Czy można obniżyć VAT należny, gdy brak potwierdzenia elektronicznej korekty faktury

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Podatnik może wystawić fakturę korygującą w przypadkach, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1-3 ustawy o VAT i na tej podstawie obniżyć podstawę opodatkowania (zob. art. 29a ust. 13 ustawy o VAT). Warunkiem takiego obniżenia jest posiadanie potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Podatnik nie musi takiego potwierdzenia posiadać tylko w przypadku, gdy uzyskanie takiego potwierdzenia jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione.

Korekta - po potwierdzeniu odbioru

Z pewnością Spółka ma prawo do obniżenia podstawy opodatkowania w przypadku, gdy uzyska od kontrahenta potwierdzenie odbioru faktury korygującej.

Ustawa o VAT nie zawiera żadnego wymogu dotyczącego formy potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Dopuszczalny więc może być każdy rodzaj potwierdzenia, który pozwala bez żadnych wątpliwości ustalić, że kontrahent odebrał fakturę korygującą. Może to być np.:

• potwierdzenie przesłane drogą elektroniczną,
• potwierdzony odbiór faktury korygującej przesłany drogą elektroniczną.

Korekta bez potwierdzenia odbioru

Jeżeli podatnik nie otrzyma potwierdzenia odbioru korekty, to może dokonać korekty tylko pod warunkiem, że może udokumentować fakt:

• podjęcia próby doręczenia, oraz
• że nabywca towaru (usługi) wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej (art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy o VAT).

W tym przypadku obniżenie podstawy opodatkowania może nastąpić nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostały łącznie spełnione obie ww. przesłanki (zob. art. 29a ust. 16 ustawy o VAT).

Prawo do dokonania korekty w sytuacji gdy podatnik nie posiada potwierdzenia odbioru faktury korygującej, potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zob. wyrok TSWE z 26 stycznia 2012 r. w sprawie C‑588/10 Minister Finansów przeciwko Kraft Foods Polska S.A.).

Z wyroku TSUE wynika m.in., że:

• podatnik powinien podejmować działania mające na celu uzyskanie potwierdzenia odbioru przez nabywcę faktury korygującej,
• obniżenie podatku należnego bez posiadania stosownego potwierdzenia jest możliwe jedynie w przypadku, gdy:

- uzyskanie takiego potwierdzenia w rozsądnym terminie jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione,

- podatnik posiada dokumentację potwierdzającą próbę doręczenia faktury korygującej, oraz

- podatnik wykaże, że rzeczywiście doszło do obniżenia podstawy opodatkowania oraz że dochował należytej staranności celem upewnienia się, że nabywca jest w posiadaniu korekty faktury i że się z nią zapoznał.

Jak potwierdzić, że klient wie o korekcie

Z powołanego wyroku TSUE wynika, że podatnik, który chce dokonać korekty (a nieuzyskał potwierdzenia odbioru faktury korygującej od kontrahenta), musi się upewnić, że jego klient ma pełną wiedzę o dokonanej korekcie. Podatnik musi więc posiadać dowody, że klient wie o korekcie.

Mogą to być dowody potwierdzające, że:

• klient odstąpił od umowy (np. potwierdzenie e-mailowego odstąpienia od umowy, pismo bądź skan pisma, w którym klient skorzystał z prawa do odstąpienia od umowy),
• wyciąg z rachunku bankowego, potwierdzający zwrot klientowi należności za towar, ze wskazaniem w tytule przelewu numeru faktury korygującej do danej transakcji.

Posiadanie takich dowodów uprawdopodabnia spełnienie przesłanki, że nabywca towaru wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami w fakturze korygującej.

Odnosząc to do sytuacji wskazanej w pytaniu, jeżeli Spółka:

• podjęła próbę doręczenia, czyli faktura korygująca została wysłana na adres e-mailowy klienta,
• posiada dowody (np. takie jak wyżej wskazane) potwierdzające, że klient wie o korekcie,

- to ma prawo dokonać korekty obniżającej podstawę opodatkowania w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 grudnia 2018 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4012.299.2018.3.JS).

Odrzucenie e-maila przez serwer

Zdarzają się też sytuacje, gdy podatnik jest informowany za pomocą automatycznej odpowiedzi, że wiadomość nie została doręczona na serwer pocztowy klienta. Jeżeli Spółka wysyła klientowi fakturę korygującą i otrzyma taką odpowiedź, to nie może uznać, że podjęła skuteczną próbę doręczenia i dokonać korekty. Komunikat ten wskazuje bowiem jasno, że faktura korygująca w ogóle nie miała szans dotrzeć do klienta i Spółka jest o tym wyraźnie informowana w komunikacie. Spółka nie może więc założyć, że podjęła skuteczną próbę poinformowania klienta o korekcie, a tym bardziej przyjąć, że klient miał możliwość otrzymania i zapoznania się z fakturą korygującą (nie mówiąc już o tym, że w tej sytuacji klient nie może potwierdzić otrzymania faktury, której nie otrzymał).

Podstawa prawna:

• art. 29a ust. 10, 13, 15 i 16 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2018 r., poz. 2174; ost. zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2433

Marcin Szymankiewicz

doradca podatkowy, autor licznych publikacji podatkowych