Samochody osobowe - amortyzacja, leasing, eksploatacja i sprzedaż w podatku dochodowym
1. Jakie metody amortyzacji mają zastosowanie do samochodów osobowych
| Lp. | Metoda amortyzacji | Czy dotyczy | Roczna stawka amortyzacji |
| 1. | Metoda liniowa | Tak | 20% 28% - stawka podwyższona o współczynnik 1,4, stosowana, jeżeli samochód osobowy jest: ● używany bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych lub ● wymaga szczególnej sprawności technicznej |
| 2. | Metoda degresywna | Nie dotyczy | Nie dotyczy |
| 3. | Amortyzacja według stawki indywidualnie ustalonej | Tak. Dotyczy tylko samochodów osobowych po raz pierwszy wprowadzanych do ewidencji danego podatnika i używanych przez poprzedniego właściciela przez co najmniej 6 miesięcy | 40% - co wynika z faktu, że okres amortyzacji może zostać skrócony do 30 miesięcy |
| 4. | Amortyzacja jednorazowa w ramach limitu 50 000 euro | Nie dotyczy | Nie dotyczy |
| 5. | Amortyzacja jednorazowa fabrycznie nowych środków trwałych | Nie dotyczy | Nie dotyczy |
2. Jakie limity obowiązują przy amortyzacji samochodów osobowych
| Rodzaj samochodu i jego wartość początkowa | Wysokość odpisów amortyzacyjnych zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów |
| Samochód osobowy będący pojazdem elektrycznym o wartości nieprzekraczającej 225 000 zł | Całość odpisów amortyzacyjnych stanowi koszt uzyskania przychodów |
| Samochód osobowy będący pojazdem elektrycznym o wartości przekraczającej 225 000 zł | Do kosztów można zaliczyć wyłącznie część odpisów amortyzacyjnych obliczoną od wartości samochodu nieprzekraczającej 225 000 zł |
| Samochód osobowy inny niż elektryczny o wartości początkowej nieprzekraczającej 150 000 zł | Całość odpisów amortyzacyjnych stanowi koszt uzyskania przychodów |
| Samochód osobowy inny niż elektryczny o wartości początkowej przekraczającej 150 000 zł | Do kosztów można zaliczyć wyłącznie część odpisów amortyzacyjnych obliczoną od wartości samochodu nieprzekraczającej 150 000 zł |
UWAGA!
Powyższe limity nie mają zastosowania, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:
● samochód został oddany przez podatnika do odpłatnego używania na podstawie umowy leasingu, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze,
● oddawanie w odpłatne używanie na podstawie takiej umowy stanowi przedmiot działalności podatnika.
3. Jak rozliczać w kosztach opłaty związane z leasingiem, najmem lub dzierżawą samochodów osobowych
| Lp. | Rodzaj samochodu | Wysokość opłat zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów |
| 1. | Samochód osobowy o wartości początkowej nieprzekraczającej 150 000 zł | Opłaty w pełnej wysokości stanowią koszt uzyskania przychodów |
| 2. | Samochód osobowy o wartości początkowej przekraczającej 150 000 zł | W przypadku leasingu do kosztów można zaliczyć: ● część odsetkową raty - w całości, ● część kapitałową raty - w części ustalonej w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem umowy leasingu (ustalonej wraz z kwotą nieodliczonego VAT). W przypadku najmu lub dzierżawy do kosztów można zaliczyć czynsz w proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem takiej umowy (ustalonej wraz z kwotą nieodliczonego VAT). W przypadku umów zawieranych na okres krótszy niż 6 miesięcy przez wartość samochodu rozumie się wartość przyjętą do celów ubezpieczenia |
UWAGA!
1. Limit w wysokości 150 000 zł ma zastosowanie do samochodów osobowych wziętych w leasing (najem, dzierżawę) od 1 stycznia 2019 r. Nie znajduje zastosowania do samochodów wziętych w leasing (najem, dzierżawę) przed tym dniem.
2. W przypadku gdy opłata, w tym czynsz, z tytułu umowy leasingu, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze została skalkulowana w sposób obejmujący koszty eksploatacji samochodu osobowego, do części opłaty obejmującej koszty eksploatacyjne należy stosować ograniczenia wskazane w pkt 4 poz. 3.
4. Jakie zasady obowiązują przy zaliczaniu do kosztów wydatków związanych z eksploatacją samochodów osobowych
| Lp. | Rodzaj samochodu | Wydatki eksploatacyjne są zaliczane do kosztów w: |
| 1. | Samochód osobowy stanowiący własność podatnika niewprowadzony do ewidencji środków trwałych | 20% |
| 2. | Samochód inny niż wymieniony w pkt 1 wykorzystywany wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej (zob. ppkt 4.1 Instrukcji) | 100% |
| 3. | Samochód inny niż wymieniony w pkt 1 wykorzystywany zarówno na potrzeby działalności gospodarczej, jak i do celów prywatnych | 75% |
UWAGA!
Ponoszone przez podatnika wydatki eksploatacyjne obejmują także podatek od towarów i usług, który zgodnie z przepisami o VAT nie stanowi podatku naliczonego, oraz naliczony podatek od towarów i usług, w tej części, w jakiej zgodnie z przepisami o VAT podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług.
4.1. Kiedy samochód osobowy jest uznawany za wykorzystywany wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej
| Samochód jest uznawany za wykorzystywany wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej, jeżeli: |
| podatnik prowadzi dla niego ewidencję przebiegu pojazdu, o której mowa w art. 86a ust. 4 ustawy o VAT UWAGA! Wymóg ten nie ma zastosowania, jeżeli podatnik na podstawie przepisów ustawy o VAT nie jest obowiązany do prowadzenia ww. ewidencji, z wyjątkiem przypadku, gdy brak tego obowiązku wynika z art. 86a ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o VAT. |
5. Jakie zasady obowiązują przy zaliczaniu do kosztów wydatków związanych z ubezpieczeniem AC samochodów osobowych
| Lp. | Rodzaj samochodu | Wydatki na ubezpieczenie AC są zaliczane do kosztów w: |
| 1 | 2 | 3 |
| 1. | Samochód osobowy stanowiący własność podatnika niewprowadzony do ewidencji środków trwałych | 20% |
| 2. | Samochód osobowy inny niż wymieniony w pkt 1, którego wartość przyjęta dla celów ubezpieczenia nie przekracza 150 000 zł | 100% |
| 3. | Samochód osobowy inny niż wymieniony w pkt 1, którego wartość przyjęta dla celów ubezpieczenia przekracza 150 000 zł | części ustalonej w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia |
6. Jak rozliczyć sprzedaż samochodu osobowego będącego środkiem trwałym
| Lp. | Podatnik sprzedający samochód osobowy będący środkiem trwałym musi: |
| 1. | ustalić wysokość przychodu osiągniętego z tytułu sprzedaży samochodu. Jest to kwota z wystawionej faktury pomniejszona o VAT, jeżeli podatnik jest podatnikiem tego podatku |
| 2. | ustalić różnicę pomiędzy wartością początkową zbywanego samochodu wykazaną w ewidencji środków trwałych (nie wyższą niż 150 000 zł) oraz sumą odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia tego samochodu zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów: wartość początkowa (? 150 000 zł) - suma odpisów amortyzacyjnych zaliczonych do KUP |
| 3. | obliczyć dochód (stratę) ze sprzedaży samochodu. Należy to zrobić z zastosowaniem wzoru: przychód (pkt 1) - koszty (pkt 2) = dochód (strata) ze sprzedaży (pkt 3) |
UWAGA!
Sposób obliczania dochodu (straty):
● dotyczy sprzedaży samochodów osobowych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych po 31 grudnia 2018 r.,
● nie ma zastosowania przy ustalaniu dochodu (straty) z odpłatnego zbycia samochodu osobowego, jeżeli ten samochód został uprzednio oddany przez podatnika do odpłatnego używania na podstawie umowy leasingu, najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, a oddawanie w odpłatne używanie na podstawie takiej umowy stanowi przedmiot działalności podatnika.
Podstawa prawna
Podstawa prawna:
● art. 23 ust. 1 pkt 4, pkt 46, pkt 46a, pkt 47, pkt 47a, ust. 3b, ust. 5a-5h, art. 24 ust. 2a i ust. 2b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 226; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 232
● art. 16 ust. 1 pkt 4, pkt 49, pkt 49a, pkt 51, ust. 3b, ust. 5a-5j ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 232
