Dysponowanie środkami na rachunku VAT do split payment

PROBLEM

Gmina zapłaciła fakturę za prąd. Niestety, faktura była źle wystawiona przez dostawcę. Trzeba było ją zapłacić, żeby nie zostały naliczone odsetki za przekroczenie terminu. Gmina zareklamowała fakturę. Reklamacja została uznana. Dostawca wystawił fakturę korygującą, z której wynikała nadpłata dla gminy. Następnie dostawca zwrócił tę nadpłatę. Na wskazane przez gminę konto bankowe wpłynęła tylko kwota netto, a VAT wpłynął na rachunek bankowy VAT gminy. Dokonano więc zwrotu, tak jakby to była płatność split payment, mimo że gmina nie zapłaciła pierwotnej faktury w tym trybie. Czy to było zgodne z prawem? Jak można teraz odzyskać środki (jest to duża kwota) zablokowane na rachunku bankowym VAT, w sytuacji gdy gmina nie dokonuje płatności za faktury w systemie podzielonej płatności?

https://www.facebook.com/PRBinfor/

RADA

Dostawca może zwrócić nadpłaconą przez gminę należność z użyciem komunikatu zapłaty w trybie podzielonej płatności (split payment) na podstawie:

1. art. 108 ust. 4 w związku z art. 29a ust. 10 pkt 3 lub ust. 14 ustawy o VAT, w przypadku zwrotu całości lub części zapłaty, gdy:

• zapłata jest zwracana w całości lub części przed dokonaniem sprzedaży, jeśli do tej sprzedaży nie doszło,
• zostanie stwierdzona pomyłka w kwocie VAT na fakturze i wystawiona faktura korygująca do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna;

2. art. 62b ust. 2 pkt 5 Prawa bankowego - gdy zwracana jest nienależnie otrzymana płatność, jeśli płatność ta została uregulowana z zachowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Pytający nie przedstawił okoliczności sprawy w sposób wystarczający, żeby stwierdzić, czy dostawca mógł zastosować jeden z tych tytułów, a jeśli tak, by wskazać, który z nich był właściwy.

Co do sposobu odzyskania środków to rachunek VAT prowadzony przez bank ma ograniczoną przepisami funkcjonalność. Może być uznawany i obciążany wyłącznie w zakresie określonym w art. 62b Prawa bankowego. W przypadku obciążeń dotyczy to m.in. możliwości:

• zapłaty kwoty odpowiadającej kwocie VAT, dla dostawcy lub wykonawcy, z użyciem komunikatu przelewu podzielonej płatności,
• zapłaty VAT i odsetek za zwłokę na rachunek bankowy urzędu skarbowego,
• zwrotu nienależnie otrzymanej płatności z użyciem komunikatu przelewu, w sytuacji gdy ta płatność była dokonana z użyciem komunikatu przelewu,
• zwrotu kwoty VAT nienależnego, wynikającego z korekty faktury,
• realizacji zajęcia na podstawie tytułu wykonawczego.

Jeśli na rachunku VAT są zgromadzone środki w nadmiernej wysokości, gmina może zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o wyrażenie zgody na przekazanie środków w określonej kwocie z tego rachunku na rachunek bieżący (art. 108b ustawy o VAT). Zgodę w formie postanowienia można otrzymać w ciągu 60 dni od dnia złożenia tego wniosku. Informację o wydaniu postanowienia naczelnik urzędu skarbowego przekazuje bezpośrednio do banku, w którym jest prowadzony rachunek VAT. Ten niezwłocznie przelewa środki.

Naczelnik urzędu skarbowego może w drodze decyzji odmówić przekazania środków. Odmowa dotyczy sytuacji, gdy podatnik zalega z wpłatą VAT albo zachodzi uzasadniona obawa, że w przyszłości wystąpi zaległość podatkowa lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Od decyzji przysługuje odwołanie.

Odp. Izabela Motowilczuk

były wieloletni inspektor kontroli

Podstawy prawne:

• art. 29a ust. 14, art. 108 ust. 4, art. 108b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 675)

• art. 62b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 2187; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 730)