Problemy podatkowe związane z sukcesją przedsiębiorstwa - odpowiedzi MF

Od 25 listopada 2018 r. zaczęła obowiązywać ustawa o zarządzie sukcesyjnym regulująca zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa w spadku. Ustawa ta wprowadziła liczne zmiany do ustaw podatkowych dotyczące rozliczania podatku dochodowego, VAT oraz podatku od spadków i darowizn przez takie przedsiębiorstwo. Już teraz pojawiają się wątpliwości, jak w praktyce stosować niektóre z nowych przepisów. W związku z tym redakcja "Mk" zwróciła się o ich wyjaśnienie do MF. Poniżej przedstawiamy treść udzielonych odpowiedzi.

1. Czy przedsiębiorstwo w spadku może zrezygnować z wybranego przez spadkodawcę sposobu rozpoznawania przychodu z tytułu zaliczek ewidencjonowanych w kasie fiskalnej

Pytanie redakcji:

Z art. 14 ust. 1ja updof dodanego przez ustawę o zarządzie sukcesyjnym wynika, że jeżeli zmarły przedsiębiorca w roku podatkowym, w którym zmarł, zdecydował się rozpoznawać przychód z tytułu otrzymywanych zaliczek, które rejestrował na kasie fiskalnej, to przedsiębiorstwo w spadku jest obowiązane stosować ten sposób rozpoznawania przychodu do końca tego roku podatkowego.

Czy w kolejnym roku podatkowym przedsiębiorstwo w spadku może zmienić decyzję spadkodawcy i zrezygnować z tego sposobu ustalania przychodu?

Odpowiedź MF:

Powołany przepis art. 14 ust. 1ja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nakłada na przedsiębiorstwo w spadku obowiązek rozpoznawania przychodu z tytułu otrzymywanych zaliczek, które są rejestrowane na kasie fiskalnej, do końca tego roku podatkowego. Takie brzmienie przepisu oznacza, że przedsiębiorstwo w spadku chcąc zrezygnować z tego sposobu rozpoznawania przychodu, musi złożyć zawiadomienie o rezygnacji z tej metody rozpoznawania przychodu w terminie do 20 stycznia roku podatkowego. W przypadku niezłożenia takiego zawiadomienia przedsiębiorstwo w spadku nadal stosuje tę metodę rozpoznawania przychodu.

2. Do kiedy przedsiębiorstwo w spadku musi kontynuować wybraną przez podatnika metodę ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości

Pytanie redakcji:

Jeżeli zmarły podatnik prowadził księgi rachunkowe i ustalał różnice kursowe na podstawie przepisów od rachunkowości, to przedsiębiorstwo w spadku ma obowiązek stosować tę metodę ustalania różnic kursowych do końca roku podatkowego, w którym przedsiębiorca zmarł (art. 14b ust. 4a updof dodany przez ustawę o zarządzie sukcesyjnym). Z art. 14 ust. 4 updof wynika zaś, że w przypadku wyboru metody ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości podatnicy mają obowiązek stosować tę metodę przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym metoda ta została przyjęta. Czy to oznacza, że przedsiębiorstwo w spadku musi stosować tę metodę przez wymagany okres trzech lat, czy tylko do końca roku, w którym przedsiębiorca zmarł?

Odpowiedź MF:

Jeżeli zmarły podatnik prowadził księgi rachunkowe i ustalał różnice kursowe na podstawie przepisów o rachunkowości, to przedsiębiorstwo w spadku będzie miało również obowiązek stosować tę metodę ustalania różnic kursowych do końca roku podatkowego, w którym przedsiębiorca zmarł (art. 14b ust. 4a updof dodany przez ustawę o zarządzenie sukcesyjnym). Z przepisów art. 14b updof wynika, że jednym z warunków ustalania różnic kursowych na zasadach określonych w przepisach o rachunkowości jest stosowanie tej metody przez okres nie krótszy niż 3 lata podatkowe (art. 14b ust. 4 updof). Zatem przedsiębiorstwo w spadku będzie obowiązane kontynuować ten sposób ustalania różnic kursowych przez okres nie krótszy niż 3 lata podatkowe (łącznie z okresem przypadającym na zmarłego przedsiębiorcę).

3. Czy podatnik, który nabył przedsiębiorstwo w spadku, musi je prowadzić przez okres 2 lat

Pytanie redakcji:

Na podstawie art. 4b ust. 1 dodanego do ustawy o podatku od spadków i darowizn przez ustawę o zarządzie sukcesyjnym zwolnione z tego podatku będzie nabycie w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa osoby fizycznej lub udziału w nim. Warunkiem skorzystania z tego zwolnienia będzie:

1) dokonanie zgłoszenia przez nabywcę nabycia własności przedsiębiorstwa lub udziału w nim naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkoweg,

2) prowadzenia tego przedsiębiorstwa przez nabywcę przez okres co najmniej 2 lat od dnia jego nabycia.

Czy dla członków najbliższej rodziny - zwolnionych z obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn - dodatkowym warunkiem skorzystania ze zwolnienia będzie obowiązek prowadzenia odziedziczonego przedsiębiorstwa przez minimum 2 lata?

Odpowiedź MF:

Po wejściu w życie przepisu art. 4b ustawy o podatku od spadków i darowizn (dalej upsd), przepis art. 4a tej ustawy nie zostanie zmieniony. Osoby najbliższe spadkodawcy korzystać będą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 4a upsd na obecnych zasadach, bez warunku prowadzenia przedsiębiorstwa przez okres 2 lat. Jedynym warunkiem do skorzystania przez nich ze zwolnienia od podatku nabycia własności przedsiębiorstwa będzie, jak dotychczas, zgłoszenie naczelnikowi urzędu skarbowego (w terminie określonym w ustawie) nabytych rzeczy lub praw majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

Szczegółowo na temat skutków prawnych i podatkowych sukcesji przedsiębiorstwa piszemy w raporcie "Sukcesja firmy po śmierci przedsiębiorcy - nowe rozwiązania prawne i podatkowe" na str……. bieżącego numeru "MONITORA księgowego".

Źródło:

Odpowiedzi udzielone redakcji "MONITORA księgowego" przez biuro prasowe Ministerstwa Finansów 23 sierpnia, 3 września oraz 27 września 2018 r.

Katarzyna Wojciechowska

prawnik, ekspert w zakresie podatków dochodowych, redaktor "MONITORA księgowego"