Świadczenia chorobowe za okres poddania się kwarantannie bez decyzji sanepidu

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Odbywanie kwarantanny. Kwarantanna oznacza odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych (art. 2 pkt 12 ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi). Jej odbycie jest obowiązkowe, a decydują o tym organy inspekcji sanitarnej (najczęściej państwowy inspektor sanitarny), wydając stosowną decyzję. Państwowy inspektor sanitarny może wydać decyzję o poddaniu kwarantannie lub izolacji osoby przebywającej na terytorium Polski, jeśli jest ona zakażona, chora na chorobę zakaźną albo podejrzana o zakażenie lub chorobę zakaźną lub miała styczność ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego.

Można, co prawda, po kontakcie z osobą chorą na COVID-19 albo podejrzaną o zakażenie tym wirusem i odbywającą kwarantannę poddać się dobrowolnie odosobnieniu i powstrzymać przez pewien czas od pracy, ale w tym przypadku brak decyzji inspektora sanitarnego wyklucza prawo do świadczeń pieniężnych w razie choroby (zarówno wynagrodzenia chorobowego jak i zasiłku chorobowego).

W rozpatrywanym przypadku pracownik przebywał na kwarantannie domowej, o czym zawiadomił pracodawcę, ale nie przedstawił decyzji państwowego inspektora sanitarnego potwierdzającej ten fakt.

Decyzja o objęciu kwarantanną. Podstawą do wypłaty świadczeń z tytułu choroby (wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku) za okres kwarantanny jest decyzja powiatowego inspektora sanitarnego lub państwowego granicznego inspektora sanitarnego. Decyzja ta może być przekazana osobie objętej kwarantanną w każdy możliwy sposób zapewniający jej dotarcie do adresata, w tym ustnie. Decyzja przekazana w inny sposób niż na piśmie jest następnie doręczana na piśmie po ustaniu przyczyn uniemożliwiających doręczenie w ten sposób.

Pisemne decyzje o konieczności poddania się kwarantannie docierają do osób na nią skierowanych najczęściej w trakcie jej odbywania albo po zakończeniu kwarantanny. Wówczas, niezwłocznie po otrzymaniu takiej decyzji, osoby te powinny przekazać ją płatnikowi składek (np. pracodawcy, zleceniodawcy) lub ZUS (np. dotyczy to przedsiębiorców).

Oświadczenie o odbyciu obowiązkowej kwarantanny. Osoby będące pasażerami w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy Polski stanowiącej granicę zewnętrzną w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice, mają obowiązek, w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Polski, odbyć, po przekroczeniu granicy państwowej, obowiązkową kwarantannę trwającą 14 dni, licząc od dnia następującego po przekroczeniu tej granicy. Kwarantannę odbywają wraz z osobami wspólnie zamieszkującymi lub gospodarującymi, z zastrzeżeniem, że kwarantanna ulega zakończeniu po 24 godzinach od zamieszczenia przez medyczne laboratorium diagnostyczne w systemie teleinformatycznym negatywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 finansowanego ze środków publicznych.

W takim przypadku za okres trwania kwarantanny osoby te mają prawo do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego na podstawie oświadczenia potwierdzającego odbycie obowiązkowej kwarantanny. Należy je złożyć w terminie 3 dni roboczych od dnia zakończenia obowiązkowej kwarantanny pracodawcy lub podmiotowi zobowiązanemu do wypłaty świadczenia pieniężnego z tytułu choroby pisemnie, za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.

Oświadczenie powinno zawierać następujące dane i informacje:

• imię i nazwisko,
• numer PESEL, jeżeli osoba go posiada,
• serię i numer paszportu, jeżeli był okazywany funkcjonariuszowi Straży Granicznej w ramach kontroli,
• dzień rozpoczęcia odbywania obowiązkowej kwarantanny i dzień jej zakończenia,
• podpis osoby, która odbyła obowiązkową kwarantannę.

Płatnik składek, który nie jest zobowiązany do wypłaty świadczenia pieniężnego z tytułu choroby, niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni, przekazuje oświadczenie do ZUS. Oświadczenie to stanowi także dowód usprawiedliwiający nieobecność w pracy w okresie odbywania obowiązkowej kwarantanny. Oświadczenie to może zostać złożone za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.

W razie wątpliwości co do treści oświadczenia o odbytej kwarantannie pracodawca może wystąpić do właściwego organu państwowej inspekcji sanitarnej w celu weryfikacji danych zawartych w oświadczeniu. Należy jednak pamiętać, że takie wystąpienie wymaga uzasadnienia.

Wzór oświadczenia o odbywaniu obowiązkowej kwarantanny

Państwa pracownik zdecydował się odbyć domową kwarantannę, ponieważ zamieszkuje z objętym obowiązkową kwarantanną synem lub prowadzi z nim wspólne gospodarstwo domowe. Przez wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego należy rozumieć nie tylko wspólne zamieszkiwanie określonych osób, ale związane z tym wspólne zaspokajanie potrzeb życiowych, w tym wzajemną ścisłą współpracę w załatwianiu codziennych spraw związanych z prowadzeniem domu, niezarobkowanie i pozostawanie w związku z tym na całkowitym lub częściowym utrzymaniu osoby, z którą się gospodarstwo domowe prowadzi, a wszystko to powinno być dodatkowo uzupełnione cechami stałości, które tego typu sytuację charakteryzują (wyrok WSA w Lublinie z 21 grudnia 2010 r., II SA/Lu 664/10).

Jednak ta okoliczność nie kwalifikuje Państwa pracownika do otrzymania wynagrodzenia chorobowego ani zasiłku chorobowego za czas dobrowolnej kwarantanny. Zatem taką nieobecność należy potraktować jak usprawiedliwioną bez prawa do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku, chyba że obowiązujące u Państwa przepisy przewidują inne, korzystniejsze rozwiązania w tym zakresie.

WAŻNE!

Za czas dobrowolnej kwarantanny nie przysługują świadczenia chorobowe.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. f, art. 33 ust. 1, art. 34 ust. 2 ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1239; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875

• art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320

• art. 6 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 870

• § 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii - Dz.U. z 2020 r. poz. 491; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 595

• art. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii - Dz.U. z 2020 r. poz. 1356

Renata Tonder

specjalista z zakresu ubezpieczeń społecznych