Tarcza 3.0 - nowe rozwiązania antykryzysowe

16 maja 2020 r. weszły w życie przepisy tzw. tarczy antykryzysowej 3.0. Jest to kolejna modyfikacja tarczy antykryzysowej wprowadzającej szczególne rozwiązania prawne łagodzące skutki ekonomiczne epidemii COVID-19. W publikacji przedstawiamy, jakie rozwiązania zostały wprowadzone tarczą 3.0.

W publikacji - pod każdym omawianym rozwiązaniem prawnym - wskazana została szczegółowa podstawa prawna. Dzięki temu łatwo można ustalić, z jakich przepisów wynikają omawiane rozwiązania. W celu uproszczenia podajemy wykaz skrótów powoływanych w podstawach prawnych i stosowanych w przypadku rządowych ustaw antykryzysowych:

• ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - Dz.U. z 2020 r. poz. 374; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875 - dalej: ustawa o COVID-19;
• ustawa z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 - Dz.U. z 2020 r. poz. 875 - dalej: ustawa nowelizująca z 14 maja 2020 r.

I. Ochrona miejsc pracy

 

1. Mniej podmiotów uprawnionych do świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy

Od 16 maja 2020 r. państwowe osoby prawne nie mogą korzystać z dofinansowania ze środków FGŚP na rzecz ochrony miejsc pracy. Nadal z tego uprawnienia mogą korzystać przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe oraz podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19.

Przypomnijmy, że w następstwie wystąpienia COVID-19 pracodawcy mogą zwracać się do dyrektorów wojewódzkich urzędów pracy z wnioskami o przyznanie i wypłatę ze środków FGŚP:

• świadczeń na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników oraz
• środków na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy.

Wymienione świadczenia i środki przysługują na pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 15g ustawy o COVID-19

 

2. Nowe podmioty uprawnione do dofinansowania do wynagrodzeń

Od 16 maja 2020 r. prawo do pomocy finansowej przysługuje:

• osobie prawnej,
• jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną lub
• osobie fizycznej,

której przysługuje tytuł prawny do zabytku o statusie pomnika historii lub zabytku wpisanego na Listę dziedzictwa światowego.

Podmioty te mogą wystąpić do dyrektorów wojewódzkich urzędów pracy z wnioskami o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników zatrudnionych nieprzerwanie w okresie nie krótszym niż przez 3 miesiące bezpośrednio poprzedzające ogłoszenie stanu zagrożenia epidemicznego, którzy wykonują czynności zawodowe dotyczące zabytku lub infrastruktury z nim związanej.

Wynagrodzenie jest dofinansowywane ze środków FGŚP w wysokości do 80% wynagrodzenia brutto pracowników, nie więcej niż 100% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenie społeczne, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.

Dofinansowanie przyznawane jest jednokrotnie na okres od dnia złożenia wniosku do dnia ustania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, nie dłużej jednak niż na 3 miesiące.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 15ga ustawy o COVID-19

 

3. Potrącenia z wynagrodzenia - wyższa kwota wolna

Obowiązująca od 16 maja 2020 r. ustawa nowelizująca z 14 maja 2020 r. przewiduje m.in. zwiększenie kwoty wolnej od potrąceń w przypadku niektórych pracowników. Kwota ta wzrosła o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ma na utrzymaniu. Zwiększenie kwoty wolnej jest możliwe, jeżeli z powodu działań służących zapobieganiu zarażeniem koronawirusem pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu.

W ustawie zdefiniowano także, kto jest członkiem rodziny pracownika uprawnionego do zwiększonej kwoty wolnej od potrąceń. I tak za członka rodziny należy uważać:

• małżonka albo rodzica wspólnego dziecka,
• dziecko w wieku do ukończenia 25 roku życia,
• dziecko, które ukończyło 25 rok życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna.

Niestety, ustawa nie reguluje sposobu, w jaki powinno się ustalać okoliczności uzasadniające zwiększenie kwoty wolnej od potrąceń. Należy jednak uznać, że od pracowników z potrąceniami komorniczymi lub innymi (np. zaliczek lub kar pieniężnych), których objęto obniżonym wynagrodzeniem lub których członek rodziny utracił źródło dochodu, pracodawca powinien uzyskać oświadczenia o osobach pozostających na utrzymaniu.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 52 ustawy nowelizującej z 14 maja 2020 r.

 

4. Ułatwienia w razie zmiany warunków pracy pracownikom zagranicznym

W wyniku ostatniej nowelizacji ustawy o COVID-19 pracodawca może modyfikować warunki pracy cudzoziemców, w szczególności poprzez skierowanie do pracy zdalnej czy zmniejszenie wymiaru czasu pracy oraz obniżenie wynagrodzeń. Na pracodawcę nie zostały przy tym nałożone żadne obowiązki administracyjne w odniesieniu do dokumentów legalizujących pracę obcokrajowca w Polsce.

W konsekwencji możliwe jest wykonywanie przez cudzoziemców pracy na warunkach innych niż określone w:

• zezwoleniach na pobyt czasowy i pracę,
• zezwoleniach na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji,
• zezwoleniach na pracę,
• zezwoleniach na pracę sezonową,
• oświadczeniach o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisanych do ewidencji oświadczeń,
• zezwoleniach na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa,
• zezwoleniach na pobyt czasowy w celu mobilności długoterminowej pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż, w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa,
• dokumentach dołączonych do zawiadomień o zamiarze korzystania przez cudzoziemców z mobilności krótkoterminowej pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż, w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa

- bez konieczności uzyskania nowych zezwoleń, ich zmiany czy wpisywania nowych oświadczeń do ewidencji.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 15z⁵, art. 15z⁷ ustawy o COVID-19

 

5. Dofinansowanie kosztów wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych

W wyniku nowelizacji ustawy o COVID-19 od 16 maja 2020 r. pracodawcy uzyskali kolejną możliwość pozyskania dofinansowania kosztów wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. W przypadku spadku obrotów gospodarczych w następstwie pandemii koronawirusa, dodatkowe dofinansowanie mogą otrzymać pracodawcy będący:

• osobami fizycznymi, osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi niebędącymi osobą prawną, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonującymi działalność gospodarczą (w tym także wspólnikami spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej) lub
• organizacjami pozarządowymi lub podmiotem prowadzącym działalność pożytku publicznego

korzystający z dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych na podstawie przepisów ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. W części niepodlegającej dofinansowaniu na podstawie tej ustawy pracodawcy ci mogą otrzymać dofinansowanie:

• części kosztów wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych oraz
• należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne.

Zasady przyznawania dofinansowania (mowa o nim w art. 15zzb i art. 15zze ustawy o COVID-19) omówiliśmy w raportach "Koronawirus, tarcza antykryzysowa - problemy firm, podatki, składki, rozwiązania pakietu pomocowego" w "Mk" nr 4 oraz "Jakie wsparcie dla przedsiębiorców - tarcza antykryzysowa wersja 2.0" w "Mk" nr 5 - dostępnych na stronie e-wydania www.inforlex.pk/ewydania.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 15zze¹ ustawy o COVID-19

 

6. Zmiana warunków umów wspierających zatrudnienie osób niepełnosprawnych

Pracodawcy korzystają z wielu ulg i przywilejów wspierających zatrudnienie osób niepełnosprawnych, finansowanych ze środków PFRON i Funduszu Pracy. Do najbardziej popularnych należy zaliczyć:

• zwrot kosztów dla pracodawcy zatrudniającego osoby niepełnosprawne,
• zwrot miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy,
• zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy,
• dofinansowanie i zwrot kosztów dla pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej,
• zwrot kosztów szkoleń osób niepełnosprawnych,
• usługi i instrumenty rynku pracy (np. szkolenia, staże, przygotowanie zawodowe) dostępne dla osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu.

Ulgi i przywileje wspierające zatrudnienie osób niepełnosprawnych udzielane są pracodawcom na podstawie umów ze starostami i PFRON. Od 16 maja 2020 r. warunki takiej umowy mogą być zmienione w drodze aneksu sporządzonego na wniosek strony umowy lub za jej zgodą. Zmiana w szczególności może polegać na wydłużeniu terminu realizacji umowy lub przesunięciu terminu na realizację zobowiązań z niej wynikających. Wprowadzenie możliwości modyfikacji umów ma na celu niwelowanie i ograniczanie negatywnych skutków epidemii COVID-19.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 15zzf¹ ustawy o COVID-19

7. Praca podczas kwarantanny w jednostkach pomocy społecznej

Nowelizacja ustawy o COVID-19 umożliwiła także wykonywanie pracy przez pracowników i osoby świadczące pracę w jednostkach pomocy społecznej podczas odbywania w nich kwarantanny. Praca może być świadczona w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, w sytuacjach szczególnych związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, w celu zapewnienia niezbędnej pomocy osobom przebywającym w tych jednostkach.

Przepis dotyczy jednostek organizacyjnych pomocy społecznej świadczących usługi całodobowo, noclegowni oraz innych placówek zapewniających całodobową opiekę osobom starszym, niepełnosprawnym lub przewlekle chorym - podczas odbywania w nich obowiązkowej kwarantanny.

Wykonywanie pracy określonej w umowie o pracę podczas obowiązkowej kwarantanny jest dopuszczalne za zgodą zatrudnionych. W takiej sytuacji zamiast wynagrodzenia chorobowego lub świadczeń chorobowych przysługuje wynagrodzenie za pracę.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 4e ustawy o COVID-19

 

II. Składki, świadczenia i zasiłki - zmiany wprowadzone tarczą 3.0

1. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy - tylko na opiekę nad niepełnosprawnymi

Ustawa nowelizująca z 14 maja 2020 r. pozbawiła rodziców dzieci zdrowych do lat 8 (także funkcjonariuszy służb mundurowych, rolników i ich domowników) prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego za okres od 25 maja 2020 r. do 14 czerwca 2020 r. Przypomnijmy, że dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje m.in. z powodu zamknięcia żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli, szkół oraz innych placówek w związku z COVID-19, czasowego ograniczenia funkcjonowania tych placówek albo podjęcia decyzji przez osobę uprawnioną o osobistym sprawowaniu opieki z powodu COVID-19. Ponadto zasiłek ten przysługuje także w czasie niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna.

Po zmianie przepisów od 25 maja 2020 r. prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki zachowają tylko rodzice lub opiekunowie (w tym funkcjonariusze):

• dzieci legitymujących się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat,
• dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, albo
• dorosłych osób niepełnosprawnych zarówno w przypadku zamknięcia szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze, w czasie trwania COVID-19, jak i w przypadku gdy wymienione placówki są otwarte.

 

Rolnicy i ich domownicy uzyskali natomiast prawo do zasiłku opiekuńczego w okresie od 25 maja do 14 czerwca 2020 r., jeżeli sprawują opiekę nad:

• dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo
• dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 46 pkt 1 i 2, art. 67, art. 76 pkt 8a ustawy nowelizującej z 14 maja 2020 r.

• § 1-4 rozporządzenia Rady Ministrów z 14 maja 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 - Dz.U. z 2020 r. poz. 855

• § 1-4 rozporządzenia Rady Ministrów z 14 maja 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 - Dz.U. z 2020 r. poz. 856

 

2. Świadczenie postojowe dla rozpoczynających działalność

Dotychczas świadczenie postojowe przysługiwało m.in. przedsiębiorcom, którzy rozpoczęli działalność gospodarczą przed 1 lutego 2020 r. Inaczej natomiast było w przypadku osób wykonujących umowy cywilnoprawne. Te osoby mogły skorzystać ze świadczenia postojowego, jeżeli zawarcie umowy nastąpiło przed 1 kwietnia 2020 r.

Ze względu na istotne pogorszenie warunków prowadzenia działalności przez przedsiębiorców konieczna była modyfikacja przepisów, aby większa grupa przedsiębiorców mogła skorzystać z tego świadczenia.

Po zmianie przepisów osoby, które rozpoczęły prowadzenie działalności przed 1 kwietnia 2020 r. (spełniające pozostałe warunki ustawowe), mogą skorzystać ze świadczenia postojowego.

 

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 46, pkt 15, art. 76 ustawy nowelizującej z 14 maja 2020 r.

2. Zwolnienie z opłacania składek ZUS

Poza dotychczasową grupą uprawnionych osób, zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych mogą uzyskać także:

• przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą przed 1 kwietnia 2020 r. opłacający składki na własne ubezpieczenia, których przychód w miesiącu składania wniosku przekraczał kwotę 15 681 zł (tj. 300% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia brutto za 2020 r.), ale dochód w tym samym miesiącu nie przekraczał 7000 zł,
• przedsiębiorcy korzystający z ulgi na start (pod warunkiem spełnienia pozostałych przesłanek prawa do zwolnienia).

 

Osoby te mogą skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek za kwiecień i maj 2020 r. nawet wówczas, gdy składki te zostały już opłacone. Opłacone należności z tytułu składek podlegają zwrotowi na zasadach określonych w art. 24 ustawy z o systemie ubezpieczeń społecznych.

 

Ponadto ze zwolnienia z opłacania składek ZUS za okres od 1 marca do 31 maja 2020 r. mogą skorzystać także przedsiębiorcy zatrudniający wyłącznie pracowników młodocianych.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 46 pkt 41-42, art. 69, art. 76 ustawy nowelizującej z 14 maja 2020 r.

3. Zasiłek chorobowy dla rolnika

 

Dotychczas, w przypadku objęcia rolnika kwarantanną lub hospitalizacją w związku z COVID -19, zasiłek chorobowy z ubezpieczenia rolniczego przysługiwał dopiero wtedy, gdy okres zwolnienia lekarskiego z tego tytułu wynosił co najmniej 30 dni. Natomiast okres kwarantanny z powodu COVID-19 wynosi, co do zasady, 14 dni, co powodowało, że ta grupa ubezpieczonych nie miała możliwości otrzymania zasiłku chorobowego z tego tytułu. A zatem konieczna była zmiana przepisów, tak, aby rolnicy i ich domownicy mogli otrzymać zasiłek chorobowy z powodu COVID-19 na takich zasadach jak ubezpieczeni objęci powszechnym systemem ubezpieczeniowym (ZUS).

W razie zbiegu prawa do zasiłku chorobowego z obu systemów ubezpieczeniowych, tj. z ZUS i KRUS, uprawnionemu wypłaca się tylko jedno świadczenie - wyższe lub wybrane przez uprawnionego.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 46 pkt 45, art. 59, art. 76 ustawy nowelizującej z 14 maja 2020 r.

 

III. Ulgi podatkowe w tarczy 3.0

1. Zapłata daniny solidarnościowej do 1 czerwca 2020 r. - bez żadnych kar

W ramach tarczy antykryzysowej 3.0 umożliwiono podatnikom złożenie deklaracji DSF-1 i zapłatę daniny solidarnościowej bez sankcji karno-skarbowych do 1 czerwca 2020 r. To oznacza, że podatnicy, którzy złożą deklaracje DSF-1 i wpłacą daninę solidarnościową po 30 kwietnia 2020 r., ale nie później niż 1 czerwca 2020 r., nie poniosą z tego tytułu sankcji karno-skarbowych.

Uwolnienie podatników od sankcji karno-skarbowych nie zwolniło ich jednak z obowiązku zapłaty odsetek od zaległości podatkowej - za zapłatę daniny solidarnościowej po 30 kwietnia 2020 r. Z tego powodu Minister Finansów wydał rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru odsetek za zwłokę od danin solidarnościowych wpłaconych po 30 kwietnia 2020 r. Zaniechanie obejmuje odsetki naliczone za okres od 1 maja do 1 czerwca 2020 r.

 

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 15zzj ustawy o COVID-19

• rozporządzenie Ministra Finansów z 22 maja 2020 r. w sprawie zaniechania poboru odsetek za zwłokę od niezapłaconej w terminie daniny solidarnościowej w związku z COVID-19 - Dz.U. z 2020 r. poz. 916

2. Zwolnienie z PIT zasiłków przyznanych rolnikom i członkom ich rodzin

 

Tarczą 3.0 rozszerzono zakres świadczeń zwolnionych z PIT o zasiłki otrzymane na podstawie art. 31zy³ ustawy o COVID-19. Są to zasiłki przyznawane ubezpieczonemu rolnikowi i domownikowi, o których mowa w ustawie z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2020 r. poz. 174 ), w sytuacji objęcia tych osób obowiązkową kwarantanną, nadzorem epidemiologicznym lub hospitalizacją w związku z COVID-19. Tego rodzaju zasiłki przysługują w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Przypomnijmy, że na podstawie art. 52m updof ze zwolnienia z PIT korzystają także otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w 2020 r.:

• świadczenia postojowe, o których mowa w art. 15zq ustawy o COVID-19,
• świadczenia polegające na zakwaterowaniu i wyżywieniu, o których mowa w art. 15x ust. 3 pkt 1 ustawy o COVID-19; uregulowanie to dotyczy zakwaterowania i wyżywienia, które pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom zatrudnionym m.in. w przedsiębiorstwach prowadzących działalność polegającą na zapewnieniu funkcjonowania systemów i obiektów infrastruktury krytycznej w rozumieniu ustawy z 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. z 2019 r. poz. 1398 ze zm.) czy na stacjach paliwowych, jeżeli z powodu stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii pracodawca czasowo zmienił tym osobom system lub rozkład czasu pracy albo polecił świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych w zakresie i wymiarze niezbędnym dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania takich przedsiębiorstw lub stacji.

 

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 52m ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875

 

3. Zaświadczenia z MF bez wykazania niektórych zaległości

 

W zaświadczeniu o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzających stan zaległości nie zostaną wykazane zaległości w PIT za 2019 r. ani zaległości we wpłacie daniny solidarnościowej za 2019 r. Dzięki temu wspomniane zaległości nie będą stanowiły przeszkody dla uzyskania wsparcia finansowego w ramach programów rządowych, m.in. z Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR).

 

W ramach tarcz 2.0 i 3.0 wprowadzono możliwość zaniechania poboru odsetek od niektórych zaległości podatkowych. Na tej podstawie MF zdecydował o zaniechaniu poboru odsetek od zaległości podatkowych:

•  z tytułu PIT za 2019 r. zapłaconego po 30 kwietnia 2020 r., ale nie później niż 1 czerwca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 728), a także
• daniny solidarnościowej zapłaconej po 30 kwietnia 2020 r., nie później niż 1 czerwca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 916).

Przy wydawaniu zaświadczeń o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzających stan zaległości w okresie objętym zaniechaniem poboru odsetek, nie będą uwzględniane zaległości, od których zaniechano poboru odsetek w okresie od 1 maja do 1 czerwca 2020 r.

 

Zaległości te nie zostaną również uwzględnione w okresie od 1 maja do 1 czerwca 2020 r. w przypadku przedsiębiorców ubiegających się o udzielenie wsparcia finansowego na podstawie programów rządowych udzielanych m.in. na podstawie art. 21a ustawy z 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju, czyli udzielanych m.in. (PFR) w formie pożyczek, gwarancji, poręczeń albo w formie bezzwrotnej.

 

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 15za ust. 1a ustawy o COVID-19

 

IV. Wsparcie gospodarcze w tarczy 3.0

1. Wsparcie dla kinematografii, czyli nowy podatek od VOD

Od 1 lipca 2020 r. portale medialne (świadczące usługi VOD - wideo na żądanie) będą dokonywać wpłat na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (dalej: Instytut). Wpłata wynosi 1,5% przychodu uzyskanego z

• opłat za korzystanie z portalu albo
• z tytułu emisji przekazów handlowych (reklam), jeżeli ten przychód w danym okresie rozliczeniowym jest wyższy.

Tym samym dostawcy usług VOD będą płacili opłatę analogiczną do tej, jaką wnoszą już m.in. nadawcy telewizyjni, właściciele kin, dystrybutorzy.

Wpłaty portali, których siedziby są w innym kraju UE, obliczane są na podstawie przychodów uzyskiwanych na terytorium Polski.

Obowiązku wpłaty nie mają portale:

• będące mikroprzedsiębiorcą w rozumieniu Prawa przedsiębiorców lub
• których liczba użytkowników wszystkich udostępnianych publicznie przez niego audiowizualnych usług medialnych na żądanie w roku poprzedzającym rok, w którym jest ustalany obowiązek wpłaty na rzecz Instytutu, nie przekroczyła 1% abonentów usług transmisji danych zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu. Liczbę użytkowników usług transmisji danych zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu określa się na podstawie danych z inwentaryzacji, o której mowa w art. 29 ustawy z 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2410).

Wpłat należy dokonywać w okresach kwartalnych w terminie 30 dni po upływie kwartału. Opisane wpłaty stanowią koszty podatkowe, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, w dacie ich poniesienia.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 19 ustawa z 30 czerwca 2005 r. o kinematografii - Dz.U. z 2019 r. poz. 2199; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875

• art. 76 ustawy nowelizującej z 14 maja 2020 r.

 

1.  

2. Rejestr BDO - ułatwienia dla przedsiębiorców

Podmioty prowadzące ewidencję papierową danych o odpadach nie są zobowiązane do wprowadzenia informacji zawartych w tej ewidencji do bazy danych o odpadach (BDO). Jest to korzystna zmiana. Podmioty prowadzące ewidencję w formie papierowej nie będą musiały uzupełniać tych danych w BDO, co zmniejszy ich obciążenie.

Do 31 grudnia 2020 r. dla prowadzenia działalności przez odbierających odpady nie jest konieczne posiadanie numeru rejestrowego w BDO. Numeru tego nie trzeba wpisywać do karty przekazania odpadów. Papierowa forma dokumentów ewidencji odpadów będzie mogła być nadal stosowana.

Kolejne korzystne dla przedsiębiorców zmiany to przesunięcie terminu składania sprawozdań za 2019 r. I tak roczne sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami należy złożyć do 11 września 2020 r. W tym samym terminie sprawozdania roczne składają także organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Termin ten został przesunięty z 30 czerwca 2020 r. Przykładowe przedsiębiorstwa, które muszą składać sprawozdania, to: hurtownie i producenci sprzętu AGD/RTV, hurtownie motoryzacyjne (sprzedające np. opony, oleje smarowe, akumulatory itp.), hurtownie owoców i warzyw, dealerzy samochodowi, huty szkła, producenci opakowań z papieru i tektury, producenci opakowań z metali, tworzyw sztucznych, szkła oraz drewna i wiele, wiele innych.

Roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami należy z kolei złożyć w terminie do 31 października 2020 r. (termin został przesunięty z 30 czerwca 2020 r.). Wyjątek przewidziano dla przedsiębiorców prowadzących:

• stacje demontażu pojazdów,
• strzępiarki.

Te kategorie przedsiębiorców składają sprawozdania w terminie do 11 września 2020 r.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 236b i 237ea ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach - Dz.U. z 2020 r. poz. 797; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875

 

3. Więcej czasu na składanie sprawozdań o odpadach komunalnych

Prowadzący działalność w zakresie gospodarki odpadami i wprowadzający na rynek opakowania mają więcej czasu na składanie sprawozdań za 2019 r.

Ustawodawca przesunął do 31 sierpnia 2020 r. termin składania sprawozdań o odebranych i o zebranych odpadach komunalnych za 2019 r. W tym samym terminie składają sprawozdania roczne prowadzący punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Sprawozdania te należałoby pierwotnie złożyć do 30 czerwca 2020 r.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 76 ustawy nowelizującej z 14 maja 2020 r.

• art. 12a ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - Dz.U. z 2019 r. poz. 2010; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875

 

1.  

4. Pozwolenia i decyzje w zakresie gospodarki odpadami pozostają ważne

Tarcza 3.0. przedłuża terminy obowiązywania decyzji w gospodarce odpadami (np. pozwoleń na wytwarzanie odpadów), których termin obowiązywania upływa w trakcie epidemii. Obowiązywanie takich decyzji zostało przedłużone do czasu rozpoznania sprawy przez organ administracji, przy założeniu, że przedsiębiorca złożył wniosek o wydanie kolejnego pozwolenia lub o jego przedłużenie.

W przypadku posiadaczy odpadów, którzy uzyskali:

• zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie odpadów albo
• pozwolenie na wytwarzanie odpadów uwzględniające zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie odpadów, albo
• pozwolenie zintegrowane uwzględniające zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie odpadów

- wydane na czas oznaczony, wniosek o ponowne zezwolenie trzeba było złożyć w terminie do 5 marca 2020 r. Wymóg ten nie dotyczy posiadaczy odpadów, którzy posiadają pozwolenie na wytwarzanie odpadów albo pozwolenie zintegrowane, wydane na czas oznaczony. W ich wypadku wniosek o ponowne pozwolenie może być złożony także i po 5 marca 2020 r.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 76 ustawy nowelizującej z 14 maja 2020 r.

• art. 15zzzzzy ustawy o COVID-19

 

1.  

5. Więcej czasu na audyt dla prowadzących recykling odpadów opakowaniowych i eksportujących je

Do prowadzenia audytu zewnętrznego zobowiązani są przedsiębiorcy:

• prowadzący recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, którzy wystawiają dokumenty DPO oraz dokumenty DPR i posiadają zezwolenie na przetwarzanie pozwalające na odzysk odpadów o masie przekraczającej 400 Mg,
• eksportujący odpady opakowaniowe oraz przedsiębiorcy dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych, którzy wystawili w danym roku kalendarzowym dokumenty EDPR lub dokumenty EDPO potwierdzające eksport odpadów opakowaniowych lub wewnątrzwspólnotową dostawę odpadów opakowaniowych o masie przekraczającej 400 Mg.

Tarcza 3.0. wydłuża w 2020 r. czas na przeprowadzenie takiego audytu z końca kwietnia do 30 września 2020 r. Zmiana była konieczna ze względu na ograniczoną działalność firm audytujących. Konsekwencją zmiany tego terminu jest ustalenie nowego terminu przekazania właściwym podmiotom sprawozdania z przeprowadzonego audytu na dzień 15 listopada 2020 r. Przepis ten obowiązuje z mocą od 30 kwietnia 2020 r. Oznacza to, że z przedłużenia skorzystają podmioty, które w ustawowym terminie nie przeprowadziły audytu. Ustawodawca usankcjonował tę sytuację, dając im czas na audyt do końca września.

 

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 72a ustawy z 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi - Dz.U. z 2019 r. poz. 542; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875

• art. 76 ustawy nowelizującej z 14 maja 2020 r.

 

1.  

6. Organizacje odzysku mają więcej czasu na audyt

Organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz prowadzący zakład przetwarzania są obowiązani do przeprowadzenia audytu za 2019 r. w terminie do 30 września 2020 r. Tym samym termin jego przeprowadzenia został przesunięty z 30 kwietnia. W tym przypadku z przedłużenia skorzystają te podmioty, które w ustawowym terminie nie przeprowadziły audytu. Mają one obecnie czas na audyt do końca września.

Odpowiednio przesunięto także termin przekazania wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska oraz marszałkowi województwa uwierzytelnionej kopii sprawozdania z przeprowadzonego audytu. Należy ją przekazać nie później niż w terminie do 15 listopada 2020 r.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 139b ustawy z 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym - Dz.U. z 2019 r. poz. 1895; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875

• art. 76 ustawy nowelizującej z 14 maja 2020 r.

 

1.  

7. Zwolnienia z opłat dla żeglugi śródlądowej

Tarcza 3.0 zwalnia do 30 września 2020 r. z obowiązku wnoszenia należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych. Zwolnienie dotyczy:

• przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą polegającą na przewozie ładunków, pasażerów i wykonywaniu prac technicznych oraz
• osób fizycznych uprawiających żeglugę śródlądową na drogach wodnych.

Opłaty takie ponosi się za:

• przewóz osób statkami pasażerskimi oraz wycieczkowymi,
• przewóz towarów statkami towarowymi,
• żeglugę pustych statków towarowych,
• holowanie lub spław drewna,
• korzystanie ze śluz lub pochylni.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 568a ustawy z 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne - Dz.U. z 2020 r. poz. 310; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 865

8. Więcej czasu na realizację obowiązków właścicieli ujęć wody

Wydłużono z 3 do 5 lat termin liczony od 1 stycznia 2018 r. na realizację obowiązku właścicieli ujęć wody, dla których nie ustanowiono strefy ochronnej obejmującej teren ochrony pośredniej na podstawie dotychczasowych przepisów. Obowiązek ten polega na przeprowadzeniu analizy ryzyka dla ujęcia wody oraz jej przekazaniu do wojewody. Tym samym z obowiązku tego należy wywiązać się do 2023 r., a nie do początku 2021 r.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 551 ustawy z 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne - Dz.U. z 2020 r. poz. 310; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875

9. Wsparcie dla właścicieli jachtów komercyjnych

Właściciele albo armatorzy jachtów komercyjnych będą mogli skorzystać ze wsparcia z budżetu państwa. Wsparcie może być udzielane w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 12 miesięcy po ich odwołaniu. Beneficjentami wsparcia mogą być ci właściciele lub armatorzy, których działalność nie może być kontynuowana w następstwie wystąpienia COVID-19. Wsparcie może zostać przeznaczone na wycofanie jachtu komercyjnego z wykonywania aktualnie prowadzonej działalności poprzez:

• zezłomowanie albo
• przystosowanie do wykonywania innej działalności.

Szczegółowe warunki uzyskiwania tego wsparcia finansowego, w tym jego maksymalną wysokość, rodzaj wydatków objętych wsparciem, dane, które wniosek o przyznanie wsparcia powinien zawierać, tryb składania wniosków oraz przekazywania środków zostaną określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 15ma ustawy o COVID-19

 

1.  

10. Pożyczki dla większej grupy mikroprzedsiębiorców

Z pożyczek będą mogli korzystać mikroprzedsiębiorcy, którzy prowadzili działalność gospodarczą przed 1 kwietnia 2020 r. W poprzednim brzmieniu ustawy o COVID-19 byli to jedynie ci z przedsiębiorców, którzy rozpoczęli działalność gospodarczą przed 1 marca 2020 r. Zmiana wynika z tego, że istotne pogorszenie warunków prowadzenia działalności dla przedsiębiorców nastąpiło w drugiej połowie marca i w kwietniu. Pogorszenie sytuacji wielu przedsiębiorców nastąpiło po ogłoszeniu stanu zagrożenia epidemicznego i wprowadzeniu zasad bezpieczeństwa polegających m.in. na ograniczeniu lub zamknięciu działalności usługowej i handlowej. W tym przypadku pogorszenie warunków prowadzenia działalności szczególnie dotknęło firmy rozpoczynające działalność. Rozszerzono zatem wspomniane rozwiązanie na przedsiębiorców, którzy rozpoczęli działalność w marcu.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 15zzd ust. 1 ustawy o COVID-19

 

1.  

11. Wsparcie w przemyśle drzewnym

Przedsiębiorcy nabywający drewno w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych (np. w państwowych gospodarstwach leśnych), którzy nie zapłacili w okresie epidemii swoich zobowiązań, mogą liczyć na łagodniejsze traktowanie. W ustawie nowelizującej z 14 maja 2002 r. ustanowiono przepis pozwalający Lasom Państwowym na nienaliczanie rekompensaty za koszty odzyskiwania należności i odsetek należnych w wyniku nieterminowej realizacji wystawionych faktur. Zwolnienie z tych obciążeń może nastąpić na wniosek przedsiębiorcy, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych. Przez spadek obrotów gospodarczych należy rozumieć spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym:

1. nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy*) kalendarzowych, przypadających w okresie po 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego lub
2. nie mniej niż o 25% obliczony jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca*) kalendarzowego, przypadającego po 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku, w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego.

*) za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego.

 

Lasy Państwowe takim przedsiębiorcom mogą umorzyć w całości lub części:

1. odsetki ustawowe należne na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych za okres od 14 marca 2020 r. do 30 września 2020 r.,
2. rekompensaty za koszty odzyskiwania należności, o których mowa w ustawie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, należne za okres od 14 marca 2020 r. do 30 września 2020 r.,
3. kary umowne za nierealizowanie przez nabywcę harmonogramu sprzedaży w części, w której nabywca od 14 marca 2020 r. do 31 maja 2020 r. zrezygnował z jego realizacji.

 

Opisane rozwiązania stanowią pomoc publiczną. Ubiegający się o nią powinni spełnić także dodatkowe warunki, takie jak niezaleganie w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, FGŚP, FP lub FS do końca trzeciego kwartału 2019 r.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 50 ustawy nowelizującej z 14 maja 2020 r.

 

Tomasz Kowalski

prawnik, redaktor "MONITORA księgowego", specjalista z zakresu prawa pracy

 

Agata Pinzuł

redaktor "MONITORA księgowego", specjalista ds. ubezpieczeń społecznych

 

Katarzyna Wojciechowska

prawnik, ekspert w zakresie podatków dochodowych, redaktor "MONITORA księgowego"

 

Ewa Sławińska

prawnik, redaktor naczelna "MONITORA księgowego"

 

Sławomir Biliński

prawnik, redaktor "MONITORA księgowego"

 

UWAGA!

Zasady pozyskiwania wsparcia wprowadzone ustawami o tarczy antykryzysowej zostały opisane w "Mk" w raportach pt. "Koronawirus - problemy firm, podatki, składki, rozwiązania pakietu pomocowego", "Wsparcie dla przedsiębiorców - tarcza antykryzysowa 2.0" oraz kompleksowo w dodatku elektronicznym do "Mk"​​​​​​​ nr 5 pt. "Koronawirus, tarcza antykryzysowa 2.0 - problemy firm, podatki, składki, rozwiązania pakietu pomocowego" - dostępne na www.inforlex.pl/ewydania