Jak wystawić i uregulować fakturę za dostawę towarów z załącznika nr 15, która korzysta ze zwolnienia z VAT

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę wyższą niż 15 000 zł, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności (art. 108a ust. 1a ustawy o VAT). W omawianym przypadku wymienione warunki zostały spełnione.

Co ważne, faktura dokumentująca taką dostawę powinna być oznaczona przez wystawcę informacją "mechanizm podzielonej płatności".

1. Czy faktura powinna mieć oznaczenie "mechanizm podzielonej płatności", gdy dostawa korzysta ze zwolnienia

Obowiązek oznaczenia adnotacją "mechanizm podzielonej płatności" dotyczy tylko faktur. Ustawodawca nie przewidział takiej konieczności w przypadku faktur pro forma. Faktury pro forma nie są fakturami VAT w rozumieniu ustawy o VAT. Tym samym podatnik nie ma obowiązku umieszczania na fakturach pro forma adnotacji o mechanizmie podzielonej płatności. Ale nie ma przeszkód, aby takie oznaczenie zamieścić, gdyż obecnie nabywca ma obowiązek regulowania również zaliczek nieudokumentowanych fakturami za pomocą MPP, gdy spełnia warunki.

W omawianym przypadku nie ma takiej konieczności, gdyż płatność nie będzie dokonywana z zastosowaniem tego mechanizmu, o czym mowa w dalszej części artykułu.

Problem powstaje z fakturą, która zostanie wystawiona po dokonaniu płatności. W art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT ustawodawca określił, że faktura ma mieć oznaczenie "mechanizm podzielonej płatności", gdy kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 Prawa przedsiębiorców (przekracza 15 000 zł), obejmującą dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Ustawodawca nie przewidział wyjątków dla sytuacji, gdy dostawa towarów z załącznika nr 15 korzysta ze zwolnienia z VAT. Dlatego na ostatecznej fakturze, w celach profilaktycznych, lepiej zawrzeć takie oznaczenie.

2. Jak uregulować fakturę bez VAT, gdy transakcja podlega MPP

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

• zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT,
• zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Zapłata z zastosowaniem MPP jest dokonywana w złotych polskich przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w którym podatnik wskazuje:

• kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w MPP,
• kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto,
• numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność,
• numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.

Podatnik dokonuje sprzedaży towarów zwolnionych. W takiej sytuacji nie wystąpi VAT. Dlatego nie ma możliwości dokonania zapłaty za fakturę za pomocą mechanizmu podzielonej płatności. Przedsiębiorca nie ma bowiem możliwości wpłaty podatku na rachunek VAT (brak kwoty VAT do wskazania w komunikacie przelewu).

Podsumowując, podatnik w przypadku zakupu towarów zwolnionych od podatku od towarów i usług nie ma możliwości skorzystania z polecenia przelewu VAT. Z przepisów nie wynika jednak, jak ma zachować się wystawca faktury. Dlatego w takiej sytuacji z ostrożności należy na fakturze ostatecznej ująć adnotację "mechanizm podzielonej płatności".

Podstawa prawna:

• art. 106b, art. 106e ust. 1 pkt 18a, art. 108a ust. 1, 2 i 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568

Tomasz Burchard

doradca podatkowy