12/2020 [dodatek: Ściąga Księgowego], data dodania: 08.12.2020 Kiedy powiązania między kontrahentami należy oznaczać w nowym JPK kodem TP
Kod TP stosujemy tylko w ewidencji sprzedaży. Oznaczamy nim transakcje udokumentowane fakturą lub dokumentem wewnętrznym, gdy między stronami transakcji występują wskazane powiązania rodzinne, zarządcze lub finansowe. Dotyczy to zarówno sprzedaży, jak i zakupów, od których VAT należny rozlicza nabywca, np. WNT.
Kodem TP oznaczamy istniejące powiązania między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą. Aby ustalić, czy trzeba stosować kod TP, należy określić nie tylko rodzaj powiązań między sprzedawcą a nabywcą lub ich brak, ale również rodzaj transakcji i dokumentu będącego podstawą wpisu w ewidencji.
Krok 1. Ustal, czy wystawiony przez Ciebie lub otrzymany dokument podlega oznaczeniu kodem TP
Kodem TP oznaczamy tylko dokumenty wpisywane do ewidencji sprzedaży. Kodu tego nie stosujemy w ewidencji zakupów.
Tabela 1. Dokumenty oznaczane kodem TP w ewidencji sprzedaży
| Rodzaj dokumentu | Czy oznaczamy w ewidencji sprzedaży kodem TP |
| Faktura | Tak |
| Raport kasowy | Nie |
| Dokument wewnętrzny | Tak, gdy znamy dane kontrahenta |
Krok 2. Ustal, jakie transakcje podlegają oznaczeniu kodem TP
Gdy wpisujemy do ewidencji sprzedaży fakturę lub dokument wewnętrzny, należy następnie ustalić, jaki rodzaj transakcji trzeba oznaczyć kodem TP.
Tabela. 2. Rodzaj transakcji oznaczanych kodem TP
| Rodzaj transakcji | Czy oznaczamy kodem TP |
| Własna sprzedaż na rzecz kontrahentów | Tak, gdy jest udokumentowana fakturą lub dokumentem wewnętrznym z danymi kupującego, bez względu na: ● jej wartość, ● zastosowaną stawkę lub zwolnienie z VAT, ● to, czy jest to sprzedaż krajowa czy zagraniczna (WDT, eksport towarów). |
| Własna sprzedaż na rzecz pracowników | Nie |
| Nieodpłatne świadczenia | Tak, gdy nie są dokonywane na rzecz pracowników. |
| Rozliczenie ulgi na złe długi | Nie |
| Zakupy, od których podatnik rozlicza VAT należny za sprzedawcę: ● WNT, ● import usług, ● dostawa, dla której podatnikiem jest nabywca, ● import towarów rozliczany w deklaracji. | Tak |
| Transakcje między spółką komunalną a gminą | Nie, takie stanowisko zajął MF, mimo że nie wynika to z przepisów ustawy o PIT i CIT. |
Gdy ustalimy, że rozliczana przez nas transakcja podlega oznaczeniu kodem TP, musimy przystąpić do najtrudniejszego zadania, a mianowicie określić rodzaj powiązań między naszą firmą a kontrahentem.
Krok 3. Ustal rodzaj powiązań
Kod TP ma być stosowany w ewidencji sprzedaży w przypadku istniejących powiązań między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą. Nie są to dowolne powiązania, ale te wskazane w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, czyli relacje między podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT i art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT.
Ważne!
Mimo że ustawodawca odwołuje się do przepisów regulujących ceny transferowe, jednak kod TP stosujemy niezależnie od tego, czy mają zastosowanie.
Ocena, czy istnieją powiązania, powinna, zdaniem MF, odbywać się każdorazowo na moment dostawy towarów lub wykonania usługi, względnie otrzymania zaliczki bądź przedpłaty w przypadku tzw. faktur zaliczkowych. Nie ma znaczenia data wpisu faktury do ewidencji i JPK_VAT.
Tabela 3. Rodzaje powiązań, do których ma zastosowanie kod TP
| Lp. | Podmioty powiązane | Kiedy ma zastosowanie |
| 1 | 2 | 3 |
| 1. | Podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ co najmniej na jeden inny podmiot | Jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na drugi, gdy: 1) posiada bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25: ● udziałów w kapitale lub ● praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących albo zarządzających, lub ● udziałów albo praw do udziału w zyskach bądź majątku albo ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych tego podmiotu; 2) jako osoba fizyczna ma faktyczną zdolność do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej; Zdaniem MF są to m.in. transakcje między członkami zarządów, rad nadzorczych a spółką; W JST będą to np. transakcje między wójtem i gminą. 3) pozostaje w związku małżeńskim z tym podmiotem albo występuje pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia między tymi podmiotami (zob. tabelę 4). |
| 2. | Podmioty, na które wywiera znaczący wpływ: ● ten sam inny podmiot lub ● małżonek, krewny albo powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ co najmniej na jeden podmiot. | Jak rozumieć wywieranie znaczącego wpływu - zob. poz. 1 tabeli. Przykład Spółka A ma udziały w spółce B (30) oraz w spółce C (60). Dlatego transakcje między spółką B i C to transakcje między podmiotami powiązanymi. Przykład Janina Kowalska prowadzi biuro rachunkowe w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Świadczy swoje usługi na rzecz spółki z o.o., w której jej mąż jest prezesem. W takim przypadku usługa świadczona na rzecz spółki powinna być oznaczona kodem TP, gdyż małżonek Janiny Kowalskiej wywiera znaczący wpływa zarówno na nią, jak i na spółkę. |
| 3. | Spółka niemająca osobowości prawnej i jej wspólnicy | Przykład Spółka jawna sprzedała samochód swojemu wspólnikowi. Transakcja ta, jeśli została udokumentowana fakturą, powinna być oznaczona kodem TP. |
| 4. | Podatnik i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej - spółka kapitałowa wchodząca w jej skład i jej zagraniczny zakład | Przykład Polska spółka ma zagraniczny zakład na Słowacji. W grudniu wystawiła fakturę na jego rzecz za obsługę księgową. Taka faktura powinna być oznaczona kodem TP. |
Dla ustalenia istnienia powiązań znaczenie ma tylko pokrewieństwo i powinowactwo do drugiego stopnia.
Tabela. 4. Pokrewieństwo i powinowactwo do drugiego stopnia
| Pokrewieństwo do drugiego stopnia występuje w przypadku transakcji na rzecz: | Powinowactwo do drugiego stopnia występuje w przypadku transakcji na rzecz: |
| Ojca lub matki | Teścia lub teściowej |
| Dziadka lub babci | Zięcia lub synowej |
| Dzieci | Brata męża, siostry męża, brata żony, siostry żony |
| Wnuków | Pasierba lub pasierbicy albo macochy lub ojczyma |
| Rodzeństwa | Dziadków męża lub żony |
Ważne!
MF potwierdziło, że kod TP stosujemy także do oznaczenia transakcji na rzecz rodziny byłego małżonka (np. byłej teściowej), z wyjątkiem przypadków, gdy doszło do unieważnienia małżeństwa.
Jeśli między stronami transakcji istnieje wskazane powiązanie, taką transakcję oznaczamy kodem TP w ewidencji sprzedaży i nowym JPK , gdy pozostałe dwa warunki są spełnione.
