Czy można rozwiązać umowę w ramach zwolnień grupowych z pracownikiem który pobiera dodatkowy zasiłek opiekuńczy

PROBLEM

Pracodawca zaplanował zwolnienia grupowe. Czy osoby będące na dodatkowym zasiłku opiekuńczym podlegają ochronie przed zwolnieniem z pracy? Czy takie osoby można zwolnić w trybie zwolnień grupowych?

RADA

Pracodawca, w ramach przeprowadzanych zwolnień grupowych, nie może wypowiedzieć stosunku pracy pracownikowi nieobecnemu w pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w okresie zamknięcia lub ograniczenia działalności placówek oświatowych i korzystającemu z tego tytułu z zasiłku opiekuńczego. Dotyczy to również pracownika korzystającego z dodatkowego zasiłku opiekuńczego.

UZASADNIENIE

Zwolnienia grupowe pracowników są szczególnym trybem rozwiązywania umów o pracę stosowanym u pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników. W trakcie zwolnień grupowych obowiązują odmienne zasady ochrony przed rozwiązywaniem stosunków pracy.

Ochrona w okresie sprawowania opieki nad dzieckiem. W trybie zwolnień grupowych dopuszczalne jest m.in. wypowiedzenie umów o pracę pracownikom przebywającym na urlopie wypoczynkowym, który trwa co najmniej 3 miesiące, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli upłynął już okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 5 ust. 3 ustawy o zwolnieniach grupowych).

W przypadku nieobecności pracownika z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w okresie pobierania zasiłku z tego tytułu (art. 53 § 2 Kodeksu pracy). Oznacza to, że ochrona stosunku pracy pracownika nieobecnego z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem zakończy się wraz z wyczerpaniem prawa do zasiłku opiekuńczego przysługującego z tego tytułu.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Co do zasady zasiłek opiekuńczy w przypadku zamknięcia szkoły lub choroby dziecka przysługuje w maksymalnym wymiarze 60 dni w roku kalendarzowym (art. 33 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). Jednak w 2020 r. z uwagi na epidemię koronawirusa szczególne przepisy ustawy o COVID-19 wprowadziły prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego z tytułu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19. Dodatkowy okres zasiłkowy jest stopniowo przedłużany na podstawie przepisów rozporządzeń Rady Ministrów w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19. Jest on przyznawany w trybie i na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Dlatego należy go traktować jako wydłużenie okresu zasiłkowego przysługującego pracownikowi z tytułu opieki nad dzieckiem na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. W związku z tym w okresie jego pobierania pracownik jest chroniony przed wypowiedzeniem stosunku pracy w ramach zwolnień grupowych tak samo jak w przypadku pobierania standardowego zasiłku opiekuńczego.

WAŻNE 

W okresie pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego pracownik jest chroniony przed wypowiedzeniem w ramach zwolnień grupowych na takich samych zasadach jak w trakcie pobierania zwykłego zasiłku opiekuńczego.

Należy również pamiętać, że okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego nie wlicza się do okresu zasiłkowego ustalonego w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Przykład

Pracownik przez cały okres zamknięcia szkół przebywał na dodatkowym zasiłku opiekuńczym z tytułu opieki nad dzieckiem w wieku 7 lat. Wcześniej w 2020 r. pracownik nie korzystał ze standardowego zasiłku opiekuńczego (na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). Po zakończeniu okresu pobierania dodatkowego zasiłku dziecko pracownika zachorowało i korzysta on ze zwykłego zasiłku opiekuńczego. Zatem w takim przypadku pracownik nadal będzie chroniony przed zwolnieniem. Ochrona stosunku pracy będzie trwała przez okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego, a następnie przez okres pobierania standardowego zasiłku opiekuńczego, czyli maksymalnie 60 dni.

Wypowiedzenie umowy przed okresem pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Przebywanie na zasiłku opiekuńczym chroni przed wypowiedzeniem umowy o pracę, a nie przed jej rozwiązaniem. Jeśli więc pracodawca wypowiedział pracownikowi umowę o pracę, a następnie pracownik rozpoczął pobieranie zasiłku opiekuńczego, umowa o pracę rozwiąże się z upływem okresu wypowiedzenia, również w przypadku gdy w terminie jej rozwiązania pracownik nadal będzie przebywał na zasiłku.

Podstawa prawna:

• art. 5 ust. 3 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1969

• art. 53 § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495

• art. 32 ust. 1, art. 33 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 870

• art. 4 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - Dz.U. z 2020 r. poz. 374; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875

Ewa Łukasik

specjalista z zakresu prawa pracy i bhp