Przestępstwa i wykroczenia skarbowe - kary dla księgowych
1. Czyny zabronione i wysokość kar
1.1. Kary za oszustwo podatkowe
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary | Podstawa prawna |
| 1. | Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie: ● podaje nieprawdę lub zataja prawdę, albo ● nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych - przez co naraża podatek na uszczuplenie | kara grzywny do 720 stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności, albo obie te kary łącznie | art. 56 § 1 k.k.s. |
| 2. | Podatnik, który popełni czyn wskazany w pkt 1 - jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości (zob. pkt 2 Instrukcji) | kara grzywny do 720 stawek dziennych | art. 56 § 2 k.k.s. |
| 3. | Podatnik, który popełni czyn wskazany w pkt 1 - jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu (zob. pkt 2 Instrukcji) | kara grzywny za wykroczenie skarbowe | art. 56 § 3 k.k.s. |
| 4. | Podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia lub wbrew obowiązkowi nie składa ich za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub składa je niezgodnie ze wzorem dokumentu elektronicznego | kara grzywny za wykroczenie skarbowe | art. 56 § 4 k.k.s. |
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 56 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 818
1.2. Kary za nieprowadzenie ksiąg
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary | Podstawa prawna |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| 1. | Kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi księgi | kara grzywny do 240 stawek dziennych | art. 60 § 1 k.k.s. |
| 2. | Kto wbrew obowiązkowi nie przechowuje księgi w miejscu wykonywania działalności lub w miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba przedstawicielstwo lub oddział, a jeżeli prowadzenie księgi zostało zlecone biuru rachunkowemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi - w miejscu określonym w umowie z biurem rachunkowym lub w miejscu wskazanym przez kierownika jednostki | kara grzywny do 240 stawek dziennych | art. 60 § 2 k.k.s. |
| 3. | Podatnik lub płatnik, który nie zawiadamia w terminie właściwego organu o prowadzeniu księgi przez doradcę podatkowego, lub inny podmiot upoważniony do prowadzenia ksiąg w jego imieniu i na jego rzecz | kara grzywny do 240 stawek dziennych | art. 60 § 3 k.k.s. |
| 4. | Sprawca czynu zabronionego określonego w pkt 1-3 - w przypadku mniejszej wagi (zob. pkt 2 Instrukcji) | kara grzywny za wykroczenie skarbowe | art. 60 § 4 k.k.s. |
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 60 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 818
1.3. Kary za nierzetelne lub wadliwe prowadzenie ksiąg
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary | Podstawa prawna |
| 1. | Kto nierzetelnie prowadzi księgę | kara grzywny do 240 stawek dziennych | art. 61 § 1 k.k.s. |
| 2. | Sprawca czynu zabronionego określonego w pkt 1 - w przypadku mniejszej wagi | kara grzywny za wykroczenie skarbowe | art. 61 § 2 k.k.s. |
| 3. | Kto wadliwie prowadzi księgę | kara grzywny za wykroczenie skarbowe | art. 61 § 3 k.k.s. |
UWAGA!
Księga nierzetelna jest to księga prowadzona niezgodnie ze stanem rzeczywistym. Księga wadliwa jest to księga prowadzona niezgodnie z przepisem prawa.
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 53 § 22 i § 23, art. 61 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 818
1.4. Kary za naruszenie obowiązku przesłania księgi właściwemu organowi podatkowemu
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary | Podstawa prawna |
| 1. | Kto wbrew obowiązkowi nie przesyła księgi właściwemu organowi podatkowemu albo przesyła ją nierzetelną | kara grzywny do 240 stawek dziennych | art. 61a § 1 k.k.s. |
| 2. | Sprawca czynu zabronionego wskazanego w pkt 1 - w przypadku mniejszej wagi | kara grzywny za wykroczenie skarbowe | art. 61a § 2 k.k.s. |
| 3. | Kto przesyła księgę po terminie lub wadliwą | kara grzywny za wykroczenie skarbowe | art. 61a § 3 k.k.s. |
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 61a ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 818
1.5. Kary za niewpłacenie podatku
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary | Podstawa prawna |
| 1. | Płatnik lub inkasent, który nie wpłaca pobranego podatku w terminie na rzecz właściwego organu | kara grzywny do 720 stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności do lat 3, albo obie te kary łącznie | art. 77 § 1 k.k.s. |
| 2. | Sprawca czynu zabronionego wskazanego w pkt 1 - jeżeli kwota niewpłaconego podatku jest małej wartości (zob. pkt 2 Instrukcji) | kara grzywny do 720 stawek dziennych | art. 77 § 2 k.k.s. |
| 3. | Sprawca czynu zabronionego określonego w pkt 1 - jeżeli kwota niewpłaconego podatku nie przekracza ustawowego progu (zob. pkt 2 Instrukcji) | kara grzywny za wykroczenie skarbowe | art. 77 § 3 k.k.s. |
UWAGA!
Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego, jeżeli przed wszczęciem postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe określone w pkt 1 lub 2 tabeli wpłacono w całości pobrany podatek na rzecz właściwego organu.
Sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli przed wszczęciem postępowania w sprawie o wykroczenie skarbowe określone w pkt 3 tabeli wpłacono w całości pobrany podatek na rzecz właściwego organu.
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 77 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 818
1.6. Kary za niepobranie podatku
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary | Podstawa prawna |
| 1. | Płatnik, który nie pobiera podatku albo pobiera go w kwocie niższej od należnej | kara grzywny do 720 stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności do lat 2, albo obie te kary łącznie | art. 78 § 1 k.k.s. |
| 2. | Sprawca czynu zabronionego wskazanego w pkt 1 - jeżeli kwota niepobranego podatku jest małej wartości (zob. pkt 2 Instrukcji) | kara grzywny do 720 stawek dziennych | art. 78 § 2 k.k.s. |
| 3. | Sprawca czynu zabronionego wskazanego w pkt 1 - jeżeli kwota niepobranego podatku nie przekracza ustawowego progu (zob. pkt 2 Instrukcji) | kara grzywny za wykroczenie skarbowe | art. 78 § 3 k.k.s. |
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 78 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. z Dz.U. z 2023 r. poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 818
1.7. Kary za brak złożenia informacji podatkowej
| Lp. | Karze podlega | Wymiar kary | Podstawa prawna |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| 1. | Kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej | kara grzywny do 120 stawek dziennych | art. 80 § 1 k.k.s. |
| 2. | Płatnik oraz podmiot, o którym mowa w art. 41 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, niepełniący funkcji płatnika, który wbrew obowiązkowi nie składa w terminie podatnikowi lub właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej lub informacji, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 updof | kara grzywny do 180 stawek dziennych | art. 80 § 2 k.k.s. |
| 3. | Kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu organowi informacji o amerykańskich rachunkach raportowanych, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z 9 października 2015 r. o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA | kara grzywny do 180 stawek dziennych | art. 80 § 2a k.k.s. |
| 4. | Sprawca - jeżeli informację określoną w pkt 1-3 złożono nieprawdziwą | kara grzywny do 240 stawek dziennych | art. 80 § 3 k.k.s. |
| 5. | Sprawca czynu zabronionego określonego w pkt 1-4 - w wypadku mniejszej wagi | kara grzywny za wykroczenie skarbowe | art. 80 § 4 k.k.s. |
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 80 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 818
2. Wysokość kar a wartość uszczuplenia podatkowego
2.1. Definicje ustawowe, które mają wpływ na wysokość kar
| Rodzaj | Definicja | 1.01.-30.06.2024 r. | 1.07.-31.12.2024 r. |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| Mała wartość | wartość, która w czasie popełnienia czynu zabronionego nie przekracza dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia | 848 400 zł | 860 000 zł |
| Próg ustawowy | kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nieprzekraczająca pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia | 21 210 zł | 21 500 zł |
| Przypadek "mniejszej wagi" | wykroczenie skarbowe, które w konkretnej sprawie, ze względu na jej szczególne okoliczności - zarówno przedmiotowe, jak i podmiotowe - zawiera niski stopień społecznej szkodliwości czynu, w szczególności gdy uszczuplona lub narażona na uszczuplenie należność publicznoprawna nie przekracza ustawowego progu, a sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie wskazują na rażące lekceważenie przez sprawcę porządku finansowo-prawnego lub reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach, albo sprawca dopuszczający się czynu zabronionego, którego przedmiot nie przekracza kwoty małej wartości, czyni to z pobudek zasługujących na uwzględnienie | 21 210 zł | 21 500 zł |
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 53 § 3, § 6 i § 14 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 818
3. Granice kwotowe kar za przestępstwa i wykroczenia skarbowe
3.1. Granice kwotowe kar za przestępstwa i wykroczenia skarbowe obowiązujące w 2024 r.
| Grzywny za przestępstwa skarbowe* | ||
| 1.01.-30.06.2024 r. | 1.07.-31.12.2024 r. | |
| granice stawki dziennej | od 141,40 zł do 56 560 zł | od 143,33 zł do 57 333,33 zł |
| grzywna minimalna | 1414 zł | 1433,30 zł |
| grzywna maksymalna | 40 723 200 zł | 41 279 999,76 zł |
| Grzywny za wykroczenia skarbowe | ||
| 1.01.-30.06.2024 r. | 1.07.-31.12.2024 r. | |
| grzywna minimalna | 424,20 zł | 430 zł |
| grzywna maksymalna | 84 840 zł | 86 000 zł |
| maksymalny mandat karny | 21 210 zł | 21 500 zł |
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 23 § 1 i § 3, art. 47 § 1, art. 48 § 1 i § 2, art. 53 § 3, art.137 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 818
