MFFiPR: Podmioty powiązane (oznaczenie "TP") w nowym JPK_VAT z deklaracją - odpowiedzi na pytania

W odpowiedzi na otrzymaną interpelacją poselską nr 12443 posła Tomasza Piotra Nowaka w sprawie stosowania przepisów o podmiotach powiązanych (oznaczenie "TP") w Jednolitym Pliku Kontrolnym (nowy JPK_VAT z deklaracją), Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej przekazał wyjaśnienia do zgłoszonych pytań.

1. Czy spółki komunalne z wyłącznym udziałem jednostki samorządu terytorialnego powinny stosować oznaczenie sprzedaży "TP" dla:

1. pracowników spółki,
2. prezesa i jego rodziny (np. teściowej),
3. prokurentów,
4. członków Rady Nadzorczej i ich rodzin,
5. Prezydenta Miasta (jego rodziny i zastępców),
6. członków Rady Miasta,
7. dyrektorów i prezesów wszystkich podległych pod miasto jednostek, kierownik Biura Nadzoru Właścicielskiego?

W przypadku transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi jedynie poprzez udziały jednostki samorządu terytorialnego, nie powstaje konieczność stosowania oznaczenia "TP" w nowym JPK_VAT z deklaracją.

Wyłączenie z obowiązku oznaczania przez "TP" transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi jedynie poprzez udziały jednostki samorządu terytorialnego, nie wynika bezpośrednio z brzmienia przepisów z zakresie podatku od towarów i usług. Jednak do takiego wniosku prowadzi treść art. 109 ust. 14 ustawy o podatku od towarów i usług¹, wyznaczającego zakres umocowania przyznanego przez ustawodawcę ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych dla określenia zakresu danych oraz sposób wykazywania ich w ewidencji. Określone zgodnie z przyznanymi kompetencjami, szczegółowy zakres danych oraz sposób ich wykazywania w ewidencji podatku od towarów i usług powinny uwzględniać konieczność identyfikowania obszarów, w których występują nadużycia w podatku lub narażonych na te nadużycia, oraz możliwości techniczno-organizacyjne prowadzenia przez podatników ewidencji. W przypadku transakcji, w których podmioty będące jej stronami, jako dostawca i nabywca, są powiązane wyłącznie poprzez jednostkę samorządu terytorialnego, trudno zakładać istnienie obszarów narażonych na nadużycia podatkowe, szczególnie w zakresie cen transferowych (rynkowych). Powiązania w tym przypadku sprowadzałyby się do sytuacji, w której to jednostka samorządu terytorialnego wywiera znaczący wpływ zarówno na nabywcę, jak i na dostawcę. Znaczenie w sprawie ma także fakt istnienia ograniczonych możliwości techniczno-organizacyjnych monitorowania tego rodzaju powiązań przez same zainteresowane podmioty, a w szczególności w odniesieniu do osób fizycznych oraz członków ich rodzin (w tym byłych), mogących wywierać znaczący wpływ na czynności podejmowane przez te podmioty. Może to wynikać z ich wielości, częstotliwości zmian proporcji udziałów, słabości wzajemnych powiązań gospodarczych pomiędzy tymi podmiotami, czy też ustawowego zwolnienia podmiotów z obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych.

2. Czy obowiązek oznaczania sprzedaży "TP" istnieje również w przypadku transakcji z powinowatymi po rozwodzie osoby wywierającej wpływ, a więc krewnymi byłego małżonka?

Obowiązujące w zakresie podatku od towarów i usług uregulowania odnoszące się do transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi, tj. art. 32 ustawy o podatku od towarów i usług¹, nakazują traktować jako powiązane m.in. takie podmioty, na które wywiera znaczący wpływ małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot. Ponieważ zgodnie z obowiązującym prawem powinowactwo trwa, mimo ustania małżeństwa, jako transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi należy traktować także dostawy towarów lub świadczenie usług, na rzecz osób będących krewnymi byłego małżonka osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot.

Z uwagi na fakt, że przepisy dotyczące zarówno podatków dochodowych, jak i podatku od towarów i usług, zawierają szczególne regulacje dotyczące transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi, przedsiębiorcy są obowiązani do identyfikowania takich transakcji we własnym zakresie. Jednakże z powodów, które opisano w odpowiedzi na pytanie pierwsze, nie dotyczy to transakcji, w których powiązania odnoszą się jedynie do udziałów jednostek samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa.

Podstawa prawna:

¹ art. 32, art. 109 ust. 14 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1747)

Pismo Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej

Z 27 października 2020 r.

znak DPAT1.054.1.2020