Nowa matryca stawek VAT - czy zawsze należy stosować jedną stawkę VAT przy sprzedaży na miejscu i na wynos w gastronomii

Obowiązująca od 1 lipca 2020 r. nowa matryca stawek VAT wprowadziła również zmiany w opodatkowaniu VAT gastronomii. Nowe przepisy przewidują zasadę, że niezależnie od tego, czy jest dokonywana dostawa towarów czy świadczenie usług, w ramach działalności sklasyfikowanej w PKWiU 2015 pod numerem 56 stosujemy stawkę VAT przewidzianą dla usługi gastronomicznej, a nie dostawy towarów. Nowe przepisy miały skończyć z dotychczasową praktyką, że dania na wynos były opodatkowane stawką 5%, a na miejscu - stawka 8%. Jak wynika z wydawanych do tej pory WIS, można zaklasyfikować sprzedaż na wynos jako dostawę towarów, ale tylko gdy dostawie nie towarzyszą usługi wspomagające związane z tą dostawą, polegające na przygotowaniu i podaniu tego towaru do bezpośredniego spożycia. Zdaniem organów jedynymi usługami, które mogą towarzyszyć dostawie, są usługi nierozerwalnie związane z dostawą tych towarów, np. takie jak umieszczenie towaru na półkach sklepowych czy wystawienie rachunku. Tylko wtedy dostawa nie jest klasyfikowana w ramach usługi gastronomicznej opodatkowanej co do zasady stawką 8%.

W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 czerwca 2020 r. (sygn. 0112-KDSL1-1.450.20.2019.4.SJ) czytamy:

Dokonując klasyfikacji towaru spożywczego do odpowiedniego grupowania w odpowiedniej klasyfikacji statystycznej należy kierować się następującymi zasadami:

• jeżeli dostawie towaru spożywczego towarzyszą "dodatkowe usługi", wspomagające (przetwarzające ten produkt), polegające np. na przygotowaniu i podaniu tego towaru do natychmiastowego spożycia, wykonywane przez sprzedającego (placówkę gastronomiczną) - dostawa tego towaru klasyfikowana jest według PKWiU 2015 w grupowaniu 56 - Usługi związane z wyżywieniem;

• jeżeli towary spożywcze wydawane są w ramach usług restauracyjnych i cateringowych - klasyfikacja do PKWiU 2015 w grupowaniu 56 - Usługi związane z wyżywieniem;

• jeżeli natomiast dostawie towaru spożywczego nie towarzyszą żadne "dodatkowe usługi" wykonywane przez sprzedającego (z wyjątkiem nierozerwalnie związanych z dostawą tych towarów, np. takie jak: umieszczenie towaru na półkach sklepowych czy wystawienie rachunku) - towar ten klasyfikowany jest według CN.

Przy czym zawsze należy w pierwszej kolejności ocenić towary spożywcze wydawane do bezpośredniego spożycia pod kątem zaklasyfikowania ich według PKWiU 2015 do grupowania "Usługi związane z wyżywieniem" PKWiU 56 (art. 41 ust. 12f ustawy). Jednak przyporządkowanie danego towaru spożywczego do grupowania PKWiU 56 "Usługi związane z wyżywieniem" nie zmienia charakteru tego świadczenia jako towaru w świetle ustawy. Dopiero w sytuacji, w której towar ten nie podlega zaklasyfikowaniu w tym grupowaniu należy dokonać jego klasyfikacji według CN. Mogą również wystąpić sytuacje, w których dany towar nie będzie podlegał klasyfikacji według PKWiU oraz CN.

(…) Stosownie do art. 41 ust. 12f ustawy - stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się do dostawy towarów i świadczenia usług klasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w grupowaniu usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56), z wyłączeniem sprzedaży w zakresie:

1. napojów innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie, w tym ich przygotowania i podania;

2. towarów nieprzetworzonych przez podatnika, innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie;

3. posiłków, których składnikiem są towary wskazane jako wyłączone z grupowań wymienionych w poz. 2 i 11 załącznika nr 10 do ustawy.

Powyższy przepis wskazuje, że niezależnie od tego, jak dana czynność będzie traktowana w świetle przepisów dotyczących podatku od towarów i usług (tj. czy jako dostawa towarów, czy jako świadczenie usług) jeżeli będzie sklasyfikowana w dziale 56 PKWiU z 2015 r. będzie do niej miała zastosowanie stawka tego podatku w wysokości 8% (pod warunkiem braku wyłączenia wynikającego z art. 41 ust. 12f ustawy).

Jak już wcześniej wskazano - dostawa towaru będącego środkiem spożywczym, któremu towarzyszą usługi wspomagające związane z tą dostawą, polegające na przygotowaniu i podaniu tego towaru do bezpośredniego spożycia, winna być zaklasyfikowana do PKWiU 56 - Usługi związane z wyżywieniem.

Podatnik musi zatem ocenić, czy świadczy usługi dodatkowe, czy tylko dostarcza towar. Posługując się interpretacją zawartą w cytowanym WIS, w przypadku niektórej działalności gastronomicznej będzie można stosować stawkę 5% przy sprzedaży na wynos. Moim zdaniem taki rodzaj działalności to np. cukiernia, gdzie ciasta są wykładane w gablotach lub lodówkach, a jedyne usługi to te związane z ich dostawą, czyli pakowanie i wydanie paragonu.

Warto w takich przypadkach wystąpić jednak o własny WIS. Wszystkie dotychczas wydane WIS dotyczą przygotowania napojów na zamówienie klienta, które są w lokalu sprzedawane na miejscu, jak i na wynos.

Joanna Dmowska

ekspert w zakresie VAT