Zadałeś sobie kiedyś pytanie, czego obietnicą jesteś jako pracownik, szef, kolega, klient, partner czy rodzic? Czy inni widzą ciebie jako źródło inspiracji, wulkan energii i kopalnię pomysłów czy może raczej jawisz im się jako perspektywa silnego stresu i strachu? Czy budujesz swoją markę na solidnych podstawach, czy może "podczepiasz się" pod markę firmy, tytuł naukowy czy nazwisko rodowe?

Po co budować markę osobistą?

Poprzednia część cyklu "Stacja samorozwój" była poświęcona permanentnej zmianie w świecie, w którym żyjemy, i wyzwaniach, które stawia on współczesnym organizacjom. Szczególne znaczenie w procesie zmian ma zaufanie, gdyż ludzie podążają za tymi, którym ufają. Stało się ono najcenniejszą walutą gospodarki. W związku z tym gwarancją zaufania w organizacji mogą być jedynie ci, którzy mają mocną markę osobistą (personal branding), a w jej konsekwencji tworzą markę przedsiębiorstwa (employer branding). Niestety, ludzie często mylą markę osobistą z przyjmowaną pozą społeczną. Wielu pseudoliderów kreuje swój wizerunek, wkładając wiele trudu w wywieranie odpowiedniego wrażenia. Często ogranicza się ono jednak do wywoływania strachu, tworzenia dystansu czy onieśmielenia ludzi, z którymi pracują (dotyczy to zwłaszcza podwładnych lub osób o niższym statusie społecznym). Nie tędy droga! Abstrahując od wszelkich ocen moralnych i etycznych, w konsekwencji takiego "budowania marki" tworzy się jedynie wizytówkę, która zanika wraz z utratą pracy. W takiej sytuacji nawet po kilkunastu latach przepracowanych w danej firmie, człowiek zostaje z niczym. Ten życiowy zwrot wielu przypłaca depresją.

Samoświadomość i samoakceptacja

Jeśli nie chcesz, aby to nie firma, w której pracujesz, stanowiła o twoim być albo nie być, swoją markę osobistą musisz zbudować na fundamencie własnych wartości i autentyczności. Twoje zasady, twoja etyka, moralność i osobiste wartości są czymś, czego nikt nie może ci zabrać, co jest odporne na wszelkie procesy restrukturyzacji i krachy gospodarze, co jest nierozerwalnie z tobą związane. Silna marka osobista wynika z mocnego poczucia własnej wartości i zdrowej wewnętrznej pewności siebie. Poczucie własnej wartości jest sposobem, w jaki myślisz o sobie, i wiarą we własne możliwości. Pewność siebie to przekonanie, że cokolwiek się zdarzy, dołożysz wszelkich starań, by wyjść z tego obronną ręką. Kluczową rolę w budowaniu silnej marki o mocnej, zdrowej reputacji i spójnym wizerunku jest samoświadomość i samoakceptacja.

Konflikt wartości

Nie da się ukryć, że życie niejednokrotnie postawi cię w sytuacji, w której będziesz musiał wybierać między dwiema (lub więcej) wartościami, z których każda jest dla ciebie ważna. Krótko mówiąc, postawi cię w sytuacji konfliktu wartości. W zależności od odgrywanych ról życiowych nasze wartości są różne. Zmieniają się one również wraz z kolejnymi etapami życia i kariery. Wyjątkowo ważna jest ich świadomość, która pozwala podejmować mądre decyzje - takie, które pozwolą nam uniknąć poczucia winy i poczucia krzywdy. Trzeba zdawać sobie sprawę, że na dłuższą metę trwanie w konflikcie wartości zaburza nasze funkcjonowanie - może przejawiać się somatycznie w postaci chorób wywołanych permanentnym stresem albo osłabiać nasze relacje z innymi, co może kończyć się osamotnieniem czy rozwodem. Samoświadomość definiują takie aspekty, jak misja, wizja, cele osobiste, cele zawodowe, cele krótko- i długoterminowe, konsekwencja w działaniu, wiedza o tym, co zapewnia nam poczucie szczęśliwości.

Poznaj przyczyny emocji

Szczególne znaczenie dla samoświadomości mają także emocje. Często nie chcemy rozmawiać ani nawet myśleć o złych emocjach. Zamiatamy je pod dywan, nie nazywamy ich, udajemy, że ich nie ma. Czujemy dyskomfort, ale czekamy, aż nam przejdzie. Nie ma złych ani dobrych emocji, bo wszystkie są nam potrzebne. Emocje mogą być przyjemne albo nieprzyjemne. Z tymi pierwszymi raczej nie mamy problemu. Te drugie natomiast pieczołowicie gromadzimy w zakamarkach naszej duszy jak kurz w kącie pod kanapą. Zżerają one naszą energię, odbierają siły, są jak tykająca bomba, która grozi wybuchem. Ich obecność można poznać po niepewności, którą w sobie czujemy, po niezdolności do podejmowania decyzji, po życiu w zawieszeniu, po czekaniu aż coś się wydarzy, po mentalnym osłabieniu. Dotarcie do ich przyczyny jest jedynym sposobem, by sobie z nimi poradzić. Można to osiągnąć poprzez regularny wgląd w siebie. Przypomina to nieco robienie generalnych porządków w domu: od czasu do czasu trzeba odsunąć kanapę, schylić się i wymieść spod szafy kłęby kurzu. Tylko w ten sposób można się od nich uwolnić, poczuć ulgę, spokój i wewnętrzną stabilność.

Nie walcz ze sobą

Lubienie siebie to nic innego jak zaakceptowanie siebie takim, jakim się jest. Często ludzie walczą ze sobą, nie akceptując w sobie jakiejś cechy charakteru, wyglądu, emocji, przekonania. Tracą na tym mnóstwo czasu i energii. Warto wtedy zastanowić się, jakie korzyści wynikają dla ciebie lub innych z posiadanej przez ciebie nielubianej cechy. Każdy medal ma dwie strony - może nieśmiałością usprawiedliwiasz brak inicjatywy albo lękiem tłumaczysz brak działania? Lekiem na zmianę tego stanu rzeczy jest zaakceptowanie w sobie niechcianego aspektu - tylko tak możesz zmienić go bez walki, ale za to poczuciem szacunku do samego siebie.

Budowanie marki osobistej krok po kroku

Budowanie marki osobistej jest procesem etapowym i rozłożonym w czasie. Wymaga również wiele autorefleksji. Pierwszy krok stanowi uświadomienie sobie, w jakim momencie życia znajdujemy się dziś. Musimy wiedzieć przecież, skąd ruszamy. W drugim etapie trzeba zdefiniować stan pożądany, czyli miejsce, w którym chcemy się znaleźć. Gdy znany jest już punkt docelowy, trzeba określić elementy, które są potrzebne do realizacji wizji, misji i celów. W tym momencie warto również dokładniej przyjrzeć się zasobom, którymi dysponujemy. Należą do nich nasze talenty, osobowość, doświadczenie, umiejętności i - omówiona wyżej - pewność siebie. Kiedy już mamy wiedzę we wszystkich wyżej wymienionych dziedzinach od celu dzieli nas już tylko konsekwentne działanie.

Przekłada się ono wprost na to, co ludzie na nasz temat wiedzą, jak nas widzą i co do nas czują. Konsekwentne działanie gwarantuje spójność wizerunku. Tutaj liczy się zatem umiejętność profesjonalnego wywierania wrażenia. Na to wrażenie składa się zarówno unikatowy styl związany z odpowiednim ubiorem, makijażem i fryzurą, jak i emocje, które wzbudzamy u innych. Ale z uwagi na fakt, że ludzie odbierają informacje często z tzw. drugiej uwagi, czyli swoim gadzio-ssaczym mózgiem (podświadomie, a nie intelektem), bezcenna jest tu autentyczność. Radości wewnętrznej, spokoju, życzliwości, empatii, odwagi, siły wewnętrznej nie da się udawać.

Rola komunikacji marki osobistej

Rola komunikacji rozumianej jako sztuka budowania relacji była tematem drugiej części cyklu "Stacja samorozwój". Poruszałam w niej temat wywoływania pożądanych stanów emocjonalnych u swoich rozmówców w obliczu odmiennego sposobu postrzegania świata, różnych sposobów zarządzania i stylów komunikacji. Treści w niej zawarte mają znaczenie również dla komunikacji marki osobistej.

Drugi ważny aspekt komunikacji marki osobistej stanowi rzetelne jej określenie w sześciu płaszczyznach - każda z nich stanowi odpowiedź na krótkie pytanie:

● "Komu?" - służy ono określeniu grup docelowych. Musimy wiedzieć, komu chcemy naszą markę "sprzedawać", w kim upatrujemy swoich partnerów, kto nas potrzebuje i czy ją kupi. Inaczej będziemy komunikować się z młodzieżą, inaczej z seniorami.

● "Co?" - ma na celu opisanie tego, co chcemy przekazać, jaki ma być rodzaj komunikatu i jego zawartość. Warto zastanowić się, co chcielibyśmy znaleźć (offline i online) na swój temat za rok - czy to będzie wpis na portalu dla profesjonalistów, zapis webinaru czy może zdjęcie z wakacji.

● "Jak?" - trzecie pytanie porusza problem tego, jakich narzędzi użyjemy do przekazania założonych treści i uzyskania zamierzonego efektu. Jaką markę zobaczą nasi odbiorcy?

● "Kiedy?" - trzeba dobrze określić termin i czas poszczególnych działań komunikacyjnych. Dla każdej z grup (patrz: "Komu?") inny moment jest najlepszy dla skutecznego porozumiewania się.

● "Gdzie?" - precyzuje zasięg i miejsce, kanały i platformy. Nie można zapominać, że bez względu na mnogość miejsc, trzeba zachować konsekwencję stylu i treści.

● "Po co?" - dlaczego uważam, że to, co chcę powiedzieć, jest ważne? Jakie potrzeby swoich odbiorców zaspokoję? Działanie musi mieć sens!

Ostatnim aspektem, o którym w komunikacji marki często zapominamy, jest fakt, że przestrzeń społeczna (którą w dużej mierze stanowią media społecznościowe) nie jest prywatną przestrzenią. Zdarza się bowiem, że ludzie o tym zapominają lub wybierają te dane, które są dla nich wygodne. Przeświadczenie, że prywatne profile są rzeczywiście prywatne, jest ułudą. Bez przeszkód mogą one stanowić źródło informacji, które żmudnie budowanej przez nas marce zagrożą. Trzeba o tym pamiętać.

Kompetencje potrzebne do budowania marki osobistej

Budowanie marki osobistej nie jest kwestią prostą. Bez wątpienia sprzyja mu jednak wyposażenie w pewne kompetencje. Do tych najważniejszych zaliczamy:

● znajomość siebie (kapitał osobisty, cele),

● właściwą komunikację interpersonalną,

● uważność,

● automotywację,

● otwartość,

● elastyczność,

● odwagę,

● znajomość marketingu, mediów tradycyjnych i społecznościowych,

● umiejętność strategicznego myślenia, a także

● umiejętność wystąpień publicznych.

Marka osobista w codziennej pracy HR-owca

Twoja marka osobista to kombinacja wrażeń, skojarzeń, emocji i wartości, które pojawiają się w umysłach ludzi na twój widok lub na wspomnienie o tobie. To suma funkcjonujących opinii, które odróżniają ciebie od podobnych ci ludzi oraz skutecznie wskazują na oczekiwane korzyści płynące z kontaktu z tobą. To efekt jakości twojego życia i reputacji, czyli zbudowanego zaufania do ciebie jako autentycznego, wartościowego i przyzwoitego człowieka lub profesjonalisty. Jeśli jesteś HR-owcem, to twoja solidna marka osobista pozwala ci:

● definiować zasoby, talenty i braki w organizacji (czyli kapitał osobisty pracowników i kapitał zasobów firmy), co pozwala wytyczać innym ścieżki kariery i budować ich markę osobistą;

● zarówno budować zaufanie, jak i uczyć menedżerów, w jaki sposób budować zaufanie wewnątrz organizacji;

● wpływać na dobrą atmosferę w pracy, która dla młodych generacji jest jedną z najważniejszych wartości stanowiącą fundament dla kreatywności, innowacji, jakości relacji, motywacji do działania i współpracy;

● osiągać większą efektywność i skuteczniej wykorzystywać zasoby i okazje.

Masz jeszcze wątpliwości, że warto poświęcić budowaniu solidnej marki osobistej nieco czasu i wysiłku?

Magdalena Malicka

Praktyk biznesu, trener rozwoju osobistego, master business & life coach, wykładowca Akademii Leona Koźmińskiego, szef programowy Studia Komunikacji Rozwoju i Zmiany.

biuro@magdalenamalicka.pl

Uwaga Czytelnicy!

Umiejętność przemawiania będzie tematem kolejnego artykułu. Dowiedzą się Państwo, co zrobić, by wystąpienia stały się źródłem satysfakcji i przestały być złą koniecznością, oraz by przynosiły planowane efekty i dlaczego warto, by pracownicy HR opanowali sztukę autoprezentacji.