Podatnicy, składając zeznanie roczne, mogą skorzystać z ulg podatkowych. Większość z nich podlega odliczeniu od dochodu. Do takich ulg należą ulga rehabilitacyjna i ulga na działalność badawczo-rozwojową, popularnie zwana ulgą B+R. Istnieją również ulgi odliczane od podatku. Najpopularniejszą z nich jest ulga na dziecko. Rozliczając ulgi w zeznaniu rocznym, podatnicy muszą pamiętać, że ustawodawca w przypadku każdej z nich wskazał grupę podatników, którym dana ulga przysługuje oraz warunki jej stosowania.
Ulga na dziecko. Ulga ta przysługuje na dziecko małoletnie, wobec którego podatnik wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego albo sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą. Z ulgi tej można również skorzystać na dziecko pełnoletnie pozostające na utrzymaniu podatnika w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego lub w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Ulga ta jest limitowana kwotowo. Za każdy miesiąc kalendarzowy limit wynosi:
Rodzice wychowujący tylko jedno dziecko muszą również pamiętać, że warunkiem skorzystania przez nich z ulgi jest spełnienie kryterium dochodowości.
Ulga rehabilitacyjna. Do odliczeń w ramach ulgi rehabilitacyjnej uprawnione są osoby niepełnosprawne. Z ulgi tej mogą również skorzystać podatnicy, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe, jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Do limitu nie zalicza się alimentów na rzecz dzieci, świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 100a updof, oraz zasiłku pielęgnacyjnego. W rozliczeniu za 2020 r. limit dochodów wynosi 14 400 zł.
Ustawodawca stworzył katalog wydatków uznawanych za wydatki poniesione na cele rehabilitacyjne (zob. art. 26 ust. 7a updof). Katalog ten ma charakter zamknięty, co oznacza, że tylko wydatki w nim wymienione uprawniają do ich odliczenia w ramach ulgi. Dodatkowo niektóre z wydatków są limitowane kwotowo. Do takich wydatków należą m.in. wydatki z tytułu używania samochodu osobowego czy wydatki z tytułu utrzymania psa asystującego. W przypadku większości wydatków wymagane jest ponadto posiadanie przez podatnika dokumentów stwierdzających ich wysokość.
Ulga B+R. W przypadku ulgi B+R podatnik może pomniejszyć dochód o wydatki poniesione na działalność badawczo-rozwojową, tzw. koszty kwalifikowane. Rodzaje tych kosztów są wprost wymienione w art. 26e ust. 2 updof i art. 18d ust. 2 updop. Należą do nich m.in. wydatki poniesione na wynagrodzenia pracowników zatrudnionych przy realizacji działalności badawczo-rozwojowej, a także na nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową. Wysokość odliczenia przysługującego z tytułu tej ulgi jest limitowana i zależy od statusu korzystającego z niej podatnika oraz od rodzaju kosztu kwalifikowanego.
Ulga mieszkaniowa. Wyjątkowym typem ulgi jest ulga mieszkaniowa. Nie jest ona odliczana ani od dochodu, ani od podatku. Przysługuje podatnikom, którzy odpłatnie zbyli należące do nich nieruchomości mieszkalne, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym je nabyli lub wybudowali, nie upłynęło pięć lat. Tacy podatnicy mogą uniknąć zapłaty podatku z tytułu dokonanej sprzedaży, jeżeli w ciągu trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości, przychód uzyskany z jej zbycia przeznaczą na własne cele mieszkaniowe. Analogicznie, jak w przypadku ulgi rehabilitacyjnej, ustawodawca również w przypadku ulgi mieszkaniowej ustalił zamknięty katalog wydatków uznawanych za wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe. Jest on wprost regulowany w art. 21 ust. 25 updof.
Ulga termomodernizacyjna. Podatnik będący właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego ma prawo odliczyć od dochodu wydatki poniesione w roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia i usługi, związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku, które zostanie zakończone w okresie trzech kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek. Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 000 zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem. Wysokość wydatków ustala się na podstawie faktur wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku. Jeżeli poniesione wydatki były opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę wydatku uznaje się kwotę brutto (zawierającą VAT), o ile podatek ten nie został odliczony na podstawie ustawy o VAT. Odliczeniu nie podlegają wydatki w części, w jakiej zostały:
1) sfinansowane (dofinansowane) ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie,
2) zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub uwzględnione przez podatnika w związku z korzystaniem z ulg podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej.
Odliczenia ulgi termomodernizacyjnej dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki. Kwota odliczenia, nieznajdująca pokrycia w rocznym dochodzie podatnika, podlega odliczeniu w kolejnych latach, nie dłużej jednak niż przez sześć lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek. Podatnik, który po roku, w którym dokonał odliczeń, otrzymał zwrot odliczonych wydatków na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, jest obowiązany doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczone do dochodu za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot. W przypadku niezrealizowania przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w terminie trzech kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek, podatnik dolicza kwoty poprzednio odliczone do dochodu za rok podatkowy, w którym upłynął ten termin.
Rodzice, którzy wychowują tylko jedno dziecko, mogą skorzystać z ulgi prorodzinnej, jeżeli ich dochody nie przekroczyły w roku podatkowym ustawowego limitu. W przypadku osób niepozostających w związku małżeńskim, które nie są osobami samotnie wychowującymi dzieci, limit ten wynosi 56 000 zł.
MF Skoro zatem - jak wskazała Wnioskodawczyni - była osobą niepozostającą w związku małżeńskim i wychowującą jedno małoletnie dziecko, a jej dochody, ustalone według zasad powyżej wskazanych, przekroczyły 56 000 zł, uznać należy, że wystąpiła negatywna przesłanka uniemożliwiająca zastosowanie odliczenia od podatku w ramach tzw. ulgi prorodzinnej, na podstawie art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, w związku z przekroczeniem wysokości określonego w art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. b ww. ustawy limitu dochodu warunkującego prawo do odliczenia w sytuacji posiadania tylko jednego dziecka spełniającego przesłanki do skorzystania z ulgi prorodzinnej - Wnioskodawczyni nie ma prawa do odliczenia od podatku dochodowego tej ulgi na swego syna.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 20 listopada 2020 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.612.2020.1.MD
Od redakcji
W przypadku rodziców wychowujących tylko jedno dziecko ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie kryterium dochodowego, od którego zależy prawo do ulgi prorodzinnej. Limit dochodów uprawniających do skorzystania z tej ulgi jest uzależniony od statusu rodzica wychowującego dziecko. I tak, podatnik posiadający jedno dziecko:
a) pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy (z zastrzeżeniem lit. b) może skorzystać z odliczenia, jeżeli roczne jego dochody łącznie z dochodami małżonka nie przekroczyły kwoty 112 000 zł,
b) będący panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, samotnie wychowujący dziecko może skorzystać z odliczenia, jeżeli jego roczne dochody nie przekroczyły kwoty 112 000 zł,
c) niepozostający w związku małżeńskim (przez cały rok podatkowy lub jego część) oraz niebędący osobą samotnie wychowującą dziecko może skorzystać z odliczenia, jeżeli jego roczne dochody nie przekroczyły kwoty 56 000 zł.
Rodzic, który chce rozliczyć ulgę prorodzinną jako osoba samotnie wychowująca dziecko musi posiadać prawomocne orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa. Posiadanie nieprawomocnego orzeczenia o rozwodzie nie pozwala na uznanie takiej osoby za samotnie wychowującą dziecko.
MF Podsumowując, nie można uznać Wnioskodawczyni za osobę samotnie wychowującą dziecko w świetle art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem nie przysługuje Jej prawo do skorzystania z preferencyjnego sposobu rozliczenia, o którym mowa w tym przepisie. Omawiany przepis jednoznacznie wskazuje, w jakiej sytuacji osoba, która samotnie wychowuje dziecko, może z preferencji podatkowej skorzystać.
Jednym z warunków skorzystania z preferencyjnego rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko jest uzyskanie prawomocnego orzeczenia o rozwodzie. Status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa. W związku z tym, posiadanie w roku podatkowym jedynie nieprawomocnego orzeczenia o rozwodzie nie pozwala na uznanie danej osoby za samotnie wychowującą dziecko.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 20 listopada 2020 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.607.2020.3.ES
Rozwiedzeni rodzice mają prawo do ulgi na dziecko tylko w przypadku, gdy faktycznie wykonują wobec niego władzę rodzicielską. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie przesądza o prawie do skorzystania z ulgi.
MF Podkreślić należy, że o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Wykonywać pieczę (zgodnie z def. Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) - to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować.
W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. (…) limit omawianej ulgi określony na dziecko przysługuje łącznie obojgu rodzicom, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska. Natomiast w przypadku wykonywania przez jednego z rodziców władzy rodzicielskiej, tylko on ma prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej. Wówczas ulga prorodzinna przysługuje mu w całości.
W związku z tym, że jak wskazała Wnioskodawczyni ojciec dzieci w latach 2015-2019 nie sprawował nad nimi władzy rodzicielskiej to należy przyjąć, że - przy spełnieniu pozostałych warunków - ulga za ww. lata przysługuje Wnioskodawczyni w 100%.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 25 września 2020 r., sygn. 0115 KDIT2.4011.525.2020.1.MM
Od redakcji
Od momentu wprowadzenia ulgi prorodzinnej, organy podatkowe oraz sądy administracyjne konsekwentnie stoją na stanowisku, że warunkiem niezbędnym do skorzystania z ulgi prorodzinnej jest faktyczne wykonywanie władzy rodzicielskiej w stosunku do dziecka, którego ulga dotyczy, a nie tylko jej posiadanie. Ich zdaniem, sam fakt płacenia przez rozwiedzionego małżonka alimentów na dziecko nie jest wystarczającym argumentem do uznania, że wykonuje on wobec dziecka władzę rodzicielską. Zaspokajanie życiowych potrzeb dziecka jest bowiem tylko jednym z elementów jego wychowania. Oprócz tego tak samo ważne jest zainteresowanie sprawami dziecka oraz regularne spędzanie z nim czasu. Z tego powodu rodzice, którzy unikają kontaktów z dziećmi albo mają je sporadyczne, nawet jeżeli płacą alimenty, nie są uprawnieni do ulgi prorodzinnej (por. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 1 września 2020 r, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.544.2020.2.KB oraz wyrok NSA z 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2378/15).
Rozwiedzeni rodzice odliczają ulgę na dziecko w ustalonej przez siebie proporcji. Ci z nich, którzy nie mogą dojść do porozumienia co do wysokości odliczenia przysługującego każdemu z nich, mogą odliczyć ulgę w częściach równych, czyli po 50%.
MF W przywołanym art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zdanie drugie), ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Jak już podkreślono - istotne jest, aby odliczona przez oboje rodziców kwota nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. W związku z tym możliwe jest skorzystanie z odliczenia od podatku przez jednego z rodziców lub w dowolnej proporcji przez oboje rodziców przy czym konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie. W sytuacji natomiast braku takiego porozumienia - co ma miejsce w przedmiotowej sprawie - odliczenie przysługuje w częściach równych. Przy czym przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają sposobu podziału ulgi pomiędzy rodziców od uzyskania przez nich przychodu w roku podatkowym, którego dotyczy odliczenie.
Uwzględniając powyższe stwierdzić zatem należy, że w sytuacji, gdy w stosunku do małoletniej córki, skoro zarówno Wnioskodawca jak i jej matka (…) wykonywali władzę rodzicielską - oboje są uprawnieni do skorzystania z ulgi wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z brakiem porozumienia pomiędzy Wnioskodawcą a matką dzieci, Wnioskodawcy przysługuje odliczenie - przy spełnieniu pozostałych warunków określonych w ustawie - w wysokości 50% kwoty ulgi na dziecko.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 30 listopada 2020 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.715.2020.2.KB
Od redakcji
Ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im z tytułu ulgi na dziecko. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej, ustalonej przez siebie proporcji. W związku z tym, w przypadku rozwiedzionych rodziców możliwe jest skorzystanie z ulgi na dziecko w ustalonej przez nich proporcji. Aby tak się stało, rodzice muszą zawrzeć w tej kwestii porozumienie. Jeżeli nie są w stanie się porozumieć, mogą odliczyć ulgę na dziecko w częściach równych, czyli po 50%. Takie samo stanowisko Dyrektor KIS zajął w omawianej kwestii w interpretacjach indywidualnych z 20 października 2020 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.664.2020.1.MKA, oraz z 21 września 2020 r., sygn. 0113-KDWPT.4011.151.2020.3.NM.
Rozwiedzeni rodzice rozliczają ulgę na dziecko po 50%, niezależnie od tego, w jakim stopniu wykonywali władzę rodzicielską.
MF (…) w sytuacji, gdy oboje rodzice faktycznie podejmują czynności składające się na wykonywanie władzy rodzicielskiej nie ma podstaw oceniania zakresu faktycznego wykonywania tejże władzy. W przypadku zaś sporu rodziców, co do zakresu odliczenia, to art. 27f ust. 4 u.p.d.o.f. stanowi podstawę do rozdzielenia ulgi podatkowej w równych częściach, niezależnie od tego w jakim stopniu każde z nich wykonywało władzę rodzicielską. Przy czym należy wskazać, że analizowany przepis nie uzależnia prawa do ulgi od ściśle określonego zakresu wykonywania władzy rodzicielskiej przez rodzica, czy też rozłożenia obowiązków (proporcji) w tym względzie między rodzicami dziecka. Prawo podatnika do odliczenia na podstawie tego przepisu nie jest również limitowane zakresem wykonywanej władzy rodzicielskiej.
Wyrok NSA z 13 października 2020 r., sygn. akt II FSK 1336/18
Od redakcji
Rozwiedzeni rodzice mogą odliczyć ulgę na dziecko:
W omawianym wyroku, NSA podkreślił, że prawo do odliczenia ulgi na dziecko w równych częściach jest niezależne od stopnia, w jakim każdy z rozwiedzionych rodziców wykonywał władzę rodzicielską wobec dziecka oraz zakresu tej władzy. To oznacza, że jeżeli pomiędzy rodzicami jest spór co do wysokości przysługującego im odliczenia, to każdy z nich odliczy 50% ulgi, niezależnie od tego, ile faktycznie czasu poświęcał na wychowanie dziecka oraz czy przysługuje mu pełnia władz rodzicielskich. Dlatego tak ważna jest próba dojścia do porozumienia w kwestii wysokości odliczenia ulgi na dziecko. W przeciwnym wypadku rodzic, który poświęca więcej czasu na wychowanie dziecka, może czuć się pokrzywdzony.
Rodzic niepełnosprawnego dziecka ma prawo do ulgi prorodzinnej, nawet gdy dziecko z nim nie mieszka. Warunkiem jest wykonywanie wobec tego dziecka obowiązku alimentacyjnego.
MF Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika w szczególności, że Wnioskodawczyni w sposób samotny wychowuje pełnoletnią niepełnosprawna córkę, która pobiera rentę socjalną oraz zasiłek pielęgnacyjny. Wnioskodawczyni przystosowuje niepełnosprawną córkę do samodzielnego zamieszkiwania, dlatego córka Wnioskodawczyni posiada inny adres zameldowania. Wnioskodawczyni wykonywała ciążący na niej obowiązek alimentacyjny. Córka Wnioskodawczyni nie została umieszczona na podstawie decyzji sądu w instytucji zapewniającej całodobową opiekę. W stosunku do Wnioskodawczyni ani jej córki nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 roku o podatku tonażowym, ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Dochód Wnioskodawczyni za 2018 rok nie przekroczył 112 000 złotych.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro na Wnioskodawczyni ciążył obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniej, niepełnosprawnej córki i Wnioskodawczyni rzeczywiście go wykonywała, sprawując nad Nią opiekę, ponosząc koszty Jej utrzymania to przy spełnieniu pozostałych warunków wynikających z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przysługuje Jej jako rodzicowi prawo skorzystania za rok 2018 z ulgi prorodzinnej na niepełnosprawną pełnoletnią córkę otrzymującą rentę socjalną oraz zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny, pomimo tego, że córka posiada inne miejsce zameldowania niż Wnioskodawczyni.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 31 lipca 2020 r., sygn. 0114KDWP.4011.54.2020.4.KP
Od redakcji
Ulga na dziecko przysługuje m.in. na pełnoletnie dzieci pozostające na utrzymaniu rodziców w związku z wykonywaniem ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
Organ podatkowy w przywołanej interpretacji zajął korzystne stanowisko dla rodziców, którzy z uwagi na stopień niepełnosprawności dziecka podejmują próby jego usamodzielnienia. Jedną z form takiego usamodzielniania jest samodzielne zamieszkiwanie dziecka. Zdaniem organu podatkowego fakt ten nie stanowi przeszkody dla możliwości skorzystania przez rodziców z ulgi prorodzinnej, oczywiście przy spełnieniu pozostałych jej warunków. Jednym z nich jest np. kryterium dochodowości, jakie obowiązuje w przypadku rodziców wychowujących tylko jedno dziecko.
Podatnik, który poniósł wydatki na adaptację domku na działce oraz samej działki do potrzeb wynikających z jego niepełnosprawności, nie może tych wydatków odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej.
MF Mając na uwadze powyższe skoro w opisanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca będzie ponosił wydatki na adaptację domku usytuowanego na działce znajdującej się na terenie rodzinnych ogrodów działkowych, to uznać należy że nie będzie ponosił wydatków na adaptację budynku mieszkalnego, o którym mowa w art. 26 ust. 7a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Również wydatków na adaptację działki nie sposób zakwalifikować do wydatków, o których mowa w powołanym powyżej przepisie, jak również do żadnej innej kategorii wydatków wymienionych w treści art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji wydatki te (nawet jeżeli zostaną poniesione na likwidację barier architektonicznych i przyczynią się do poprawy jakości życia Wnioskodawcy będącego osobą niepełnosprawną) nie będą podlegały odliczeniu od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 23 grudnia 2020 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.687.2020.2.MM
Od redakcji
W ramach ulgi rehabilitacyjnej podatnik może odliczyć m.in. wydatki poniesione na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Przepisy updof nie uprawniają zatem podatników do odliczania wydatków poniesionych na adaptację działek oraz innych budynków niż budynki mieszkalne. Aby stwierdzić, czy domki na działkach (altany działkowe) posadowione na terenie rodzinnych ogrodów działkowych można zakwalifikować do budynków mieszkalnych, należy odwołać się do ustawy z 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (j. t. Dz. U. z 2017 r. poz. 2176 ze zm.). Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 9a tej ustawy przez altanę działkową należy rozumieć wolno stojący budynek rekreacyjno-wypoczynkowy lub inny obiekt budowlany spełniający taką funkcję, położony na terenie działki w rodzinnym ogrodzie działkowym, o powierzchni zabudowy do 35 m2 oraz o wysokości do 5 m przy dachach stromych i do 4 m przy dachach płaskich. Do powierzchni zabudowy nie wlicza się tarasu, werandy lub ganku, o ile ich łączna powierzchnia nie przekracza 12 m2. Z definicji tej wynika zatem, że domek na działce nie jest przeznaczony do celów mieszkaniowych. Dodatkowo realizacja celu mieszkaniowego została bezwzględnie wykluczona w art. 12 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych. Przepis ten stanowi, że na terenie działki obowiązuje zakaz zamieszkiwania oraz prowadzenia działalności gospodarczej lub innej działalności zarobkowej. W związku z tym, ponieważ domek na działce (altana działkowa) nie jest budynkiem mieszkalnym, podatnik nie może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków poniesionych na jego adaptację do potrzeb wynikających z jego niepełnosprawności.
Niepełnosprawny podatnik może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatki poniesione na budowę windy w klatce schodowej budynku, w którym mieszka.
MF (…) stwierdzić należy, że wymieniony we wniosku wydatek (wkład finansowy), poniesiony w związku ze współfinansowaniem budowy dźwigu osobowego (windy) w klatce schodowej budynku, w którym mieszka Wnioskodawczyni ‒ inwestycja przeprowadzana przez Spółdzielnię Mieszkaniową ‒ stanowi zarówno wydatek na przystosowanie budynku mieszkalnego, jak i jego wyposażenie, odpowiadające potrzebom wynikającym z niepełnosprawności Wnioskodawczyni (niepełnosprawność narządu ruchu). Wybudowanie dźwigu osobowego (windy) ułatwi bowiem Wnioskodawczyni wykonywanie codziennych czynności życiowych. Zatem, wydatek ten spełnia przesłankę określoną w art. 26 ust. 7a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i może być odliczony przez Wnioskodawczynię od Jej dochodu w rocznym zeznaniu podatkowym za 2020 r. jako wydatek poniesiony na cele rehabilitacyjne. Odliczenie to przysługuje w wysokości faktycznie poniesionych wydatków, przy czym nie może ono przekroczyć wysokości dochodu do opodatkowania.
Zatem w sytuacji, gdy Wnioskodawczyni i Jej mąż są współwłaścicielami wskazanego we wniosku lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w częściach wspólnych budynku mieszkalnego i ‒ jak wynika z dokumentu wystawionego przez Spółdzielnię Mieszkaniową potwierdzającego poniesienie wydatku ‒ oboje współfinansowali koszt budowy dźwigu osobowego (windy), to Wnioskodawczyni w ramach ulgi rehabilitacyjnej przysługuje prawo do dokonania odliczenia ww. wydatku w wysokości przypadającej na Nią, tj. wynoszącej połowę wniesionego przez małżonków wkładu.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 7 października 2020 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.586.2020.5.DA
Od redakcji
W ramach ulgi rehabilitacyjnej podatnik może odliczyć m.in. wydatki poniesione na adaptację i wyposażenie budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Przepisy updof nie definiują, co należy rozumieć przez "adaptację". Zdaniem organów podatkowych oraz sądów administracyjnych adaptacja budynku mieszkalnego musi ułatwiać osobie niepełnosprawnej egzystowanie w tym budynku, biorąc pod uwagę rodzaj niepełnosprawności. Z uwagi na różne stopnie i rodzaje występujących u podatników niepełnosprawności każdy przypadek adaptacji budynku mieszkalnego musi być indywidualnie oceniany. W stanie faktycznym, którego dotyczyła przywołana interpretacja, podatniczka z powodu choroby neurologicznej posiadała upośledzone narządy ruchu. Z tego powodu poruszanie się po schodach na czwarte piętro było znacznie utrudnione. Z uwagi na postęp choroby wybudowanie windy zakończyło jej dotychczasowe problemy z wyjściem z mieszkania znajdującego się na czwartym piętrze.
Podatnik nie może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatku na zakup nowego samochodu do przewozu niepełnosprawnych dzieci.
MF Z brzmienia art. 26 ust. 7a pkt 2 ww. ustawy (updof - przyp. redakcji) wynika, że tylko i wyłącznie mogą być odliczone od dochodu wydatki poniesione na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Zatem w przypadku zakupu samochodu z dużą przestrzenią bagażową, umożliwiającą np. przewożenie wózka lub łóżeczka dla niepełnosprawnego dziecka, nie można odliczyć od dochodu wartości zakupionego samochodu, bowiem takiego zakupu nie można uznać za wydatek na przystosowanie pojazdu mechanicznego do potrzeb niepełnosprawności.
(…) w przypadku zakupu samochodu z dużą przestrzenią bagażową, wykorzystywanego na potrzeby przewozu niepełnosprawnych córek, nie można odliczyć od dochodu wartości zakupionego samochodu, bowiem takiego zakupu nie można uznać za wydatek na przystosowanie pojazdu mechanicznego do potrzeb niepełnosprawności, o którym mowa w art. 26 ust. 7a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 21 sierpnia 2020 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.691.2020.1.MK
Od redakcji
Jak wynika z przytoczonej interpretacji, rodzice nie mogą odliczyć wydatków na zakup nowego samochodu przeznaczonego do przewozu niepełnosprawnych dzieci. Należy jednak dodać, że rodzice, którzy mają na utrzymaniu dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia w ramach ulgi rehabilitacyjnej, mogą odliczać wydatki związane z używaniem samochodu osobowego w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł. Odliczenie przysługuje pod warunkiem, że dochody dziecka w roku podatkowym, za który odliczenie jest dokonywane, nie przekroczyły dwunastokrotności kwoty renty socjalnej obowiązującej w grudniu tego roku. Do limitu dochodu nie zalicza się alimentów na rzecz dzieci, świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 100a updof, oraz zasiłku pielęgnacyjnego. W rozliczeniu za 2020 r. limit ten wynosi 14 400 zł.
Podatnik chorujący na cukrzycę może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatki poniesione na zakup pompy insulinowej.
MF Reasumując w sytuacji, gdy orzeczenie o niepełnosprawności Wnioskodawczyni zostało wydane w dniu 27 sierpnia 2019 r, a niepełnosprawność datuje się od piątego roku życia, natomiast wydatki na zakup pompy insulinowej, zestawów infuzyjnych do wstrzykiwania insuliny, pasków do glukometrów i insuliny Wnioskodawczyni poniosła w 2019 r., a ich zakup potwierdzony został wystawionymi na Nią fakturami, oraz wydatki te nie zostały zwrócone Jej w żadnej formie to Wnioskodawczyni może odliczyć je od dochodu w zeznaniu rocznym za 2019 r. w ramach wydatków na cele rehabilitacyjne na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 26 ust. 7a pkt 3 i pkt 12 tej ustawy. Odliczenie to przysługuje w wysokości faktycznie poniesionych wydatków, przy czym nie może ono przekroczyć wysokości dochodu do opodatkowania.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 23 lipca 2020 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.433.2020.2.AKR
Od redakcji
Do wydatków ponoszonych przez podatników na cele rehabilitacyjne zalicza się m.in. wydatki poniesione na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego. Zakup pompy insulinowej przez osobę chorująca na cukrzycę umożliwia jej większą samodzielność przez co z całą pewnością ułatwia życie.
Podatnik może odliczyć w ramach ulg rehabilitacyjnej wydatki poniesione na wymianę drzwi wejściowych do łazienki, jeżeli ułatwi mu to ich otwieranie i przechodzenie z balkonikiem.
MF (…) stwierdzić należy, że wydatki związane z wymianą drzwi wejściowych do łazienki w związku ze zmianą strony i kierunku otwierania drzwi, w celu ułatwienia Wnioskodawczyni ich otwierania i przechodzenia (czyli mające na celu ułatwienie Wnioskodawczyni wykonywanie czynności życiowych) - osobie ze znacznym stopniem niepełnosprawności - można zakwalifikować do wydatków wymienionych w art. 26 ust. 7a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wydatki te, w kwocie faktycznie poniesionej, Wnioskodawczyni może odliczyć od podstawy opodatkowania w zeznaniu o wysokości dochodu osiągniętego za rok podatkowy, w którym wydatki zostały poniesione, (…) o ile spełnione zostaną pozostałe warunki, o których mowa wyżej, w tym należyte ich udokumentowanie.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 23 lipca 2020 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.290.2020.5.KR
Od redakcji
W ramach ulgi rehabilitacyjnej podatnik może odliczyć m.in. wydatki poniesione na adaptację i wyposażenie mieszkań stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Przepisy updof nie definiują, co należy rozumieć przez "adaptację". Zdaniem organów podatkowych oraz sądów administracyjnych adaptacja mieszkania jest to przeróbka, mająca mu nadać inny charakter, przystosować do innego użytku. Adaptacja mieszkania musi ułatwiać osobie niepełnosprawnej egzystowanie w tym lokalu, biorąc pod uwagę jej rodzaj niepełnosprawności. W przedstawionym stanie faktycznym wymiana drzwi wejściowych do łazienki nie miała charakteru estetycznego, czyli wymiany starych drzwi na nowy, modniejszy model. Jej celem było umożliwienie osobie niepełnosprawnej szerokiego otwarcia drzwi łazienkowych i wchodzenia do łazienki z balkonikiem.
Osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku inwalidzkim może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatki poniesione na wymianę drzwi balkonowych na drzwi z niskim progiem oraz okien na okna z obniżonymi klamkami.
MF (…) stwierdzić należy, że wydatki poniesione przez Wnioskodawczynię na wymianę drzwi balkonowych z niskim progiem i okna z obniżonymi klamkami w celu poprawienia funkcjonowania, przystosowania mieszkania do Jej niepełnosprawności stanowią wydatki na adaptację mieszkania i budynku mieszkalnego oraz jego wyposażenie, odpowiadające potrzebom wynikającym z niepełnosprawności Wnioskodawczyni.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 20 lipca 2020 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.392.2020.1.MD
Od redakcji
W ramach ulgi rehabilitacyjnej podatnik może odliczyć m.in. wydatki poniesione na adaptację i wyposażenie mieszkań stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. W przedstawionym stanie faktycznym wymiany drzwi balkonowych oraz okien dokonała osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim. Dzięki wymianie drzwi balkonowych na drzwi z obniżonym progiem może wjechać wózkiem inwalidzkim na balkon. Montaż okien z obniżonymi klamkami umożliwił podatniczce ich samodzielne otwieranie oraz zamykanie. Prawo do odliczania wydatków ponoszonych na wymianę okien z obniżonymi klamkami przez osoby niepełnosprawne poruszające się na wózkach Dyrektor KIS potwierdził również w interpretacji indywidualnej z 20 lipca 2020 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.393.2020.1.MD.
Podatnik może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatki poniesione na zakup leków zaleconych mu przez lekarza specjalistę. Odliczenie przysługuje w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy wydatkami poniesionymi w danym miesiącu na zakup leków a kwotą 100 zł.
MF Wnioskodawca (…) w składanym zeznaniu może odliczyć od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatki poniesione na zakup leków w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, na podstawie art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odliczenie to dotyczy wydatków poniesionych na zakup leków, zaleconych przez lekarza specjalistę. Podstawą do odliczenia jest posiadanie imiennych dowodów (faktur) poniesienia wydatków.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 16 lipca 2020 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.385.2020.2.TR
Od redakcji
Wydatki na leki podlegają odliczeniu, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo. Podatnik musi więc dysponować odpowiednim zaświadczeniem lekarskim. Dowodem potwierdzającym zakup leków są dokumenty, które zawierają w szczególności: dane identyfikujące kupującego i sprzedającego, rodzaj kupionego leku oraz kwotę zapłaty. W praktyce będą to przede wszystkim faktury. Odliczeniu podlega różnica pomiędzy wydatkami poniesionymi na zakup leków w danym miesiącu a kwotą 100 zł. Podatnik, aby ustalić kwotę podlegającą odliczeniu, musi w każdym miesiącu porównać, ile wydał na leki i jaka jest różnica pomiędzy wydaną kwotą a kwotą 100 zł. Następnie kwoty różnic z poszczególnych miesięcy zsumować i wykazać do odliczenia w zeznaniu rocznym. Przykładowo, jeżeli podatnik w styczniu wydał na leki 200 zł, to może odliczyć 100 zł. Jeżeli w lutym wydał 172 zł, to do odliczenia w lutym ma 72 zł.
Sprzęt komputerowy nie stanowi aparatury naukowo-badawczej. Dlatego wydatki na najem sprzętu komputerowego nie stanowią kosztów kwalifikowanych na potrzeby prowadzonej działalności B+R.
MF (…) koszty najmu niezbędnego sprzętu komputerowego nie stanowią kosztów kwalifikowanych na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności B+R, pomimo że Wnioskodawca wskazuje, że ich celem jest realizacja projektów z kategorii B+R.
W tym miejscu Organ wskazuje, że powołany we własnym stanowisku art. 18d ust. 4 pkt 2, w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych nie istnieje.
Odnosząc się z kolei do ewentualnego zastosowania art. 18d ust. 2 pkt 4 updop, wyjaśnić należy, że sprzęt komputerowy nie stanowi aparatury naukowo-badawczej. W świetle wyjaśnień Głównego Urzędu Statystycznego, aparatura naukowo-badawcza to zestawy urządzeń badawczych, pomiarowych lub laboratoryjnych o małym stopniu uniwersalności i wysokich parametrach technicznych (zazwyczaj wyższych o kilka rzędów dokładności pomiaru w stosunku do typowej aparatury stosowanej dla celów produkcyjnych lub eksploatacyjnych). Do aparatury naukowo-badawczej nie zalicza się sprzętu komputerowego i innych urządzeń nie wykorzystywanych bezpośrednio do realizacji prac B+R.
Biorąc pod uwagę powyższe wyjaśnienia Głównego Urzędu Statystycznego należy stwierdzić, że skoro sprzętu komputerowego nie można zakwalifikować do aparatury naukowo-badawczej, to wydatki związane z jego najmem nie podlegają zaliczeniu do kosztów, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 4 updop.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 30 grudnia 2020 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.499.2020.2.IZ
Prace rozwojowe mogą obejmować nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług. Za prace takie może być uznane rozwijanie nowych technik marketingu w internecie.
MF (…) Wnioskodawca jest spółką działającą od wielu lat i zajmującą się marketingiem w internecie (w tym wykonującą działalność gospodarczą w przedmiocie tworzenia dedykowanych rozwiązań informatycznych). (…)
Odnosząc się do kwestii będącej przedmiotem pytania wskazać należy, że w celu skorzystania z ulgi na działalność badawczo-rozwojową, należy przeprowadzić analizę nakierowaną na zidentyfikowanie przejawów działalności gospodarczej, które mogą zostać uznane za działalność badawczo-rozwojową (tj. tych aktywności podatnika, które spełniają definicje wskazane w art. 4a pkt 26-28 updop).
Ustawodawca wprowadził definicję działalności badawczo-rozwojowej w art. 4a pkt 26 updop, zgodnie z którą (jak już wyżej wskazano) przez działalność badawczo-rozwojową, należy rozumieć działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
(…) W tym miejscu wskazać należy, że w ramach prac rozwojowych następuje połączenie wyników prac badawczych z wiedzą techniczną w celu wprowadzenia do produkcji nowego lub zmodernizowanego wyrobu, nowej technologii czy nowego systemu organizacji. Innymi słowy, prowadzone systematyczne prace opierają się na istniejącej wiedzy, uzyskanej w wyniku działalności badawczej oraz/lub doświadczeń praktycznych i mają na celu wytworzenie nowych materiałów, produktów lub urządzeń, inicjowanie nowych i znaczące udoskonalenie już istniejących procesów, systemów i usług. Podmioty gospodarcze zajmujące się działalnością badawczo-rozwojową realizują ją obok swojej działalności podstawowej (np. przedsiębiorstwa przemysłowe dysponujące własnym zapleczem badawczo-rozwojowym, laboratoria, zakłady i ośrodki badawczo-rozwojowe, działy badawczo-technologiczne, biura konstrukcyjne i technologiczne, zakłady rozwoju technik, biura studiów i projektów itp.). Prace rozwojowe mogą obejmować nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług. Prace rozwojowe nie obejmują rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do istniejących produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, usług, nawet jeśli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 7 stycznia 2021 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.531.2020.1.PC
Od redakcji
W omówionej interpretacji organ podatkowy odniósł się także do tego, jak rozumieć charakter twórczy działalności badawczo-rozwojowej. Zdaniem fiskusa działalność taka powinna być nastawiona na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym, które nie mają odtwórczego charakteru. Tym samym podatnik, chcąc skorzystać z ulgi B+R, powinien móc wykazać, że w ramach działalności dochodzi do opracowywania nowych i innowacyjnych koncepcji, narzędzi, rozwiązań. Warto zatem dokumentować unikatowość rozwiązania, jeśli jest ono opracowywane przez podatnika.
Wydatki na informatyczne usługi, narzędzia i aplikacje służące realizacji prac B+R stanowią koszty kwalifikowane, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 2 updop. Organy podatkowe traktują nabycie takich informatycznych narzędzi, aplikacji i usług jako nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związane z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową. Takie nabycie jest uznawane za koszty kwalifikowane.
MF (…) materiały to "składniki majątku inicjujące realizację całego cyklu operacyjnego, które jednostka nabywa w celu ich całkowitego zużycia na własne potrzeby, tym m.in. na potrzeby wytwarzania produktów, świadczenia usług czy realizacji działalności ogólnoadministracyjnej. Do materiałów zaliczyć można także pewne składniki majątkowe wytwarzane przez jednostkę we własnym zakresie (zazwyczaj w ramach działalności pomocniczej), a także różnego rodzaju odzyski, posiadające wartość użytkową, a pochodzące np. z likwidowanych środków trwałych, inwentarz żywy przeznaczony do uboju, części zamienne, półfabrykaty obcej produkcji, paliwa, opakowania itp." (…) w ocenie tut. Organu, koszty nabytych przez Wnioskodawcę:
narzędzi wspomagających projektowanie widoków, makiet, designów,
narzędzi do przechowywania dokumentacji technicznej bądź kodów źródłowych Spółki,
narzędzi umożliwiających dostosowanie projektów do różnych formatów,
narzędzi do testowania aplikacji na różnych urządzeniach i w różnych przeglądarkach,
narzędzi do monitoringu aplikacji do developerów,
narzędzi umożliwiające analizę stron napisanych w języku javascript
bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową, spełniają przesłanki do zaliczenia ich do kosztów kwalifikowanych o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 7 stycznia 2021 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.572.2020.2.IM
Kolumna 16 pkpir jest przeznaczona do wpisywania kosztów działalności badawczo-rozwojowej, o których mowa w art. 26e updof. Po zakończeniu roku należy zsumować te koszty. W kolumnie tej należy wpisać wszystkie koszty działalności badawczo-rozwojowej, niezależnie od tego, jaka ich część będzie odliczona od podstawy opodatkowania.
MF Odpowiadając zatem wprost na sformułowane pytanie oznaczone nr 4, tj. czy Wnioskodawca w sposób poprawny wyodrębnia w prowadzonej podatkowej księdze przychodów i rozchodów, o której mowa jest w art. 24a ust. 1 ustawy, "ewidencję rachunkową kosztów kwalifikowanych" wskazać trzeba, że w przypadku podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów według wzoru ustalonego w załączniku nr 1 do powołanego powyżej rozporządzenia, zobowiązani są oni do wpisywania/ewidencjonowania kosztów działalności badawczo-rozwojowej w kolumnie 16.
O ile więc Wnioskodawca dopełnił obowiązku ewidencjonowania kosztów kwalifikowanych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów i ujmuje koszty kwalifikowane w kolumnie 16 podatkowej księgi przychodów i rozchodów, to nie można zgodzić się z twierdzeniem, że ustawodawca nie przewidział żadnych wymogów formalnych, które powinna spełniać prowadzona przez przedsiębiorców ewidencja kosztów kwalifikowanych, bowiem jak wskazano powyżej, kwestie te zostały jednoznaczne uregulowane w ww. rozporządzeniu w przypadku prowadzenia przez podatników podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Niezależnie więc od woli Wnioskodawcy posługiwania się "ewidencją pomocniczą", w której wyodrębnia on koszty ponoszone na działalność badawczo-rozwojową, jest on zobowiązany do wpisywania kosztów kwalifikowanych działalności badawczo-rozwojowej w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w kolumnie 16 celem wypełnienia obowiązku przewidzianego w art. 24a ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stąd więc stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego nr 4 uznać należy za nieprawidłowe bowiem sugeruje ono, że wystarczającym będzie posługiwanie się ewidencją pomocniczą, w której wyodrębnione zostaną koszty ponoszone na działalność badawczo-rozwojową oraz że ustawodawca nie przewidział żadnych wymogów formalnych, odnośnie sposobu ewidencjonowania kosztów kwalifikowanych działalności badawczo-rozwojowej
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 8 stycznia 2021 r., sygn. 0115-KDIT3.4011.546.2020.4.PS
Od redakcji
Ewidencja pomocnicza stanowi dodatkową, odrębną od podatkowej księgi przychodów i rozchodów dokumentację, wykorzystywaną na wewnętrzne potrzeby. Ewidencja ta nie zastąpi ujmowania kosztów działalności badawczo-rozwojowej w pkpir. Takie koszty należy wyodrębnić zgodnie z art. 24a ust. 1b updof w prowadzonej księdze przychodów i rozchodów w odpowiednim miejscu, tj. w kolumnie 16.
Wydatkowanie środków uzyskanych ze zbycia prawa do nieruchomości na spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego wcześniej na budowę domu jednorodzinnego, w którym podatnicy realizują własne potrzeby mieszkaniowe, uprawnia ich do skorzystania z ulgi mieszkaniowej.
MF Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, według stanowiska prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. "dachu nad głową". Poprzedzenie wyrażenia "cele mieszkaniowe" przymiotnikiem "własne" świadczy o tym, że ustawodawca przewidując podstawę do zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131 i dopisując ten przymiotnik, przesądził, że celem nadrzędnym jest możliwość uwzględnienia przy obliczaniu dochodu zwolnionego z opodatkowania tylko takich wydatków, które poniesione zostały na zaspokojenie "własnych" potrzeb mieszkaniowych podatnika, np. na spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na cele określone w pkt 1 (art. 25 ust. 2 lit. a ww. ustawy) - co ma miejsce w analizowanej sprawie.
Zainteresowani w złożonym wniosku wskazali, że całą kwotą ze sprzedaży działki w 2020 r. przeznaczyli na spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego na budowę domu jednorodzinnego, w którym zamieszkują.
Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że wydatkowanie środków, które Wnioskodawcy uzyskali z odpłatnego zbycia w 2020 r. prawa użytkowania wieczystego działki, na spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2016 r. na budowę domu jednorodzinnego, w którym realizują własne potrzeby mieszkaniowe, uprawnia Zainteresowanych do skorzystania ze zwolnienia od podatku dochodu uzyskanego z ww. sprzedaży, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 22 października 2020 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.587.2020.2.KB
Nakłady poczynione na nieruchomość, do której przysługuje podatnikowi prawo bezpłatnego dożywotniego użytkowania, nie stanowią wydatków na własne cele mieszkaniowe w myśl art. 21 ust. 1 pkt 131 updof. Tym samym podatnikowi w tym przypadku nie przysługuje ulga mieszkaniowa.
MF (…) właścicielką nieruchomości, na którą zostały poczynione nakłady przez Zainteresowanego od dnia zawarcia umowy darowizny jest córka Wnioskodawcy. W tej sytuacji Wnioskodawca środki ze sprzedaży udziału w prawie własności nieruchomości wydatkował na poczynienie nakładów w budynku, do którego Zainteresowanemu nie przysługiwało prawo własności ani współwłasności. Ustanowione na tej nieruchomości nieodpłatne prawo dożywotniego użytkowania na rzecz Wnioskodawcy, jak wyżej wyjaśniono, nie jest formą własności nieruchomości. Oznacza to, że nakłady zostały poniesione na cudzą nieruchomość.
Zatem, powyższe jednoznacznie przesądza o braku możliwości skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bezspornym jest, że budynek mieszkalny, na który Wnioskodawca poniósł nakłady nie wypełnia warunku określonego w art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w momencie poniesienia wydatków budynek ten nie stanowił własności Wnioskodawcy lecz był własnością córki Wnioskodawcy. Dlatego też powyższy sposób wydatkowania przychodu nie wypełni dyspozycji realizacji własnego celu mieszkaniowego, określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 1 i art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 9 października 2020 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.645.2020.1.MKA
Sprzedaż nieruchomości niezabudowanej w zamian za mieszkanie w budynku, który na tej nieruchomości powstanie, może podlegać uldze mieszkaniowej. Wierzytelność o zapłatę ceny sprzedaży stanowi bowiem przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości, a umowa o zwolnienie z długu w zamian za przeniesienie własności nieruchomości (świadczenie w miejsce wykonania) może zostać uznana za wydatkowanie tego przychodu.
MF Umowa oparta na cywilnoprawnej konstrukcji świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum) - określana również jako świadczenie w miejsce wypełnienia - jest formą umowy uregulowanej w art. 453 ustawy - Kodeks cywilny. Zgodnie z tym przepisem (zdanie pierwsze), jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.
Celem datio in solutum jest zatem wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste spełnienie świadczenia przez dłużnika.
Uregulowana w tym przepisie instytucja świadczenia w miejsce wypełnienia/wykonania (datio in solutum) stanowi jeden z wyjątków od zasady realnego wykonywania zobowiązań cywilnych, znajdujący podstawę w zasadzie swobody umów. Wskutek zawarcia umowy o świadczenie w miejsce wypełnienia dłużnik uzyskuje upoważnienie przemienne (facultas alternativa), umożliwiające mu wykonanie zobowiązania przez spełnienie świadczenia innego niż pierwotne. Z chwilą wypełnienia świadczenia zastępczego następuje wykonanie umowy datio in solutum, a zarazem wykonanie istniejącego zobowiązania, co prowadzi do jego wygaśnięcia. Roszczenie wierzyciela, wynikające z umowy zobowiązaniowej zostaje zaspokojone wskutek spełnienia przed dłużnika na jego rzecz świadczenia zastępczego.
W ramach umowy datio in solutum dochodzi więc w analizowanej sprawie do zapłaty ceny sprzedaży zbywanej nieruchomości i jednocześnie nabycie części nieruchomości (lub lokalu), co skutkuje prawem do zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podkreślenia jednak wymaga, że nabycie części nieruchomości (lub lokalu) musi nastąpić celem zaspokojenia "własnych potrzeb mieszkaniowych".
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 12 sierpnia 2020 r., sygn. 0115-KDIT3.4011.281.2020.3.AW
Od redakcji
Występujący o interpretację (wnioskodawca) przeniósł własność niezabudowanej działki na nabywcę. W zamian nabywca działki ma przenieść na wnioskodawcę jedno z mieszkań, które powstanie w budynkach, jakie nabywca postawi na działce. Organ podatkowy uznał, że w tym przypadku przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości w postaci wierzytelności o zapłatę ceny sprzedaży zostanie wydatkowany na własne cele mieszkaniowe. Przychód ten jest bowiem zamieniony na świadczenie polegające na przeniesieniu na rzecz wnioskodawcy własności nieruchomości (lokalu). Skutkiem tego wydatkowania jest nabycie nieruchomości na cele mieszkaniowe. Stanowisko fiskusa jest słuszne i jednocześnie korzystne dla podatników.
Podatnik ma możliwość odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej w rozliczeniu rocznym od podstawy obliczenia podatku wydatki poniesione na usługę wzmocnienia gruntu pod domem jednorodzinnym. Takie wzmocnienie, obejmujące m.in. zabezpieczenie przed zawilgoceniem, skutkuje bowiem dociepleniem fundamentów.
MF (…) podatnik będący właścicielem lub współwłaścicielem istniejącego budynku mieszkalnego jednorodzinnego ma prawo odliczyć od podstawy obliczenia podatku, wydatki poniesione w roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia i usługi, związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku, które zostanie zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek. (…)
Zauważyć należy, że w katalogu wydatków podlegających odliczeniu znajdującym się w załączniku do rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych w części 1 w punkcie 1 zostały wskazane materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia fundamentów wchodzące w skład systemów dociepleń lub wykorzystywane do zabezpieczenia przed zawilgoceniem. Natomiast w części 2 w punkcie 5 wskazano docieplenie fundamentów
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 18 grudnia 2020 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.655.2020.3.JK2
Zakup materiałów budowlanych w celu wymiany pokrycia dachowego oraz rynien i rur spustowych dokonywany jest w ramach przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i może podlegać odliczeniu w ramach ulgi termomodernizacyjnej.
MF Wnioskodawczyni jest właścicielką budynku mieszkalnego jednorodzinnego. W lipcu 2020r. wykonała inwestycję związaną z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku tj. wymianę pokrycia dachowego. Przedsięwzięcie termomodernizacyjne zostało rozpoczęte, wykonane i zakończone w roku 2020. W ramach prac wykonane były następujące etapy prac: usunięcie starego pokrycia (płyty azbestowo-cementowe), zakup i wymiana uszkodzonych desek, docieplenie dachu, zakup blachodachówki (śrub, gwoździ, łat, folii, wkrętów itp.), zakup i wymiana rynien i rur spustowych (dostosowanych do zbierania deszczówki). Wydatki wymienione szczegółowo w fakturze VAT zostały poniesione w związku z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego tj. przedsięwzięcia, którego przedmiotem jest w szczególności ulepszenie w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię, gaz dostarczany na potrzeby ogrzewania do budynku mieszkalnego, zmniejszenie strat energii. Prace związane z wymianą pokrycia dachowego nie wiązały się z nadbudową budynku mieszkalnego. Poniesione wydatki zostały pokryte całkowicie ze środków własnych. Nie będą rozliczane w ramach innej ulgi. Wydatki, które Wnioskodawczyni chce odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej nie zostaną zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zwrócone w jakiejkolwiek innej formie. Wnioskodawczyni w 2020 roku uzyskała dochód opodatkowany - emeryturę. Kwota odliczenia nie przekracza 53.000 zł.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa, stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni będzie mogła w ramach ulgi termomodernizacyjnej odliczyć wydatki na zakup materiałów budowlanych związanych z przedsięwzięciem termomodernizacyjnym polegającym na wymianie pokrycia dachowego oraz rynien i rur spustowych.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 11 grudnia 2020 r., sygn. 0115-KDWT.4011.110.2020.2.DS
Od redakcji
Ciężar udowodnienia zasadności odliczenia poszczególnych wydatków ponoszonych w ramach ulgi termomodernizacyjnej spoczywa zawsze na wnioskodawcy (podatniku). Przy tym, jak wskazano w interpretacji, załącznik do rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych nie zawiera szczegółowego wykazu konkretnych materiałów budowlanych. Rozporządzenie jedynie ogólnie określa materiały budowlane wykorzystane w celu modernizacji istniejącego budynku, polegającej na wykonywaniu docieplenia i modernizacji systemu grzewczego.
Wydatki na dostarczenie i montaż klimatyzacji z funkcją ogrzewania, czyli pompy ciepła "powietrze-powietrze", udokumentowane fakturami VAT, kwalifikują się do zastosowania odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej.
MF Wnioskodawca w 2019 r. w budynku, o którym mowa w art. 3 pkt 2a Prawa budowlanego, którego jest współwłaścicielem, zakończył przedsięwzięcie termomodernizacyjne polegające na instalacji klimatyzacji z funkcją grzania (pompa ciepła "powietrze-powietrze") jako ekologicznego źródła ogrzewania. Jednostka klimatyzacji z funkcją pompy ciepła została zainstalowana w dwóch etapach: przygotowanie pod instalację w dniu xx marca 2019 r. udokumentowane fakturą VAT tytułem "montaż instalacji klimatyzacji etap 1", oraz dostawa i instalacja urządzenia w dniu xx czerwca 2019 r. udokumentowane fakturą VAT tytułem "dostawa, montaż i uruchomienie klimatyzatora (…)". Faktury wystawione są przez podatnika niekorzystającego ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Wydatki na urządzenie nie zostały sfinansowane z żadnych dotacji. Nie zostały też zaliczone przez Wnioskodawcę do kosztów uzyskania przychodów, odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, uwzględnione przez Zainteresowanego w związku z korzystaniem z ulg podatkowych w rozumieniu ordynacji podatkowej. Zainteresowany jest podatnikiem opłacającym podatek według skali podatkowej. W wyniku przeprowadzonej termomodernizacji zmniejszyło się zużycie gazu do ogrzewania domu.
Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że wydatki na dostarczenie i montaż klimatyzacji z funkcją ogrzewania, czyli pompy ciepła "powietrze-powietrze" udokumentowane fakturami VAT, o których mowa we wniosku, kwalifikują się do zastosowania odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej. Z uwagi na fakt, że omawiane wydatki zostały poniesione w roku 2019, a Wnioskodawca nie skorzystał z ulgi w zeznaniu podatkowym składanym za ten rok przysługuje mu - stosownie do art. 81 Ordynacji podatkowej - prawo do skorygowania uprzednio złożonego zeznania.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 5 października 2020 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.590.2020.2.JK
Możliwość odliczenia w zeznaniu podatkowym wydatków w ramach ulgi termomodernizacyjnej zależy od tego, czy dany budynek ma status budynku mieszkalnego na dzień dokonania odliczenia. Podatnik nie odliczy w ramach ulgi termomodernizacyjnej wydatku, jeżeli dokonywany jest on na budynek gospodarczy, będący dopiero w trakcie przeróbki na mieszkalny.
MF (…) prawo do odliczenia obejmuje wydatki na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego wyłącznie w budynku jednorodzinnym, czyli w budynku wolno stojącym albo w budynku w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służącym zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiącym konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku.
Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa, należy wskazać, że Wnioskodawczyni będzie miała prawo odliczenia w zeznaniu podatkowym PIT-36 opisanych we wniosku wydatków w ramach ulgi termomodernizacyjnej, jeśli najpóźniej na dzień dokonania odliczenia przedmiotowy budynek gospodarczy, którego jest właścicielem, będzie miał status budynku mieszkalnego jednorodzinnego zgodnie z definicją, o której mowa w art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 20 października 2020 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.522.2020.2.JK2
Sławomir Biliński
prawnik, redaktor "MONITORA księgowego", ekspert podatkowy, autor licznych publikacji z prawa podatkowego i gospodarczego
Katarzyna Wojciechowska
prawnik, ekspert w zakresie podatków dochodowych, redaktor "MONITORA księgowego"