NSA rozpoznawał 13 października 2014 r. 2 pytania prawne zgłoszone przez Rzecznika Praw Obywatelskich i Prokuratora Generalnego, dotyczące imprez integracyjnych (szkoleniowo-integracyjnych) w kontekście wątpliwości co do uznawania ich przez organy podatkowe i sądy administracyjne za przychód pracownika.

Pytania prawne - co należy podkreślić - wpłynęły do NSA przed wydaniem przez TK wyroku z 8 lipca 2014 r. (K 7/13, Dz.U. z 2014 r. poz. 947).

NSA orzekający w składzie 7 sędziów odmówił podjęcia uchwał, ale uzasadnienia postanowień wydanych w tych sprawach przez NSA mają duże znaczenie dla praktyki prawa podatkowego oraz pracodawców i pracowników. NSA stwierdził, że po lipcowym wyroku TK - który ma charakter wyroku interpretacyjnego - nie ma już wątpliwości co do tego, jak oceniać imprezy integracyjne (integracyjno-szkoleniowe) w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o pdof). NSA podkreślił, że wyrok TK zawierający wskazania co do wykładni art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o pdof ma charakter ostateczny i powszechnie obowiązującą moc.

A zatem przedmiotem opodatkowania mogą być tylko takie nieodpłatne świadczenia pracodawcy, które spełniają wskazane przez TK kryteria:

● pracownik ma wyrazić zgodę na takie świadczenie,

● świadczenie musi być spełnione w interesie pracownika (co oznacza, że gdyby pracodawca go nie zapewnił, pracownik sam poniósłby koszt nabycia takiego świadczenia) i przynosić mu korzyść (powiększenie aktywów lub zaoszczędzenie wydatku),

● korzyść pracownika ma być wymierna i jemu przypisana (a nie ogółowi pracowników).

Imprezy integracyjne - jak podkreślił NSA - spełniają tylko pierwszy z wymienionych przez TK warunków (zgoda pracownika), a zatem nie stanowią one przychodu pracownika. Skoro TK stwierdził konstytucyjność art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o pdof, to potraktowanie przez organ podatkowy lub sąd administracyjny imprezy integracyjnej jako przychodu pracownika powodowałoby wydanie niekonstytucyjnej decyzji/wyroku - argumentował NSA.

Wnioski dla pracodawcy

Z postanowień NSA wypływa czytelny i kategoryczny przekaz co do wykładni art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o pdof: imprezy integracyjne - bez względu na to, czy pracownik wziął w nich udział i czy można obliczyć wartość jego uczestnictwa w takim spotkaniu, czy też zgłosił taki zamiar (a zatem pracodawca wziął go pod uwagę, dokonując zakupu towarów i usług na spotkanie integracyjne), ale w nim nie uczestniczył - nie stanowią przychodu pracownika.

ANETA OLĘDZKA

doktor nauk prawnych, praktyk z kilkunastoletnim doświadczeniem w zakresie prawa pracy, ubezpieczeń i prawa cywilnego