Kiedy z tytułu wyjazdu integracyjnego powstanie przychód do opodatkowania

Kiedy u osób uczestniczących w wyjeździe integracyjnym powstają przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

STAN FAKTYCZNY: W zakładzie pracy ma zostać zorganizowana przez biuro podróży zagraniczna usługa turystyczna - wyjazd integracyjny. Jest on dofinansowany z ZFŚS, dobrowolny i dostępny dla wszystkich pracowników. Uczestnikami będą pracownicy, emeryci (byli pracownicy) oraz członkowie rodzin pracowników - w tym dzieci do lat 18. Znany jest jednostkowy koszt wycieczki. Ogólna cena zawiera dwa miejsca gratisowe. Wpłaty pracowników i emerytów są uzależnione od kryterium dochodowego ustalonego w regulaminie ZFŚS. Małżonkowie pracowników wnoszą 100% opłaty, a dzieci pracowników otrzymują dofinansowanie.

Naszym zdaniem, pracownicy są w tej sytuacji zwolnieni z podatku dochodowego, ponieważ nie zostały spełnione wszystkie kryteria wskazane w wyroku Trybunału Konstytucyjnego. To pracodawca otrzymuje dodatkowe korzyści w postaci bardziej wydajnej pracy przez zintegrowanych ze sobą pracowników. W przypadku emerytów i rencistów wycieczka ma rodzaj typowo turystyczny, dlatego z tego powodu uzyskają przychód podlegający opodatkowaniu, ale zwolniony na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof). Dwa gratisowe miejsca zostały rozlosowane wśród dzieci. Pozostałe dzieci otrzymują dofinansowanie z zakładu pracy, które na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 78 updof jest zwolnione z podatku. Uważamy zatem, że opisana sytuacja nie skutkuje opodatkowaniem u żadnej z wymienionych grup. Czy takie stanowisko jest prawidłowe?

ODPOWIEDŹ: Tak, opisana sytuacja nie skutkuje koniecznością opodatkowania przychodów u żadnej z wymienionych grup. W przypadku uczestniczących w wyjeździe emerytów oraz dzieci pracowników nie jest to jednak konsekwencją zwolnień z podatku dochodowego,

Za przychody ze stosunku pracy uważa się m.in. wartość nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 updof). Nie wszystkie jednak nieodpłatne świadczenia generują u pracowników przychody.

Rozpatrując zgodność przepisów art. 12 ust. 1 updof z Konstytucją, w wyroku z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13) Trybunał Konstytucyjny orzekł bowiem, że przeprowadzona analiza pozwala na określenie cech istotnych kategorii "innych nieodpłatnych świadczeń", jako przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 updof.

Należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

• po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
• po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
• po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Co istotne, zdaniem Trybunału, przesłanki te nie są spełnione w przypadkach, w których pracodawca proponuje pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych czy szkoleniowych - choćby organizowanych poza miejscem pracy (imprezy wyjazdowe). Jak czytamy we wskazanym wyroku: W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu (konferencji, szkoleniu) dobrowolnie, po jego stronie nie pojawia się korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku. Podobne stanowisko prezentują także sądy administracyjne (zob. np. wyrok NSA z 17 listopada 2015 r., sygn. II FSK 2393/13).

Nie ulega wątpliwości, że w przedstawionej sytuacji z tytułu bezpłatnego uczestnictwa w wyjeździe integracyjnym pracownicy nie uzyskują podlegających opodatkowaniu przychodów.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczy nie tylko pracowników, ale również innych osób fizycznych. Dlatego przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie wystąpią nie tylko u uczestniczących w wyjeździe integracyjnym pracowników, ale także u emerytów (byłych pracowników). Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach.

Brak opodatkowania u uczestniczących w wyjeździe emerytów (byłych pracowników) nie będzie zatem konsekwencją zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 38 updof, lecz tego, że - podobnie jak pracownicy - nie uzyskają oni z tego tytułu podlegających opodatkowaniu przychodów.

Podobnie ma się rzecz w przypadku finansowania lub dofinansowywania udziału w imprezach integracyjnych członkom rodzin pracowników (zob. np. interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 9 maja 2016 r., sygn. IPPB4/4511-339/16-3/JK2). W zakresie zatem, w jakim zakład pracy finansuje (lub tylko dofinansowuje) koszty wyjazdu dzieciom pracowników, nie powstają u tych pracowników podlegające opodatkowaniu przychody. Również zatem w tym zakresie brak opodatkowania nie jest konsekwencją istnienia zwolnienia z podatku (tj. zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 78 updof).

Podstawa prawna

• art. 12 ust. 1, art. 21 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1089)

TOMASZ KRYWAN

prawnik, doradca podatkowy, właściciel kancelarii doradztwa podatkowego, autor wielu publikacji z zakresu podatków