do zmian

Przy założeniu, że omawiany projekt wejdzie w życie, aby przygotować się do zmian, wykonaj następujące czynności.

Krok 1. Sprawdź, czy w Twojej jednostce dotychczasowe rozwiązanie nastręcza wiele kłopotów, szczególnie gdy członkowie zarządu pracują zdalnie.

Krok 2. Jeśli czynność podpisywania sprawozdania finansowego przez członków zarządu powoduje problemy, przygotuj w porozumieniu z działem prawnym uchwałę o podpisywaniu sprawozdania przez jednego członka zarządu.

Krok 3. Opracuj wzór oświadczeń składanych przez członków zarządu, którzy upoważniają konkretną spośród siebie osobę do podpisania sprawozdania.

PODSTAWA PRAWNA:

● projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw - projekt oznaczony jako druk UD 154 zamieszczony w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów

III. PIT/CIT - PRZEPISY WSPÓLNE

Zmiany od 1 stycznia 2021 r.

1. Nowa PKWiU

1.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. ustawodawca rezygnuje z odwoływania się wprost w przepisach ustaw o PIT, CIT oraz zryczałtowanym podatku dochodowym do PKWiU z 2008 r. Od nowego roku ilekroć w tych ustawach będzie powołana PKWiU, należy przez nią rozumieć PKWiU wprowadzoną przepisami wykonawczymi wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z 19 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. z 2020 r.poz. 443 ze zm.). Obecnie jest to PKWiU z 2015 r.

1.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy świadczący usługi sklasyfikowane dotychczas według PKWiU z 2008 r. powinni ustalić, czy są one w ten sam sposób klasyfikowane według PKWiU z 2015 r. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości można wystąpić o wydanie wiążącej informacji stawkowej (WIS). W tym celu należy złożyć wniosek do Dyrektora KIS na formularzu WIS-W. Odpowiednia klasyfikacja jest szczególnie istotna w przypadku podatników płacących ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W ich przypadku to symbol PKWiU świadczonej usługi decyduje o możliwości stosowania stawek ryczałtu niższych niż 17%.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 5a pkt 24 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych- j.t. Dz.U. z 2020 r.poz. 1426;

ost.zm. Dz.U. z 2020 r.poz. 2123; dalej: ustawa o PIT

● art. 16a ust. 2 pkt 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2020 r.poz. 1406; ost.zm. Dz.U. z 2020 r.poz. 2123; dalej: ustawa o CIT

● art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - j.t. Dz.U. z 2020 r.poz. 1905; ost.zm. Dz.U. z 2020 r.poz. 2123; dalej: uzpd

2. Jednorazowa amortyzacja środków trwałych

2.1. Na czym polegają zmiany

W 2021 r. mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej będą mogli dokonywać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych w wyższej wysokości. W 2020 r. łączna wartość takich odpisów nie może przekroczyć 219 000 zł. W 2021 r. będzie to 226 000 zł.

2.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w 2020 r. albo spełniają w 2020 r. definicję małych podatników (tzn. ich przychód w 2019 r. nie przekroczył 8 747 000 zł), planujący w najbliższym czasie zakupy środków trwałych, powinni podjąć następujące działania:

Krok 1. Przeanalizuj, jakie środki trwałe zamierzasz nabyć w najbliższym czasie do prowadzonej działalności gospodarczej

Podatnik powinien ustalić, jaki typ środków trwałych zamierza nabyć w najbliższym czasie. Jednorazowych odpisów amortyzacyjnych można dokonywać tylko od środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych.

Krok 2. Ustal ich wartość początkową i rozważ, czy warto je nabyć w 2020 r.

Jeżeli podatnik zamierza nabyć środek trwały należący do grupy 3-8 KŚT i nie będzie to samochód osobowy, a jego wartość początkowa przekroczy 219 000 zł, ale nie przekroczy 226 000 zł, warto by zastanowił się nad odsunięciem jego zakupu do 2021 r. Dzięki temu podatnik będzie mógł dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od całej wartości tego środka trwałego. Jeżeli nabędzie taki środek trwały w 2020 r., będzie mógł dokonać jednorazowego odpisu tylko do kwoty 219 000 zł. Nadwyżkę ponad tę kwotę będzie mógł rozliczyć w kosztach dopiero w 2021 r. poprzez zwykłe odpisy amortyzacyjne. To oznacza dla niego dłuższy okres rozliczenia w kosztach poniesionego wydatku.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 22k ust. 7-11 ustawy o PIT

● art. 16k ust. 7-11 ustawy o CIT

3. Nowe definicje używanych środków trwałych

3.1. Na czym polegają zmiany

Podatnicy mogą indywidualnie ustalać stawki amortyzacyjne dla używanych środków trwałych po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Stawki te są wyższe niż stawki amortyzacyjne obowiązujące podatników nabywających nowe środki trwałe. Od 1 stycznia 2021 r. zmienią się ustawowe definicje tego, jakie środki trwałe są uznawane za używane (zob. tabelę).

Tabela. Definicje używanych środków trwałych obowiązujące przed i po 1 stycznia 2021 r.

Rodzaje środków trwałych	Są uważane za używane środki trwałe, jeżeli podatnik:
	stan prawny obowiązujący do 31 grudnia 2020 r.	stan prawny obowiązujący od 1 stycznia 2021 r.
1	2	3
Środki trwałe zaliczone do grupy 3-6 i 8 KŚT	udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy	udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez okres 6 miesięcy
Środki transportu, w tym samochody osobowe	udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy	udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez okres 6 miesięcy
Budynki (lokale) i budowle inne niż te, dla których stawka amortyzacyjna z wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5%, z wyjątkiem: a) trwale związanych z gruntem budynków handlowo-usługowych wymienionych w rodzaju 103 Klasyfikacji i innych budynków niemieszkalnych wymienionych w rodzaju 109 Klasyfikacji, trwale związanych z gruntem, b) kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m3, domków kempingowych i budynków zastępczych - dla których okres amortyzacji nie może być krótszy niż 3 lata	wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy	wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez okres 60 miesięcy

Z przywołanych definicji wynika, że od 1 stycznia 2021 r. zostanie zawężona definicja używanego środka trwałego. Do końca 2020 r. za używany środek trwały uznaje się środek trwały, który przed jego nabyciem przez podatnika był używany przez okres co najmniej 6 lub 60 miesięcy albo przez samego podatnika albo przez inny podmiot niż podatnik. Od 1 stycznia 2021 r. za używany środek trwały będzie uznawany taki środek trwały, który przed jego nabyciem przez podatnika będzie używany przez okres co najmniej 6 lub 60 miesięcy wyłącznie przez inny podmiot niż podatnik.

3.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Nowe definicje będą dotyczyły wyłącznie środków trwałych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych po 31 grudnia 2020 r. Nie będą zatem miały zastosowania do środków trwałych wprowadzonych do ewidencji do końca 2020 r.

3.3. Przygotowanie do zmian

Wprowadzone zmiany mają na celu zapobieżenie działaniom optymalizacyjnym, w których podatnik początkowo leasinguje jako korzystający nowy środek trwały, po to, aby uzyskał on status używanego środka trwałego, a następnie wykupuje go z firmy leasingowej i amortyzuje przy wykorzystaniu wyższej stawki amortyzacyjnej niż przewidziana dla nowych środków trwałych. Z tego powodu podatnicy, którzy leasingują w prowadzonej działalności np. nowe samochody, powinni podjąć następujące działania:

Krok 1. Przeanalizuj, jakie umowy leasingu zawarłeś i na jaki czas

Podatnik powinien ustalić, jakie umowy leasingu zawarł i na jak długo. Powinien ustalić, które z tych umów kończą się w 2020 r.

Krok 2. Po wykupie przedmiotu z leasingu niezwłocznie wprowadź go do ewidencji środków trwałych

Podatnik, który zamierza w 2020 r. wykupić przedmiot leasingu, a następnie amortyzować go jako używany środek trwały, aby mógł to zrobić, musi wprowadzić wykupiony przez siebie przedmiot leasingu do ewidencji środków trwałych do końca 2020 r. Jeżeli zrobi to po tym terminie, utraci prawo do indywidualnej stawki amortyzacyjnej. Bez znaczenia pozostanie fakt, że przedmiot leasingu został wykupiony przed wejściem w życie przepisów zmieniających definicję używanego środka trwałego. Dla możliwości amortyzacji używanych środków trwałych na "starych" zasadach znaczenie ma nie moment wykupienia środka trwałego, ale jego wprowadzenie po wykupieniu do ewidencji środków trwałych.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 22j ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT

● art. 16j ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT

● art. 14 ustawy z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2020 r.poz. 2123; dalej: ustawa nowelizująca z 28 listopada 2020 r.

4. Ograniczenia w obniżaniu i podwyższaniu stawek amortyzacyjnych

4.1. Na czym polegają zmiany

Podatnicy PIT i CIT utracą możliwość stosowania obniżonych lub podwyższonych stawek amortyzacyjnych w stosunku do środków trwałych wykorzystywanych przez nich w działalności, z której przychody podlegają:

1) zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym; wyłączenie obejmuje okres, w którym podatnik korzysta ze zwolnienia;

2) opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, podatkiem tonażowym lub zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji, o którym mowa w ustawie z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych; wyłączenie obejmuje okres, w którym podatnik korzysta z tych form opodatkowania.

4.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Nowe ograniczenia będą dotyczyły wyłącznie środków trwałych wprowadzonych przez podatników do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych po 31 grudnia 2020 r. Nie będą zatem miały zastosowania do środków trwałych wprowadzonych przez podatników do ewidencji do końca 2020 r.

4.3. Przygotowanie do zmian

Podatnicy, którzy zamierzali w 2021 r. korzystać np. z czasowego zwolnienia z PIT lub CIT, muszą na nowo przemyśleć strategię podatkową, jaką mieli zaplanowaną na ten okres. Nie będą już mogli optymalizować swoich obciążeń podatkowych, działając w ten sposób, że w okresie korzystania ze zwolnienia z PIT lub CIT maksymalnie obniżą stawki amortyzacyjne dla wykorzystywanych środków trwałych, po to, aby po zakończeniu okresu korzystania ze zwolnienia z PIT lub CIT stawki te podwyższyć i obciążyć nimi maksymalnie dochody, które zaczną uzyskiwać po okresie zwolnienia. Z uwagi na to, że nowe obostrzenia dotyczą środków trwałych, które zostaną wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych po 31 grudnia 2020 r., podatnicy, którzy planowali w najbliższym czasie zakup nowych środków trwałych, powinni przeanalizować możliwość przyspieszenia ich zakupu i dokonania tego jeszcze w 2020 r.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 22i ust. 8 ustawy o PIT

● art. 16i ust. 8 ustawy o CIT

● art. 14 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

5. Przedłużenie zwolnienia z podatku od przychodów z budynków

5.1. Na czym polegają zmiany

W związku z trwającą epidemią COVID-19 zostało przedłużone zwolnienie z opłacania podatku od przychodów z budynków. Obejmie ono przychody osiągnięte przez podatników w okresie od 1 stycznia 2021 r. do końca miesiąca, w którym stan epidemii zostanie odwołany.

5.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy, którzy byliby zobowiązani do opłacania podatku od przychodów z budynków w 2021 r., nie muszą zabezpieczać środków na opłacenie tego podatku w okresie objętym zwolnieniem. Dzięki temu pieniądze, które zapłaciliby do urzędu skarbowego z tytułu należnego podatku, mogą przeznaczyć na inne, potrzebne cele.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 52pa ustawy o PIT

● art. 38ha ustawy o CIT

6. Więcej czasu na przekazywanie darowizn na walkę z COVID-19

6.1. Na czym polegają zmiany

W 2021 r. podatnicy będą mogli nadal dokonywać darowizn na cele związane z zapobieganiem oraz zwalczaniem zakażenia COVID-19, które przekażą:

- podmiotom wykonującym działalność leczniczą, wpisanym do wykazu, o którym mowa w art. 7 ustawy o COVID-19,

- Agencji Rezerw Materiałowych z przeznaczeniem na cele wykonywania zadań ustawowych,

- Centralnej Bazie Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych z przeznaczeniem na cele wykonywania działalności statutowej,

- domom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, noclegowniom, schroniskom dla osób bezdomnych, w tym z usługami opiekuńczymi, ośrodkom wsparcia, rodzinnym domom pomocy oraz domom pomocy społecznej, o których mowa w ustawie z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2019 r.poz. 1507 ze zm.).

Od 1 grudnia 2020 r. do grona podmiotów, na rzecz których można dokonywać ww. darowizn, został dodany Fundusz Przeciwdziałania COVID-19, o którym mowa w art. 65 ustawy z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r.poz. 568 ze zm.).

Podatnicy będą mogli odliczyć dokonane darowizny w zeznaniu rocznym za 2021 r. W przypadku podatników PIT prowadzących działalność gospodarczą oraz podatników CIT odliczenie ww. darowizn jest możliwe już na etapie ustalania zaliczki na podatek. Wysokość przysługującego odliczenia prezentujemy w tabeli.

Tabela. Wysokość odliczenia z tytułu darowizn przekazanych na walkę z COVID-19

Data przekazania darowizny	Kwota przysługującego odliczenia
Od 1 stycznia 2021 r. do 31 marca 2021 r.	150% wartości darowizny
Od 1 kwietnia 2021 r. do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19	kwota odpowiadająca wartości darowizny

6.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy, którzy nie dokonali w 2020 r. darowizn na walkę z COVID-19, mogą to zrobić w 2021 r. Aby dokonać darowizny, którą będą mogli skutecznie odliczyć w zeznaniu za 2021 r., powinni:

● zapoznać się z wykazem podmiotów, na rzecz których należy dokonać darowizny, aby uprawniała do jej odliczenia w zeznaniu rocznym;

● dokonać jej jak najszybciej, ponieważ tylko darowizny dokonane w I kwartale 2021 r. będą uprawniały do wyższego odliczenia, tj. 150% wartości darowizny. Darowizny dokonane po tym dniu będą mogły być odliczone w kwocie odpowiadającej wartości przekazanej darowizny.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 52n ust. 1 i 2 ustawy o PIT

● art. 38g ust. 1 i 2 ustawy o CIT

● art. 57b ust. 1 i 2 uzpd

7. Nadanie spółce komandytowej statusu podatnika podatku dochodowego

7.1. Na czym polegają zmiany

Spółki komandytowe staną się w 2021 r. podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. Oznacza to, że zyski osiągane przez komandytariuszy będą, co do zasady, podlegały podwójnemu opodatkowaniu - raz w momencie ich osiągnięcia przez spółkę i drugi raz w momencie wypłaty wspólnikom.

UWAGA

Spółki komandytowe mogą wybrać, czy staną się podatnikami CIT od 1 stycznia 2021 r. czy od 1 maja 2021 r.

Jednocześnie komplementariuszom pozwolono na odliczenie od podatku dochodowego wyliczonego od dochodu z udziału w zyskach spółki komandytowej kwoty podatku zapłaconej przez tę spółkę, proporcjonalnie obciążającej zysk komplementariusza uzyskany z udziału w takiej spółce. Ma to doprowadzić do tego, by w konsekwencji komplementariusz spółki komandytowej podlegał podobnym obciążeniom podatkowym jak wspólnicy spółek niebędących podatnikami podatku dochodowego (tzw. spółek transparentnych podatkowo).

Kolejne rozwiązanie to wprowadzenie zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów komandytariuszy takich spółek (zob. art. 21 ust. 1 pkt 51a i ust. 40 ustawy o PIT i art. 22 ust. 4e i 4f ustawy o CIT). Ma to prowadzić do efektywnego opodatkowania takich komandytariuszy wynikającego z updop i updof tak jak było to w ich brzmieniu obowiązującym do końca 2020 r. Zwolnienie to ma jednak zastosowanie jedynie w przypadku spółek komandytowych, w których powiązania między wspólnikami nie wskazują na "optymalizacyjny cel" ich utworzenia. Szczegółowo o zwolnieniu piszemy w dalszej części opracowania.

7.2. Przygotowanie do zmian

Wspólnicy spółek komandytowych powinni rozważyć, czy nadal ta forma prowadzenia działalności jest dla nich korzystna. Zwłaszcza dotyczy to często wybieranej formy spółki komandytowej z udziałem spółki z o.o. w roli komplementariusza. Można rozważyć zmianę formy prowadzenia działalności ze spółki komandytowej na spółkę jawną. Warto zaznaczyć, że w związku ze zmianą spółki komandytowe będą miały obowiązek zamknięcia ksiąg przed zmianą sposobu opodatkowania. Warto także podjąć odpowiednie decyzje i skorzystać z możliwości przejścia na CIT dopiero od maja 2021 r.

Podatnicy powinni bowiem uwzględnić przepisy przejściowe, zgodnie z którymi omawiane przepisy stosuje się od 1 stycznia 2021 r., chyba że spółka komandytowa postanowi, że stosuje się je do tej spółki oraz przychodów i kosztów związanych z uczestnictwem w tej spółce począwszy od 1 maja 2021 r. W takim przypadku spółka komandytowa uzyskuje status podatnika podatku dochodowego od osób prawnych z dniem 1 maja 2021 r. W przypadku takich spółek, jeżeli ostatni dzień roku obrotowego przypada w okresie od 31 grudnia 2020 r.do 31 marca 2021 r., mogą one nie zamykać ksiąg rachunkowych na ten dzień i kontynuować rok obrotowy do 30 kwietnia 2021 r.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 5a pkt 28; art. 21 ust. 1 pkt 51a ustawy o PIT

● art. 1 ust. 3; art. 22 ust. 4e i 4f ustawy o CIT

● art. 12 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

8. Wprowadzenie definicji spółek nieruchomościowych

8.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. do podatku dochodowego od osób prawnych i podatku dochodowego od osób fizycznych wprowadzono definicje "spółki nieruchomościowej". Jest to podmiot inny niż osoba fizyczna, obowiązany do sporządzania bilansu na podstawie przepisów o rachunkowości, w którym:

● na pierwszy dzień roku podatkowego, w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność, wartość aktywów wynikała w co najmniej 50% z wartości rynkowej nieruchomości położonych w Polsce oraz wartość nieruchomości była wyższa niż 10 mln zł;

● na ostatni dzień roku poprzedzającego rok podatkowy, w przypadku podmiotów kontynuujących działalność, wartość bilansowa aktywów wynikała w co najmniej 50% z nieruchomości położonych w Polsce oraz wartość nieruchomości była wyższa niż 10 mln zł i dodatkowo przychody podatkowe z najmu, podnajmu, dzierżawy, leasingu lub podobnych umów odpowiadały co najmniej 60% ogółu przychodów podatkowych albo przychodów ujętych w wyniku netto.

Definicje zawierać będzie znowelizowany art. 4a pkt 35 updop i art. 5a pkt 49 updof.

8.2. Przygotowanie do zmian

Spółki, w których znaczną część aktywów stanowią nieruchomości, powinny zbadać, czy na podstawie nowych przepisów nie stanowią tzw. spółek nieruchomościowych. Jeśli tak, to powinny pamiętać, że od 2021 r. wprowadzono zmiany w regulacji opodatkowania zbycia udziałów w spółce nieruchomościowej i przeniesiono funkcję płatnika na spółkę nieruchomościową. Zmiany te opisujemy w dalszej części opracowania.

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2021 r., a zakończy się po 31 grudnia 2020 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego w tym zakresie przepisy updop w brzmieniu dotychczasowym.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 5a pkt 49 ustawy o PIT

● art. 4a pkt 35 ustawy o CIT

● art. 17 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

9. Zmiany dotyczące spółek nieruchomościowych

9.1. Na czym polegają zmiany

Spółka nieruchomościowa płatnikiem. W 2021 r. obowiązek rozliczenia podatku od zysków kapitałowych ze zbycia udziałów w spółce nieruchomościowej przeniesiono na spółkę nieruchomościową, jeżeli zbywca nie jest polskim rezydentem podatkowym. Do końca 2020 r. obowiązek rozliczenia podatku spoczywał na sprzedawcy udziałów (akcji). Po nowelizacji spółka nieruchomościowa, jako płatnik, będzie zobowiązana do obliczenia podatku w wysokości 19% i pobrania go od zbywcy (oraz jego wpłaty na rachunek urzędu skarbowego do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano transakcji).

Obowiązek pobrania podatku wystąpi, jeżeli:

1) stroną dokonującą zbycia jest podmiot niemający siedziby lub zarządu na terytorium Polski lub osoba fizyczna niemająca miejsca zamieszkania na terytorium Polski oraz

2) przedmiotem transakcji zbycia są udziały (akcje) dające co najmniej 5% praw głosu w spółce albo ogół praw i obowiązków dający co najmniej 5% prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną, albo co najmniej 5% ogólnej liczby tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej.

Obowiązek pobrania podatku ma także zastosowanie w przypadku dokonania przez jeden podmiot więcej niż jednej transakcji zbycia udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy liczonych począwszy od ostatniego dnia miesiąca, w którym nastąpiło pierwsze ich zbycie, jeżeli są spełnione wcześniej wypunktowane warunki.

W takim przypadku spółka nieruchomościowa jest obowiązana wpłacić zaliczkę na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym suma praw głosu w spółce, której udziały (akcje) zostały zbyte, albo ogółu praw i obowiązków dających prawa do udziału w zyskach w spółce niebędącej osobą prawną, albo tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze, wyniosła co najmniej 5%.

Funkcje płatnika będą pełnić następujące rodzaje spółek nieruchomościowych:

● posiadające siedzibę lub zarząd na terytorium Polski albo

● posiadające na terytorium Polski zagraniczny zakład.

Podatnik (sprzedający) będzie zobowiązany zapłacić spółce nieruchomościowej kwotę odpowiadającej zaliczce należnej z tytułu transakcji przed rozliczeniem podatku. Podatnik jest obowiązany przed terminem zapłaty zaliczki przez płatnika przekazać płatnikowi kwotę zaliczki na podatek. W terminie wpłaty na rachunek właściwego urzędu skarbowego zaliczki na podatek płatnik jest obowiązany przesłać podatnikowi informację o wpłaconej zaliczce na podatek sporządzoną według ustalonego wzoru.

Obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego. W 2021 r. wprowadzono obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego dla spółki nieruchomościowej niebędącej polskim rezydentem. Warto tu od razu zauważyć, że przedstawiciel podatkowy odpowiada solidarnie ze spółką nieruchomościową za zobowiązanie podatkowe, które przedstawiciel podatkowy rozlicza w imieniu i na rzecz spółki nieruchomościowej. Obowiązek wyznaczenia przedstawiciela podatkowego nie będzie jednak dotyczył spółek podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w państwie członkowskim UE lub w innym państwie EOG. Niedopełnienie tego obowiązku skutkować będzie nałożeniem na spółkę nieruchomościową kary do 1 000 000 zł. Organem nakładającym karę pieniężną będzie naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla podatnika. Kara będzie nakładana w drodze decyzji.

Obowiązek informowania o udziałowcach. Od 1 stycznia 2021 r. spółki nieruchomościowe, a także podatnicy posiadający bezpośrednio lub pośrednio w niej przynajmniej 5% udziałów (lub praw o podobnym charakterze), będą zobowiązane do przekazania do organów podatkowych informacji o podmiotach posiadających bezpośrednio lub pośrednio w tej spółce udziały. Informacje będzie należało przekazywać Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej w terminie do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, a w przypadku braku roku podatkowego - do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku obrotowego. W przypadku podatkowych grup kapitałowych obowiązek dotyczyć będzie spółek wchodzących w skład takiej grupy.

Spółki nieruchomościowe zobowiązane będą do informowania o:

● podmiotach posiadających, bezpośrednio lub pośrednio, w tej spółce nieruchomościowej udziały (akcje), tytuły uczestnictwa lub prawa o podobnym charakterze i

● liczbie posiadanych przez każdego z udziałowców takich praw.

Wspólnicy spółek nieruchomościowych będą zobowiązani do informowania o liczbie posiadanych, bezpośrednio lub pośrednio, udziałów (akcji), tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze.

Informacja składana będzie za pomocą środków komunikacji elektronicznej (znowelizowany art. 27 ust. 1e updop).

Publikacja indywidualnych danych spółek nieruchomościowych. Minister Finansów będzie publikował dane spółek nieruchomościowych, w tym spółek nieruchomościowych wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej. Dane te obejmują m.in osiągnięty dochód, koszty uzyskania przychodów, podstawę opodatkowania i kwoty należnego podatku.

9.2. Przygotowanie do zmian

Spółka nieruchomościowa płatnikiem. W celu wypełnienia powyższych obowiązków spółka nieruchomościowa powinna posiadać dokładną wiedzę o transakcji (w tym przychodach i kosztach po stronie zbywcy). W razie braku takiej informacji spółka nieruchomościowa będzie zobowiązana do rozliczenia podatku w oparciu o wartości rynkowe udziałów. Konieczne będzie także przesyłanie podatnikowi informacji o pobranej zaliczce.

Co istotne, w przypadku problemów z uzyskaniem środków finansowych od zbywcy na pokrycie podatku z tytułu przeprowadzonej transakcji, spółka nieruchomościowa będzie zobowiązana do pokrycia takiego kosztu ze środków własnych.

Obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego. Obsługujący zagraniczne spółki nieruchomościowe w Polsce objęte tym obowiązkiem powinni zawiadomić je o konieczności ustanowienia przedstawiciela podatkowego. W szczególności należy powiadomić, że za niewypełnienie tego obowiązku grozi kara pieniężna.

Konieczny jest także wybór przedstawiciela, tak by spełniał on określone ustawą warunki. Jednym z warunków jest to, by przedstawicielem była osoba uprawniona do zawodowego wykonywania doradztwa podatkowego zgodnie z przepisami o doradztwie podatkowym lub do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami o rachunkowości. Przedstawiciela podatkowego ustanawia się w drodze sporządzonej na piśmie umowy zawierającej stwierdzenie, że przedstawiciel podatkowy wykonuje w imieniu i na rzecz spółki nieruchomościowej, dla której został ustanowiony, obowiązki płatnika. Takie osoby powinny rozważyć, czy chcą świadczyć tego rodzaju usługi.

Obowiązek informowania o udziałowcach. Brak przekazania informacji może skutkować odpowiedzialnością karną skarbową osób odpowiedzialnych za realizację tych obowiązków. Problemy w realizacji tego obowiązku mogą wystąpić w szczególności w stosunku do podmiotów będących podmiotami notowanymi na giełdach papierów wartościowych czy też podmiotów, które przynależą do funduszy inwestycyjnych. Warto zatem wszelkie praktyczne wątpliwości rozstrzygnąć, występując o interpretacje podatkowe.

UWAGA

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2021 r., a zakończy się po 31 grudnia 2020 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego w tym zakresie przepisy updop w brzmieniu dotychczasowym.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 41 ust. 4f-4j, art. 41c; art. 45 ust. 3f i 3g ustawy o PIT

● art. 26aa; art. 26c; art. 27 ust. 1e-1g ustawy o CIT

● art. 17 ustawy ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

10. Rozszerzenie zakresu szacowania wartości transakcji

10.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. wprowadzono możliwość szacowania wartości transakcji:

● innych niż transakcje kontrolowane z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym;

● innych niż transakcje kontrolowane, jeżeli rzeczywisty właściciel (beneficial owner) ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym.

Zmiana ma na celu uszczelnienie sytemu podatkowego i zapobieganie przerzucaniu dochodów do tzw. rajów podatkowych poprzez rozszerzenie zakresu szacowania wartości transakcji.

10.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy powinni zidentyfikować na nowo transakcje prowadzone z podmiotami mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym. Wszystkie takie transakcje będą bowiem przedmiotem szczególnej uwagi fiskusa. Faktycznie oznacza to dalsze rozszerzenie obowiązku stosowania zasady ceny rynkowej. Zmiany dotyczyć będą sytuacji, w których tzw. beneficial owner ma siedzibę w raju podatkowym.

UWAGA

Omawiane przepisy stosuje się do transakcji kontrolowanych i transakcji innych niż transakcje kontrolowane, rozpoczętych i niezakończonych przed 1 stycznia 2021 r., w zakresie tej części tych transakcji, które są realizowane w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2020 r.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 23u ustawy o PIT

● art. 11i ustawy o CIT

● art. 22 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

11. Rozszerzenie obowiązków dokumentacyjnych

11.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. rozszerzy się zakres obowiązków dokumentacyjnych w przypadku transakcji z podmiotami z krajów lub terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, tzw. rajami podatkowymi. I tak, transakcje, w wyniku których polski podatnik lub spółka niebędąca osobą prawną otrzymuje zapłatę od podmiotu z kraju lub terytorium stosującego szkodliwą konkurencję podatkową, są objęte obowiązkiem sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych. Obowiązkiem udokumentowania objęto także umowy spółek niebędących osobami prawnymi, umów wspólnego przedsięwzięcia i innych umów o podobnym charakterze. W 2021 r. obowiązki dokumentacyjne rozszerzone zostaną na transakcje kontrolowane lub transakcje inne niż transakcje kontrolowane, jeżeli rzeczywisty właściciel w rozumieniu przepisów ustawy ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym (transakcja taka jest określana jako pośrednia).

Do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych zostaną obowiązani podatnicy i spółki niebędące osobami prawnymi dokonujące transakcji innej niż transakcja kontrolowana z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym, jeżeli wartość tej transakcji za rok podatkowy (obrotowy) przekracza:

● 500 tys. zł w przypadku transakcji "pośrednich" i

● 100 tys. zł w przypadku transakcji "bezpośrednich".

Obowiązek dokumentacyjny pojawi się także w odniesieniu do tzw. transakcji rajowych dokonywanych przez spółki niebędące osobami prawnymi. Wprowadzono także domniemanie, że rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym, w sytuacji gdy kontrahent podatnika lub spółki niebędącej osobą prawną dokonuje w roku podatkowym rozliczeń z podmiotem mającym siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym. Ustalenia tych okoliczności podatnik lub spółka niebędącą osobą prawną powinni dokonać z zachowaniem zasad należytej staranności.

11.2. Przygotowanie do zmian

Sporządzający dokumentacje podatkowe na nowo powinni zbadać, jakie transakcje spółka prowadzi z rajami podatkowymi. Dla takich transakcji będzie należało sporządzać dokumentacje podatkowe. Warto przy tym pamiętać, że z uwagi na tarcze kryzysowe można stosować zwolnienie z obowiązku przygotowania dokumentacji dla szerszego zakresu transakcji krajowych.

UWAGA

Omawiane przepisy stosuje się do transakcji kontrolowanych i transakcji innych niż transakcje kontrolowane, rozpoczętych i niezakończonych przed 1 stycznia 2021 r., w zakresie tej części tych transakcji, które są realizowane w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2020 r.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 23w ust. 2a i 4 ustawy o PIT

● art. 11k ust. 2a i 4 ustawy o CIT

● art. 22 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

12. Rozszerzenie zakresu dokumentacji podatkowej

12.1. Na czym polegają zmiany

W 2021 r. rozszerzony zostanie zakres elementów wymaganych w lokalnej dokumentacji cen transferowych dotyczących transakcji z podmiotami z tzw. rajów podatkowych o uzasadnienie gospodarcze. Nowe informacje w dokumentacji podatkowej mają pozwolić fis­ku­sowi ocenić, czy tzw. podmiot rajowy prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą. Elementem uzasadnienia ma być tzw. test korzyści (benefit test), tj. opis spodziewanych korzyści ekonomicznych, w tym podatkowych. Korzyść ekonomiczna może przejawiać się w poprawie konkurencyjności, pozyskaniu nowej technologii itp. Należy zatem w dokumentacji podatkowej ocenić w szczególności, czy podmiot powiązany, działając racjonalnie ekonomicznie, zdecydowałby się nabyć świadczenie od podmiotu rajowego.

12.2. Przygotowanie do zmian

Wszystkie prowadzone w spółce dokumentacje transakcji "rajowych" nadal realizowanych w 2021 r. powinny zostać zaktualizowane o uzasadnienie gospodarcze tej transakcji, w szczególności opis spodziewanych korzyści ekonomicznych, w tym podatkowych. W nowo wprowadzanych dokumentacjach transakcji z podmiotami rajowymi należy wprowadzić część zawierającą uzasadnienie gospodarcze.

UWAGA

Omawiane przepisy stosuje się do transakcji kontrolowanych i transakcji innych niż transakcje kontrolowane, rozpoczętych i niezakończonych przed 1 stycznia 2021 r., w zakresie tej części tych transakcji, które są realizowane w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2020 r.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 23zc ust. 1a i art. 23za ustawy o PIT

● art. 11q ust. 1a i art. 11o ustawy o CIT

● art. 22 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

13. Wyłączenie podatku cukrowego z kosztów podatkowych

13.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. podatnicy, którzy nie będą się wywiązywali z obowiązków w zakresie wprowadzonego tzw. podatku cukrowego, będą ponosili dodatkowe koszty w postaci dodatkowych opłat za niewywiązywanie się z obowiązków.

Dodatkowe opłaty dotyczą:

● niepłacących opłaty (podatku cukrowego) od objętych nią napojów alkoholowych;

● niewniesienia w terminie opłaty od napojów słodzonych.

Dodatkowe opłaty za niewywiązywanie się z obowiązków nie będą stanowić kosztów w podatku dochodowym od osób fizycznych i w podatku dochodowym od osób prawnych. Podstawowe opłaty od napojów słodzonych i "małpek" będą natomiast mogły stanowić koszty podatkowe.

13.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy pdof i pdop zobowiązani do wnoszenia tzw. podatku cukrowego powinni poinformować służby księgowe, że te nie powinny ewentualnych dodatkowych opłat o charakterze sankcyjnym zaliczać do kosztów podatkowych.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 16 ust. 1 pkt 19f i 19g ustawy o CIT

● art. 23 w ust. 1 pkt 16f i 16g ustawy o PIT

IV. CIT

Zmiany od 1 stycznia 2021 r.

1. Nadanie statusu podatnika CIT spółce jawnej

1.1. Na czym polegają zmiany

Spółki jawne mają obowiązek przekazać do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na ich siedzibę oraz właściwego dla wspólnika informację o podatnikach uzyskujących dochody z udziału w ich zyskach oraz o wielkości posiadanych przez każdego z nich prawach do takiego udziału.

Jeżeli spółka jawna (spółka niemająca osobowości prawnej) nie ujawniłaby organom podatkowym tożsamości wszystkich wspólników/podatników posiadających bezpośrednio lub pośrednio prawa do jej zysków (w wartości odpowiadającej 100% udziału w zysku), to będzie stawać się podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Taka spółka zobowiązana będzie w takim przypadku określić uzyskany przez nią dochód i należny od niego podatek dochodowy oraz odprowadzić ten podatek do urzędu skarbowego właściwego ze względu na jej siedzibę.

Nowe regulacje nie będą obejmować spółek jawnych, których jedynymi wspólnikami byłyby osoby fizyczne, których tożsamość wynika z innych dokumentów składanych przez spółkę.

1.2. Przygotowanie do zmian

Spółki jawne powinny przygotować się na przekazanie do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na ich siedzibę oraz właściwego dla wspólnika informacji o podatnikach uzyskujących dochody z udziału w ich zyskach oraz o wielkości posiadanych przez każdego z nich prawach do takiego udziału. Spełnienie tego wymogu może wiązać się z koniecznością pokazania całej struktury grupy. Dotyczy to wspólników niebędących osobami fizycznymi i to niezależnie od jurysdykcji, w której działają. Nie zawsze będzie to możliwe. Część dużych grup kapitałowych działają w krajach, w których nie ma obowiązku ujawnienia wszystkich wspólników.

Pierwszą informację spółka jawna mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, której wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, składa w terminie do 31 stycznia 2021 r. według stanu na dzień:

● 1 stycznia 2021 r. - w przypadku spółki jawnej, która rozpoczęła działalność przed 1 stycznia 2021 r.;

● rozpoczęcia działalności - w przypadku spółki jawnej, która rozpoczęła działalność w okresie od 1 stycznia 2021 r.do 31 stycznia 2021 r.

Ewentualne aktualizacje dotyczące składu wspólników (np. zmiana w składzie wspólników nastąpiła w styczniu 2021 r. ) także będzie należało złożyć w terminie do 31 stycznia 2021 r., chyba że termin do ich złożenia przypada później. W przypadku niezłożenia informacji spółka jawna uzyskuje status podatnika CIT odpowiednio:

● z dniem 1 stycznia 2021 r.;

● z dniem rozpoczęcia działalności albo

● z dniem, w którym nastąpiła zmiana w składzie podatników.

Warto zauważyć, że w przypadku uzyskania przez spółkę jawną statusu podatnika CIT, spółka ta zobowiązana będzie:

1) zamknąć księgi rachunkowe i sporządzić sprawozdanie finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości na dzień poprzedzający dzień nabycia tego statusu oraz

2) wydzielić na kapitale podstawowym zyski wypracowane w okresie, w którym spółka ta nie posiadała statusu podatnika, jeżeli zyski te nie zostały podzielone między wspólników tej spółki.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy o CIT

● art. 21 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

2. Ograniczenia w rozliczeniu strat

2.1. Na czym polegają zmiany

Nowelizacja updop ma ograniczyć zjawisko wykorzystywania przez podatnika strat podatkowych innego podmiotu celem obniżenia własnych zobowiązań podatkowych. Tym samym podatnicy CIT, którzy przejęli majątek innych podmiotów stanowiący przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część w wyniku połączenia, aportu lub zakupu sfinansowanego wkładem pieniężnym, nie będą mogli odliczyć strat. Ma to stanowić realizację zasady, iż podatnik może jedynie rozliczać straty, które sam poniósł. Ograniczenie możliwości uwzględniania strat przez podatnika następuje w przypadku spełnienia się dodatkowych warunków wskazujących na to, iż głównym celem podatnika jest nieuzasadnione skorzystanie z możliwości pomniejszenia dochodu (powiększenia straty) innego przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części innego przedsiębiorstwa. Nowy przepis ma zastosowanie w przypadku, gdy:

● przedmiot faktycznie prowadzonej podstawowej działalności gospodarczej po takim przejęciu lub nabyciu, w całości lub w części, był inny niż przedmiot faktycznie prowadzonej przez podatnika podstawowej działalności przed takim przejęciem lub nabyciem, lub

● co najmniej 25% praw do udziału w zysku podatnika - w wyniku opisanych operacji - uzyskał podmiot lub podmioty, które wcześniej praw takich nie posiadały.

2.2. Przygotowanie do zmian

Ograniczenie prawa do rozliczenia straty oznacza, że podatnicy powinni ponownie zbadać wszelkiego rodzaju planowane połączenia i przejęcia, w których traktowali stratę podatkową jako aktywo.

W 2021 r. nie będzie dłużej korzystne przenoszenie rentownej działalności do spółek ze stratą podatkową. Należy pamiętać, że nawet jeżeli w wyniku restrukturyzacji (np. połączenia) przedmiot działalności zmieni się tylko częściowo, np. działalność podatnika zostanie rozszerzona o dodatkową działalność spółki przejmowanej, to i tak podatnik utraci prawo do rozliczania strat w całości.

UWAGA

Niestety dla podatników w omawianej regulacji brakuje przepisów przejściowych, wskazujących, że ograniczenia w rozliczaniu strat podatkowych mają zastosowanie wyłącznie do podatników, którzy wskazanych w nich czynności dokonali już po wejściu w życie ustawy oraz wyłącznie w celu uzyskania korzyści podatkowych. Tym samym podatnicy nie mają pewności, czy w 2021 r. będą uprawnieni do rozliczania historycznych strat podatkowych. Podatnicy będący w takiej sytuacji powinni wystąpić o interpretacje podatkową potwierdzającą, że ich nabyte prawa do straty będą przez fiskusa respektowane.

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2021 r., a zakończy się po dniu 31 grudnia 2020 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego w tym zakresie przepisy updop w brzmieniu dotychczasowym.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 7 ust. 3 pkt 7, art. 7 ust. 4b ustawy o CIT

● art. 17 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

3. Hipotetyczne odsetki od kapitału własnego - klauzula o unikaniu opodatkowania

3.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. ograniczone zostanie korzystanie z ulgi podatkowej w postaci tzw. hipotetycznych odsetek od kapitału własnego. Przedsiębiorcy stracą prawo do ulgi, jeśli będą się kierować głównie chęcią uzyskania korzyści podatkowej, a nie uzasadnionymi przyczynami ekonomicznymi. Jest to kolejna wprowadzona przez ustawodawców klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Przypominamy, że podatnicy CIT do kosztów podatkowych mogą zaliczyć tzw. hipotetyczne odsetki, czyli takie, które trzeba byłoby zapłacić, pożyczając pieniądze np. w banku (art. 15cb updop), w przypadku finansowania działalności z:

● dopłat wnoszonych przez wspólników lub

● zysków zatrzymanych.

Od 1 stycznia 2021 r. ulga ta nie będzie miała zastosowania, gdy podatnik lub podmiot z nim powiązany (w rozumieniu przepisów o cenach transferowych) korzysta z niej głównie w celu uznania kwoty hipotetycznych odsetek za koszt podatkowy.

3.2. Przygotowanie do zmian

Korzystanie z opisanej ulgi pozwala rozpoznać koszty podatkowe bez poniesienia wydatku (bez zapłaty odsetek). Podatnicy muszą jednak być przygotowani, że fiskus będzie od 2021 r. korzystał z wprowadzonej klauzuli podatkowej. Przygotowanie powinno polegać na:

● identyfikacji zdarzeń, w związku z którymi powstają koszt podatkowe przewidziane w art. 15cb updop;

● analizie i udokumentowaniu ekonomicznych przyczyn, w związku z którymi wnoszone są dopłaty wspólników do spółki lub zatrzymywane w niej zyski;

● poinformowaniu wspólników i zarządu o konieczności właściwego uzasadniania podejmowanych uchwał o zatrzymaniu zysku czy wniesieniu dopłat do spółki.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 15cb ust. 10 ustawy o CIT

4. Struktury hybrydowe - ograniczenia w odliczeniach i kosztach

4.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. do updop wprowadzono nowy rozdział 3a zatytułowany "Struktury hybrydowe". W uproszczeniu nowe przepisy określają przypadki, w których co do zasady podatnikom nie będzie przysługiwać prawo do uwzględniania w kosztach uzyskania przychodów płatności za granicę skutkującej:

● podwójnym odliczeniem - polegającym przede wszystkim na wielokrotnym rozpoznaniu kosztu z tego samego tytułu w różnych krajach, bez analogicznego wykazania dochodu w tych krajach;

● odliczeniem bez opodatkowania- polegającym m.in. na zaliczeniu świadczenia do kosztów podatkowych bez odpowiadającego mu ujęcia tego świadczenia w dochodach w państwie odbiorcy.

W szczególności nowe regulacje dotyczą spółek kapitałowych:

● które posiadają udziały za granicą lub zagraniczne zakłady podatkowe;

● w których udziały posiadają zagraniczni podatnicy i

● które będąc częścią grupy kapitałowej, korzystają z wewnątrzgrupowego finansowania w postaci różnego rodzaju instrumentów finansowych.

4.2. Przygotowanie do zmian

Na podstawie nowych przepisów podatnicy będą zobowiązani wykazać, iż w ramach uiszczanych przez nich płatności zaliczanych do kosztów uzyskania przychodu nie są wykorzystywane (w tym na dalszych etapach i/lub przez kolejne podmioty zagraniczne) rozbieżności kwalifikacji przez własciwe systemy prawne wynikające z istnienia m.in. instrumentów hybrydowych lub podmiotów hybrydowych. W przypadku braku takiego dowodu stosowne płatności będzie należało wyłączyć z kosztów podatkowych. W ramach przygotowania się do tej zmiany należy zbadać:

● kontrakty z podmiotami powiązanymi;

● strukturę transakcji własnej grupy kapitałowej.

PODSTAWA PRAWNA:

● rozdział 3a ustawy o CIT

● art. 9, art. 22 i 23 ustawy z 28 maja 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw - j.t. Dz.U. z 2020 r.poz. 1106

5. Wprowadzenie ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych (estoński CIT)

5.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. spełniający określone warunki* podatnicy CIT mogą wybrać ryczałt od dochodów spółek kapitałowych (tzw. estoński CIT). Tacy podatnicy nie będą płacić podatku w miesięcznych lub kwartalnych zaliczkach ani dokonywać rocznych rozliczeń. Zapłacą podatek dochodowy zasadniczo dopiero w momencie wypłaty zysku do udziałowców.

W czasie korzystania z ryczałtu podatnik traci prawo do odliczania poniesionej wcześniej straty podatkowej. Będzie mógł ją odejmować od dochodu po wyjściu z tego systemu, o ile strata nie ulegnie już przedawnieniu.

Ta formy opodatkowania nie podlega zgłoszeniu jako krajowy schemat podatkowy na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej dotyczących raportowania schematów podatkowych.

Przedmiotem opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych będzie dochód z tytułu:

● podzielonego zysku;

● zysku przeznaczonego na pokrycie strat, jeżeli powstały w okresie poprzedzającym opodatkowanie ryczałtem;

● wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą;

● zmiany wartości składników majątku;

● ukrytych zysków rozumianych jako świadczenia, których beneficjentem jest podmiot powiązany, dotyczących w szczególności pożyczek, darowizn i prezentów czy wydatków na reprezentację oraz zysku przeznaczonego na kapitał zakładowy.

Stawki ryczałtu przedstawiamy w tabeli.

Tabela. Stawka ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych

Kategoria podatnika	Stawka ryczałtu
mali podatnicy oraz podatnicy, których wartość średnich przychodów nie przekracza wartości maksymalnych przychodów określonych dla małego podatnika	15% lub 10%* podstawy opodatkowania
pozostali podatnicy	25% lub 20%* podstawy opodatkowania

* Podstawowa stawka podatku będzie mogła zostać obniżona do odpowiednio 10% i 20% pod warunkiem poniesienia odpowiednich nakładów inwestycyjnych.

Drugim rozwiązaniem wprowadzonym w CIT jest utworzenie specjalnego funduszu inwestycyjnego. W jego ramach umożliwione będzie podatnikom szybsze rozliczenie amortyzacji środków trwałych w kosztach podatkowych bez ingerencji w dotychczasowe rozliczenia podatkowe. Przesłanki stosowania tego rozwiązania są takie same jak w przypadku estońskiego CIT.

Rezygnacja z ryczałtu. Podatnicy, którzy w latach 2021-2024 dokonają wyboru opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych, mogą złożyć informację o rezygnacji z tego opodatkowania w deklaracji na ten podatek składanej za dowolny rok podatkowy tego okresu. W tym przypadku utrata prawa do opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych następuje z końcem roku podatkowego, za który składana jest ta deklaracja.

5.2. Przygotowanie do zmian

Krok 1. Sprawdź, czy możesz skorzystać z tych regulacji

Podatnik będzie mógł być opodatkowany w formie podatku zryczałtowanego, jeżeli:

● jest spółką kapitałową (z o.o. lub akcyjną), której łączne przychody z działalności z poprzedniego roku podatkowego lub wartość średnich przychodów z działalności nie przekraczają kwoty 100 milionów złotych liczonych z uwzględnieniem kwoty podatku VAT;

● ewentualne przychody z działalności pasywnej spółki (np. z odsetek, wierzytelności, poręczeń, gwarancji, ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych czy z transakcji z pomiotami powiązanymi, w ramach których nie jest wytworzona wartość dodana pod względem ekonomicznym) wynoszą mniej niż połowa przychodów ogółem;

● udziałowcami spółki są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;

● spółka nie posiada udziałów w kapitale zakładowym innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółkach osobowych, innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu;

● spółka zatrudnia co najmniej 3 pracowników, którzy jednocześnie nie są jej udziałowcami/akcjonariuszami;

● spółka dokonuje odpowiednich nakładów inwestycyjnych**.

Przy tym podatnicy rozpoczynający działalność oraz mali podatnicy, którzy w 2021 r. dokonali wyboru opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych, są zwolnieni z tego obowiązku w pierwszym dwuletnim okresie.

Krok 2. Sprawdź, od kiedy dostępne są dla twojej spółki nowe rozwiązania

Wybór opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych może zostać dokonany począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2020 r.

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2021 r., a zakończy się po 31 grudnia 2020 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy updop w brzmieniu dotychczasowym.

Krok 3. Przygotuj się do realizacji obowiązków informacyjnych wspólników

Wspólnicy spółek opodatkowanych estońskim CIT będą zobowiązani do składania co roku (do końca pierwszego miesiąca) oświadczenia o podmiotach, w których posiadają, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 5% udziałów w kapitale, ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub instytucji wspólnego inwestowania lub innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 7aa, art. 28c- 28t ustawy o CIT

● art. 6, 7 i 8 ustawy z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2020 r.poz. 2122

6. Źródła dochodów osiąganych przez nierezydentów i spółki nieruchomościowe

6.1. Na czym polegają zmiany

W 2021 r. rozszerzony będzie zakres opodatkowania w Polsce dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski przez nierezydentów. I tak, rozszerzono pojęcie dochodu z udziałów/akcji o dochód z innych o podobnym charakterze praw udziałowych w jednostce. Dodano przepisy definiujące dochód uzyskany na terytorium Polski z tytułu zbycia udziałów spółki nieruchomościowej. Za dochód taki uważane będą dochody z tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej.

6.2. Przygotowanie do zmian

Zbywający udziały lub prawa w spółkach nieruchomościowych nierezydenci w szczególny sposób rozliczą taką transakcję w Polsce. Płatnikami podatku będą w tym przypadku spółki nieruchomościowe i to one powinny uprzedzić swoich udziałowców o wprowadzonych zmianach w ustawodawstwie. Wskazane jest poinformowanie właścicieli takich spółek o grożących im karach za zaniedbanie nowych obowiązków.

UWAGA

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2021 r., a zakończy się po 31 grudnia 2020 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego w tym zakresie przepisy updop w brzmieniu dotychczasowym.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 3 ust. 3 pkt 4 i 4a ustawy o CIT

● art. 17 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

7. Przychody z przeniesienia przez likwidowaną spółkę (spółdzielnię) majątku rzeczowego na rzecz jej wspólników

7.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. w art. 14a updop wskazane zostanie wprost, iż obejmuje on również przeniesienie przez likwidowaną spółkę (spółdzielnię) majątku rzeczowego na rzecz jej wspólników (akcjonariuszy, członków spółdzielni) tytułem podziału majątku likwidowanej osoby prawnej. Tym samym u spółki takiej powstaną przychody w związku z regulowaniem w formie rzeczowej zobowiązań wobec wspólnika.

Konieczność takiego "doprecyzowania" przepisu wynikała stąd, że orzecznictwo sądów administracyjnych zgadzało się z podatnikami i ograniczało zakres przypadków, w których przepis art. 14a updop znajdował zastosowanie. Przeważająca linia orzecznicza sądów administracyjnych wskazywała na to, że w przypadku spółki regulującej w formie rzeczowej zobowiązania wobec wspólnika z tytułu likwidacji nie powstaje przychód. Niestety, dla podatników w 2021 r. wypłata zobowiązań wobec wspólników poprzez wypłatę w formie niepieniężnej (rzeczy ruchomych bądź nieruchomości) będzie oznaczała że likwidowana spółka uzyska dochód z odpłatnego zbycia rzeczy. Przepis art. 14a updop obejmować już bowiem będzie bez wątpienia wydanie wspólnikom składników majątku likwidacyjnego spółki.

7.2. Przygotowanie do zmian

Jeżeli procedura likwidacyjna spółki jest aktualnie w toku, należy zrobić wszystko co możliwe w celu jej możliwie szybkiego zakończenia. Wspólnicy powinni dążyć, by przed końcem 2020 r. doszło do wykreślenia spółki z KRS, czyli uprawomocnienia się wpisu o wykreśleniu, a nie samego wydania postanowienia sądu.

W przypadku gdy spółka zakończy likwidację w 2021 r. i rozliczy się ze wspólnikami, wydając im majątek likwidacyjny, to ona będzie musiała złożyć deklarację i odprowadzić należny podatek.

UWAGA

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2021 r., a zakończy się po 31 grudnia 2020 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego w tym zakresie przepisy updop w brzmieniu dotychczasowym.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 14a ustawy o CIT

● art. 17 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

8. Zwolnienie z opodatkowania części przychodów komandytariusza uzyskanych z udziału w spółce komandytowej

8.1. Na czym polegają zmiany

W związku z nadaniem spółce komandytowej mającej siedzibę lub zarząd na terytorium Polski statusu podatnika podatku dochodowego od osób prawnych ustawodawca traktuje uzyskiwane z udziału w zyskach takiej spółki przychody wspólników takiej spółki jak przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.

Jednocześnie do updop wprowadzono zwolnienie z opodatkowania części przychodów komandytariusza uzyskanych z udziału w spółce komandytowej. Zwolnieniu takiemu podlegałoby 50% uzyskanych przez komandytariusza przychodów z tego tytułu, nie więcej jednak niż wartość 60 000 zł takiego przychodu rocznie, odrębnie z tytułu udziału w zyskach w każdej takiej spółce komandytowej, w której podatnik jest komandytariuszem.

Zwolnienie takie nie miałoby jednak zastosowania w przypadkach, kiedy istniejące między wspólnikami spółki komandytowej powiązania lub sposób kierowania spółką wskazywałyby na "optymalizacyjny cel" założenia takiej spółki przez jej wspólników.

W praktyce oznacza to, że zwolnienie nie będzie dotyczyło komandytariusza, który:

1) posiada bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej lub

2) jest członkiem zarządu:

a) spółki posiadającej osobowość prawną lub spółki kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej, lub

b) spółki posiadającej bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej, lub

3) jest podmiotem powiązanym z członkiem zarządu lub wspólnikiem spółki posiadającej bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej.

W ustawie o PIT omawiane zwolnienie reguluje art. 21 ust. 1 pkt 51a i ust. 40.

UWAGA

Spółki komandytowe mogą wybrać, czy staną się podatnikami CIT od 1 stycznia 2021 r. czy od 1 maja 2021 r.

8.2. Przygotowanie do zmian

Spółki komandytowe, których komandytariusze nie będą mogli skorzystać z opisanego zwolnienia, powinny rozważyć restrukturyzację działalności, np. przekształcenie w spółkę jawną.

W praktyce konieczne jest także zbadanie stopnia powiązań między komandytariuszami a spółką. Możliwe jest bowiem, że np. zmniejszenie jego wielkości udziałów w spółce pozwoli mu na korzystanie z opisanego zwolnienia.

UWAGA

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2021 r., a zakończy się po 31 grudnia 2020 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego w tym zakresie przepisy updop w brzmieniu dotychczasowym.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 22 ust. 4e i 4f ustawy o CIT

● art. 17 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

9. Strategie podatkowe

9.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. wprowadzono obowiązek sporządzenia i podania do wiadomości publicznej informacji z realizacji strategii podatkowej. Obowiązek ten ma dotyczyć:

● podatników CIT, których przychody przekroczyły 50 mln euro w roku podatkowym zakończonym przed 30 września danego roku,

● podatkowych grup kapitałowych (bez względu na wysokość osiągniętych przychodów).

W sprawozdaniu podatnicy będą musieli przygotować i ujawnić informacje dotyczące m.in.:

● stosowania procesów oraz procedur dotyczących zarządzania wykonywaniem obowiązków wynikających z przepisów podatkowych i zapewniających ich prawidłowe wykonanie;

● dobrowolnych formach współpracy z organami KAS (np. w ramach umowy o współdziałanie z Szefem KAS);

● złożonych wniosków o wydanie interpretacji podatkowej, wiążącej informacji stawkowej (WIS) i wiążącej informacji akcyzowej (WIA);

● liczby przekazanych informacji o schematach podatkowych (MDR) z podziałem na podatki;

● transakcji z podmiotami powiązanymi, których wartość przekracza 5% sumy bilansowej aktywów;

● dokonywania rozliczeń w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową;

● planowanych lub podejmowanych przez podatnika działań restrukturyzacyjnych.

Podatnicy nie będą tylko musieli publikować informacji objętych tajemnicą handlową, przemysłową, zawodową lub procesu produkcyjnego. Sprawozdanie ma być sporządzane z uwzględnieniem charakteru, rodzaju i rozmiaru prowadzonej działalności.

Na opublikowanie sprawozdania z realizacji strategii na stronie internetowej oraz przekazanie odpowiedniej informacji do urzędu skarbowego podatnicy będą mieli 9 miesięcy po upływie terminu złożenia rocznego zeznania CIT. W związku z niedopełnieniem tego obowiązku może zostać nałożona kara pieniężna w wysokości do 250 000 zł, a organem nakładającym karę pieniężną będzie naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla podatnika.

9.2. Przygotowanie do zmian

Nowelizacja nie definiuje, czym jest strategia podatkowa oraz jakie procedury powinien posiadać podatnik. Aby wypełnić powyższe obowiązki, konieczne może być sięgnięcie do odrębnych ustaw i regulacji (np. Wytycznych w Zakresie Ram Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego dotyczących współpracy z Szefem KAS w ramach umowy o współdziałanie). Obowiązek wskazuje na konieczność:

● wcześniejszego opracowania korporacyjnej strategii podatkowej;

● ustrukturyzowania i sformalizowania procesów oraz procedur dotyczących zarządzania i zapewnienia prawidłowości wykonywania obowiązków wynikających z przepisów podatkowych.

Przygotowania do opublikowania takiego sprawozdania na swojej stronie internetowej najlepiej rozpocząć już po złożeniu zeznania rocznego. Ustawodawca daje na to 9 miesięcy. Przy tym przyjęte przez Sejm przepisy nie zawierają przepisu przejściowego określającego, kiedy należy rozpocząć wykonywanie tego obowiązku. Może się więc okazać, że konieczne będzie raportowanie realizacji strategii podatkowej już za 2020 r. Na podstawie obecnego brzmienia przepisów najbezpieczniej będzie przyjąć, że na podatników nałożony został obowiązek publikacji strategii podatkowej za rok podatkowy zakończony przed wejściem w życie ustawy nowelizującej.

UWAGA

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2021 r., a zakończy się po 31 grudnia 2020 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego w tym zakresie przepisy updop w brzmieniu dotychczasowym.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 27c ustawy o CIT

● art. 17 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

10. Szerszy zakres stosowania stawki 9%

10.1. Na czym polegają zmiany

W 2021 r. 9% preferencyjną stawkę podatku dochodowego od osób prawnych będzie mógł stosować podatnik, który spełni dwa wymogi:

● jego przychody za 2020 r. nie przekroczą 2 mln euro po kursie z 1 października 2020 r. - jest to 9 031 000 zł brutto (tj. wraz z należnym VAT),

● jego bieżące przychody osiągane w 2021 r. nie przekroczą 2 mln euro netto, czyli bez należnego VAT (po kursie z 4 stycznia 2021 r.).

Tym samym w 2021 r. podwyższono limit przychodów uprawniających do stosowania przez podatników CIT 9% stawki podatku z 1,2 mln euro do 2 mln euro.

Należy pamiętać, że limit dotyczący przychodów bieżących, tak jak dotychczas, będzie liczony bez VAT (netto), a limit przychodów z poprzedniego roku - z należnym VAT (czyli brutto).

Przy tym przepisy przejściowe regulują sytuację podatników CIT, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2021 r., a zakończy się po 31 grudnia 2020 r., i których przychody osiągnięte od początku roku podatkowego do 31 grudnia 2020 r. nie przekroczyły kwoty 2 000 000 euro***. Tacy podatnicy mogą stosować 9% stawkę podatku do końca miesiąca, w którym ich przychody osiągnięte od początku roku podatkowego nie przekroczyły tej kwoty. Począwszy od następnego miesiąca po przekroczeniu kwoty limitu, podatnicy są obowiązani do stosowania podstawowej stawki podatku.

10.2. Jak przygotować się do zmian

Podwyższenie limitu przychodów uprawniających do stosowania przez podatników CIT 9% stawki podatku z 1,2 mln euro do 2 mln euro to w oczywisty sposób korzystna dla podatników zmiana. Podatnicy powinni zatem sprawdzić na nowo, czy spełniają warunki do objęcia preferencyjną 9% stawką. Dotyczy to przede wszystkim wszystkich podatników posiadających status małego podatnika. Dotychczas część z nich mogła być wyłączona ze stosowania stawki 9%, bo w roku podatkowym osiągali przychody przewyższające 1,2, mln euro.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 19 ust. 1 pkt 2, art. 25 ust. 1g ustawy o CIT

● art. 20 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

Zmiany od 1 marca 2021 r.

11. Proste spółki akcyjne

11.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 marca 2020 r. w polskim systemie prawnym pojawi się nowy typ spółki prawa handlowego - prosta spółka akcyjna. PSA została uregulowana w Ksh jako odrębny, trzeci typ spółki kapitałowej. Ten nowy typ spółki jest formą łączącą cechy spółki osobowej ze spółką kapitałową. Jego cechą wspólną ze spółkami osobowymi jest przede wszystkim możliwość wnoszenia wkładu w postaci pracy lub usług. Ze spółkami kapitałowymi, a zwłaszcza spółką akcyjną, łączy go rozbudowany mechanizm pozyskiwania kapitału w drodze emisji akcji.

Opodatkowanie prostej spółki akcyjnej zasadniczo nie będzie odbiegać od zasad opodatkowania pozostałych spółek kapitałowych. Do przychodów (dochodów) prostej spółki akcyjnej zastosować będzie zatem można jedną z dwóch stawek podatku:

● 19% podstawy opodatkowania;

● preferencyjne 9% podstawy opodatkowania od przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych - w przypadku podatników spełniających kryteria określone przepisami.

Prosta spółka akcyjna, tak jak pozostałe spółki kapitałowe, będzie podwójnie opodatkowana. To oznacza, że opodatkowany będzie najpierw dochód spółki (na zasadach wskazanych wyżej), a dalej zysk wspólników przy jego wypłacie. Wypłacane wspólnikom zyski będą opodatkowane zasadniczo na tych samych zasadach co zyski wspólników innych spółek kapitałowych (sp. z o.o. czy SA). Podatek dochodowy od uzyskanych dochodów (przychodów) z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się wedle ryczałtowej stawki 19%. W przypadku wspólników będących osobami prawnymi możliwe jest także, po spełnieniu dodatkowych warunków, zwolnienie przychodów z dywidend od podatku dochodowego.

UWAGA

Wniesienie do prostej spółki akcyjnej wkładu niepieniężnego zasadniczo stanowić będzie dla celów ustaw o podatku dochodowym przychód wspólnika, analogicznie jak w przypadku spółki z o.o. czy akcyjnej. Zasada ta znajdzie jednak zastosowanie wyłącznie do wkładu niepieniężnego stanowiącego prawa lub rzeczy zbywalne. Oznacza to, że u wspólników, których wkładem do prostej spółki akcyjnej będzie świadczenie pracy lub usług, nie powstanie z tytułu wniesienia takiego wkładu przychód. Wolne od podatku dochodowego będą także wkłady niepieniężne, jeżeli przedmiotem takiego wkładu jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

11.2. Przygotowanie do zmian

Prostą spółkę akcyjną będzie łatwiej założyć i prowadzić niż klasyczną spółkę akcyjną. W zamyśle ustawodawcy ta forma działalności ma być atrakcyjna dla innowacyjnych startupów. Oczywiście rozpoczęcie działalności w tej formie wymaga zbadania, czy będzie to opłacalne. Nadal jest to spółka kapitałowa, więc koszty prowadzenia działalności w tej formie będą dużo większe. Z drugiej strony forma ta jest atrakcyjna dla młodych innowatorów, którzy nie mają własnego majątku, ale dysponują unikalnym know-how. W ich przypadku wkładami niepieniężnymi mogą być prawa niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług. Mogą zatem zostać akcjonariuszem bez wnoszenia wkładu pieniężnego i bez posiadanego majątku.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1a, art. 4a, art. 7b, art. 12 ust 1ba ustawy o CIT

V. PIT

Zmiany od 1 stycznia 2021 r.

1. Zwolnienie z PIT dla młodych także dla stażystów i praktykantów

1.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. zostanie rozszerzony katalog przychodów uprawniających do skorzystania z ulgi dla młodych. Zostaną nią objęte przychody osiągane z umów stażowych oraz umów o praktyki absolwenckie. Do końca 2020 r. zwolnienie z PIT dla młodych ma zastosowanie tylko do przychodów z pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy oraz przychodów ze zlecenia. Warunkiem skorzystania z ulgi dla młodych nadal będzie, że:

● objęte ulgą przychody zostaną uzyskane do dnia ukończenia przez podatnika 26 roku życia oraz

● nie zostanie przekroczony limit zwolnienia, czyli 85 528 zł w roku podatkowym.

Płatnicy będą mieli ustawowy obowiązek stosowania nowego zwolnienia. Stażyści i absolwenci nie będą musieli w tej sprawie składać żadnego oświadczenia. Zwolnienie w rozszerzonym zakresie stosuje się do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2021 r. W związku z tym, począwszy od wynagrodzeń wypłacanych w styczniu 2021 r., jeżeli spełnione zostaną wymienione wyżej warunki - płatnicy nie powinni od nich pobierać zaliczki na PIT. Zrobią to dopiero wtedy, gdy dochód stażysty albo absolwenta przekroczy w trakcie roku kwotę 85 528 zł.

W praktyce może się zdarzyć, że stażysta lub absolwent będzie chciał, aby od wypłacanych mu wynagrodzeń pobierać jednak zaliczkę na PIT. W takim przypadku konieczne będzie złożenie płatnikowi wniosku o pobranie zaliczek na PIT. Płatnik, który taki wniosek otrzyma, musi zacząć pobierać zaliczki bez stosowania zwolnienia najpóźniej od miesiąca następującego po tym, w którym otrzyma wniosek.

1.2. Przygotowanie do zmian

Krok 1. Przeprowadź analizę wypłacanych wynagrodzeń

Pracodawcy powinni przeanalizować, czy w ich zakładach pracy przebywają osoby osiągające przychody z tytułu odbywania praktyki absolwenckiej albo stażu uczniowskiego. Pozwoli im to stwierdzić, czy dotyczą ich wprowadzone zmiany.

Krok 2. Upewnij się, że pracownicy służb płacowych znają nowe zasady stosowania ulgi dla młodych

Pracodawcy powinni dopilnować, aby zatrudnieni przez nich pracownicy odpowiedzialni za obliczanie wynagrodzeń zostali zapoznani z nowymi zasadami stosowania zwolnienia z PIT dla młodych. Dzięki temu unikną ewentualnych nieprawidłowości w postaci pobrania nienależnej zaliczki na PIT i wypłaty praktykantowi lub stażyście zaniżonego wynagrodzenia.

Krok 3. Sprawdź oprogramowanie płacowe

Podatnicy, którzy obliczają wynagrodzenia przy użyciu programów płacowych, powinni upewnić się, że posiadane oprogramowanie zostało zaktualizowane pod kątem nowych zasad stosowania ulgi dla młodych.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT

● art. 23 ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r.

2. Ulga na złe długi także dla podatników płacących zaliczki kwartalnie

2.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. wierzyciele opłacający zaliczki na PIT kwartalnie zyskają możliwość korzystania z ulgi na złe długi. Ulga ta umożliwia pomniejszenie dochodu stanowiącego podstawę wyliczenia zaliczki o kwotę wierzytelności, która nie zostanie uregulowana lub zbyta w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub fakturze (rachunku). Z kolei dłużnicy opłacający zaliczki kwartalnie będą mieli obowiązek doliczenia do dochodu kwoty nieuregulowanego zobowiązania. Do końca 2020 r. ulga na złe długi dotyczyła tylko wierzycieli i dłużników opłacających zaliczki miesięcznie. Warunki korzystania z ulgi na złe długi nie ulegną zmianie.

PRZYKŁAD

Podatnik wystawi 11 stycznia 2021 r. fakturę na kwotę 5000 zł netto z tytułu wykonanej usługi. Termin płatności tej faktury to 15 stycznia 2021 r. Faktura nie zostanie uregulowana w terminie. Usługobiorca nie ureguluje jej również później. Podatnik będzie płacił w 2021 r. zaliczki kwartalnie. W takim przypadku podatnik będzie miał prawo odliczać nieopłaconą wierzytelność od dochodu stanowiącego podstawę wyliczenia zaliczek z działalności gospodarczej począwszy od zaliczki za II kwartał 2021 r. (w tym kwartale upłynie 90. dzień od terminu zapłaty).

PRZYKŁAD

Podatnik nabędzie 5 stycznia 2021 r. usługę związaną z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. W tym samym dniu usługodawca wystawi fakturę na kwotę 3000 zł netto. Podatnik zaewidencjonuje otrzymaną fakturę w pkpir 5 stycznia 2021 r. Termin płatności tej faktury to 15 stycznia 2021 r. Faktura nie zostanie w ogóle uregulowana. Podatnik będzie płacił w 2021 r. zaliczki kwartalnie. Podatnik będzie zobowiązany do zwiększania dochodu stanowiącego podstawę wyliczenia zaliczek z działalności gospodarczej o niezapłacone zobowiązanie począwszy od II kwartału 2021 r. (wtedy upłynie termin 90 dni od dnia zapłaty).

UWAGA

W 2021 r. wierzyciele, którzy poniosą negatywne konsekwencje ekonomiczne spowodowane epidemią COVID-19, mają mieć nadal prawo do stosowania krótszego, 30-dniowego terminu rozliczenia ulgi na złe długi. Z kolei dłużnicy, którzy zostaną dotknięci takimi konsekwencjami, mają być nadal zwolnieni z obowiązku zwiększenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki o nieuregulowane zobowiązania.

2.2. Przygotowanie do zmian

Wierzyciele powinni przeszkolić pracowników rozliczających podatki odnośnie zasad korzystania z ulgi na złe długi, tak aby zastosowali ją w momencie, gdy minie 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub fakturze (rachunku). Wierzyciele powinni również dostosować swoje systemy księgowe pod tym kątem.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 44 ust. 17 , art. 52q, art. 52w ust. 1 ustawy o PIT

3. Ulga abolicyjna

3.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. zostanie ograniczona ulga abolicyjna. Podatnicy będą mogli odliczyć w jej ramach tylko 1360 zł. Zmiany w zakresie ulgi abolicyjnej mają znaczenie dla Polaków pracujących w krajach, z którymi umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania przewiduje stosowanie metody proporcjonalnego odliczenia. Wprowadzenie ograniczenia w odliczeniu z tytułu ulgi abolicyjnej będzie w praktyce oznaczało konieczność zapłaty różnicy między podatkiem należnym w naszym kraju a tym zapłaconym za granicą. Wprowadzone zmiany nie będą dotyczyły marynarzy.

3.2. Przygotowanie do zmian

Polacy pracujący za granicą powinni przeanalizować swoją sytuację życiową pod tym kątem, czy rzeczywiście posiadają polską rezydencję podatkową. W związku z wprowadzonymi ograniczeniami część Polaków pracujących za granicą podejmuje decyzje o wymeldowaniu się z Polski. Należy podkreślić, że nie zawsze takie postępowanie może okazać się wystarczające, aby uznać, że taka osoba nie posiada w Polsce centrum interesów życiowych. Dlatego w sytuacjach wątpliwych warto jeszcze w tym roku zwrócić się o wydanie interpretacji indywidualnej w tej sprawie. Niektórzy z podatników podejmują kroki dużo bardziej radykalne, decydując się na zrzeczenie się polskiego obywatelstwa.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 27g ust. 2 i 5 ustawy o PIT

4. Wyższe limity w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych

4.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. zostaną podniesione limity uprawniające do:

● korzystania z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych;

● kwartalnego opłacania ryczałtu.

Limity uprawniające do korzystania z opodatkowania ryczałtem. Do 2 000 000 euro podwyższony zostanie limit przychodów uprawniających do korzystania z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Do końca 2020 r. limit ten wynosi równowartość 250 000 euro (zob. tabelę).

Tabela. Limity przychodów uprawniające do korzystania z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych obowiązujące przed i po 1 stycznia 2021 r.

Uprawnieni do ryczałtu	w 2020 r.	w 2021 r.
1	2	3
Podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym uzyskali przychody z działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie samodzielnie w wysokości nieprzekraczającej	1 093 350 zł (równowartość 250 000 euro*)	9 030 600 zł (równowartość 2 000 000 euro*)
Podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty	1 093 350 zł (równowartość 250 000 euro*)	9 030 600 zł (równowartość 2 000 000 euro*)
Podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym uzyskali przychody z działalności prowadzonej samodzielnie lub w formie spółki, opodatkowane wyłącznie w formie karty podatkowej lub za część roku były opodatkowane w formie karty podatkowej i za część roku na ogólnych zasadach, a łączne przychody nie przekroczyły kwoty	1 093 350 zł (równowartość 250 000 euro*)	9 030 600 zł (równowartość 2 000 000 euro*)

* Przeliczenia na walutę polską dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy. Kurs euro na 1 października 2019 r. wyniósł 4,3734 zł, a na 1 października 2020 r. wyniósł 4,5153 zł.

Kwartalne opłacanie ryczałtu. Zostanie podwyższony również limit przychodów uprawniający do kwartalnego opłacania ryczałtu. W 2021 r. będą mieli do tego prawo podatnicy, których przychody w 2020 r. osiągnięte z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki nie przekroczą kwoty stanowiącej równowartość 200 000 euro. Do końca 2020 r. limit ten wynosi 25 000 euro (zob. tabelę).

Tabela. Limity przychodów uprawniające do kwartalnego opłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych obowiązujące przed i po 1 stycznia 2021 r.

Uprawnieni do kwartalnego opłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych	w 2020 r.	w 2021 r.
Prawo do kwartalnego rozliczenia ryczałtu mają podatnicy, których: przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki - w roku poprzedzającym rok podatkowy - nie przekroczyły kwoty	109 335,00 zł (równowartość 25 000 euro*)	903 060 zł (równowartość 200 000 euro*)

* Przeliczenia na walutę polską dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy. Kurs euro na 1 października 2019 r. wyniósł 4,3734 zł, a na 1 października 2020 r. wyniósł 4,5153 zł.

4.2. Przygotowanie do zmian

Krok 1. Sprawdź wysokość przychodów, jakie osiągnąłeś w 2020 r.

W 2021 r. z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych będą mogli korzystać podatnicy, którzy w 2020 r. osiągnęli przychody nieprzekraczające równowartości 2 000 000 euro, tj. kwoty 9 030 600 zł. Jeżeli podatnik osiągnie w 2020 r. przychody nieprzekraczające tej kwoty, to będzie uprawniony do korzystania w 2021 r. z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Podniesienie limitu przychodów z 250 000 euro do 2 000 000 euro jest niezwykle korzystne dla podatników, którzy w 2020 r. korzystają z opodatkowania ryczałtem, a ich przychody przekroczą obowiązujący obecnie limit przychodów w kwocie 250 000 euro. Gdyby w 2021 r. nie podniesiono limitu do 2 000 000 euro, to tacy podatnicy automatycznie z dniem 1 stycznia 2021 r. utraciliby prawo do opodatkowania ryczałtem. Jeżeli jednak ich przychody w 2020 r. przekroczą 250 000 euro, ale nie przekroczą 2 000 000 euro, to w 2021 r. są oni nadal uprawnieni do korzystania z tej formy opodatkowania.

PRZYKŁAD

W 2020 r. podatnik korzysta z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Zakładając, że:

1) w 2020 r. jego przychody przekroczą równowartość 250 000 euro, ale nie przekroczą równowartości 2 000 000 euro, to podatnik będzie uprawniony do kontynuowania opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w 2021 r.;

2) w 2020 r. jego przychody przekroczą równowartość 250 000 euro oraz przekroczą równowartość 2 000 000 euro, to podatnik utraci prawo do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w 2021 r.

Podatnicy, weryfikując wysokość przychodów, jakie osiągną w 2020 r., powinni również pamiętać, że jeżeli przychody te nie przekroczą równowartości 200 000 euro, tj. kwoty 903 060 zł, mogą w 2021 r. wybrać kwartalny sposób opłacania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Krok 2. Zawiadom urząd skarbowy o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Podatnik, który z uwagi na wysokość przychodów osiągniętych w 2020 r. zdecyduje się w 2021 r. na opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będzie musiał zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o swoim wyborze. Należy to zrobić do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnie pierwszy przychód, a jeżeli pierwszy przychód osiągnie dopiero w grudniu - do końca roku podatkowego. W większości przypadków termin na złożenie takiego zawiadomienia minie zatem 22 lutego 2021 r. (termin ulega przesunięciu, ponieważ 20 lutego w 2021 r. przypada w sobotę). Jeżeli jednak podatnik nie osiągnie żadnego przychodu w styczniu 2021 r. (np. z powodu choroby), nie będzie zobowiązany do złożenia oświadczenia o wyborze ryczałtu do 22 lutego 2021 r. W takim przypadku zawiadomienie w tej sprawie złoży do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnie pierwszy w 2021 r. przychód, a jeżeli pierwszy przychód osiągnie w grudniu - do końca 2021 r.

Podatnicy, którzy z uwagi na wysokość przychodów osiągniętych w 2020 r. zdecydują się na opłacanie w 2021 r. ryczałtu kwartalnie, nie muszą o swojej decyzji informować naczelnika urzędu skarbowego w trakcie 2021 r. Zrobią to w zeznaniu składanym za 2021 r.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 6 ust. 4 pkt 1 lit. a i b oraz ust. 6 uzpd

5. Więcej wolnych zawodów objętych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

5.1. Na czym polegają zmiany

Z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mogą korzystać m.in. podmioty wykonujące "wolne zawody" w rozumieniu uzpd. Od 1 stycznia 2021 r. definicja tego pojęcia zostanie zmieniona (zob. tabelę). Dzięki temu zwiększy się liczba wolnych zawodów, których wykonywanie będzie uprawniało do korzystania z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Ponadto wolnym zawodem będzie także działalność wykonywana na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej. Do końca 2020 r. działalności na rzecz tych podmiotów wyklucza uznawanie wykonywanej działalności jako wolny zawód w rozumieniu uzpd.

Tabela. Definicja "wolnego zawodu" obowiązująca przed i po 1 stycznia 2021 r.

Wolny zawód to:
stan prawny do 31 grudnia 2020 r.	stan prawny od 1 stycznia 2021 r.
pozarolnicza działalność gospodarcza wykonywana osobiście przez lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, jeśli działalność ta nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu	pozarolnicza działalność gospodarcza wykonywana osobiście przez lekarzy, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, psychologów, fizjoterapeutów, tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych, rzeczników patentowych oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu

5.2. Przygotowanie do zmian

Krok 1. Sprawdź, czy wykonujesz zawód uprawniający do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Podatnicy, którzy wykonywali dotychczas wolne zawody, które nie uprawniały do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, powinni sprawdzić, czy zawody te są wymienione wśród zawodów, które od 1 stycznia 2021 r. będą uprawniały do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W ten sam sposób powinni postąpić podatnicy, którzy rozpoczną w 2021 r. działalność gospodarczą w zakresie wolnych zawodów i chcieliby skorzystać z opodatkowania ryczałtem.

Krok 2. Sprawdź wysokość przychodów, jakie osiągnąłeś w 2020 r.

Z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mogą korzystać podatnicy, którzy w poprzednim roku osiągnęli przychody nieprzekraczające równowartości 2 000 000 euro. Dla 2021 r. limit ten wynosi 9 030 600 zł. Jeżeli podatnik osiągnie w 2020 r. przychody nieprzekraczające tej kwoty, to będzie uprawniony do korzystania w 2021 r. z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Powyższy warunek nie dotyczy podatników, którzy rozpoczną działalności gospodarczą w zakresie wolnych zawodów w 2021 r.

Krok 3. Upewnij się, jaką stawkę ryczałtu powinieneś stosować

W 2021 r. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych osiąganych w zakresie wolnych zawodów będzie wynosił 17%. Do końca 2020 r. obowiązuje wyższa stawka w wysokości 20%.

Krok 4. Zawiadom urząd skarbowy o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Podatnik, który w 2021 r. zdecyduje się na opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będzie musiał zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o swoim wyborze. Należy to zrobić do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnie pierwszy przychód , a jeżeli pierwszy przychód osiągnie dopiero w grudniu - do końca roku podatkowego. W większości przypadków termin na złożenie takiego zawiadomienia minie zatem 22 lutego 2021 r. (termin ulega przesunięciu, ponieważ 20 lutego w 2021 r. przypada w sobotę). Jeżeli jednak podatnik nie osiągnie żadnego przychodu w styczniu 2021 r. (np. z powodu choroby), nie będzie zobowiązany do złożenia oświadczenia o wyborze ryczałtu do 22 lutego 2021 r. W takim przypadku zawiadomienie w tej sprawie złoży do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnie pierwszy w 2021 r. przychód, a jeżeli pierwszy przychód osiągnie dopiero w grudniu - do końca 2021 r.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 4 ust. 1 pkt 11 uzpd

6. Objęcie ryczałtem czynności dotychczas wyłączonych z tej formy opodatkowania

6.1. Na czym polegają zmiany

Do końca 2020 r. czynności wymienione w załączniku nr 2 do uzpd nie mogły korzystać z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Od 1 stycznia 2021 r. załącznik nr 2 zostanie uchylony. Wymienione w nim usługi będą mogły korzystać z opodatkowania ryczałtem. To, jaką stawkę ryczałtu trzeba będzie do nich stosować, wynika wprost ze znowelizowanego art. 12 uzpd (przykłady zob. tabelę).

Tabela. Stawki ryczałtu dla czynności, które od 1 stycznia 2021 r. mogą korzystać z opodatkowaniu w tej formie

Rodzaj działalności	Stawka obowiązująca w 2020 r.	Stawka obowiązująca w 2021 r.
1	2	3
Usługi związane ze sportem, rozrywką i rekreacją (PKWiU dział 93)	wyłączone z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (zob. poz. 56 zał. nr 2 do uzpd)	15%
Usługi finansowe i ubezpieczeniowe (PKWiU sekcja K), inne niż świadczone w ramach wolnych zawodów	wyłączone z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (zob. poz. 26 zał. nr 2 do uzpd)	15%
Usługi w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1)	wyłączone z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (zob. poz. 27 zał. nr 2 do uzpd)	10%
Usługi w zakresie edukacji, inne niż usługi wychowania przedszkolnego (PKWiU dział 85), które nie są świadczone w ramach wolnych zawodów	wyłączone z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (zob. poz. 48 zał. nr 2 do uzpd)	8,5%

6.2. Przygotowanie do zmian

Krok 1. Sprawdź, czy wykonujesz czynności, które mogą podlegać opodatkowaniu ryczałtem

Podatnicy, którzy w 2020 r. wykonują czynności wyłączone z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, a chcieliby z takiej formy opodatkowania skorzystać w 2021 r., powinni sprawdzić, czy czynności te będą mogły korzystać z opodatkowania w tej formie. W ten sam sposób powinni postąpić podatnicy, którzy rozpoczną w 2021 r. działalność gospodarczą i chcieliby skorzystać z opodatkowania ryczałtem.

Krok 2. Sprawdź wysokość przychodów, jakie osiągnąłeś w 2020 r.

Z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mogą korzystać podatnicy, którzy w poprzednim roku osiągnęli przychody nieprzekraczające równowartości 2 000 000 euro. Dla 2021 r. limit ten wynosi 9 030 600 zł. Jeżeli podatnik osiągnie w 2020 r. przychody nieprzekraczające tej kwoty, to będzie uprawniony do korzystania w 2021 r. z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Powyższy warunek nie dotyczy podatników, którzy rozpoczną działalności gospodarczą w zakresie wolnych zawodów w 2021 r.

Krok 3. Upewnij się, jaką stawkę ryczałtu powinieneś stosować

Czynności dotychczas wyłączone z opodatkowania ryczałtem w 2021 r. będą opodatkowane według różnych stawek. Podatnik musi sprawdzić w art. 12 uzpd, jaką stawkę powinien stosować do wykonywanej przez siebie działalności.

Krok 4. Zawiadom urząd skarbowy o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Podatnik, który w 2021 r. zdecyduje się na opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będzie musiał zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o swoim wyborze. Należy to zrobić do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnie pierwszy przychód, a jeżeli pierwszy przychód osiągnie dopiero w grudniu - do końca roku podatkowego. W większości przypadków termin na złożenie takiego zawiadomienia minie zatem 22 lutego 2021 r. (termin ulega przesunięciu, ponieważ 20 lutego w 2021 r. przypada w sobotę). Jeżeli jednak podatnik nie osiągnie żadnego przychodu w styczniu 2021 r. (np. z powodu choroby), nie będzie zobowiązany do złożenia oświadczenia o wyborze ryczałtu do 22 lutego 2021 r. W takim przypadku zawiadomienie w tej sprawie złoży do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnie pierwszy w 2021 r. przychód, a jeżeli pierwszy przychód osiągnie dopiero w grudniu - do końca 2021 r.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 8 ust. 1 pkt 3 i art. 12 ust. 1 uzpd

7. Zmiany w stawkach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

7.1. Na czym polegają zmiany

W 2021 r. dla usług zostanie wprowadzona nowa stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w wysokości 10%. Będą z niej mogli skorzystać tylko podatnicy świadczący usługi w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1). Obniżona zostanie również wysokość niektórych stawek ryczałtu (przykłady zob. tabelę).

Tabela. Zmiany w stawkach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Rodzaj działalności	Stawka obowiązująca w 2020 r.	Stawka obowiązująca w 2021 r.
Usługi świadczone przez osoby wykonujące wolne zawody	20%	17%
Usługi: ● reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0), ● pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0), ● fotograficzne (PKWiU 74.2)	17%	15%

7.2. Przygotowanie do zmian

Krok 1. Sprawdź, jaką stawkę ryczałtu należy stosować od 1 stycznia 2021 r.

Podatnicy, którzy w 2020 r. korzystają z opodatkowania ryczałtem, powinni sprawdzić, czy stosowane przez nich stawki nie ulegną zmianie od 1 stycznia 2021 r.

Krok 2. Zaktualizuj oprogramowanie księgowe

Jeżeli stosowane przez podatnika stawki ryczałtu ulegną zmianie od 1 stycznia 2021 r., to musi on zaktualizować o te dane swoje programy księgowe.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 12 ust. 1 uzpd

8. Karta podatkowa dla większej liczby podatników

8.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2021 r. z opodatkowania w formie karty podatkowej będzie mógł skorzystać podatnik, którego małżonek prowadzi działalność gospodarczą w tym samym zakresie, którą opodatkowuje kartą podatkową. W 2020 r. podatnik nie mógł wybrać opodatkowania kartą podatkową, jeżeli jego małżonek prowadził działalność gospodarczą w tym samym zakresie. Bez znaczenia było to, z jakiej formy opodatkowania ten małżonek korzystał, czy była to:

● karta podatkowa;

● ryczałt od przychodów ewidencjonowanych;

● zasady ogólne.

8.2. Przygotowanie do zmian

Małżonkowie, którzy prowadzą odrębne działalności gospodarcze, ale w tym samym zakresie, z których tylko jeden do tej pory korzystał z opodatkowania kartą podatkową, mogą od 2021 r. zdecydować się na opodatkowanie kartą również przez tego małżonka, który dotychczas musiał korzystać z innych form opodatkowania. Aby to zrobić, małżonek, który zamierza opodatkować swoje przychody kartą podatkową, powinien złożyć wniosek o opodatkowanie w tej formie na formularzu PIT-16 do 20 stycznia 2021 r.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 25 ust. 1 pkt 5 uzpd

VI. ORDYNACJA PODATKOWA

Zmiany od 1 stycznia 2021 r.

1. Odpowiedzialność płatnika będącego spółką nieruchomościową

1.1. Na czym polega zmiana

Od 1 stycznia 2021 r. w przepisach ustaw o podatkach dochodowych PIT i CIT zostanie zdefiniowana nowa kategoria podatników. Są to tzw. spółki nieruchomościowe. Ma to być podmiot inny niż osoba fizyczna, obowiązany do sporządzania bilansu na podstawie przepisów o rachunkowości, w którym:

a) na pierwszy dzień roku podatkowego, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego - na pierwszy dzień roku obrotowego, co najmniej 50% wartości rynkowej aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowiła wartość rynkowa nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw do takich nieruchomości oraz wartość rynkowa tych nieruchomości przekraczała 10 000 000 zł albo równowartość tej kwoty określoną według kursu średniego walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego pierwszy dzień roku podatkowego - w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność,

b) na ostatni dzień roku poprzedzającego rok podatkowy, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego - na ostatni dzień roku poprzedzającego rok obrotowy, co najmniej 50% wartości bilansowej aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowiła wartość bilansowa nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw do takich nieruchomości i wartość bilansowa tych nieruchomości przekraczała 10 000 000 zł albo równowartość tej kwoty określoną według kursu średniego walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego odpowiednio rok podatkowy albo rok obrotowy oraz w roku poprzedzającym odpowiednio rok podatkowy albo rok obrotowy przychody podatkowe, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego - przychody ujęte w wyniku finansowym netto, z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, leasingu i innych umów o podobnym charakterze lub z przeniesienia własności, których przedmiotem są nieruchomości lub prawa do nieruchomości, o których mowa w art. 3 ust. 2b pkt 6 ustawy o PIT i art. 3 ust. 3 pkt 4 ustawy o CIT, oraz z tytułu udziałów w innych spółkach nieruchomościowych, stanowiły co najmniej 60% ogółu odpowiednio przychodów podatkowych albo przychodów ujętych w wyniku finansowym netto - w przypadku podmiotów innych niż określone w lit. a.

Tego rodzaju spółki będą się musiały liczyć ze zwiększeniem zakresu odpowiedzialności, który ponoszą jako płatnik podatku. Mianowicie ich odpowiedzialność jako płatnika nie będzie mogła być wyłączona ani ograniczona nawet wtedy, gdy powodem niepobrania przez płatnika podatku będzie wina podatnika. Innymi słowy spółki nieruchomościowe będą odpowiadały za podatek niepobrany z winy podatnika (art. 30 § 5a pkt 7 Ordynacji podatkowej)

1.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy, którzy spełniają warunki do uznania za spółkę nieruchomościową powinni wdrożyć procedury ograniczające ryzyko niepobrania podatku od podatnika. W przeciwnym razie spółki te mogą zostać obciążone obowiązkiem zapłaty podatku, którego nie pobrały. Odpowiedzialność takiej spółki jako płatnika będzie się kształtowała na zasadzie ryzyka, a nie na zasadzie winy. To ona jako płatnik będzie odpowiadała za podatek, który powinien obciążać podatnika. Nie można się będzie uwolnić od tej odpowiedzialności, wskazując, że winnym niepobrania podatku jest podatnik, bo np. wprowadził spółkę w błąd. Dlatego też spółki powinny się przygotować na przyjęcie ciężaru ustalania, czy i w jakim zakresie obciąża je jako płatnika obowiązek poboru podatku w konkretnych sytuacjach faktycznych. Prawdopodobnie będzie się to wiązało z koniecznością występowania z wnioskami o interpretacje podatkowe. Nie można też wykluczyć, że pojawi się praktyka pobierania podatku na wszelki wypadek, tak aby nie ponosić ewentualnych obciążeń za niepobrany podatek i przerzucić ryzyko ewentualnego sporu z organami podatkowymi na podatnika.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 30 § 5a pkt 7 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2020 r.poz. 1325; ost.zm. Dz.U. z 2020 r.poz. 2123; dalej: Ordynacja podatkowa

Zmiany od 1 marca 2021 r.

2. Odpowiedzialność członków zarządu w prostej spółce akcyjnej

2.1. Na czym polega zmiana

Od 1 marca 2021 r. do polskiego porządku prawnego zostanie wprowadzony nowy rodzaj spółki kapitałowej. Jest to tzw. prosta spółka akcyjna. W związku z tym w Ordynacji podatkowej uwzględniono ten rodzaj spółki w przepisach o tzw. odpowiedzialności solidarnej członków zarządu spółek kapitałowych.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 116 Ordynacji podatkowej za zaległości podatkowe prostej spółki akcyjnej oraz prostej spółki akcyjnej w organizacji będą odpowiadać solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu. Zasady tej odpowiedzialności są takie same jak w przypadku członków zarządu pozostałych spółek kapitałowych. Mianowicie odpowiedzialność ta powstanie, jeżeli egzekucja z majątku spółki okaże się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu nie wykaże, że:

1) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie otwarto postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie - Prawo restrukturyzacyjne albo

2) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy.

W przypadku:

● gdy prosta spółka akcyjna w organizacji nie będzie posiadała zarządu za zaległości podatkowe spółki odpowie jej pełnomocnik albo wspólnicy, jeżeli pełnomocnik nie został powołany;

● prostej spółki akcyjnej w organizacji, w której powołano radę dyrektorów, przepisy o odpowiedzialności solidarnej będą miały zastosowanie odpowiednio do dyrektorów i rady dyrektorów.

2.2. Przygotowanie do zmian

Osoby i organy zarządzające prostymi spółkami akcyjnymi oraz prostymi spółkami akcyjnymi w organizacji powinny zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności, którą będą ponosić za zaległości podatkowe spółki w sytuacji, gdy stanie się ona niewypłacalna. Ich ryzyko zostało ukształtowane na wzór takiej odpowiedzialności występującej w przypadku pozostałych spółek kapitałowych (z o.o. i akcyjnej) oraz spółek kapitałowych w organizacji. Należy jednak zwrócić uwagę, że w prostej spółce akcyjnej kapitał akcyjny może wynosić 1 zł, a wkłady akcjonariuszy mogą polegać na obowiązku świadczenia usług lub wykonywania pracy. Proste spółki akcyjne nie będą więc z założenia wymagały zgromadzenia realnego kapitału, co de facto sprawia, że potencjalna odpowiedzialność członków zarządu takiej spółki może być bardziej prawdopodobna niż w przypadku innych spółek kapitałowych.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 116 Ordynacji podatkowej

Zmiany od 1 lipca 2021 r.

3. Elektroniczne doręczanie pism w procedurze podatkowej

3.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 lipca 2021 r. zostaną wprowadzone zmiany zasad doręczania pism w procedurze postępowania podatkowego. Zostaną one wprowadzone ustawą o doręczeniach elektronicznych. Kluczowe zadanie ustawy o doręczeniach elektronicznych dotyczy wdrożenia nowych zasad wymiany korespondencji z podmiotami publicznymi w relacji z innymi podmiotami publicznymi oraz podmiotami niepublicznymi, w tym z osobami fizycznymi. Domyślnie wymiana korespondencji ma następować w formie elektronicznej jako publiczna usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego. Wymiana korespondencji będzie wymagała potwierdzenia jej nadania lub odbioru. Uzupełnieniem tego rozwiązania będzie tzw. "publiczna usługa hybrydowa" umożliwiająca wysyłkę korespondencji w kontaktach z osobami wykluczonymi cyfrowo lub osobami, które na wymianę korespondencji w postaci elektronicznej z różnych przyczyn nie są jeszcze gotowe. Osoby te otrzymają korespondencję w postaci papierowej. Publiczna usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego oraz publiczna usługa hybrydowa będzie równoznaczna z wysłaniem tradycyjnego listu poleconego za potwierdzeniem odbioru lub doręczeniem osobistym.

Celami szczegółowymi ustawy o doręczeniach elektronicznych są m.in.:

1) zapewnienie wszystkim podmiotom, w tym osobom fizycznym - możliwości korzystania z jednego, własnego adresu do doręczeń elektronicznych, który będzie mógł być wykorzystany do korespondencji ze wszystkimi pozostałymi podmiotami korzystającymi z usług rejestrowanego doręczenia elektronicznego;

2) umożliwienie wysyłania i odbierania korespondencji z dowolnego miejsca - brak będzie konieczności informowania każdorazowo obecnych i potencjalnych korespondujących o zmianie fizycznego miejsca pobytu;

4) skrócenie czasu potrzebnego na realizację procesów doręczenia;

5) zapewnienie stronom doręczenia wzajemnej identyfikacji;

6) zapewnienie stronom doręczenia skutecznych prawnie dowodów doręczenia w postaci dowodów wysłania oraz dowodów otrzymania korespondencji;

7) zapewnienie rozliczalności oraz niezaprzeczalności doręczeń dzięki udziałowi trzeciej zaufanej strony - operatora wyznaczonego lub dostawcy usług zaufania świadczącego kwalifikowaną usługę rejestrowanego doręczenia elektronicznego;

8) pozostawienie osobom wykluczonym cyfrowo lub tym, które na wymianę korespondencji w postaci elektronicznej z różnych przyczyn nie są jeszcze gotowe, komfortu korzystania z aktualnie dostępnej przesyłki listowej.

Forma dokumentu w postępowaniu podatkowym. Zgodnie z obecnymi przepisami sprawy podatkowe załatwiane są w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej (art. 126 Ordynacji podatkowej). Po nowelizacji sprawy podatkowe będą mogły być załatwiane:

● na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej, chyba że przepisy szczególne będą stanowiły inaczej;

● z wykorzystaniem pism generowanych automatycznie i opatrzonych kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną organu podatkowego;

● z wykorzystaniem usług online udostępnianych przez organy podatkowe po uwierzytelnieniu w sposób określony w art. 20a ust. 1 albo 2 ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Formy papierowa i elektroniczna pisma ma zatem być równoważna z pierwszeństwem formy elektronicznej, która będzie stanowiła podstawową formę dokumentu tworzonego przez organy podatkowe. Warto jednak zwrócić uwagę na nowe brzmienie art. 168 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z treścią tego przepisu podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia, ponaglenia, wnioski) wnosi się na piśmie lub ustnie do protokołu. Natomiast pisma utrwalone w postaci elektronicznej wnosi się na adres do doręczeń elektronicznych lub przez portal podatkowy (doręczanie pism przez portal podatkowy będzie możliwe tylko w zakresie określonym w przepisach wykonawczych i za zgodą adresata). W przypadku wniesienia podania w innej formie niż elektroniczna pisma te będą pozostawiane bez rozpatrzenia, bez obowiązku zawiadamiania o tym wnoszącego. Można więc przypuszczać, że w przypadku podmiotu, który posiada adres elektroniczny do doręczeń, wszystkie pisma powinny być wnoszone przez niego w formie elektronicznej na adres do doręczeń elektronicznych lub przez portal podatkowy. W przypadku tych osób pisma utrwalone w postaci elektronicznej i wniesione np. listem poleconym nie tylko zostaną pozostawione bez rozpoznania (nie odniosą żadnego skutku), ale nadawca pisma nie zostanie nawet o tym powiadomiony.

Ostatecznym celem ustawodawcy ma być zastąpienie obiegu dokumentów w formie papierowej obiegiem dokumentów w formie elektronicznej. Adresy do doręczeń elektronicznych będą gromadzone w bazie adresów elektronicznych obsługiwanej przez ministra do spraw informatyzacji.

Nowe zasady doręczania pism. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 144 Ordynacji podatkowej kolejność działań organu podatkowego doręczającego pismo ma być następująca:

● w pierwszej kolejności organ podatkowy będzie doręczał pisma na adres do doręczeń elektronicznych, chyba że doręczenie nastąpi w siedzibie organu podatkowego;

● gdy ww. sposób doręczenia nie będzie możliwy, organ podatkowy będzie doręczał pisma za pokwitowaniem przez:

1) operatora wyznaczonego w ramach publicznej usługi hybrydowej, o której mowa w art. 2 pkt 10 ustawy z 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych albo

2) pracowników urzędu obsługującego ten organ, funkcjonariuszy lub upoważnionych pracowników innego organu podatkowego lub przez organy, lub osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów;

● gdy doręczenie nie będzie możliwe w formie publicznej usługi hybrydowej, organ podatkowy będzie doręczał pisma:

1) przesyłką rejestrowaną, o której mowa w art. 3 pkt 23 ustawy z 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe albo

2) za pokwitowaniem przez pracowników urzędu obsługującego ten organ, funkcjonariuszy lub upoważnionych pracowników innego organu podatkowego lub przez organy, lub osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów.

Doręczanie pism w formie przesyłki rejestrowanej będzie też przewidziane dla:

● doręczeń decyzji, której organ podatkowy nadał rygor natychmiastowej wykonalności albo

● doręczeń decyzji, która podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy.

Doręczenia na adres do doręczeń elektronicznych będą dokonywane na:

1) adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych;

2) adres do doręczeń elektronicznych powiązany z kwalifikowaną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego, za pomocą której wniesiono podanie, jeżeli adres do doręczeń elektronicznych nie został wpisany do bazy adresów elektronicznych.

W przypadku doręczenia na adres do doręczeń elektronicznych korespondencja będzie uznana za doręczoną we wskazanej w dowodzie otrzymania chwili:

1) odebrania korespondencji,

2) wpłynięcia korespondencji,

3) w dniu następującym po upływie 14 dni od wskazanego w dowodzie otrzymania dnia wpłynięcia korespondencji na adres do doręczeń elektronicznych podmiotu niepublicznego.

W zakresie określonym w przepisach wykonawczych organ podatkowy będzie też mógł, za zgodą adresata, doręczać pisma przez portal podatkowy.

Zachowanie terminu w postępowaniu podatkowym. Wdrożenie elektronicznego obiegu dokumentów spowodowało konieczność zdefiniowania terminu w postępowaniu podatkowym. Termin ten będzie uważany za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostanie wysłane na adres do doręczeń elektronicznych do organu podatkowego, a nadawca otrzyma dowód otrzymania.

Dowodem otrzymania będzie dowód wystawiany po:

1) odebraniu korespondencji przekazanej na adres do doręczeń elektronicznych podmiotu niepublicznego;

2) wpłynięciu korespondencji na adres do doręczeń elektronicznych podmiotu publicznego;

3) przekazaniu korespondencji, która wpłynęła na adres do doręczeń elektronicznych, w miejsce wskazane przez adresata, w wyniku działania reguły zdefiniowanej przez tego adresata;

4) upływie 14 dni od wpłynięcia korespondencji przesłanej przez podmiot publiczny na adres do doręczeń elektronicznych podmiotu niepublicznego, jeżeli adresat nie odebrał go przed upływem tego terminu.

"Odebraniem dokumentu" będzie każde działanie adresata posiadającego adres do doręczeń elektronicznych, powodujące, że adresat dysponuje dokumentem, który wpłynął na ten adres, i może zapoznać się z treścią odebranego dokumentu. Aby uznać, że nastąpiło "wpłynięcie dokumentu na adres do doręczeń elektronicznych", będą musiały zaistnieć warunki techniczne umożliwiające adresatowi odebranie doręczanego dokumentu.

3.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Okres wdrażania nowych rozwiązań w zakresie elektronicznego obiegu dokumentów został rozłożony w czasie. Do czasu ich wdrożenia do doręczeń nadal będzie stosowany art. 144a i art. 152a Ordynacji podatkowej w brzmieniu dotychczasowym.

Zgodnie z art. 144a Ordynacji podatkowej w brzmieniu dotychczasowym:

§

§ 1. Doręczanie pism następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jeżeli strona spełni jeden z następujących warunków:

1) złoży podanie w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu podatkowego lub portal podatkowy;

2) wniesie o doręczenie za pomocą środków komunikacji elektronicznej i wskaże organowi podatkowemu adres elektroniczny;

3) wyrazi zgodę na doręczanie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej i wskaże organowi podatkowemu adres elektroniczny.

§ 1a. Wystąpienie organu podatkowego o wyrażenie zgody, o której mowa w § 1 pkt 3, może nastąpić za pomocą środków komunikacji elektronicznej i zostać przesłane stronie przez portal podatkowy lub na jej adres elektroniczny. Przepisów art. 152a § 1-5 nie stosuje się.

§ 1b. Strona ma prawo do rezygnacji z doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W takim przypadku organ podatkowy doręcza pismo w sposób określony dla pisma w formie innej niż forma dokumentu elektronicznego.

Zgodnie z art. 152a Ordynacji podatkowej w brzmieniu dotychczasowym:

§

§ 1. W celu doręczenia pisma w formie dokumentu elektronicznego organ podatkowy przesyła na adres elektroniczny adresata zawiadomienie zawierające:

1) informację, że adresat może odebrać pismo w formie dokumentu elektronicznego;

2) wskazanie adresu elektronicznego, z którego adresat może pobrać pismo i pod którym powinien dokonać potwierdzenia doręczenia pisma;

3) pouczenie dotyczące sposobu odbioru pisma, a w szczególności sposobu identyfikacji pod wskazanym adresem elektronicznym w systemie teleinformatycznym organu podatkowego, oraz informację o wymogu podpisania urzędowego poświadczenia odbioru w określony sposób.

§ 2. W przypadku nieodebrania pisma w formie dokumentu elektronicznego w sposób określony w § 1 pkt 3, organ podatkowy po upływie 7 dni, licząc od dnia wysłania zawiadomienia, przesyła powtórne zawiadomienie o możliwości odebrania tego pisma.

§ 3. W przypadku nieodebrania pisma doręczenie uważa się za dokonane po upływie 14 dni, licząc od dnia przesłania pierwszego zawiadomienia.

§ 4. Zawiadomienia, o których mowa w § 1 i 2, mogą być automatycznie tworzone i przesyłane przez system teleinformatyczny organu podatkowego, a odbioru tych zawiadomień nie potwierdza się.

§ 5. W przypadku doręczenia, o którym mowa w § 3, organ podatkowy umożliwia adresatowi pisma dostęp do treści pisma w formie dokumentu elektronicznego przez okres co najmniej 3 miesięcy od dnia uznania pisma w formie dokumentu elektronicznego za doręczone oraz informacji o dacie uznania pisma za doręczone i o datach wysłania zawiadomień, o których mowa w § 1 i 2, w systemie teleinformatycznym.

§ 6. Warunki techniczne i organizacyjne doręczania pism w formie dokumentu elektronicznego określają przepisy ustawy, o której mowa w § 1 pkt 3.

Zgody na doręczanie pism przez portal podatkowy wyrażane na podstawie art. 3e § 1 Ordynacji podatkowej, w brzmieniu dotychczasowym, staną się zgodami na doręczanie pism przez portal podatkowy, o których mowa w art. 144 § 2 Ordynacji podatkowej w nowym brzmieniu.

3.3. Przygotowanie do zmian

Wdrożenie elektronicznego obiegu dokumentów w kontaktach z organami publicznymi (m.in. z organami podatkowymi) będzie operacją rozłożoną w czasie. Jednak jest to operacja, do której trzeba się przygotować organizacyjnie. Dlatego należy:

● zapoznać się z nowymi zasadami doręczania pism w procedurze podatkowej;

● ustalić, jakie zasady doręczania pism w procedurze podatkowej obowiązują w przypadku danego podatnika;

● stosować w korespondencji z organami podatkowymi obowiązujące zasady korespondencji (przede wszystkim adres do doręczeń elektronicznych);

● wdrożyć procedurę wysyłania i odbioru pism zgodną z nowymi wymaganiami zobowiązującymi do tworzenia, wysyłania i odbioru korespondencji z organem podatkowym przede wszystkim w formie elektronicznej i za pomocą wymaganych środków komunikacji elektronicznej (adresu do doręczeń elektronicznych lub portalu podatkowego);

● pilnować terminów uznawanych według nowych przepisów za termin otrzymania pisma oraz nowych zasad ustalania terminu wnoszenia pism, tak aby pisma te mogły być uznane za wnoszone skutecznie;

● przygotować się na skrócenie okresu niezbędnego do przekazania korespondencji i realne skrócenie terminów na dokonanie czynności w tym postępowaniu (np. złożenie pism wyjaśniających, zażaleń, odwołań itp.).

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 84, art. 151, art. 155 ustawy z 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych - ustawa czeka na publikację w Dzienniku Ustaw

● art. 126, art. 144, art. 144a Ordynacji podatkowej - w brzmieniu nadanym ustawą o doręczeniach elektronicznych

VII. KODEKS KARNY SKARBOWY

Zmiany od 1 stycznia 2021 r.

1. Grzywna za brak oświadczenia

1.1. Na czym polegają zmiany

Osoby fizyczne będące udziałowcami lub akcjonariuszami spółek, które wybiorą opodatkowanie ryczałtowym CIT (zgodnie z przepisami dodanymi od 1 stycznia 2021 r.), muszą się liczyć z koniecznością wypełnienia dodatkowych obowiązków informacyjnych. O obowiązku pozyskania tych informacji od wspólników powinny też pamiętać spółki, które zdecydują się na skorzystanie z opodatkowania ryczałtowym CIT (tzw. estoński CIT).

Mianowicie, zgodnie z art. 28s ustawy o CIT, udziałowcy lub akcjonariusze spółek korzystających z opodatkowania ryczałtowym CIT zostali zobowiązani do złożenia spółce oświadczenia o podmiotach, w których posiadają, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 5:

● udziałów w kapitale;

● ogółu praw i obowiązków;

● tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub instytucji wspólnego inwestowania lub

● innych praw majątkowych

- związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.

Oświadczenie to należy złożyć w terminie do końca pierwszego miesiąca każdego roku podatkowego podatnika, w którym stosuje opodatkowanie ryczałtem, a w przypadku zmiany stanu faktycznego - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych zmian.

W przypadku gdy osoba fizyczna będąca udziałowcem lub akcjonariuszem podatnika opodatkowanego ryczałtem nie wykona opisanego obowiązku, podatnik ma obowiązek poinformować o niewykonaniu tego obowiązku:

● naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika oraz

● naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla tej osoby fizycznej

- w terminie 30 dni od dnia upływu terminu na jego wykonanie.

Osoba fizyczna będąca udziałowcem lub akcjonariuszem podatnika opodatkowanego ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych, która wbrew obowiązkowi:

● nie złoży temu podatnikowi oświadczenia albo złoży je po terminie lub

● podaje w nim dane niezgodne ze stanem rzeczywistym

- będzie mogła być ukarana karą grzywny za przestępstwo skarbowe do 720 stawek dziennych.

W wypadku mniejszej wagi sprawca tego czynu zabronionego będzie podlegał karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Odpowiedzialność karno-skarbową za niewypełnienie obowiązku złożenia oświadczenia określono w nowo dodanym art. 56e Kodeksu karnego skarbowego.

Przedmiot i zakres oświadczenia, jakie udziałowiec (akcjonariusz) spółki opodatkowanej ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych zobowiązany będzie składać spółce, jest niezbędny dla prawidłowej identyfikacji powiązań spółki (powiązania pośrednie), a tym samym do prawidłowej identyfikacji obowiązku podatkowego w spółce, powstałego w przypadku dochodów z tytułu ukrytych zysków. Spółka, pomimo ciążącego na niej obowiązku rozpoznania dochodów z tytułu ukrytych zysków, może nie posiadać informacji nt. praw udziałowych posiadanych przez jej wspólnika. Jedynie zatem właściwe i rzetelne przekazywanie spółce takich informacji gwarantować będzie właściwe realizowanie obowiązku podatkowego tej spółki. Ponieważ informacje wymagane w oświadczeniu posiada wyłącznie udziałowiec (akcjonariusz), odpowiedzialność karna skarbowa za nierzetelne wywiązywanie się z obowiązku informacyjnego będzie ciążyć na tym udziałowcu (akcjonariuszu).

1.2. Przygotowanie do zmian

Spółki, które zdecydują się na skorzystanie z nowej formy ryczałtowego opodatkowania CIT (tzw. estońskiego CIT), powinny wprowadzić procedurę pozyskiwania oświadczeń od swoich udziałowców/akcjonariuszy. Dobrym pomysłem jest wdrożenie następującej procedury.

Krok 1. Poinformuj udziałowców/akcjonariuszy o obowiązku złożenia oświadczenia

Powiadomienie udziałowców/akcjonariuszy będących osobami fizycznymi (przypomnienie) o:

● obowiązku złożenia oświadczenia;

● terminie złożenia tego oświadczenia oraz

● zakresie informacji, które powinny się znaleźć w oświadczeniu;

● odpowiedzialności karnoskarbowej za brak złożenia oświadczenia w terminie oraz za podawanie w oświadczeniu danych niezgodnych z rzeczywistością.

Krok 2. Sprawdź, czy oświadczenia wpłynęły w terminie

Dokonanie weryfikacji, czy wszystkie oświadczenia zostały złożone w terminie. Spółka sprawdza tylko terminowość złożonych oświadczeń. Spółka nie ma narzędzi prawnych, prawa ani tym bardziej obowiązku sprawdzania, czy złożone oświadczenia są rzetelne. Nieprawidłowości w tym zakresie mogą być natomiast stwierdzone w trakcie kontroli przez organy podatkowe.

Krok 3. Zawiadom właściwe urzędy skarbowe o nieotrzymaniu oświadczenia w terminie

W przypadku niezłożenia oświadczeń przez zobowiązanych udziałowców/akcjonariuszy spółka powinna wypełnić obowiązek poinformowania o tym właściwych urzędów skarbowych, czyli:

● urzędu skarbowego właściwego dla spółki;

● urzędu skarbowego właściwego dla udziałowca/akcjonariusza.

Obowiązek ten należy wykonać w terminie 30 dni, licząc od upływu terminu na złożenie oświadczenia. Biorąc pod uwagę treść przepisów, należy uznać, że spółka ma obowiązek zawiadomić urzędy skarbowe o niewykonaniu obowiązku terminowego złożenia oświadczenia także w przypadku, gdy osoba zobowiązana (udziałowiec/akcjonariusz) złoży je po terminie, ale zanim upłynie termin 30 dni na zawiadomienie urzędu skarbowego.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 5 ustawy z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2020 r.poz. 2122

● art. 56e ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2020 r.poz. 19; ost.zm. Dz.U. z 2020 r.poz. 2122

VIII. AKCYZA

Zmiany od 1 stycznia 2021 r.

1. Zmiany w wiążącej informacji akcyzowej (WIA)

1.1. Na czym polegają zmiany

Z projektu wynika, iż przepisy dotyczące WIA wejdą w życie od 1 stycznia 2021 r. i zostaną zmienione w kilku obszarach.

1. Związanie podatnika otrzymaną WIA

WIA będzie wiązać nie tylko jak do tej pory organy podatkowe, lecz także posiadacza WIA, który nie będzie mógł już wybierać, czy stosować otrzymaną WIA czy też nie - jeśli będzie niekorzystna. Po zmianie przepisów podmiot, na rzecz którego zostanie wydana WIA, zawsze będzie obowiązany ją stosować w odniesieniu do wyrobów akcyzowych, dla których została wydana.

2. Wprowadzenie terminu ważności WIA

Obecne regulacje w zakresie WIA nie określają terminu jej ważności. Artykuł 7h ustawy akcyzowej wskazuje jedynie, że WIA traci ważność w przypadku zmiany przepisów akcyzowych odnoszących się do wyrobu akcyzowego albo samochodu osobowego, w wyniku której WIA staje się niezgodna z tymi przepisami. W takiej sytuacji podmiot może ją stosować nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy od daty utraty ważności, pod warunkiem że dotyczy ona wyrobu akcyzowego albo samochodu osobowego będącego przedmiotem działalności gospodarczej posiadacza WIA. Po zmianach okres ważności WIA ma wynosić 5 lat od dnia jej wydania.

3. Utrata ważności WIA przed upływem 5 lat

Zostaną także wprowadzone nowe przepisy umożliwiające utratę ważności WIA przed upływem 5 lat. WIA straci ważność przed upływem okresu ważności w przypadku zmiany przepisów prawa podatkowego w zakresie akcyzy odnoszących się do wyrobu akcyzowego albo samochodu osobowego, w wyniku której WIA staje się niezgodna z tymi przepisami. Utrata ważności WIA nastąpi z dniem wejścia w życie przepisów, w wyniku których WIA stała się z nimi niezgodna.

4. Możliwość zmiany WIA

Jednocześnie z projektu wynika, że będzie możliwość zmiany przez organ podatkowy, z urzędu lub na wniosek posiadacza WIA, wydanych decyzji WIA z uwagi na:

● zmiany not wyjaśniających do Wspólnej Taryfy Celnej;

● orzecznictwo sądów lub wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

● zmiany decyzji klasyfikacyjnych, opinii klasyfikacyjnych lub not wyjaśniających do nomenklatury scalonej (CN).

5. Nowe obowiązki dla podatników starających się o WIA

Ponadto w celu zapewnienia organom podatkowym zarówno prawidłowego wydania WIA, jak i późniejszej weryfikacji deklaracji podatkowych, posiadacz WIA będzie musiał udowodnić, że wyroby akcyzowe albo samochody osobowe będące przedmiotem WIA i podlegające opodatkowaniu akcyzą odpowiadają pod każdym względem:

● klasyfikacji tego wyrobu albo samochodu osobowego określonej w WIA, albo

● rodzajowi wyrobu określonego w WIA.

1.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Niezakończone sprawy dotyczące WIA i ich publikacje będą załatwiane według nowych przepisów (art. 9 ustawy nowelizującej). WIA wydane przed dniem wejścia w życie zmian utracą ważność dopiero po upływie 5 lat od dnia ich wejścia w życie. Podmiot, który przed dniem wejścia w życie zmian stosował WIA, która utraciła ważność, może dalej ją stosować nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy od dnia utraty jej ważności. Taka WIA ma zastosowanie tylko do wyrobu akcyzowego albo samochodu osobowego, będącego przedmiotem działalności gospodarczej posiadacza WIA. Do WIA wydanych przed zmianą przepisów będą stosowane nowe regulacje (art. 7h-7hb i art. 7k ustawy akcyzowej) dotyczące:

● możliwości zmiany WIA z urzędu lub na wniosek podatnika i publikacji zmienionych WIA;

● utraty ważności WIA z dniem wejścia w życie przepisów powodujących tę nieważność (obecnie jest 6 miesięcy od wejścia w życie zmian);

● przedłużenia ważności WIA na wniosek podatnika.

Co oznacza, że podatników będą wiązały WIA wydane dopiero od dnia wejścia w życie nowych przepisów.

1.3. Przygotowanie do zmian

Podatnicy powinni zweryfikować treść posiadanych WIA pod kątem:

● możliwości utraty ich ważności na skutek wprowadzanych zmian; nie będą mieli teraz dodatkowych 6 miesięcy na przygotowanie się do zmiany;

● wystąpienia z wnioskiem o jej zmianę, gdy od jej otrzymania doszło np. do zmiany not wyjaśniających, czy TSUE wydał wyrok, który ma wpływ na uzyskaną informację; podatnik powinien rozważyć możliwość wystąpienia o zmianę WIA, szczególnie gdy będzie to zmiana na jego korzyść.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1 pkt 3-7, art. 9 projektu z 16 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (UD35) - opubl. na www.rcl.gov.pl

2. Mniej formalności przy sprzedaży wyrobów węglowych

2.1. Na czym polegają zmiany

Nie będzie już konieczne podawanie numeru dowodu osobistego nabywcy finalnego węgla, gdy będzie posiadał PESEL w:

● składanym przez niego oświadczeniu o przeznaczeniu wyrobów węglowych do celów uprawniających do zwolnienia od akcyzy oraz

● w sporządzanej przez sprzedawcę wyrobów węglowych listy finalnych nabywców węglowych uprawnionych do odbioru deputatu węglowego.

Nadal osoba fizyczna może być poproszona o okazanie sprzedawcy dokumentu w celu potwierdzenia tożsamości. Odmowa okazania dokumentu tożsamości skutkować będzie zastosowaniem ustawowej stawki podatku akcyzowego określonej dla węgla i koksu przeznaczonych do celów opałowych, tj. 1,28 zł/1 gigadżul (GJ).

Sprzedawca zostanie natomiast zobowiązany opodatkować akcyzą sprzedaż węgla zamiast zastosowania zwolnienia, gdy:

● nabywca odmówi okazania dokumentu tożsamości;

● dane zawarte w oświadczeniu nabywcy będą niekompletne, nieczytelne lub nie będą zgadzały się z danymi wynikającymi z dokumentu tożsamości oraz

● ilość i rodzaj nabywanych wyrobów węglowych będą inne niż wskazane w oświadczeniu.

2.2. Przygotowanie do zmian

Sprzedawcy mogą zaktualizować stosowane w ich firmie wzory oświadczeń lub informować nabywcę, że nie musi wpisywać numeru swojego dowodu, gdy posiada PESEL.

Należy także przeszkolić swoich pracowników, kiedy powinni naliczać akcyzę w przypadku nieprawidłowości w oświadczeniu lub gdy nabywca nie okaże dokumentu tożsamości. Zastosowanie zwolnienia zamiast akcyzy obciąża sprzedawcę. To właśnie po stronie sprzedawcy wystąpi obowiązek zapłaty zaległej akcyzy, jeśli w wyniku kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej okaże się, że:

● dokumenty mające potwierdzać możliwość zastosowania zwolnienia z akcyzy są niekompletne lub niezgodne z dokumentami sprzedaży;

● w oświadczeniach nabywców węgla są podane nieprawdziwe dane nabywcy.

Z projektu wynika, iż zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2021 r.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1 pkt 20 projektu z 16 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (UD35) - opubl. na www.rcl.gov.pl

3. Rejestracja podmiotów nabywających wyroby zawierające alkohol etylowy

3.1. Na czym polegają zmiany

Zmianie ulegnie katalog wyrobów, których sprzedaż musi być ewidencjonowana w rejestrze nabywców wyrobów, o którym mowa w art. 138t ustawy akcyzowej. Zmiany dotyczą zarówno rodzaju wyrobów, jak i pojemności opakowań jednostkowych.

Sprzedawcy będą musieli rejestrować sprzedaż na terytorium kraju wyrobów (bez względu na kod CN), które w swym składzie zawierają alkohol etylowy o rzeczywistej objętościowej mocy alkoholu przekraczającej 50 objętości, skażony:

1) mieszaniną alkoholu izopropylowego (propan-2-ol) i benzoesanu denatonium lub

2) mieszaniną alkoholu tert-butylowego i benzoesanu denatonium, lub

3) alkoholem izopropylowym

- jeżeli wyroby te będą sprzedawane w opakowaniach jednostkowych o pojemności większej niż 1,5 litra lub gdy jednorazowa łączna objętość sprzedanych wyrobów będzie większa niż 10 litrów.

Jedynym wyjątkiem od wpisu do rejestru nabywców pozostanie tylko sprzedaż potwierdzana fakturą. Tej sprzedaży nie będzie się wpisywać do rejestru. Natomiast sprzedaż "paragonowa" objęta przewozem w ramach systemu SENT nie będzie już korzystać z wyłączenia z wpisu do rejestru. Wszystkie takie transakcje trzeba będzie po zmianach wpisywać do rejestru.

Rejestr powinien zawierać następujące dane:

1) rodzaj oraz ilość odebranych wyrobów;

2) imię i nazwisko lub nazwę, adres zamieszkania lub adres siedziby podmiotu odbierającego;

3) numer PESEL lub numer identyfikacji podatkowej (NIP) podmiotu odbierającego;

4) datę oraz adres miejsca dokonania sprzedaży;

5) czytelny podpis podmiotu odbierającego lub osoby reprezentującej ten podmiot.

Dzięki tej zmianie organy podatkowe będą efektywniej monitorować faktyczne wykorzystanie wyrobów zawierających w składzie alkohol etylowy zwolniony od podatku akcyzowego ze względu na przeznaczenie.

Z projektu wynika, iż zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2021 r.

3.2. Przygotowanie do zmian

Podmioty, które dokonują sprzedaży wyrobów zawierających w swym składzie alkohol, powinny zweryfikować, które ze sprzedawanych wyrobów zawierają alkohol etylowy o rzeczywistej objętości mocy alkoholu przekraczającej 50. Jeśli takowy posiadają, należy zweryfikować, czym był skażony. Dla wyrobów spełniających nowe warunki będą musiały wprowadzić ewidencję, gdy zostaną przekroczone limity i nie będą dokumentowane fakturą.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1 pkt 52 projektu z 16 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (UD35) - opubl. na www.rcl.gov.pl

4. Rozszerzenie przesłanek odmowy wydania lub cofnięcia zezwolenia akcyzowego

4.1. Na czym polegają zmiany

Z projektu wynika, iż zostaną dodane nowe zaostrzone warunki, w przypadku niespełnienia których podatnicy utracą zezwolenia na:

● prowadzenie składu podatkowego;

● wyprowadzenie ze składu podatkowego;

● prowadzenie działalności jako podmiot pośredniczący.

Podatnik nie uzyska zezwolenia, jeśli będzie zachodzić uzasadniona obawa, że:

● prowadzenie działalności na podstawie wydanego zezwolenia może powodować zagrożenie ważnego interesu publicznego,

● podmiot nie będzie wywiązywał się z obowiązku rozliczania się z podatków stanowiących dochód budżetu państwa, w szczególności naczelnik urzędu skarbowego pozyskał informację o tym, że osoba kierująca działalnością podmiotu kierowała w ostatnich 3 latach działalnością innego podmiotu, który w tym czasie w sposób uporczywy nie regulował w terminie należności podatkowych lub wobec którego prowadzone było postępowanie egzekucyjne.

Podatnikowi zostanie natomiast cofnięte zezwolenie jeśli:

● prowadzenie działalności na podstawie tego zezwolenia powoduje zagrożenie ważnego interesu publicznego oraz

● organ podatkowy pozyska informację o tym, że osoba kierująca działalnością podmiotu kierowała w ostatnich 3 latach działalnością innego podmiotu, który w tym czasie w sposób uporczywy nie regulował w terminie należności podatkowych lub wobec którego prowadzone było postępowanie egzekucyjne, oraz wezwie podmiot do zmiany osoby kierującej jego działalnością na osobę, która w ostatnich 3 latach nie kierowała działalnością takiego innego podmiotu, a podmiot nie dokona zmiany w terminie 30 dni od dnia wezwania.

Natomiast zezwolenia na wyprowadzenie może być również cofnięte, gdy np. zabezpieczenie akcyzowe utraciło ważność lub nie pokrywa należności. Z projektu wynika, iż zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2021 r.

4.2. Przygotowanie do zmian

Utrata zezwolenia wiąże się niejednokrotnie z brakiem możliwości prowadzenia działalności. Dlatego podatnicy powinni przeanalizować, czy spełniają nowe warunki. Zaniedbanie tego obowiązku będzie skutkować cofnięciem danemu podmiotowi posiadanego przez niego zezwolenia akcyzowego. A trzeba pamiętać, iż cofnięcie zezwolenia po zmianach byłyby natychmiast wykonalne (zob. pkt 5). Ustawodawca nie przewidział przepisów przejściowych. Oznaczałoby to natychmiastowe zaprzestanie działalności przez podmiot, któremu zezwolenie cofnięto. Może również skutkować koniecznością uiszczenia akcyzy od wyrobów znajdujących się dotychczas w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1 pkt 26-28 projektu z 16 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (UD35) - opubl. na www.rcl.gov.pl

5. Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności nieostatecznym decyzjom

5.1. Na czym polegają zmiany

Do postępowań w sprawach wynikających z przepisów ustawy o podatku akcyzowym (czyli m.in. do postępowań dotyczących cofania zezwoleń) stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej, które wskazują na zasadę niewykonalności decyzji nieostatecznych. Ulegnie to jednak zmianie. Z ustawy o podatku akcyzowym będzie wynikać, że decyzje naczelnika urzędu skarbowego o cofnięciu zezwolenia (pomimo że nie są decyzjami ostatecznymi) będą w określonych przypadkach natychmiast wykonalne.

W konsekwencji wprowadzanych zmian decyzja o cofnięciu zezwolenia na wyprowadzenie będzie natychmiast wykonalna w następujących przypadkach, gdy:

1) prowadzenie działalności na podstawie tego zezwolenia powoduje zagrożenie ważnego interesu publicznego;

2) zabezpieczenie akcyzowe utraciło ważność albo nie zapewnia już pokrycia w terminie lub w należnej wysokości kwoty zobowiązania, albo gdy zwolnienie ze złożenia zabezpieczenia straciło ważność, a prowadzący skład nie wystąpił o nowe lub nie złożył zabezpieczenia,

3) naczelnik urzędu skarbowego pozyska informację o tym, że osoba kierująca działalnością podmiotu kierowała w ostatnich 3 latach działalnością innego podmiotu, który w tym czasie w sposób uporczywy nie regulował w terminie należności podatkowych, lub wobec którego prowadzone było postępowanie egzekucyjne, oraz wezwie podmiot do zmiany osoby kierującej jego działalnością na osobę, która w ostatnich 3 latach nie kierowała działalnością takiego innego podmiotu, a podmiot nie dokona zmiany w terminie 30 dni od dnia wezwania.

Natychmiast wykonalna będzie również decyzja o cofnięciu zezwolenia na prowadzenie składu lub działalności jako podmiot pośredniczący w przypadkach wskazanych w pkt 1 i 3.

Z projektu wynika, iż zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2021 r.

5.2. Przygotowanie do zmian

Umożliwienie natychmiastowego cofnięcia zezwolenia akcyzowego przez naczelnika urzędu skarbowego to potężne narzędzie w rękach organów podatkowych. Dlatego adresat nieostatecznej decyzji o cofnięciu zezwolenia akcyzowego, który jest w trakcie postępowania odwoławczego, powinien przygotować się na ewentualność jego utraty zanim zakończy się postępowanie odwoławcze. Ustawodawca nie przewidział przepisów przejściowych. Cofnięcie zezwolenia uniemożliwi dalsze prowadzenie działalności w oparciu o to zezwolenie. Może również skutkować koniecznością uiszczenia akcyzy od wyrobów znajdujących się dotychczas w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1 pkt 30 projektu z 16 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (UD35) - opubl. na www.rcl.gov.pl

Zmiany od 31 stycznia 2021 r.

6. Przedłużenie okresu przejściowego na stosowanie e-DD

6.1. Na czym polegają zmiany

1 stycznia 2019 r. elektroniczny dokument e-DD zastąpił papierowy. Na jego podstawie w Polsce przemieszcza się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyroby zwolnione z akcyzy ze względu na przeznaczenie lub opodatkowane zerową stawką akcyzy. Jednak do 31 stycznia 2021 r. podatnicy mają wybór, czy stosować elektroniczny e-DD czy jego dotychczasową wersję papierową. Wszystko wskazuje na to, iż nadal będzie można stosować papierowy dokument dostawy. Ustawodawca zamierza bowiem ponownie ze względu na pandemię wydłużyć okres przejściowy o kolejny rok, tj. do 31 stycznia 2022 r.

6.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy muszą podjąć decyzję, czy są w obecnej sytuacji w stanie ponieść koszty posługiwania się elektronicznym dokumentem e-DD i generowania komunikatów w systemie EMCS PL2. Podatnik sam musi przeanalizować swoją sytuację i podjąć decyzję co do dnia, od którego będzie chciał rozpocząć stosowanie elektronicznego dokumentu. Wprowadzenie elektronicznego obiegu dokumentów ma, zapewne szczególnie w okresie pandemii, również wiele plusów. Ale do tych zmian należy się przygotować. Trzeba bowiem dokonać zmian w ewidencjach sprzedaży czy aktualizacji oprogramowania do obsługi dokumentów e-DD.

Podatnicy, którzy podjęli decyzję, że zakończą stosowanie papierowych dokumentów dostawy, nie muszą się wycofywać z tej decyzji, gdyż oba rodzaje dokumentów będą funkcjonowały równolegle.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 4 projektu z 30 września 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 720) - projekt przyjęty przez Radę Ministrów i przekazany pod obrady Sejmu

Zmiany od 1 lutego 2021 r.

7. Możliwość podziału w innym państwie członkowskim przesyłki wyrobów energetycznych przewożonych koleją

7.1. Na czym polegają zmiany

Przy przesyle wyrobów energetycznych koleją z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, tj. z użyciem systemu EMCS PL2 (czyli z dokumentem e-AD), można dokonać ich podziału na co najmniej 2 przesyłki. Obecnie takiego podziału można dokonać tylko na terytorium Polski. Po zmianie podział będzie mógł nastąpić także na terenie innego kraju UE, którego przepisy pozwalają na dokonywanie takich podziałów.

W celu skorzystania z tej nowej możliwości trzeba będzie wysłać komunikat do systemu EMCS PL2, powiadamiając o tym podziale właściwe władze państwa członkowskiego, na terytorium którego nastąpi podział. Oczywiście, identycznie jak w przypadku podziałów przesyłek dokonywanych na terytorium kraju, należy pamiętać o tym, aby całkowita ilość przemieszczanych wyrobów nie uległa zmianie. Oznacza to, że suma ilości w podzielonych przesyłkach musi równać się ilości wykazanej w pierwotnym e-AD.

7.2. Przygotowanie do zmian

Zmiana ma wejść w życie 1 lutego 2021 r. Podatnik, jeśli chce dzielić wyroby energetyczne za granicą, powinien wcześniej sprawdzić, czy przepisy akcyzowe kraju UE, na terytorium w którego chce dokonywać podziału, pozwalają na to. Tylko w takim przypadku może dzielić wyroby energetyczne przesyłane w procedurze zawieszenia akcyzy. Ponadto powinien sprawdzić, czy oprogramowanie, którym dysponuje, umożliwia wysłanie odpowiedniego komunikatu do systemu EMCS PL2. Jeśli nie ma takiej możliwości, należy je zaktualizować.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1 pkt 16 projektu z 30 września 2019 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 720) - projekt przyjęty przez Radę Ministrów i przekazany pod obrady Sejmu

8. Nowi podatnicy objęci obowiązkiem rejestracyjnym w akcyzie

8.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 lutego 2021 r. zostanie stworzony Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych (dalej: CRPA).

W związku z tą zmianą zostanie rozszerzony obowiązek rejestracyjny w akcyzie. Po zmianie dodatkowo rejestracji w zakresie akcyzy będą zobowiązane dokonać go podmioty:

1) nieprowadzące działalności gospodarczej, inne niż osoby fizyczne (np. jednostki pożytku publicznego, jednostki samorządu terytorialnego, jednostki organizacyjne wojska, Straży Granicznej i Policji) zamierzające zużywać wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie (paliwo lotnicze i żeglugowe, gaz LPG);

2) które w ramach prowadzonej działalności gospodarczej prowadzą miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych spełniające warunki niszczenia wyrobów na podstawie przepisów odrębnych, do którego są wysyłane poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie;

3) które zostały wyznaczone jako podmioty reprezentujące przedsiębiorcę zagranicznego, o którym mowa w art. 13 ust. 5 i ust. 5a ustawy akcyzowej;

4) zamierzające prowadzić działalność jako pośredniczący podmiot węglowy, pośredniczący podmiot gazowy.

Podmioty z ostatniej 4 grupy według obecnie obowiązujących przepisów są obowiązane do złożenia powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia prowadzenia działalności jako pośredniczący podmiot węglowy lub gazowy. Po zmianie będą musiały złożyć zgłoszenie rejestracyjne celem zarejestrowania ich w jednej centralnej bazie.

Przewidziano także możliwość, a nie obowiązek, dokonania zgłoszenia rejestracyjnego do CRPA poprzez platformę PUESC dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, zużywających gaz LPG do celów grzewczych.

Po zmianach zgłoszenie rejestracyjne będzie można składać tylko w formie elektronicznej przez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC).

8.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Ustawodawca w związku z tą zmianą przewidział przepisy przejściowe, które przewidują różne regulacje w zależności od tego, czy podmiot prowadził już działalność, czy dopiero się stara o rejestrację.

1. Podmioty prowadzące działalność, które nie były do tej pory zobowiązane do rejestracji akcyzowej

Podmioty niepodlegające dotychczas obowiązkowi rejestracji, które od 1 lutego 2021 r. obejmie ten obowiązek, będą musiały do 29 czerwca 2021 r. złożyć zgłoszenie rejestracyjne (art. 7 ustawy nowelizującej). Do tego czasu pośredniczące podmioty węglowe i gazowe nie stracą swojego statusu.

2. Podmioty zarejestrowane jako podatnicy akcyzowi przed 1 lutego 2021 r.

Podmiot zarejestrowany do akcyzy przed 1 lutego 2021 r. zostanie wpisany do CRPA z chwilą uzupełnienia zgłoszenia rejestracyjnego (art. 6 ustawy nowelizującej). Trzeba będzie podać urząd skarbowy właściwy dla podatnika do rozliczeń akcyzy, czyli informację dotychczas niewymaganą. Zgłoszenie rejestracyjne trzeba będzie uzupełnić w sposób elektroniczny, czyli za pośrednictwem portalu PUESC. Zaktualizowane zgłoszenie trzeba będzie złożyć do 29 czerwca 2021 r. W przypadku niedopełnienia tego podatnik nie będzie wpisany CRPA i będzie musiał dokonać pełnej rejestracji zgodnie z nowymi zasadami.

3. Podmioty, które złożą zgłoszenie rejestracyjne i do 1 lutego 2021 r. nie otrzymają potwierdzenia jego przyjęcia

Podmioty, które złożą zgłoszenie rejestracyjne przed zmianą przepisów i do 1 lutego 2021 r. nie uzyskają potwierdzenia jego przyjęcia, otrzymają je na dotychczasowych zasadach. W tym przypadku właściwy naczelnik urzędu skarbowego, mimo obowiązywania przepisów o centralnej rejestracji, będzie miał obowiązek wydać takie potwierdzenie również po 1 lutego 2021 r. Aby jednak zostać wpisanym do CRPA, podatnicy ci będą musieli uzupełnić zgłoszenie do 29 czerwca 2021 r. o dodatkowe informacje (zob. pkt 2).

8.3. Przygotowanie do zmian

Wszystkie zobowiązane do rejestracji podmioty powinny zapoznać się z przepisami w tym zakresie oraz założyć konto na PUESC.

Krok 1. Sprawdź, czy nie musisz uzupełnić zgłoszenia rejestracyjnego

Obowiązek uzupełnienia zgłoszenia rejestracyjnego obejmie podmioty zarejestrowane na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów. Nie dotyczy to podatników, którzy złożyli zgłoszenie uproszczone.

Muszą tego dokonać przed 30 czerwca 2021 r., gdyż nie zostaną wpisani do CRPA. Zgłoszenie rejestracyjne trzeba będzie uzupełnić o informację, jaki naczelnik urzędu skarbowego jest właściwy w zakresie akcyzy dla naszej firmy. Aktualizację zgłoszenia trzeba będzie złożyć przez PUESC. Jak wynika z uzasadnienia do projektu, ułatwieniem w realizacji tego obowiązku będzie nowa funkcjonalność systemu, która umożliwi automatyczne określenie właściwego organu w zakresie akcyzy po wpisaniu kodu pocztowego. Po zatwierdzeniu zgłoszenia rejestracyjnego w systemie przez podmiot dokonujący rejestracji będzie ono uznawane jako oświadczenie podmiotu w tym zakresie.

Krok 2. Sprawdź, czy nie musisz dokonać rejestracji akcyzowej

Do rejestracji na nowych zasadach w terminie do 29 czerwca 2021 r. zobowiązano 4 nowe grupy podatników (zob. pkt 8.1 "Na czym polegają zmiany"). Jeśli ustalimy, że obowiązek rejestracji nas dotyczy, konieczne będzie założenie konta na PUESC, gdyż zgłoszenia będą składane tylko w formie elektronicznej. Zgłoszenie rejestracyjne będzie można podpisać: kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo zaawansowanym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą certyfikatu celnego.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1 pkt 6 oraz art. 5-7 projektu z 30 września 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 720) - projekt przyjęty przez Radę Ministrów i przekazany pod obrady Sejmu

9. Rozszerzenie przypadków zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy

9.1. Na czym polegają zmiany

Rozszerzona zostanie liczba przypadków, gdy będzie dochodzić do zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy. Będzie miało to miejsce, gdy w raporcie odbioru lub dokumencie zastępującym raport odbioru podmiot odbierający celowo poświadczy nieprawdę co do tożsamości otrzymanego wyrobu lub jego ilości.

W takiej sytuacji będzie się uznawać, co do zasady, że do zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy doszło z dniem poświadczenia nieprawdy. Gdy nie będzie można ustalić tego dnia, procedura będzie kończona z dniem stwierdzenia przez uprawniony organ poświadczenia nieprawdy.

9.2. Przygotowanie do zmian

Podatnik powinien pilnować i przeszkolić osoby odpowiedzialne w jego firmie, aby w raporcie odbioru lub dokumencie zastępującym raport odbioru nie pojawiły się nieprawdziwe informacje. Zakończenie procedury zawieszenia poboru akcyzy jest równoznaczne z powstaniem obowiązku zapłaty akcyzy.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1 pkt 17 projektu z 30 września 2019 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 720) - projekt przyjęty przez Radę Ministrów i przekazany pod obrady Sejmu

Zmiany od 1 kwietnia 2021 r.

10. Zmiany w opodatkowaniu samochodów osobowych

10.1. Na czym polegają zmiany

Nowelizacja w zakresie akcyzy samochodowej będzie dotyczyła trzech obszarów, a mianowicie:

1) objęcie akcyzą samochodów, które na skutek zmian konstrukcyjnych stają się samochodami osobowymi,

2) objęcia akcyzą nabycia lub posiadania samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej w Polsce, co do którego nie można ustalić, czy uiszczono od niego należną akcyzę,

3) obowiązku uzyskania od naczelnika urzędu skarbowego zaświadczenia dla samochodu ciężarowego lub specjalnego, że nie ma obowiązku zapłaty akcyzy.

Ad 1. Zmiany konstrukcyjne w samochodzie

W przypadku dokonania zmian konstrukcyjnych w samochodzie, w wyniku czego powstanie samochód osobowy, obowiązek podatkowy będzie powstawał w dniu dokonania tej czynności. Jeżeli nie można określić dnia, w którym powstał obowiązek podatkowy, za datę jego powstania uznaje się dzień, w którym uprawniony organ podatkowy stwierdził dokonanie czynności.

Podatnikiem będzie ten, na kim ciąży obowiązek złożenia zawiadomienia, a podstawą opodatkowania będzie średnia wartość rynkowa pomniejszona o VAT i akcyzę. Deklarację uproszczoną podatnik będzie musiał złożyć w terminie 14 dni, a wpłaty akcyzy dokonać w ciągu 30 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, ale nie później niż dniu złożenia zawiadomienia do wydziału komunikacji lub sprzedaży tego samochodu.

Ad 2. Nabycie samochodu niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju

W przypadku nabycia lub posiadania samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju, co do którego nie można ustalić, czy uiszczono od niego należną akcyzę, obowiązek podatkowy powstanie z dniem nabycia lub wejścia w posiadanie tego samochodu. Dla samochodów nabytych do 31 marca 2021 r. obowiązek powstanie 1 kwietnia 2021 r. Podatnik ma na złożenie deklaracji uproszczonej 14 dni i zapłatę akcyzy 30 dni. Nie można jednak zrobić tego później niż w dniu rejestracji.

Ad 3. Zaświadczenia dla samochodów ciężarowych i specjalnych

Aby dokonać rejestracji nabytego wewnątrzwspólnotowo:

● samochodu ciężarowego lub

● samochodu specjalnego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 6a - Prawo o ruchu drogowym niebędącego samochodem osobowym w rozumieniu ustawy akcyzowej

- nabywca będzie musiał wystąpić z wnioskiem do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wydanie dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju.

Takie zaświadczenie będzie konieczne również w przypadku zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj pojazdu na samochód ciężarowy lub specjalny.

Zmiany wejdą w życie 1 kwietnia 2021 r.

10.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Do wniosków o rejestrację samochodów ciężarowych i specjalnych, złożonych i nierozpatrzonych przed 1 kwietnia 2021 r., będą stosowane przepisy dotychczasowe.

10.3. Przygotowanie do zmian

Podatnicy, którzy planują przerobienie zarejestrowanego samochodu, np. ciężarowego na osobowy, który podlega akcyzie, powinni to zrobić przed zmianą przepisów. Uda się im wtedy uniknąć zapłaty akcyzy od takiej czynności.

Także, gdy mamy w planach zakup za granicą samochodu ciężarowego lub specjalnego, powinniśmy dokonać zakupu i rejestracji przed zmianą przepisów. Pozwoli to uniknąć uciążliwych formalności.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1 pkt 33-35, pkt 37, pkt 38-44, art. 15-17 i art. 19 projektu z 16 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (UD35) - opubl. na www.rcl.gov.pl

Zmiany od 1 lipca 2021 r.

11. Obowiązek składania deklaracji akcyzowych wyłącznie w formie elektronicznej

11.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 lipca 2021 r. zostanie wprowadzony obowiązek składania deklaracji akcyzowych wyłącznie w formie elektronicznej. Zatem wszystkie deklaracje akcyzowe ("zwykłe" i uproszczone) składane będą przez podatników i płatników tego podatku wyłącznie w formie elektronicznej. Jedyne wyjątki w tym zakresie przewidziano dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Takie osoby nadal będą mogły składać deklaracje akcyzowe w formie papierowej.

11.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy zobowiązani do składania deklaracji akcyzowych w formie elektronicznej powinni zapoznać się z udostępnianymi przez Krajową Administrację Skarbową możliwościami bezpłatnego składania elektronicznych deklaracji podatkowych. Można to będzie robić poprzez system PUESC.

Jeśli natomiast nie chcą korzystać z tych możliwości, powinni porozumieć się ze swoim dostawcą oprogramowania, aby ten dostosował je w taki sposób, aby była możliwość wysyłania deklaracji elektronicznie.

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 1 pkt 1 pkt 19, pkt 29 lit. b i c, pkt 36 i pkt 38 lit. a projektu z 16 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (UD35) - opubl. na www.rcl.gov.pl

Bartosz Szefler (VAT)

Radosław Stępień (Rachunkowość)

Sławomir Biliński (CIT, PIT)

Katarzyna Wojciechowska (PIT, CIT)

Ewa Sławińska (Ordynacja podatkowa, Kodeks karny skarbowy)

Magdalena Miklewska (Akcyza)