PROBLEM
Czy możemy zwrócić lub zapłacić VAT w związku z wystawieniem faktury korygujacej, korzystającej z systemu podzielonej płatności? Czy to jest uzależnione od tego, że klient nam zapłacił, korzystając z tego systemu? Czy wpłynie to na sposób zapisu w JPK_VAT? Czy trzeba podawać informację, że faktura była rozliczona w systemie split payment?
RADA
Tak, można zwrócić lub dopłacić VAT, korzystając z systemu podzielonej płatności w związku z wystawioną faktura korygujacą. Nie zależy to od sposobu płatności za fakturę pierwotną. Nie wpływa to również na sposób zapisu w ewidencji i JPK_VAT. Nie trzeba zaznaczać, że faktura lub faktura korygująca była rozliczona w systemie split payment. Oczywiście w ewidencji taka informacja może się znaleźć, ale zależy to tylko od podatnika.
UZASADNIENIE
Podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności (art. 108a ust. 1 ustawy o VAT). Z przepisu tego wynika, że nabywca, który otrzyma fakturę od innego podatnika, z naliczonym VAT, może zapłacić za nią, korzystając ze split pyament. W takim przypadku otrzyma zapłatę rozdzieloną na dwa rachunki - osobno VAT i osobno kwotę netto.
Nie oznacza to, że sprzedawca nie może zwrócić kwoty VAT nabywcy na podstawie wystawionej faktury korygującej, korzystając ze split payment.
Takie prawo wynika z art. 108a ust. 4 ustawy o VAT, w którym czytamy, że w przypadkach określonych w art. 29a ust. 10 pkt 1-3 i ust. 14, tj. gdy:
zwrot całości albo części zapłaty może być dokonywany przy użyciu komunikatu przelewu stosowanego przy dokonywaniu płatności w systemie split payment.
Ustawodawca nie uzależnia prawa do zastosowania split payment do faktur korygujących od tego, czy nabywca zapłacił w tym systemie za fakturę pierwotną. Dlatego sprzedawca może dokonać zwrotu za fakturę korygującą, stosując split payment, nawet gdy nabywca opłacił fakturę w "normalny" sposób.
Gdy dokonujemy zwrotu za fakturę korygującą, w komunikacie przelewu musimy wpisać następujące dane:
W przypadku faktur korygujących występuje ten sam problem co w przypadku faktur pierwotnych. Nie dokonamy zwrotu za kilka faktur korygujących, nawet gdy dotyczą tego samego nabywcy. Inaczej wygląda sytuacja, gdy dokonujemy zwrotu na podstawie zbiorczej faktury korygującej, która dotyczy wielu faktur pierwotnych. W takim przypadku możemy skorzystać z jednego komunikatu przelewu, gdyż wpisujemy tylko numer faktury korygującej, a nie numery korygowanych faktur.
Przykład
Spółka Alfa wystawiła 25 września fakturę nr FV/120/09/2018 o wartości netto 10 000 zł., dokumentującą dostawę towaru. 5 października spółka Beta zwróciła towar. Spółka Alfa przyjęła zwrot i 10 października wystawiła fakturę korygującą nr FK/25/2018. Należną kwotę postanowiła zwrócić, korzystając z komunikatu przelewu, który wypełniła w następujący sposób:
kwota VAT - 2300 zł,
kwota wartości sprzedaży brutto - 12 300 zł,
numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność - FK/25/2018,
NIP nabywcy - 5221235896.
Jeśli nabywca otrzyma fakturę korygującą "in plus" i musi dopłacić sprzedawcy, również może skorzystać ze split payment. Wynika to z ogólnej zasady stosowania tej metody, niezależnie od tego, jak opłacił pierwotną fakturę. Zdarzają się przypadki, że zanim podatnik opłaci pierwotną fakturę, otrzyma fakturę korygującą "in plus". Powstaje wtedy pytanie, czy jest możliwe użycie jednego komunikatu przelewu, aby zapłacić jednocześnie za fakturę i fakturę korygującą? Zdaniem MF tak. W wydanych objaśnieniach podatkowych czytamy:
W przypadku otrzymania przez podatnika faktury korygującej zwiększającej lub zmniejszającej podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku jeszcze przed dokonaniem zapłaty za fakturę pierwotną możliwe jest uregulowanie w MPP płatności wynikającej z obydwu faktur jednym komunikatem przelewu. W takim przypadku, w komunikacie przelewu, należy podać numer faktury pierwotnej oraz kwotę wynikającą z faktury pierwotnej oraz korygującej.
Jak z tego wynika, w komunikacie przelewu podajemy wtedy numer faktury pierwotnej, a nie korygującej.
Przykład
Spółka Alfa wystawiła 25 września fakturę nr FV/120/09/2018 o wartości netto 10 000 zł., dokumentującą dostawę towaru. 5 października zauważyła błąd, że przyjęto nieaktualną cenę jednostkową towarów, i wystawiła fakturę korygującą nr FK/25/2018 o wartości 2000 zł, VAT 460 zł. Nabywca, spółka Beta, otrzymał fakturę w tym samym dniu, przed zapłatą za pierwotną fakturę. Obie faktury postanowił zapłacić korzystając ze split payment. Może w tym celu użyć jednego komunikatu przelewu, który powinien wypełnić w następujący sposób:
kwota VAT - 2760 zł,
kwota wartości sprzedaży brutto - 14 760 zł,
numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność - FV/120/09/2018,
NIP nabywcy - 5264783625.
Przepisy nie zobowiązują ani sprzedawcy, ani nabywcy do oznaczania w ewidencji VAT faktur zapłaconych z wykorzystaniem split payment. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby takie oznaczenie wprowadzić, ale ma to jedynie znaczenie informacyjne. Pozwala kontrolować, jaka część płatności za faktury wpływa na rachunek VAT.
Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności w żaden sposób nie wpływa na sposób ewidencjonowania faktur korygujących. Jeżeli kwoty podatku należnego przyjmują wartości ujemne, to należy je tak wykazać w JPK_VAT.
Przykład
Spółka Alfa (z poprzedniego przykładu) wystawiła 25 września fakturę nr FV/120/09/2018 o wartości netto 10 000 zł, dokumentującą dostawę towaru. 5 października zauważyła błąd, że przyjęto nieaktualną cenę jednostkową towarów, i wystawiła fakturę korygującą nr FK/25/2018 o wartości 2000 zł, VAT 460 zł. Nabywca (spółka Beta) otrzymał fakturę w tym samym dniu, przed zapłatą za pierwotną fakturę. Obie faktury postanowił zapłacić, korzystając ze split payment. W takim przypadku spóła Alfa musi rozliczyć w ewidencji i JPK_VAT za wrzesień zarówno fakturę pierwotną, jak i fakturę korygującą:
Z kolei spółka Beta może odliczyć VAT z faktury pierwotnej za wrzesień, natomiast z faktury korygującej dopiero za październik.
Podstawa prawna:
art. 108a, art. 109 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1669
Joanna Dmowska
ekspert w zakresie VAT