Poradnik Rachunkowości Budżetowej 4/2020, data dodania: 19.03.2020

Szczególne rozwiązania dotyczące gospodarki finansowej jednostek sektora publicznego w zakresie zapobiegania COVID-19 (koronawirusowi) i jego zwalczania

Zakres zmian

Ustawą z 2 marca 2020 r. zostały wprowadzone szczególne rozwiązania w zakresie gospodarki finansowej jednostek sektora publicznego, związane z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374).

Na mocy tej ustawy jednostki sektora finansów publicznych zostały zwolnione z obowiązku stosowania upzp do zamówień, których przedmiotem są:

  • towary lub usługi niezbędne do przeciwdziałania COVID-19, w sytuacji gdy zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub jeżeli wymaga tego ochrona zdrowia publicznego,
  • usługi, dostawy lub roboty budowlane realizowane w związku z zapobieganiem epidemii lub jej zwalczaniem na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii.

Wprowadzono obowiązek wykonywania przez JST zadań nałożonych na te jednostki przez Prezesa Rady Ministrów w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. Zadania te mają być realizowane przez JST jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. Wydatki ponoszone w związku z ich realizacją mają być finansowane z budżetu państwa. Zadania te mogą w szczególności dotyczyć zmian w strukturze organizacyjnej samodzielnego ZOZ lub jednostki budżetowej albo obowiązku przekazania produktów leczniczych, wyrobów medycznych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz aparatury i sprzętu medycznego, w celu zapewnienia kontynuacji udzielania świadczeń zdrowotnych w innym podmiocie leczniczym. Zmiany w strukturze organizacyjnej podmiotu leczniczego dokonane w tym trybie nie wymagają podjęcia aktów (w tym uchwał) właściwych organów administracji publicznej. Wpis do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą i do KRS ma być dokonywany nieodpłatnie.

Wszystkie działające w poszczególnych województwach:

  1. organy administracji rządowej i państwowe osoby prawne,
  2. JST oraz tworzone przez nie jednostki nieposiadające osobowości prawnej i osoby prawne,

muszą w trybie natychmiastowym wykonywać polecenia wydawane przez wojewodów w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. Polecenia te mogą być wydawane pisemnie, a także ustnie, telefonicznie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub za pomocą innych środków łączności. Jeśli jednostka nie zgodzi się na wykonanie polecenia, to spory w tej sprawie ma rozstrzygać Prezes Rady Ministrów.

Do ustawy o dochodach JST wprowadzono dodatkową regulację umożliwiającą udzielanie JST z budżetu państwa dotacji celowych na wsparcie realizacji zadań wynikających z przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Do tych dotacji nie stosuje się ograniczeń z art. 128 ust. 2 uofp, czyli jeśli będą dotyczyć realizacji zadań własnych JST, to mogą być udzielone w kwocie przewyższającej 80% kosztów realizacji zadania.

Rada Ministrów otrzymała dodatkowe kompetencje w zakresie wprowadzania zmian w budżecie państwa. W celu wsparcia realizacji zadań wynikających z przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi może przenosić planowane wydatki budżetowe między częściami i działami budżetu. Zmiany te mogą być wprowadzane po uwzględnieniu wysokości oraz rodzaju koniecznego wsparcia i poziomu bieżącego wykonania wydatków w poszczególnych częściach i działach budżetu państwa.

 

Zastosowanie w praktyce

1. Ustawa weszła w życie 8 marca 2020 r.

2. Na mocy przepisów przejściowych przewidziano, że w ciągu 365 dni od 8 marca 2020 r. Rada Ministrów będzie mogła w celu przeciwdziałania COVID-19 przenosić planowane wydatki budżetowe między częściami i działami budżetu państwa. W tym samym okresie z budżetu państwa będą mogły być udzielane dotacje celowe dla JST na wsparcie realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19. W przypadku wsparcia realizacji zadań własnych do tych dotacji nie będą miały zastosowania ograniczenia z art. 128 ust. 2 uofp, czyli kwota dotacji będzie mogła przewyższać 80% kosztów realizacji zadania. Oba te uprawnienia stanowią uzupełnienie uprawnień przewidzianych w ramach realizacji zadań wynikających z przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Będą mogły mieć zastosowanie do finansowania zadań w zakresie przeciwdziałania COVID-19, które nie mieszczą się w tych przepisach.

3. W 2020 r. środki rezerwy celowej, zaplanowanej w ustawie budżetowej z przeznaczeniem na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych (w tym 40 mln zł na dofinansowanie zakupu pojazdów ratowniczo-gaśniczych dla OSP), mogą być przeznaczone także na finansowanie zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19. Podział rezerwy celowej będzie należał do ministra właściwego do spraw finansów publicznych na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Izabela Motowilczuk

były wieloletni inspektor kontroli

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK