Jaką stawkę VAT stosować do produktów sprzedawanych w cukierni

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Od 1 kwietnia 2020 r. miały wejść w życie zmiany w VAT wprowadzające nowe zasady ustalania stawke VAT (tzw. "nowa matryca stawek VAT"). Ze wzgledu na epidemię koronawirusa zostały one przesunięte przez rząd na 1 lipca 2020 r. Wskutek nich od 1 lipca zacznie obowiązywać matryca stawek VAT oparta na kodach CN (w stosunku do towarów) i klasyfikacji PKWiU 2015 (w odniesieniu do usług). W konsekwencji od 1 lipca 2020 r. w przypadku części towarów i usług mogą wystąpić zmiany w zakresie stosowanych stawek VAT. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku opisanym w pytaniu. Dlatego też odpowiedź zostanie udzielona według stanu prawnego obowiązującego do końca czerwca i od 1 lipca 2020 r. (nie jest przy tym wykluczone, że rząd kolejny raz zdecyduje się na przesunięcie wejścia w życie nowej matrycy stawek VAT. Na dzień oddania do druku bieżącego numeru Mk, takie decyzje nie zostały jednak podjęte).

Usługi związane z wyżywieniem - stawki od 1 lipca 2020 r.

Sprzedaż większości wskazanych w pytaniu produktów stanowi świadczenie usług, sklasyfikowanych w dziale 56 PKWiU jako usługi związane z wyżywieniem. Są one opodatkowane stawką 8%, z wyłączeniami wymienionymi w art. 41 ust. 12f ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 41 ust. 12f ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2020 r., stawkę podatku VAT w wysokości 8% stosuje się m.in. do dostawy towarów i świadczenia usług klasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w grupowaniu usług związanych z wyżywieniem (PKWiU 56), z wyłączeniem sprzedaży w zakresie:

1. napojów innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy o VAT lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie, w tym ich przygotowaniu i podaniu;
2. towarów nieprzetworzonych przez podatnika, innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy o VAT lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie;
3. posiłków, których składnikiem są towary wskazane jako wyłączone z grupowań wymienionych w poz. 2 i 11 załącznika nr 10 do ustawy o VAT.

W objaśnieniach do działu 56 Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) czytamy, że zidentyfikowane w tym dziale usługi związane z wyżywieniem, to usługi związane z zapewnianiem pełnego wyżywienia przeznaczonego do bezpośredniej konsumpcji w restauracjach, włączając restauracje samoobsługowe i oferujące posiłki "na wynos", z lub bez miejsc do siedzenia. Przy czym dodano, że nie jest istotny rodzaj obiektu serwującego posiłki, ale fakt, że są one przeznaczone do bezpośredniej konsumpcji.

Objaśnienia te potwierdzają zatem, że tezy wskazane w interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 24 czerwca 2016 r. (sygn. PT1.050.3.2016.156) są nadal aktualne. Minister w interpretacji tej potwierdził, że dla prawidłowego zidentyfikowania usługi związanej z wyżywieniem, nie ma znaczenia fakt, czy oferowane w ramach takiej usługi posiłki są przeznaczone do spożycia na miejscu czy na wynos.

Po dokonaniu analizy opisanych w pytaniu produktów, należy stwierdzić, że sprzedaż większości z nich stanowi świadczenie usług, sklasyfikowane w dziale 56 PKWiU jako usługi związane z wyżywieniem. Jak bowiem wskazano w pytaniu, produkty te będą przygotowywane na miejscu. Przez to należy rozumieć, że będą również przeznaczone do bezpośredniego spożycia na miejscu lub na wynos.

Tym samym sprzedaż:

• ciast, tortów,
• babeczek, batonów, pączków, donatów, rogali,
• muffinek, ciastek, czekoladek własnej produkcji,
• koktajli owocowych,
• soków wyciskanych na miejscu

- będzie podlegać opodatkowaniu VAT według stawki 8%. W przypadku tych produktów można bowiem przyjąć założenie, że są spełnione przesłanki do stosowania stawki obniżonej zgodnie z cyt. art. 41 ust. 12f ustawy o VAT.

Należy przy tym dodać, że w przypadku sprzedaży usług związanych z wyżywieniem, w skład których będą wchodziły produkty (i napoje) inne niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy o VAT, konieczne będzie oddzielne opodatkowanie tych produktów według stawki VAT 23%. W przypadku opisanym w pytaniu, produkty i napoje niewymienione we wskazanych wyżej załącznikach, to kawa, herbata, erytrol oraz woda w butelce. Tym samym ich sprzedaż będzie opodatkowana VAT według stawki 23% niezależnie, czy będzie stanowić część usługi związanej z wyżywieniem czy będzie rozpoznana jako sprzedaż towarów.

Oddzielnie należy rozważyć również opodatkowanie sprzedaży soków w butelkach oraz masła orzechowego. Są to produkty w oryginalnych opakowaniach, których sprzedaż może być traktowana dwojako, tj. jako sprzedaż w ramach usługi związanej z wyżywieniem lub jako sprzedaż towarów.

Rozróżnienie to ma wpływ na opodatkowanie sprzedaży tych produktów. Jeśli byłyby one sprzedawane jako część usługi związanej z wyżywieniem, czyli byłyby przeznaczone do bezpośredniego spożycia poprzez np. wlanie przez sprzedawcę soku do szklanki lub kubka na wynos, sprzedaż ta podlegałaby opodatkowaniu VAT według stawki 8%. W innym przypadku sprzedaż ta będzie traktowana jako dostawa towaru i tym samym będzie podlegała opodatkowaniu VAT według stawki 5%.

Dodatkowo wskazać należy, iż od 1 listopada 2019 r. obowiązują przepisy dotyczące wiążącej informacji stawkowej, którą wydaje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej na wniosek podatnika. Jest to decyzja, która ma potwierdzać prawidłowość stosowanej stawki VAT. WIS wiąże organ podatkowy wobec podatnika, dla którego została wydana - w odniesieniu do towaru albo usługi, która jest jej przedmiotem. Z ochrony gwarantowanej przez WIS mogą również korzystać inni podatnicy, którzy są zaangażowani w obrót towarem lub świadczący usługi objęte WIS. Za wydanie WIS trzeba zapłacić 40 zł. Zawiera ona opis towaru albo usługi, albo kilku towarów lub usług, które razem składają się na jedno świadczenie, ich identyfikację według odpowiedniej klasyfikacji i właściwą stawkę podatku VAT. Dzięki WIS można się zatem upewnić, co do prawidłowości stosowanej stawki VAT. WIS można uzyskać już teraz, ale moc wiążącą wobec organów podatkowych zyskają one dopiero wraz z wejściem w życie nowej matrycy stawek, czyli zasadniczo od 1 lipca 2020 r.

Stawki VAT na usługi związane z wyżywieniem przed 1 lipca 2020 r.

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych, stawkę podatku, wymienioną w art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, należało obniżyć do wysokości 8% dla towarów i usług wymienionych w załączniku do rozporządzenia.

W pozycji 7 załącznika do rozporządzenia wymienione były usługi związane z wyżywieniem (PKWiU ex 56), z wyłączeniem sprzedaży:

1. napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%,
2. napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%,
3. napojów, przy przygotowywaniu których jest wykorzystywany napar z kawy lub herbaty, niezależnie od udziału procentowego tego naparu w przygotowywanym napoju,
4. napojów bezalkoholowych gazowanych,
5. wód mineralnych,
6. innych towarów w stanie nieprzetworzonym, opodatkowanych stawką, o której mowa w art. 41 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym przez Ministerstwo Finansów w interpretacji ogólnej z 24 czerwca 2016 r. (sygn. PT1.050.3.2016.156), dla prawidłowego zidentyfikowania usługi związanej z wyżywieniem nie miał znaczenia fakt, czy oferowane w ramach takiej usługi posiłki były przeznaczone do spożycia na miejscu czy na wynos. Kluczową kwestią był natomiast fakt, czy oferowane produkty były w pełni przyrządzone i serwowane jako posiłek gotowy do bezpośredniego spożycia.

Zważając na to, że produkty w kawiarni są przygotowywane samodzielnie, należy przypuszczać, że były one wydawane jako gotowe do bezpośredniego spożycia. Oznacza to, że wykonywane czynności stanowiły świadczenie usług związanych z wyżywieniem. Mając na uwadze stanowisko wyrażone przez Ministra Finansów w interpretacji ogólnej, należy wskazać, że bez względu na to, czy produkty kawiarni były spożywane na miejscu w kawiarni bądź na wynos, sprzedaż ta była opodatkowana podatkiem VAT według stawki 8%.

W przypadku soków, ustalenia wymaga przede wszystkim to, czy ich dostawa była w tym przypadku elementem kompleksowej usługi gastronomicznej czy też może stanowiła oderwaną od świadczenia głównego dostawę towarów.

Jeśli sprzedaż soków była elementem usługi związanej z wyżywieniem, wówczas do takiej sprzedaży znajdowała zastosowanie stawka podatku VAT 8%. W przypadku gdy przedmiotem dostawy były soki z owoców sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 10.32, możliwe było zastosowanie stawki 5%. Jednak pod warunkiem iż dostawie tej nie towarzyszyły żadne usługi dodatkowe. Taka stawka ma zastosowanie np. w przypadku sprzedaży soku w oryginalnym opakowaniu, np. butelce czy kartonie (w stanie nieprzerobionym) na wynos. Obniżona stawka podatku VAT na takie soki wynika z art. 41 ust. 2a ustawy o VAT, w myśl którego dla towarów wymienionych w załączniku nr 10 do ustawy stawka podatku VAT wynosi 5%. W załączniku nr 10 znajduje się tabela z wykazem towarów opodatkowanych stawką podatku w wysokości 5%. Do 30 czerwca 2020 r. soki z owoców i warzyw (PKWiU 10.32) wymienione są w poz. 19 załącznika, gdzie ustawodawca wymienia sklasyfikowane pod symbolem ex 10.3 jako owoce i warzywa przetworzone i zakonserwowane - wyłącznie m.in. soki z owoców i warzyw (PKWiU 10.32).

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 41 ust. 1, ust. 2a, ust. 12f, art. 42a - 42i ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost. zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568

• § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania stawek obniżonych - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 2350

Bartosz Szefler

prawnik specjalizujący się w tematyce podatkowej, pracownik kancelarii prawno-podatkowej

Polecamy książki "Nowa matryca stawek VAT - towary" oraz "Nowa matryca stawek VAT - usługi" - na www.sklep.infor.pl wydane nakładem INFOR PL S.A.