Kto będzie mógł skorzystać z opodatkowania "estońskim CIT"

Już od 2021 r. niektórzy podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych będą mogli płacić podatek dochodowy dopiero przy wypłacie zysku. Projekt ustawy wprowadzającej takie rozwiązanie został opublikowany 12 sierpnia 2020 r. W publikacji omawiamy, kto - według założeń projektu - i na jakich warunkach będzie mógł skorzystać z rozwiązań podatkowych związanych z wprowadzeniem tzw. estońskiego CIT.

Na czym polega estoński CIT

Estoński CIT to inaczej ryczałt od dochodów spółek kapitałowych. Objęci nim podatnicy płaciliby podatek CIT dopiero w momencie wypłaty zysku. Takie rozwiązanie przewiduje projektowany nowy rozdział 6b updop, który ma zostać wprowadzony od 1 stycznia 2021 r. Niestety rozwiązanie to nie będzie dostępne dla wszystkich podatników.

Kto może być objęty estońskim CIT

Z estońskiego CIT skorzystają spółki kapitałowe (z o.o. i akcyjne), w przypadku których przychody:

• nie przekraczają 50 mln zł[1],
• z działalności pasywnej (np. z odsetek, wierzytelności, poręczeń, gwarancji, ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych) wynoszą mniej niż połowę przychodów ogółem.

Średnie zatrudnienie takiej spółki będzie musiało wynosić przynajmniej trzech pracowników niebędących udziałowcami lub akcjonariuszami. Co więcej, udziałowcami lub akcjonariuszami spółki objętej estońskim CIT mogłyby być wyłącznie osoby fizyczne[2], które nie posiadają:

• udziałów (akcji) w kapitale innej spółki,
• udziałów (akcji) tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania,
• ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną ani innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel/fundator lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.

Prawa do zastosowania estońskiego CIT nie będą miały m.in.

• przedsiębiorstwa finansowe,
• instytucje pożyczkowe,
• spółki działające w specjalnej strefie ekonomicznej,
• spółki będące w stanie upadłości lub likwidacji,
• spółki utworzone w wyniku podziału lub połączenia.

Jakie są stawki estońskiego CIT

Przyjęcie estońskiego CIT oznaczać będzie także konieczność rozliczania się po nowych, wyższych stawkach (zobacz tabela). Przy tym podatek ten zapłacony zostanie po zakończeniu rozliczania się w tym systemie i od sumy zysków netto.

Tabela. Stawki estońskiego CIT

* z niższej stawki CIT korzysta część małych podatników i podatników rozpoczynających działalność

Ma też istnieć możliwość obniżenia stawek estońskiego CIT o 5%. Będą ją mieli przedsiębiorcy, którzy poniosą duże nakłady inwestycyjne. Nakłady uprawniające do obniżenia stawki będą musiały wynosić, w zależności od sposobu ich rozliczania co najmniej:

• 50 % wartości nakładów w spółce w dwuletnim okresie lub

• 110 % wartości nakładów w spółce w czteroletnim okresie.

Zwiększenie powinno nastąpić w stosunku do ustalonej na ostatni dzień roku podatkowego, poprzedzającego odpowiednio dwuletni albo czteroletni okres opodatkowania ryczałtem, wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku służących głównie celom osobistym udziałowców albo akcjonariuszy lub członków ich rodzin.

Przez jaki okres można korzystać z estońskiego CIT

Projekt zakłada, że estoński CIT będzie wybierany na okresy czteroletnie. Jeżeli podatnik nadal będzie spełniał warunki pozwalające na korzystanie z tego rozwiązania, będzie mógł je kontynuować przez kolejne cztery lata. Jeżeli jednak podatnik naruszy warunki estońskiego CIT, straci do niego prawo.

Jak ma być ustalany dochód po wyborze estońskiego CIT

Podatnik, który wybrał estoński CIT, będzie ustalał podstawę opodatkowania w oparciu o wynik obliczony na podstawie prawa bilansowego. Przedmiotem opodatkowania estońskim CIT będzie dochód z tytułu:

• podzielonego zysku,
• zysku przeznaczonego na pokrycie strat, jeżeli powstały w okresie poprzedzającym opodatkowanie ryczałtem,
• ukrytych zysków,
• wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą,
• zmiany wartości składników majątku,
• nieujawnionych operacji gospodarczych.

Deklaracje o wysokości dochodu osiągniętego za poprzedni rok podatkowy będzie należało składać do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Deklaracja ta będzie miała jednak tylko charakter informacyjny. Płatność podatku będzie następowała dopiero przy wypłacie zysku. Podatnicy estońskiego CIT będą zwolnieni zatem z rocznego rozliczenia podatku. W deklaracji mają jedynie informować o sumie dochodów osiągniętych w poszczególnych miesiącach roku podatkowego, za który będzie ona składana.

Jakie będą konsekwencje przyjęcia estońskiego CIT

Niestety nie wszystkie konsekwencje przyjęcia estońskiego CIT będą dla podatników korzystne.

Utrata prawa do odliczenia straty podatkowej. Wybór ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych będzie oznaczał dla spółki utratę w tym czasie prawa do odliczania poniesionej wcześniej straty podatkowej. Można będzie ją odejmować od dochodu po wyjściu z tego systemu, o ile strata się nie przedawni.

Utrata prawa do ulg podatkowych. Objęci estońskim CIT stracą prawo do ulg podatkowych, takich jak ulga badawczo-rozwojowa, IP Box, zwolnienie w strefach inwestycyjnych.

Konieczność ponoszenia wydatków na inwestycje. Objęci ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych będą zobowiązani do ponoszenia wydatków inwestycyjnych. Mają to być wydatki na wytworzenie lub nabycie fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji (m.in. maszyn, urządzeń, środków transportu) bądź na opłaty ustalone w umowie leasingu tych środków. Wydatki te nie będą uznawane za cel inwestycyjny, jeżeli będą służyć głównie celom osobistym udziałowców (akcjonariuszy) lub członków ich rodzin. Obowiązkiem podatników będzie zwiększanie nakładów o:

• 15% (nie mniej niż 20 000 zł) w okresie dwuletnim lub
• 33% (nie mniej niż 50 000 zł) w przypadku dużych inwestycji w ciągu czterech lat.

Zwiększenie powinno nastąpić w stosunku do ustalonej na ostatni dzień roku podatkowego, poprzedzającego odpowiednio dwuletni albo czteroletni okres opodatkowania ryczałtem, wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku służących głównie celom osobistym udziałowców albo akcjonariuszy lub członków ich rodzin.

Od kiedy będzie możliwy wybór estońskiego CIT

Zgodnie z projektem wybór opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych (estońskiego CIT) będzie mógł zostać dokonany począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2020 r. Zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem ma być składane do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym podatnik ma być opodatkowany tym podatkiem.

Wzór zawiadomienia opracuje Minister Finansów w rozporządzeniu. Przedsiębiorca, który będzie chciał zrezygnować z tej formy opodatkowania, będzie musiał przesłać taką informację w deklaracji podatkowej za ostatni rok opodatkowania estońskim ryczałtem.

O dalszych losach projektu będziemy informować na łamach "MONITORA księgowego".

Źródło:

• projekt z 10 sierpnia 2020 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw - opublikowany na www.rcl.gov.pl

Sławomir Biliński

prawnik, redaktor "MONITORA księgowego"