Jednorazowe świadczenie na start dla nauczycielki kontynuującej staż we wrześniu 2019 r.

PROBLEM: Z dniem 1 września 2018 r. nauczycielka rozpoczęła staż na nauczyciela kontraktowego, który trwał do 30 czerwca 2019 r. (umowa na zastępstwo). Od 1 września 2019 r. zawarto z nią kolejną umowę i kontynuuje staż rozpoczęty w poprzednim roku szkolnym. Czy nauczycielce należy się jednorazowe świadczenie na start w wysokości 1000 zł?

ODPOWIEDŹ: Niezwykle trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na zadane pytanie. Przepisy ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (dalej: Karta Nauczyciela) nie regulują takiej sytuacji. Co więcej, przepisów przejściowych nie zawiera też ustawa z 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa zmieniająca), która wprowadziła to świadczenie. Wydaje się, że donioślejsze argumenty przemawiają za tym, że nauczycielce świadczenie na start się nie należy. Nie można jednak wykluczyć opinii przeciwnej. W tym przypadku decydujące znaczenie może mieć istota tego świadczenia. Otóż świadczenie na start należy się nie więcej niż jeden raz w okresie całego zatrudnienia.

UZASADNIENIE: Zgodnie z art. 53a ust. 2 Karty Nauczyciela, świadczenie na start jest wypłacane w terminie do 30 września roku, w którym nauczyciel rozpoczął staż. W opisanej sytuacji nauczycielka rozpoczęła zaś staż 1 września 2018 r. Wówczas przepisy Karty Nauczyciela nie przewidywały takiego świadczenia. Oznacza to, że nie można było nabyć uprawnień do niego w 2018 r. Od 1 września 2019 r. nauczycielka natomiast kontynuuje staż, ale w tym roku go nie rozpoczęła. Czytając literalnie art. 53a ust. 2 Karty Nauczyciela, nauczycielka nie spełnia warunku do jego wypłaty.

ZAPAMIĘTAJ!

Nauczyciel stażysta pozostający jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy, świadczenie na start otrzymuje w szkole wskazanej jako podstawowe miejsce zatrudnienia.

Odbywanie stażu

Możliwa zaś jest też obrona poglądu, że nauczycielce to świadczenie się należy. Argumentem za tym przemawiającym jest istota tego świadczenia. W uzasadnieniu projektu ustawy zmieniającej czytamy: Zwiększenie atrakcyjności zawodu nauczyciela wymaga stworzenia mechanizmów zachęcających do podejmowania pracy w tym zawodzie oraz ułatwiających start zawodowy osobom, dla których jest to najczęściej pierwsza praca. Dlatego też proponuje się wprowadzenie nowego świadczenia dla nauczyciela stażysty - na start. Świadczenie to będzie przysługiwało wszystkim nauczycielom stażystom odbywającym staż na stopień nauczyciela kontraktowego […]. Świadczenie na start będzie świadczeniem o charakterze socjalnym, dlatego też wszyscy nauczyciele uprawnieni do tego świadczenia otrzymają go w takiej samej wysokości, niezależnie od wymiaru zatrudnienia. Warunkiem otrzymania tego świadczenia jest wyłącznie odbywanie stażu na stopień nauczyciela kontraktowego, co przesądza, że nauczyciel musi być zatrudniony co najmniej w wymiarze 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć w jednej lub kilku szkołach łącznie. Świadczenie na start ułatwi początkującym nauczycielom np. zakup dodatkowych materiałów pomocnych w ich rozwoju zawodowym oraz pokrycie części kosztów związanych ze zmianą miejsca zamieszkania w związku z podjęciem pracy w szkole w innej miejscowości. [...].

Projektodawca założył, że świadczenie to ma młodym nauczycielom ułatwić start w zawodzie. Może być ono wypłacone tylko raz w jego karierze. Co więcej, z uzasadnienia wynika, że warunkiem jego otrzymania jest wyłącznie odbywanie stażu na stopień nauczyciela kontraktowego. Niewątpliwie nauczycielka odbywa staż od 1 września 2019 r. Poza tym nie jest to świadczenie celowe. Ustawodawca nie wymaga, by było ono przeznaczone na zakup dodatkowych materiałów pomocnych. Cel wydatkowania świadczenia na start nie ma znaczenia.

PODSTAWA PRAWNA

• art. 53a ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 967; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2245)

©℗

LESZEK JAWORSKI

prawnik, specjalista ds. prawa pracy, absolwent studiów doktoranckich na WPiA Uniwersytetu Warszawskiego