Zerowy PIT dla młodych i inne zmiany w podatkach dla pracowników w 2021 r.

Od 1 stycznia 2021 r. obowiązuje szerszy zakres stosowania zwolnienia z podatku, w ramach tzw. zerowego PIT dla młodych, o przychody z praktyk absolwenckich i stażu uczniowskiego. Zwolnienie dotyczy przychodów z tych źródeł uzyskanych najwcześniej od 1 stycznia 2021 r. Ponadto zostały wydłużone okresy stosowania podwyższonych limitów zwolnień z podatku dla zapomóg, świadczeń socjalnych i dofinansowań do wypoczynku.

Utrzymanie przez ustawodawcę wyższych limitów świadczeń zwolnionych z podatku dotyczy, tak jak poprzednio, zarówno tych finansowanych ze środków zfśs, jak i funduszy obrotowych. Zmiana nastąpiła w kwestii długości okresów stosowania tych zwolnień.

 Zerowy PIT dla młodych

Od 1 stycznia 2021 r. do grupy przychodów objętych zwolnieniem z podatku do kwoty rocznej 85 528 zł w ramach tzw. zerowego PIT dla młodych dodano przychody z tytułu odbywania praktyk absolwenckich i stażu uczniowskiego. Zatem pełny katalog przychodów, od których nie należy pobierać podatku do kwoty I progu podatkowego, osiąganych przez podatników do 26 lat, obowiązujący od 1 stycznia 2021 r. zawiera:

• ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
• z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o pdof,
• z tytułu odbywania praktyki absolwenckiej, o której mowa w przepisach ustawy z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich,
• z tytułu odbywania stażu uczniowskiego, o którym mowa w art. 121a ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe.

Ostatnim dniem na skorzystanie ze zwolnienia z podatku ww. przychodów są 26 urodziny podatnika. Zatem jeżeli otrzyma on w tym dniu wypłatę świadczenia pieniężnego z tytułu odbywania praktyk lub stażu, będzie ono zwolnione z opodatkowania (pod warunkiem że nie został już wykorzystany limit przysługującego zwolnienia).

Praktyki absolwenckie

Na praktyki absolwenckie podlegające regulacjom ustawy o pdof w zakresie zwolnienia przychodów pochodzących z tej odpłatnie realizowanej umowy można przyjmować osoby, które ukończyły co najmniej gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyły 30 lat. Zatem ze zwolnienia "zerowy PIT dla młodych" nie mogą korzystać praktykanci w wieku 27-30 lat.

Praktyka absolwencka odbywa się na podstawie pisemnej umowy zawartej z podmiotem przyjmującym na praktykę. Ustawa o praktykach absolwenckich określa szereg warunków tej umowy. Umowa z praktykantem m.in.:

• nie może dotyczyć pracy szczególnie niebezpiecznej w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 237¹⁵ Kodeksu pracy,
• nie może być zawarta na okres dłuższy niż 3 miesiące; zawarcie kolejnej umowy pomiędzy praktykantem a tym samym podmiotem przyjmującym na praktykę jest możliwe tylko na łączny okres 3 miesięcy.

Praktyka może być odbywana nieodpłatnie. Jeżeli strony umówiły się na świadczenie pieniężne z tego tytułu, jego wysokość nie może przekraczać 2-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (5600 zł w 2021 r.). Do praktyk absolwenckich generalnie nie mają zastosowania przepisy prawa pracy, z wyjątkami wskazanymi w ustawie o praktykach absolwenckich.

Staż uczniowski

Zwolnieniu z podatku w ramach zerowego PIT dla młodych podlegają przychody ze stażu uczniowskiego spełniającego warunki określone w art. 121a Prawa oświatowego.

Staż uczniowski ma na celu ułatwiać uzyskanie doświadczenia i umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania pracy w zawodzie, w którym kształcą się uczniowie technikum i uczniowie branżowej szkoły I stopnia niebędący młodocianymi pracownikami. Uczniowie mogą bowiem w okresie nauki odbywać staż w rzeczywistych warunkach pracy. Uczeń odbywający staż uczniowski otrzymuje miesięczne świadczenie pieniężne, chyba że strony umowy o staż uczniowski postanowią, że staż jest odbywany nieodpłatnie. Jego wysokość nie może przekraczać minimalnego wynagrodzenia za pracę (2800 zł w 2021 r.). Miesięczny limit wynosi więc dwukrotnie mniej niż dla praktyk absolwenckich.

Jeden limit zwolnienia

Zwolnienie "zerowy PIT dla młodych" obejmuje kwotę 85 528 zł. Jest to jeden roczny limit zwolnienia dla wszystkich kategorii przychodów osiągniętych przez podatnika i będących podstawą zwolnienia. Zasada ta pozostaje bez zmian w 2021 r.

Zerowy PIT dla młodych nie dla umów o dzieło

Zwolnienie "zerowy PIT dla młodych" wciąż nie obejmuje przychodów z umów o dzieło. Mimo dużych oczekiwań podatników związanych z tą kwestią przychody te są konsekwentnie wyłączone ze zwolnienia. Wynika to m.in. z tego, że umowy o dzieło często pozwalają na skorzystanie z 50% kosztów uzyskania przychodu z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

Zwiększone limity zwolnień z tytułu zapomóg, świadczeń z zfśs i dopłat do wypoczynku

W ramach wsparcia podmiotów dotkniętych skutkami epidemii COVID-19 ustawodawca zwiększył limity zwolnień w podatku dochodowym do osób fizycznych dla otrzymujących zapomogi, świadczenia socjalne oraz dopłaty do wypoczynku. Jest to forma bezpośredniej pomocy dla osób fizycznych korzystających z różnych form pomocy m.in. od pracodawców lub organizacji związkowych. To także pomoc dla takich branż jak turystyka, dotkniętych konsekwencjami ograniczeń gospodarczych z powodu COVID-19.

Po nowelizacji przepisów ustawy o pdof obowiązywanie podwyższonych limitów zwolnień jest zależne od odwołania stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19. W przypadku zwolnienia dla zapomóg podwyższone limity będą obowiązywały do końca roku, w którym zostanie odwołany ten stan.

PRZYKŁAD

Załóżmy, że stan zagrożenia epidemią COVID-19 zostaje odwołany w styczniu 2022 r. Podwyższony limit zwolnienia dla zapomóg będzie obowiązywał do końca 2022 r.

Natomiast w przypadku zwolnień dla świadczeń socjalnych i dofinansowania do wypoczynku obowiązuje inny okres stosowania wyższych limitów. Podwyższone limity będą w tym przypadku obowiązywać jeszcze przez rok po odwołaniu stanu epidemii.

PRZYKŁAD

Przyjmijmy, że stan zagrożenia epidemią COVID-19 zostaje odwołany w styczniu 2022 r. Podwyższony limit zwolnienia dla świadczeń socjalnych i dofinansowania do wypoczynku obowiązuje do końca 2023 r.

Tabela. Zestawienie zmian w przepisach dotyczących zwolnień podatkowych

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 23 ust. 2 ustawy z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2020 r. poz. 2123

• art. 21 ust. 1 pkt 9, pkt 26 lit. b, pkt 67, pkt 78 lit. b, pkt 148, art. 52l ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz. U. z 2020 r. poz. 1426; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2255

• art. 2-5 ustawy z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1244

• art. 121a ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 910; ost.zm. Dz.U z 2020 r. poz. 1378

Tomasz Król

konsultant podatkowy, prawnik specjalizujący się w prawie gospodarczym i podatkowym, trener, autor kilkuset publikacji fachowych