3/2020, data dodania: 16.02.2020 Kiedy należy zwiększyć podstawę opodatkowania o wartość nieuregulowanego świadczenia pieniężnego
PROBLEM
Od 1 stycznia 2020 r. w przypadku nieuregulowania w terminie zobowiązania jesteśmy obowiązani do zwiększania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Czy zwiększeń takich trzeba dokonywać już na etapie obliczania zaliczek czy dopiero w zeznaniu rocznym?
RADA
Zwiększeń związanych z nieuregulowaniem w terminie zobowiązania należy dokonywać zarówno na etapie obliczania zaliczek, jak i w ramach zeznania rocznego. Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
1 stycznia 2020 r. do ustaw o podatku dochodowym zostały dodane przepisy o uldze na złe długi. Na podstawie tych przepisów dłużnicy są obowiązani do zwiększenia dochodu (na etapie płacenia zaliczek) albo zwiększenia podstawy opodatkowania (na etapie zeznania rocznego) w przypadku, gdy nie zapłacą swoim kontrahentom.
I tak:
- na etapie obliczania zaliczek dłużnicy obowiązani są zwiększać dochód stanowiący podstawę obliczania zaliczek o zaliczaną do kosztów podatkowych wartość nieuregulowanego zobowiązania pieniężnego (zob. art. 25 ust. 19 pkt 2 updop),
- w ramach zeznania podatkowego dłużnicy są obowiązani zwiększać podstawę opodatkowania (lub - w przypadku poniesienia straty ze źródła, z którym związana jest transakcja handlowa - zmniejszać kwotę straty) o wartości nieuregulowanych zobowiązań pieniężnych podlegające zaliczeniu do kosztów podatkowych (zob. art. 18f ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 updop).
W obu przypadkach omawiany obowiązek istnieje, jeżeli łącznie spełnione są warunki, przedstawione w poniższej tabeli.
Tabela. Warunki istnienia obowiązku dokonywania zwiększeń przez dłużników
| Lp. | Warunek |
| 1. | zobowiązanie nie zostało uregulowane w terminie 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, jak również nie zostało ono uregulowane:
|
| 2. | dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji (warunek ten ma odpowiednie zastosowanie w przypadku stosowania przepisów na etapie obliczania zaliczek) |
| 3. | transakcja handlowa zawarta jest w ramach działalności wierzyciela oraz działalności dłużnika, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium Polski |
Na etapie obliczania zaliczek zwiększenia dochodu podatnicy obowiązani są dokonywać począwszy od okresu rozliczeniowego, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie. Z kolei na etapie składania zeznania rocznego podatnicy obowiązani są zwiększać podstawę opodatkowania (lub zmniejszać stratę) w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie.
Przykład
W styczniu 2020 r. spółka z o.o. X (stosująca jako rok podatkowy rok kalendarzowy) kupiła maszynę od podatnika Y i zaliczyła z tego tytułu do kosztów uzyskania przychodów 8000 zł. Termin płatności należności z tego tytułu upłynie 15 lutego 2020 r. Do 15 maja 2020 r. spółka X nie ureguluje tej należności. W tej sytuacji - o ile spełnione są wymienione powyżej warunki istnienia obowiązku stosowania omawianych przepisów - spółka X obowiązana jest:
-
zwiększyć o 8000 zł dochód stanowiący podstawę obliczania zaliczki począwszy od maja 2020 r. do momentu uregulowania zobowiązania,
-
zwiększyć o 8000 zł podstawę opodatkowania wykazywaną w zeznaniu CIT-8 składanym za 2020 r. (jeżeli spółka X wykazuje stratę, konieczne będzie jej zmniejszenie o tę kwotę).
W razie uregulowania zobowiązania, w stosunku do którego podatnicy zwiększyli dochód przy obliczaniu zaliczki lub podstawę opodatkowania (ewentualnie zmniejszyli stratę), byli dłużnicy są uprawnieni do:
- pomniejszenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki w miesiącu albo kwartale, w którym zobowiązanie zostało uregulowane - w przypadku podatników, którzy wcześniej zwiększyli dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki (art. 25 ust. 24 updop),
- zmniejszenia podstawy obliczenia podatku lub zwiększenia straty w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym zobowiązanie zostało uregulowane - w przypadku podatników, którzy zwiększyli podstawę opodatkowania lub zmniejszyli stratę w zeznaniu podatkowym (zob. art. 18f ust. 8 updop).
Przykład
Wróćmy do poprzedniego przykładu i załóżmy, że spółka X ureguluje w całości zobowiązanie, o którym mowa, w lipcu 2021 r. W tej sytuacji spółka X będzie uprawniona do:
-
zmniejszenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki na podatek dochodowy za lipiec 2021 r. o 8000 zł,
-
zmniejszenia o 8000 zł podstawy opodatkowania wykazanej w zeznaniu CIT-8 za 2021 r. (zakładając, że wykazana w tym zeznaniu podstawa opodatkowania pozwoli na dokonanie takiego zmniejszenia w całości).
Podstawa prawna:
-
art. 18f i art. 25 ust. 19 i 24 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2019 poz. 865; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 183
Tomasz Krywan
doradca podatkowy, autor licznych publikacji z zakresu prawa podatkowego
Czytaj także: "Ulga na złe długi w podatkach dochodowych" na stronie e-wydania "Mk" - www.inforlex.pl/ewydania
