Zerowy PIT dla młodych - warunki stosowania i rozliczania nowej ulgi

Z 1 sierpnia 2019 r. do przepisów updof zostało dodane nowe zwolnienie dla przychodów osiąganych przez podatników do dnia ukończenia 26. roku życia. Pracodawcy po raz pierwszy uwzględnią nową ulgę już przy wypłacie wynagrodzeń w sierpniu, pod warunkiem że otrzymają stosowny wniosek pracownika o zastosowanie zwolnienia. Aby ułatwić pracodawcom rozliczenie przychodu osób korzystających z nowego zwolnienia z PIT, szczegółowo omawiamy zakres zwolnienia oraz zasady jego stosowania przy pobieraniu zaliczek na podatek dochodowy w 2019 i 2020 r.

1. Zerowy PIT dla młodych - zasady ogólne

 

Nowe zwolnienie dla przychodów otrzymywanych przez podatników do dnia ukończenia 26. roku życia określa dodany z 1 sierpnia 2019 r. art. 21 ust. 1 pkt 148 updof. Z przepisu tego wynika, że zwolnienie to ma zastosowanie, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. uzyskany przychód jest przychodem z pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy lub przychodem ze zlecenia,
2. ww. przychód został uzyskany do dnia ukończenia przez podatnika 26. roku życia,
3. nie został przekroczony limit zwolnienia, czyli 85 528 zł w roku podatkowym (z wyjątkiem 2019 r., w którym limit zwolnienia wynosi 35 636,67 zł).

 

Omawiane zwolnienie nie obejmuje wszystkich rodzajów przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Obejmuje ono wyłącznie przychody z pracy oraz ze zleceń (zob. tabelę). Inne przychody (np. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej czy przychody z umów o dzieło) ze zwolnienia tego nie korzystają.

 

Tabela. Przychody objęte zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof

 

Lp.	Kategoria przychodów	Przychody wchodzące w skład kategorii przychodów
1.	przychody z pracy	przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy
2.	przychody ze zleceń	przychody z umów-zleceń, o których mowa w art. 13 pkt 8 updof, a więc przychody z umów-zleceń, które: są uzyskiwane wyłącznie od: osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością, przedsiębiorstwa w spadku, nie wynikają z umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej, nie stanowią przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 9 updof, a więc przychodów uzyskiwanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze.

 

2. Obowiązek stosowania zwolnienia w 2019 r.

Należy podkreślić, że co do zasady płatnik nie ma obowiązku stosowania omawianego zwolnienia z PIT przy obliczaniu zaliczek na podatek od dochodów uzyskanych w 2019 r. (zob. art. 5 ust. 2 ustawy nowelizującej). Zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof, będzie wówczas uwzględniane przez podatników dopiero na etapie składania zeznania PIT za 2019 r.

 

Inaczej będzie, gdy podatnik złoży płatnikowi pisemne oświadczenie, że uzyskane przez niego w okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r. przychody z tytułów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof będą w całości zwolnione od podatku na podstawie tego przepisu. Płatnik, który je otrzyma, zostanie zwolniony z obowiązku poboru zaliczek na PIT za takiego pracownika. Przedstawiamy przykładowy wzór takiego oświadczenia.

 

Oświadczenie w sprawie stosowania zwolnienia z PIT w 2019 r. dla przychodów osób do 26. roku życia

 

 

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(miejscowość i data)

 

 

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(imię i nazwisko)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(adres)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(PESEL/NIP)

 

 

OŚWIADCZENIE

pracownika/zleceniobiorcy¹⁾

dla celów stosowania w 2019 r. zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.)²⁾

 

 

Niniejszym oświadczam, że uzyskane przeze mnie w okresie od dnia 1 sierpnia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2019 r. przychody z tytułów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych będą w całości zwolnione od podatku na podstawie tego przepisu. W związku z tym zwracam się do płatnika

...........................................................................................

(nazwa zakładu pracy)

o niepobieranie zaliczek na podatek od uzyskiwanych przychodów z tytułów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych

 

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(podpis)

 

¹⁾ Niepotrzebne skreślić

²⁾ Podstawa prawna - art. 5 ustawy z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1394).

 

Warto zauważyć, że płatnik nie został zobowiązany do podejmowania działań zmierzających do uzyskania tego rodzaju oświadczeń od pracowników. Płatnik nie musi więc weryfikować, czy i któremu pracownikowi przysługuje prawo do zwolnienia z PIT, ani informować pracowników o możliwości złożenia takiego oświadczenia. Jeżeli jednak takie oświadczenie zostanie złożone, ważne jest, aby można było je uznać za prawidłowe. Płatnik powinien więc je merytorycznie zweryfikować, ponieważ to płatnik jest odpowiedzialny za prawidłowy pobór zaliczek. Dlatego warto zwrócić uwagę płatników na fakt, że w składanym oświadczeniu podatnik deklaruje, że uzyskane przez niego od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r. przychody z pracy/zlecenia będą w całości zwolnione z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof. Zasadniczo więc oświadczenie takie mogą złożyć wyłącznie ci podatnicy, których przychody uzyskane do końca 2019 r. w całości będą zwolnione z PIT na podstawie tego przepisu. Takiego oświadczenia nie powinni więc składać podatnicy, których przychody z ww. tytułów będą zwolnione z PIT tylko częściowo (np. z powodu przekroczenia kwoty limitu przychodów zwolnionych). Płatnik nie powinien przyjąć ww. oświadczenia podatnika, jeżeli ma świadomość, że nie jest ono zgodne z prawdą. Istnieje ryzyko, że organy podatkowe zakwestionują w takiej sytuacji prawo płatnika do stosowania zwolnienia z obowiązku poboru zaliczek na podatek. Aby uniknąć takiego ryzyka, płatnik powinien dokonać wstępnej weryfikacji składanego przez podatnika oświadczenia w celu sprawdzenia, czy istotnie przychody podatnika będą w całości korzystały ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 148 updof.

Można też mieć wątpliwości, czy oświadczenie takie może złożyć podatnik, który w okresie 1 sierpnia - 31 grudnia 2019 r. ukończy 26 lat. Takiemu podatnikowi - po ukończeniu 26. roku życia zwolnienie już nie przysługuje, a więc jego przychody uzyskane w 2019 r. nie będą w całości zwolnione z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof. Z uzasadnienia do nowelizacji można jednak wnioskować, że ustawodawca dopuszcza możliwość złożenia oświadczenia w opisanej sytuacji. Jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej - w odniesieniu do przychodów uzyskanych od dnia 1 sierpnia 2019 r. zwolnienie będzie stosowane w zeznaniu podatkowym składanym przez podatnika za rok 2019, chyba że podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że jego dochody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy PIT, oraz z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy PIT, uzyskane od tego płatnika w okresie od 1 sierpnia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r., nie później jednak niż do dnia ukończenia 26. roku życia przez podatnika, będą w całości korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT. Złożenie tego oświadczenia zwolni płatnika z obowiązku poboru zaliczek na podatek od ww. przychodów.

 

Jeżeli podatnik złoży płatnikowi takie oświadczenie i będzie ono wiarygodne, płatnik zostanie zwolniony z obowiązku poboru zaliczek na podatek już w 2019 r.

 

 

Przykład

Spółka z o.o. zatrudnia na umowę o pracę 21-letniego pracownika. Pracownik ten nie złoży w 2019 r. oświadczenia, o którym mowa w art. 5 ust. 2 i 3 ustawy nowelizującej. W takim przypadku zaliczki na podatek od dochodów tego pracownika za 2019 r. są pobierane na dotychczasowych zasadach, a więc bez uwzględniania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof.

 

 

Jeżeli płatnik otrzyma ww. oświadczenie, to nie pobiera zaliczek na podatek:

1. najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie. Należy przyjąć, że użycie przez ustawodawcę słowa "najpóźniej" powoduje, że możliwe jest również niepobranie zaliczki za miesiąc, w którym płatnik otrzymał oświadczenie, a prawo do podjęcia decyzji w tym zakresie leży w gestii płatnika
2. do końca miesiąca, w którym przychody z tytułów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof uzyskane od tego płatnika od 1 sierpnia 2019 r. podlegały zwolnieniu od podatku na podstawie tego przepisu, a więc do momentu, w którym:

1. przychód podatnika uzyskany u danego płatnika przekroczy 35 636,67 zł, lub
2. podatnik ukończy 26. rok życia.

W kontekście opisanych terminów/okresów stosowania zwolnienia należy zwrócić uwagę płatników na fakt, że płatnik został przez ustawodawcę zobowiązany do weryfikowania prawa pracownika/zleceniobiorcy do zwolnienia już na etapie poboru zaliczek. Samo oświadczenie pracownika, w którym stwierdza on, że jego przychody są w całości do końca roku zwolnione z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148, nie jest dla płatnika wystarczającą podstawą do stosowania zwolnienia. Jeżeli dojdzie do przekroczenia kwoty limitu lub ukończenia przez podatnika 26 lat, płatnik ponownie powinien rozpocząć pobieranie zaliczek na PIT za tego pracownika.

Przykład

Przedsiębiorca zatrudnia na umowę o pracę pracownika, który nie ukończył 26. roku życia. Pracownik ten 15 sierpnia 2019 r. złoży przedsiębiorcy oświadczenie, że uzyskane przez niego w okresie od 1 sierpnia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. przychody z tytułów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof będą w całości zwolnione od podatku na podstawie tego przepisu.

Scenariusz A: Przed końcem 2019 r. pracownik nie ukończy 26 lat ani przychód uzyskany przez niego u przedsiębiorcy nie przekroczy 35 636,67 zł. W takim przypadku przedsiębiorca nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy pracownika od sierpnia do grudnia albo od września do grudnia 2019 r. (decyzja w tym zakresie należy do przedsiębiorcy).

Scenariusz B: 15 października 2019 r. pracownik ukończy 26 rok życia. W takim przypadku przedsiębiorca nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy pracownika od sierpnia do października albo od września do października 2019 r. (decyzja w tym zakresie należy do przedsiębiorcy).

Scenariusz C: 10 listopada przychód pracownika osiągnięty u przedsiębiorcy przekroczy 35 636,67 zł. W takim przypadku przedsiębiorca nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy pracownika od sierpnia do listopada albo od września do listopada 2019 r. (decyzja w tym zakresie należy do przedsiębiorcy).

 

3. Ograniczenie w zakresie kosztów podatkowych

Zgodnie z nowo dodanym art. 22 ust. 3b updof:

§ 3b. W przypadku zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, stosuje się w wysokości nieprzekraczającej tej części przychodów z danego źródła, która podlega opodatkowaniu.

W przypadku podatników, których przychody są zwolnione z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof, oznacza to, że płatnik (lub podatnik w zeznaniu za rok podatkowy) może zastosować koszty uzyskania przychodów wyłącznie do tej części przychodów z danego źródła (tzn. z pracy lub zlecenia), która podlega opodatkowaniu. Zastosowane koszty uzyskania przychodów nie mogą przy tym przekroczyć przychodów podlegających opodatkowaniu. Taki przepis ma zapobiegać sytuacji, w której koszty podatkowe przewyższające przychód spowodowałyby powstanie straty podatkowej.

 

4. Limitowane 50-procentowe koszty podatkowe

 

W związku z wprowadzeniem zwolnienia z PIT dla młodych ustawodawca wprowadził dodatkowy limit ograniczający prawo do stosowania 50-procentowych kosztów uzyskania przychodów. Mianowicie u podatników korzystających z omawianego zwolnienia z PIT kwota kosztów uzyskania przychodów (50%) zsumowana z kwotą przychodów zwolnionych nie będzie mogła przekroczyć I przedziału skali podatkowej (zob. art. 22 ust. 9aa updof). Ma to na celu - jak czytamy w uzasadnieniu ustawy nowelizującej - zapobieżenie sytuacji, w której pracownik będzie korzystał z podwójnej preferencji podatkowej, tj. ze zwolnienia od podatku oraz z 50% kosztów w odniesieniu do podlegającej opodatkowaniu nadwyżki ponad kwotę korzystającą ze zwolnienia.

Z przepisów nie wynika przy tym wprost, czy w przypadkach, w których ma zastosowanie art. 22 ust. 9aa updof, stosownemu zmniejszeniu ulega przychód zwolniony od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof czy 50-procentowe koszty uzyskania przychodów. Umiejscowienie tego przepisu w art. 22 updof, a więc wśród przepisów określających koszty uzyskania przychodów przemawia za zmniejszaniem 50-procentowych kosztów uzyskania przychodów.

 

Przykład

22-letni pracownik wykonujący pracę o charakterze twórczym korzysta z 50-procentowych kosztów uzyskania przychodów. Pracownik ten w okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r. uzyska przychód z pracy w kwocie 28 600 zł. W tej sytuacji łączna kwota rozpoznanych przez tego pracownika w 2019 r. 50-procentowych kosztów uzyskania przychodów zastosowana do przychodów tego podatnika podlegających opodatkowaniu PIT nie może przekroczyć 56 928 zł (85 528 zł - 28 600 zł).

 

Zatem płatnik przy stosowaniu 50-procentowych kosztów uzyskania przychodów do dochodów opodatkowanych podatnika będzie musiał sprawdzić, czy suma 50-procentowych kosztów i przychodów zwolnionych z PIT mieści się w granicach I progu podatkowego. Jeżeli nie, będzie musiał obniżyć stosowane koszty (do kwoty limitu) albo nie będzie mógł zastosować kosztów podatkowych w ogóle.

 

Przykład

Podatnik w okresie sierpień-wrzesień 2019 r. miał prawo do zwolnienia z PIT z art. 21 ust 1 pkt 148 updof. Od października do grudnia 2019 r. jego przychody są opodatkowane PIT z prawem do 50-procentowych kosztów uzyskania przychodów. Przychody zwolnione z tego podatnika wyniosły 10 000 zł. 50-procentowe koszty uzyskania przychodów wyniosły u tego podatnika 15 000 zł. W sumie 10 000 zł + 15 000 zł = 25 000 zł. Kwota ta nie przekracza I progu skali podatkowej wynoszącej 85 528 zł. Dlatego płatnik miał prawo stosować do przychodów tego podatnika 50-procentowe koszty uzyskania przychodów.

Zakładając, że przychody podatnika zwolnione z PIT wyniosły 70 000 zł, a suma 50-procentowych kosztów wyniosła np. 30 000 zł, suma przychodów zwolnionych oraz 50-procentowych kosztów wyniosłaby 100 000 zł. Płatnik mógłby w tej sytuacji ustalić koszty uzyskania przychodów tylko do wysokości 85 528 zł. Kwota ponad ten limit (100 000 zł - 85 528 zł) = 14 472 zł nie może być kosztem uzyskania przychodów. Przy obliczaniu zaliczki płatnik nie może więc pomniejszyć przychodów o koszty podatkowe, jeżeli doszło do przekroczenia ww. limitu.

 

 

5. Przychody wyłączone ze zwolnienia

Przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof nie uwzględnia się wszystkich przychodów z pracy oraz ze zleceń.

Z art. 21 ust. 39 updof wynika bowiem, że przy obliczeniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu nie uwzględnia się:

1. przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym (np. przychodów z umów-zleceń opodatkowanych 18-procentowym zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 5a updof),
2. przychodów zwolnionych od podatku dochodowego (np. wartości świadczeń rzeczowych przysługujących na podstawie przepisów o bhp korzystających ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 updof),
3. przychodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

 

Omawiane zwolnienie nie ma więc zastosowania do przychodów (dochodów) opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie art. 29 ust. 1 updof (zob. art. 29 ust. 6 updof) oraz na podstawie art. 30 ust. 1 updof (zob. art. 30 ust. 10 updof).

 

Oznacza to, że na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof nie są zwolnione:

1. przychody ze zleceń uzyskiwane przez osoby fizyczne objęte ograniczonym obowiązkiem podatkowym (nierezydentów) opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 updof,
2. przychody ze zleceń, jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł, tj. przychody ze zleceń opodatkowane 18-procentowym zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 5a updof,
3. przychody z tytułu odpraw lub odszkodowań za skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym według stawki 70% na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 16 updof.

 

6. Zwolnienie dla przychodów uzyskanych od 1 sierpnia 2019 r.

 

Zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof, stosuje się do przychodów uzyskanych od 1 sierpnia 2019 r. (zob. art. 4 ust. 1 ustawy nowelizującej). To oznacza, że ma ono zastosowanie również do przychodów uzyskanych od tego dnia, które są należne np. za lipiec 2019 r. (lub jeszcze wcześniejsze miesiące). Przychody z pracy oraz zleceń powstają bowiem kasowo, tj. w dacie otrzymania pieniędzy i wartości pieniężnych lub postawienia ich do dyspozycji podatnika, względnie otrzymania przez podatnika świadczeń w naturze lub innych nieodpłatnych świadczeń (zob. art. 11 ust. 1 updof).

 

Przykład

5 sierpnia 2019 r. 22-letniemu pracownikowi zostanie wypłacone wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę za lipiec 2019 r. Przychód z tytułu tego wynagrodzenia będzie zwolniony od podatku dochodowego na podstawie dodanego z 1 sierpnia 2019 r. art. 21 ust. 1 pkt 148 updof. Płatnik nie pobierze zaliczki od tego przychodu, jeżeli podatnik złoży mu oświadczenie w tej sprawie (zob. pkt 2 "Obowiązek stosowania zwolnienia"). Jeżeli podatnik takiego oświadczenia nie złoży, będzie mógł rozliczyć zwolnienie z zeznaniu rocznym za 2019 r.

 

 

 

7. Obliczanie zaliczek na podatek w 2020 r. i w latach kolejnych

 

Sytuacja płatnika zmieni się od 1 stycznia 2020 r. Jak opisaliśmy w poprzedniej części artykułu, w 2019 r. płatnik uwzględnia zwolnienie na wniosek podatnika. Od 1 stycznia 2020 r., obliczając zaliczki na podatek, płatnicy będą obowiązani uwzględniać zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof niejako "z urzędu". Podatnicy nie będą musieli składać oświadczenia w sprawie zastosowania zwolnienia (tak jak muszą to robić w 2019 r.).

Zatem od 1 stycznia 2020 r. płatnicy nie pobiorą zaliczek na podatek od przychodów zwolnionych od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof - podobnie jak robią to w przypadku innych rodzajów przychodów zwolnionych z PIT. Jednak w przypadku osiągania przychodów zwolnionych z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 (czyli przychodów podatników do 26. roku życia) podatnicy będą mogli wnioskować do płatnika o pobieranie zaliczek na podatek. Jeżeli więc podatnik złoży wniosek o pobranie zaliczek, płatnik będzie obowiązany je pobierać. Wzór wniosku przedstawiamy poniżej.

 

Wniosek o pobór zaliczek od przychodów zwolnionych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(miejscowość i data)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Imię i nazwisko)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(adres)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(PESEL/NIP)

 

 

WNIOSEK

pracownika/zleceniobiorcy¹⁾

o pobór zaliczek na podatek bez stosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.)²⁾

 

 

Niniejszym zwracam się do płatnika ...........................................................................................

(nazwa zakładu pracy)

o pobór w roku ............... zaliczek na podatek bez stosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

 

 

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(podpis)

¹⁾ Niepotrzebne skreślić

²⁾ Podstawa prawna: art. 32 ust. 1f lub art. 41 ust. 1b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych

 

 

Przykład

Spółka z o.o. zatrudnia na umowę o pracę 21-letniego pracownika, którego łączny przychód z pracy wynosi około 60 000 zł. Jeżeli pracownik ten nie złoży w 2020 r. wniosku, o którym mowa w art. 32 ust. 1f updof, od dochodu tego pracownika spółka nie powinna w 2020 r. pobierać zaliczek na podatek dochodowy.

 

W przypadku złożenia wniosku o pobieranie zaliczek płatnicy będą obowiązani pobierać zaliczki bez stosowania tego zwolnienia najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymali wniosek. Należy przyjąć, że użycie przez ustawodawcę słowa "najpóźniej" powoduje, że możliwe będzie również pobranie zaliczki bez stosowania omawianego zwolnienia w miesiącu, w którym płatnik otrzymał wniosek. Podatnicy będą mieli obowiązek składania wniosku o pobieranie zaliczek bez stosowania omawianego zwolnienia odrębnie dla każdego roku podatkowego (zob. art. 32 ust. 1f updof oraz art. 41 ust. 1b).

 

Przykład

Przedsiębiorca zatrudnia na umowę o pracę 23-letniego pracownika, który w marcu 2020 r. złoży wniosek o pobór zaliczek na podatek bez stosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof. W takim przypadku przedsiębiorca powinien zaprzestać stosowania tego zwolnienia przy wpłacaniu zaliczek w marcu, a najpóźniej w kwietniu 2020 r.

 

Korzystaniem z opisanej możliwości mogą być zainteresowani przede wszystkim podatnicy uzyskujący przychody z pracy lub zleceń od dwóch lub więcej płatników. Jest tak, gdyż każdy z tych płatników we własnym zakresie będzie stosować limity omawianego zwolnienia, co może powodować znaczne niedopłaty podatku po zakończeniu roku.

 

Przykład

Podatnik mający 22 lata jest zatrudniony na umowę o pracę u trzech pracodawców i u każdego z nich uzyskuje roczny przychód z umowy o pracę w kwocie około 70 000 zł. Jeżeli podatnik w 2020 r. nie złoży u żadnego z pracodawców wniosku o pobieranie zaliczek bez stosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof, żaden z pracodawców nie pobierze w 2020 r. zaliczek na podatek od dochodów osiąganych przez podatnika. Konsekwencją tego będzie konieczność uiszczenia znacznej kwoty dopłaty w ramach rozliczenia PIT za 2020 r.

 

 

8. Zmiany w updof związane z dodaniem nowego zwolnienia

 

Zwolnienie z PIT dla młodych będzie uwzględniane w zaliczkach, ale też będzie rozliczane w ramach zeznania rocznego. Dlatego też w ustawie o PIT zostały wprowadzone zmiany dotyczące rozliczenia rocznego PIT. Zmiany te dotyczą:

• preferencyjnego rozliczania podatku dochodowego przez rodziców samotnie wychowujących uczące się w szkole dziecko do ukończenia 25. roku życia. Ze znowelizowanego art. 6 ust. 4 pkt 3 updof wynika, że przy ustalaniu prawa do takiego preferencyjnego rozliczenia uwzględnia się również przychody dzieci zwolnione od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof. A zatem obecnie wspólne rozliczenie z uczącym się dzieckiem będzie możliwe tylko, jeżeli kwoty 3089 zł nie przekracza suma dochodów dziecka podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b updof (czyli dochodów opodatkowanych według skali podatkowej oraz dochodów giełdowych) oraz przychodów zwolnionych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof,
• zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 20 updof, tj. zwolnienia obejmującego część przychodów osób objętych nieograniczonym obowiązkiem podatkowym przebywających czasowo za granicą i uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy do pracowników otrzymujących przychody z pracy zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof (zob. art. 21 ust. 15 pkt 4 updof). Jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej - celem tej regulacji jest zapobieżenie sytuacji, w której wynagrodzenie pracownika objęte byłoby podwójną preferencją, czyli stanowiłoby podstawę wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy PIT, oraz - w odniesieniu do nadwyżki ponad kwotę tego wyłączenia - korzystałoby ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT,
• ulgi prorodzinnej i przepisu określającego maksymalną kwotę zwrotu z tytułu tej ulgi, która nie znalazła pokrycia w podatku. Z nowego brzmienia art. 27f ust. 9 updof wynika, że przy obliczaniu tej kwoty uwzględnia się również składki na ubezpieczenie społeczne oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone od przychodów zwolnionych od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof,
• obowiązku sporządzania przez płatników informacji PIT-11. Ze znowelizowanej treści przepisów art. 39 ust. 1 oraz art. 42 ust. 5 updof wynika, że w informacjach tych wykazywane są również przychody zwolnione od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof.

 

9. Skutki wprowadzenia zerowego PIT dla młodych w innych ustawach

 

Wprowadzeniu omawianego zwolnienia towarzyszyły nie tylko zmiany w updof, ale również w innych ustawach, tj. w przepisach:

• ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2220 ze zm.), oraz
• ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1510 ze zm.).

 

Zmiany te w połączeniu z brakiem zmian w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych miały na celu - jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej - utrzymać dotychczasowe zasady przyznawania świadczeń rodzinnych oraz oskładkowania przychodów z pracy oraz z działalności wykonywanej osobiście. W konsekwencji zwolnienie od podatku części przychodów z pracy oraz z działalności wykonywanej osobiście przez młode osoby nie zmieni dotychczasowego zakresu praw i obowiązków osób ubiegających się o świadczenie rodzinne oraz nie będzie zwalniało z zapłaty składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od tych przychodów.

 

W konsekwencji przychody zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof:

1. nadal stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne,
2. będą uznawane za dochody dla potrzeb nabycia prawa do świadczeń rodzinnych.

 

Podstawa prawna:

• art. 6 ust. 3 pkt 3, art. 9 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 148, art. 21 ust. 15 pkt 4, art. 21 ust. 39, art. 22 ust. 3b i 9aa, art. 27f ust. 9, art. 29 ust. 6, art. 30 ust. 10, art. 32 ust. 1f, art. 39 ust. 1, art. 41 ust. 1b oraz art. 42 ust. 5 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1018

• art. 1-7 ustawy z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - Dz. U. z 2019 r. poz. 1394

 

Tomasz Krywan

doradca podatkowy, autor licznych publikacji z zakresu prawa podatkowego