11/2019, data dodania: 04.11.2019 Kto powinien zastosować split payment, gdy fakturę za klienta opłaca faktor
PROBLEM
Nasza spółka jest stroną umowy faktoringu odwróconego (odwrotnego/dłużnego) polegającej na tym, że instytucja finansowa (tu: bank zagraniczny niebędący podatnikiem VAT w Polsce) uiszcza płatności za towary lub usługi dostawcom naszej spółki. Następnie nasza spółka w ustalonym terminie spłaca bankowi zaciągnięte zobowiązanie powiększone o odsetki. Spółka zleca bankowi świadczenie obsługi płatności w zakresie zgłoszonych przez nas faktur. Bank z kolei przyjmuje zlecenie i zgadza się świadczyć usługę obsługi płatności na rzecz naszej spółki, z zastrzeżeniem, że łączna wartość wszystkich zgłoszonych niezapłaconych faktur w danym czasie nie może przekroczyć dopuszczonego limitu określonego w umowie.
- Czy możliwe jest w opisanym stanie faktycznym od 1 listopada 2019 r. opłacanie przez bank faktur wystawianych na rzecz naszej spółki na rachunek VAT naszych kontrahentów w mechanizmie podzielonej płatności? Chodzi o faktury powyżej 15 tys. zł. za towary i usługi z nowego załącznika nr 15 do ustawy o VAT? Jak ewentualnie powinna przebiegać taka płatność?
- Nasza spółka nie będzie płacić bankowi w mechanizmie podzielonej płatności, w związku z tym czy można uznać, że dokonaliśmy zapłaty kontrahentom w podzielonej płatności, jeśli zrobiło to za nas bank? Jakich ewentualnych formalności powinna dopełnić nasza spółka, by udowodnić spełnienie wymogów zapłaty za takie faktury w mechanizmie podzielonej płatności i uchronić się przed sankcjami?
RADA
Gdy płatności na rzecz spółki będzie dokonywał bank zagraniczny (faktor), to na nim będzie ciążył obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności. Na bank będą mogły być nakładane ewentualne sankcje za niedokonanie płatności z zastosowaniem tego mechanizmu. Na spółce nie będzie ciążył obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności, także jeżeli będzie zwracała zagranicznemu bankowi należne kwoty.
UZASADNIENIE
Od 1 listopada 2019 r. z art. 108a ust. 1a ustawy o VAT wynika obowiązek dokonywania niektórych płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Obowiązek ten będzie istniał, jeżeli:
- podatnik VAT otrzyma fakturę z wykazaną kwotą VAT albo będzie wpłacał zaliczkę,
- otrzymana faktura albo wpłacana zaliczka będzie dotyczyć nabycia towarów lub usług wymienionych w nowym załączniku nr 15 do ustawy o VAT,
- kwota należności na tej fakturze będzie stanowić kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy - Prawo przedsiębiorców (kwotę przekraczającą 15 000 zł lub jej równowartość), albo kwotę tę stanowić będzie wpłacana zaliczka,
- płatność nie będzie dokonywana w drodze potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego,
- płatność nie będzie wynikać z faktury dokumentującej transakcje realizowane w wykonaniu umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym.
Jeżeli warunki te zostaną spełnione, obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności będzie obciążać podatników. Z przepisów nie wynika jednak, że chodzi wyłącznie o podatników będących nabywcami towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Uznać w związku z tym należy, że podatnikami, których będzie obciążać obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności, są wszyscy podatnicy dokonujący płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, w tym podatnicy dokonujący takich płatności na rzecz innych podatników.
Każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą jest podatnikiem VAT (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT). Dotyczy to również podmiotów zagranicznych, a więc bank, o którym mowa, jest podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT. Dlatego od 1 listopada 2019 r. bank ten jest obowiązany w przypadku dokonywania płatności dotyczących zakupów spółki spełniających wskazane warunki zastosować mechanizmu podzielonej płatności.
Płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności zagraniczny bank, o którym mowa, obowiązany będzie dokonywać z zastosowaniem komunikatu przelewu, o którym mowa w art. 108a ust. 3 ustawy o VAT. W tym celu bank będzie musiał posiadać rachunek w polskim banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla którego prowadzony będzie rachunek VAT. Z tego tytułu bank zagraniczny będzie mógł wnioskować o zwrot kosztów obsługi rachunków na podstawie przepisów dodawanego z dniem 1 listopada 2019 r. art. 108f ustawy o VAT.
Reasumując, w zakresie, w jakim płatności na rzecz spółki będzie dokonywać bank zagraniczny, to na tym banku będzie ciążyć obowiązek dokonywania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. To na bank będą mogły być nakładane ewentualne sankcje za niedokonanie płatności z zastosowaniem tego mechanizmu, o których będzie mowa w art. 108a ust. 7 ustawy o VAT. Natomiast na spółce nie będzie ciążył obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności, jeżeli będzie zwracała zagranicznemu bankowi kwoty wynikające z umowy faktoringu.
Podstawa prawna:
-
art. 108a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174; Dz.U. z 2019 r. 1818
Tomasz Krywan
doradca podatkowy
