6/2020, data dodania: 04.06.2020 Zapłata na rachunek spoza białej listy po zmianach od 1 lipca 2020 r.
Gdy kwota transakcji przekracza 15 000 zł, a stronami umowy są przedsiębiorcy, istnieje obowiązek zapłaty za fakturę z naliczonym VAT na rachunek znajdujący się w wykazie zwanym białą listą. Naruszenie tego obowiązku wywołuje sankcje w VAT, PIT oraz CIT. Ustawodawca przewidział wyjątki, gdy sankcje nie są wymierzane. Do tej pory zapłata z zastosowaniem split payment na rachunek spoza białej listy wyłączała tylko sankcje w VAT, ale już w PIT i CIT nie. Od 1 lipca br. ustawodawca wprowadza zmiany w tym zakresie. Zmiany w zakresie PIT i CIT można stosować wstecznie. Część rozwiązań jest już podatnikom znana, gdyż wynikała z objaśnień podatkowych MF.
Ustawodawca uregulował w art. 96b ustawy o VAT przepisy określające zasady funkcjonowania tzw. białej listy. Natomiast przepisy dotyczące sankcji za naruszenie obowiązku zapłaty na rachunek z białej listy znajdują się w innych ustawach. Sankcje dla VAT określa art. 117ba Ordynacji podatkowej. Wynika z niego, że nabywca będący podatnikiem VAT może odpowiadać solidarnie całym swoim majątkiem wraz z dostawcą towarów lub usługodawcą zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny za jego zaległości podatkowe w VAT. Odpowiedzialność dotyczy części VAT proporcjonalnie przypadającej na tę dostawę towarów lub to świadczenie usług potwierdzone fakturą, za którą zapłata została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów zwanym białą listą.
Odpowiedzialność solidarną może ponieść także podmiot, który jest obowiązany do pobrania należności od nabywcy za transakcje potwierdzone fakturą z naliczonym VAT i przekazania jej sprzedawcy. Odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem wraz ze sprzedawcą za jego zaległości podatkowe w części VAT proporcjonalnie przypadającej na tę należność, jeżeli dokonał jej zapłaty na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów.
Od tej zasady ustawodawca przewidział wyjątki. Zostały określone w art. 117ba § 3 Ordynacji podatkowej. Od l lipca 2020 r. jest pięć wyjątków od tej zasady.
Przypadki, gdy nie będzie miała zastosowania solidarna odpowiedzialność za niezapłacony VAT sprzedawcy
| Lp. | Przypadki, gdy nabywca nie poniesie solidarnej odpowiedzialności w VAT, dokonując płatności na rachunek spoza białej listy | Uwagi do zmian |
| | Płatność wynika z transakcji innej niż określona w art. 19 Prawa przedsiębiorców. | Z art. 19 Prawa przedsiębiorców wynika, że nie ma obowiązku płatności za fakturę na rachunek bankowy, gdy kwota transakcji nie przekracza 15 000 zł lub strony transakcji nie są przedsiębiorcami. Przed zmianą przepisów wyłączenie to obowiązywało, tylko ustawodawca nie odwoływał się wprost do Prawa przedsiębiorców. |
| | Podatnik złożył przy pierwszej zapłacie należności przelewem na rachunek spoza białej listy zawiadomienie ZAW-NR do właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego, w terminie 7 dni od dnia zlecenia przelewu. Ważne W okresie trwania epidemii termin na złożenie zawiadomienia ZAW-NR wynosi 14 dni.
| Po zmianie z przepisów wynika, że:
Ważne Od 1 lipca 2020 r. ZAW-NR należy adresować do urzędu skarbowego właściwego dla składającego zawiadomienie.
|
| | Płatność została dokonana przelewem na rachunek banku lub rachunek spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej:
- jeżeli, odpowiednio, bank, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa lub podmiot będący wystawcą faktury, wraz z informacją o numerze rachunku do zapłaty przekazali podatnikowi informację, że rachunek wskazany do zapłaty jest tego rodzaju rachunkiem.
| Do tej pory brak obowiązku sprawdzania wymienionych rachunków na tzw. białej liście wynikał z objaśnień podatkowych MF. Są to rachunki cesyjne, techniczne i przeznaczone do płatności faktoringowych. Jednocześnie banki, SKOK-i oraz podmioty będące wystawcami faktury, zostali zobowiązani, aby wraz z informacją o numerze rachunku do zapłaty przekazywać podatnikowi informację, że rachunek wskazany do zapłaty jest rachunkiem, którego nie trzeba sprawdzać na białej liście.
|
| | Płatność została dokonana z zastosowaniem split payment. | Wyłączenie to dla sankcji w VAT istniało również przed zamianą przepisów; obecnie ma również zastosowanie do sankcji w PIT i CIT. |
| | Płatność wynika z faktury dokumentującej czynności z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu towarów, importu usług lub dostawy towarów rozliczanej przez nabywcę. | Do tej pory brak obowiązku dokonywania płatności za wymienione transakcje na rachunek z białej listy wynikał z objaśnień podatkowych. |
Przypadki, gdy nie stosujemy sankcji VAT będą miały również zastosowanie w PIT i CIT. Ponadto podatnicy, którzy w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2020 r. dokonali płatności na rachunek spoza białej listy, ale zastosowali split payment, również nie poniosą odpowiedzialności. Sankcje nie będą miały także zastosowania, gdy zawiadomienie zostało dokonane na zasadach wskazanych po zmianach.
Joanna Dmowska
ekspert w zakresie VAT
