Jakie świadczenia przysługują za czas kwarantanny, izolacji i nadzoru epidemiologicznego z powodu COVID-19

Zasiłek chorobowy przysługuje osobom ubezpieczonym nie tylko za czas niezdolności do pracy z powodu choroby. Prawo do tego świadczenia mają też osoby, które nie mogą wykonywać pracy wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny lub izolacji, a także nadzorowi epidemiologicznemu z powodu COVID-19. Natomiast ubezpieczeni, pod których opieką znajdują się osoby na kwarantannie lub w izolacji, mogą wnioskować o zasiłek opiekuńczy.

Za czas odbywania obowiązkowej kwarantanny lub izolacji, a także izolacji w warunkach domowych lub poddania się nadzorowi epidemiologicznemu z powodu COVID-19, ubezpieczony pracownik lub zleceniobiorca mogą nabyć prawo do świadczeń z tytułu niemożności wykonywania pracy ustalanych na ogólnych zasadach.

Definicje

Niemożność wykonywania pracy z powodu COVID-19

Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy m.in.:

• w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (dotyczy: kwarantanny, izolacji, izolacji w warunkach domowych, nadzoru epidemiologicznego);
• wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi bez decyzji organu albo uprawnionego podmiotu, ale na podstawie oświadczenia osoby przekraczającej od 15 marca 2020 r. granicę państwową (art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej).

WAŻNE!

Skierowanie na odbycie obowiązkowej kwarantanny osoby, która przekroczyła granicę państwową, począwszy od 15 marca 2020 r. nie wymaga wydania decyzji przez inspekcję sanitarną.

Podstawą do wypłaty wynagrodzenia chorobowego, a także zasiłku chorobowego z powodu nieświadczenia pracy z ww. przyczyn są:

• decyzja państwowego powiatowego inspektora sanitarnego lub państwowego granicznego inspektora sanitarnego;
• zaświadczenie lekarskie (e-ZLA);
• pisemne oświadczenie osoby przekraczającej granicę państwową, w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Polski, o odbyciu obowiązkowej kwarantanny, złożone płatnikowi składek w terminie 3 dni roboczych od dnia zakończenia obowiązkowej kwarantanny (w tym przypadku nie jest wydawana decyzja administracyjna). Płatnik może wystąpić do właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej w celu weryfikacji danych zawartych w oświadczeniu, przy czym takie wystąpienie wymaga uzasadnienia.

Za czas tych nieobecności w pracy osobie ubezpieczonej (m.in. pracownikowi, zleceniobiorcy - który jest objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym i ma odpowiedni okres wyczekiwania) przysługuje wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek, co do zasady w wysokości 80% podstawy wymiaru. Jeżeli niemożność wykonywania pracy dotyczy ubezpieczonej w ciąży, przysługuje jej 100% świadczenie chorobowe.

Wynagrodzenie chorobowe (w przypadku pracowników) i zasiłek chorobowy (w przypadku innych ubezpieczonych) przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu niemożności wykonywania pracy, nie dłużej niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy występuje w trakcie ciąży - nie dłużej niż przez 270 dni.

Zasiłek opiekuńczy z powodu COVID-19

W sytuacji gdy poddana kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych z powodu COVID-19 jest osoba, nad którą należy sprawować osobistą opiekę, będąca:

• dzieckiem do ukończenia 8 lat lub

• chorym dzieckiem do ukończenia 14 lat, lub
• chorym dzieckiem niepełnosprawnym w stopniu znacznym albo posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności łącznie z innymi wskazaniami, w wieku do 18 lat, lub
• innym chorym członkiem rodziny (za innych członków rodziny uważani są: małżonek, rodzice, rodzic dziecka, ojczym, macocha, teść, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat - jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki)

- opiekunom tych osób przysługuje zasiłek opiekuńczy, jeżeli są objęci ubezpieczeniem chorobowym.

Podstawą do ustalenia prawa do zasiłku opiekuńczego w tych okolicznościach jest wniosek opiekuna takiej osoby, a ponadto:

• decyzja o konieczności izolacji dziecka wydana przez właściwy organ albo uprawniony podmiot, na podstawie przepisów o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi - w przypadku dziecka w wieku do 8 lat;
• zaświadczenie lekarskie (e-ZLA) - w przypadku pozostałych osób, nad którymi jest sprawowana opieka.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje w roku kalendarzowym przez okres nie dłuższy niż:

• 60 dni - w przypadku dzieci do ukończenia 14 lat;

• 30 dni - w przypadku dzieci niepełnosprawnych do ukończenia 18 lat;
• 14 dni - w przypadku innych członków rodziny.

Jeżeli opieka jest sprawowana nad dziećmi do ukończenia 14 lat i innymi członkami rodziny, wymiar zasiłku nie może przekraczać 60 dni. Natomiast jeżeli pod opieką pozostają dzieci niepełnosprawne oraz inni członkowie rodziny, wymiar zasiłku wynosi 30 dni. Łączny wymiar zasiłku nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 6, art. 8, art. 11, art. 53 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 645; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568

• art. 2 pkt 11-12, art. 5, art. 33 ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1239; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 567

• § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii - Dz.U. z 2020 r. poz. 697; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 750

• § 2, § 4 ust. 7, § 27, § 29 i załącznik nr 6 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 87

Alicja Kozłowska

specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń, praktyk z wieloletnim doświadczeniem w dziale kadrowo-płacowym