Czy kwota 40 euro stanowi dochód budżetu państwa

Jednostka samorządu terytorialnego pobiera dochody w ramach wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami (gospodarka nieruchomościami). W związku z tymi dochodami (dochody z dzierżawy, najmu i opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste), pobierana jest także rekompensata za koszty odzyskiwania należności 40 euro - art. 10 ustawy z o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Czy rekompensata stanowi dochód budżetu państwa, a jednostka samorządu terytorialnego ma prawo do potrącenia 5% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami? Czy może rekompensata stanowi w całości dochód budżetu państwa lub w całości dochód jednostki samorządu terytorialnego?

Kwota rekompensaty za koszty odzyskiwania należności, o której mowa w art. 10 ustawy z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (dalej: ustawa o terminach zapłaty) w ramach realizacji zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami stanowić będzie dochód budżetu państwa, od którego jednostka samorządu terytorialnego ma prawo potrącić 5% jako dochód budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

ZAPAMIĘTAJ!

W przypadku opóźnienia w płatności wierzyciel nabywa prawo do rekompensaty od dłużnika kosztów odzyskiwania należności stanowiącej równowartość kwoty 40 euro.

Warunkiem powstania roszczenia jest upływ terminu zapłaty, od którego należne są odsetki. Zapis art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty wskazuje, że roszczenie to jest zależne od dochodzenia należności przez wierzyciela, co oznacza, że jest ono należne tylko w przypadku podjęcia przez wierzyciela jakichkolwiek działań w celu odzyskania należności.

Przepisy ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych stosuje się do umów, których przedmiotem jest odpłatne dostarczenie towaru lub odpłatne świadczenie usług, jeżeli strony tej umowy zawierają ją w związku z wykonywaną przez siebie działalnością gospodarczą lub zawodową - np. umowy za użytkowanie wieczyste, umowy najmu, umowy dzierżawy.

Zapis art. 10 ust. 1i ust. 2 ustawy o terminach zapłaty stanowi, że wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnień do odsetek, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności. Oprócz tej kwoty wierzycielowi przysługuje również zwrot, w uzasadnionej wysokości, poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę.

Obowiązkiem jednostek samorządu terytorialnego jest ustalenie przypadających im należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym oraz terminowe podejmowanie w stosunku do zobowiązanych czynności zmierzających do wykonania zobowiązania. Niedochodzenie należności przy spełnieniu przesłanek ustawowych może stanowić naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Przy czym organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może w drodze uchwały postanowić o niedochodzeniu należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom organizacyjnym wymienionym w art. 9 pkt 3, 4, 13 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp), których kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł.

Nie stosuje się powołanego przepisu do należności powstałych w związku z realizacją:

• zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami,
• programów, projektów i zadań finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2i 3 uofp.

Jak stanowi art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (dalej: ustawa o dochodach JST), źródłami dochodów własnych gminy jest 5% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

Zgodnie z art. 255 uofp, pobrane przez jednostkę samorządu terytorialnego dochody związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych odrębnymi ustawami podlegają odprowadzeniu na rachunek budżetu państwa, po pomniejszeniu o określone w odrębnych ustawach dochody budżetowe przysługujące jednostce samorządu terytorialnego z tytułu wykonywania tych zadań.

Co do dochodów jednostki samorządu terytorialnego, to zgodnie z zapisem art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy o dochodach JST, do dochodów zaliczamy 5% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami.

W kwestii zaklasyfikowania rekompensaty za koszty odzyskiwania należności, jako dochód budżetu państwa, od którego jednostka samorządu terytorialnego ma prawo do pobrania 5% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, posiłkować możemy się treścią pisma Ministerstwa Finansów (znak FS 8/4071/56/MHQ/09/1552), z którego wynika, że wpływy z tytułu zwrotu kosztów upomnień wysyłanych do dłużników pobranych w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej powinny być odprowadzone na dochody budżetu państwa po pomniejszeniu ich o dochody budżetowe przysługujące jednostkom samorządu terytorialnego na podstawie przepisów ustawy o dochodach JST, to jest 5%.

ZAPAMIĘTAJ!

Obowiązkiem jednostek samorządu terytorialnego jest ustalenie przypadających im należności pieniężnych oraz terminowe podejmowanie w stosunku do zobowiązanych czynności zmierzających do wykonywania zobowiązania.

W tej kwestii należy odnieść się do zapisu art. 5 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (dalej: uondfp), zgodnie z którym naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

• nieustalenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo ustalenie takiej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego odliczenia,
• niepobranie lub niedochodzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lun innej jednostki sektora finansów publicznych albo pobranie lub dochodzenie tej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia,
• niezgodne z przepisami umorzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych, odroczenie jej spłaty lub rozłożenie na raty albo dopuszczenie do przedawnienia tej należności.

Podstawy prawne

• art. 10 ustawy z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 118)

• art. 9 pkt 3, 4, 13, art. 255 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1622)

• art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1530; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495)

• art. 5 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1440; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495)

RENATA NIEMIEC

finansista, posiada długoletni staż pracy w jednostce samorządu terytorialnego oraz doświadczenie w zakresie finansów i rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych, obecnie główny księgowy w jednostce budżetowej