Treść przepisu przed nowelizacją

Treść przepisu po nowelizacji

Art. 11a. [Dochody gromadzone przez określone państwowe jednostki budżetowe na wydzielonym rachunku bankowym]

1. Państwowe jednostki budżetowe, dla których organem prowadzącym są organy administracji państwowej, prowadzące działalność określoną w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 oraz z 2016 r. poz. 35, 64, 195, 668 i 1010) gromadzą na wydzielonym rachunku dochody uzyskiwane: (...)

Art. 11a. [Dochody gromadzone przez określone państwowe jednostki budżetowe na wydzielonym rachunku bankowym]

1. Państwowe jednostki budżetowe, dla których organem prowadzącym są organy administracji państwowej, prowadzące działalność określoną w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59) gromadzą na wydzielonym rachunku dochody uzyskiwane: (...)

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe. Przepis wejdzie w życie 1 września 2017 r.

Nowelizacja ma charakter porządkujący i dostosowujący do nowych rozwiązań zaproponowanych w ustawie - Prawo oświatowe.

Art. 36. [Informacje podawane do publicznej wiadomości]

5. Organy wydające decyzje o umorzeniu niepodatkowych należności budżetu państwa, o których mowa w art. 60, podają informację kwartalną o udzielonych umorzeniach do publicznej wiadomości w ogólnie dostępnym miejscu do końca miesiąca następującego po zakończeniu kwartału.

Art. 36. [Informacje podawane do publicznej wiadomości]

5. Organ wydający decyzje o umorzeniu niepodatkowych należności budżetu państwa, o których mowa w art. 60, podaje informację kwartalną o udzielonych umorzeniach do publicznej wiadomości na swojej stronie podmiotowej w Biuletynie Informacji Publicznej do końca miesiąca następującego po zakończeniu kwartału.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Wprowadzona zmiana ma na celu doprecyzowanie obecnie obowiązujących przepisów w zakresie jednoznacznego wskazania miejsca udostępniania informacji o wydanych przez organ decyzjach o umorzeniu niepodatkowych należności budżetu państwa, o których mowa w art. 60 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp).

Art. 54. [Główny księgowy jednostki sektora finansów publicznych]

9. Głównym księgowym placówki zagranicznej podległej ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych może być osoba, która spełnia wymagania określone w ust. 2 pkt 1-4, posiada wykształcenie średnie oraz ukończyła z wynikiem pozytywnym kurs administracyjno-finansowy organizowany przez urząd obsługujący ministra właściwego do spraw zagranicznych.

Art. 54. [Główny księgowy jednostki sektora finansów publicznych]

9. Głównym księgowym placówki zagranicznej podległej ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych może być osoba, która spełnia wymagania określone w ust. 2 pkt 1-4, posiada wykształcenie średnie lub średnie branżowe oraz ukończyła z wynikiem pozytywnym kurs administracyjno-finansowy organizowany przez urząd obsługujący ministra właściwego do spraw zagranicznych.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe. Przepis wejdzie w życie 1 września 2017 r.

Nowelizacja ma charakter porządkujący i dostosowujący do nowych rozwiązań zaproponowanych w ustawie - Prawo oświatowe.

Art. 56. [Przesłanki dopuszczalnego umorzenia w całości należności pieniężnych]

Należności, o których mowa w art. 55, mogą być umarzane w całości, jeżeli: (...)

5) zachodzi ważny interes dłużnika lub interes publiczny.

Art. 56. [Przesłanki dopuszczalnego umorzenia w całości należności pieniężnych]

Należności, o których mowa w art. 55, mogą być z urzędu umarzane w całości, jeżeli: (...)

5) zachodzi interes publiczny.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Wprowadzona zmiana w art. 56 ust. 1 pkt 5 uofp ma na celu usystematyzowanie i zapewnienie przejrzystości stosowania przepisów normujących tryb udzielania preferencji (ulg) w spłacie należności cywilnoprawnych - w szczególności poprzez wyraźne rozdzielenie regulacji dopuszczającej możliwość udzielenia ulgi w postaci umorzenia z tzw. urzędu (art. 56 uofp) i regulacji przewidujących poszczególne formy preferencji udzielanych wyłącznie na wniosek dłużnika (art. 57 uofp).

Artykuł 56 uofp przewiduje możliwość umarzania z urzędu należności cywilnoprawnych w całości, wskazując jednocześnie przypadki, kiedy umorzenie może być zastosowane.

Wskazać należy, że spośród przesłanek określonych w pkt 1-5, koniecznych do udzielenia preferencji w spłacie należności, wykreślono przesłankę ważnego interesu dłużnika, ponieważ badanie spełnienia ważnego interesu dłużnika powinno mieć miejsce jedynie w sytuacji, gdy o ulgę występuje dłużnik. Biorąc pod uwagę, że w omawianym przepisie zakłada się udzielanie preferencji jedynie z tzw. urzędu, przepis ten nie będzie miał zastosowania w przypadku występowania dłużnika o udzielenie ulgi, gdzie organ musiałby oceniać i rozstrzygać, czy występuje ważny interes dłużnika.

W związku z tym w art. 56 ust. 1 pkt 5 uofp pozostawiono możliwość umarzania, gdy zachodzi interes publiczny, ponieważ organ wymieniony w art. 55 uofp jest w stanie ocenić samodzielnie wystąpienie tylko takiego interesu.

Ponadto zmiana zawarta w pkt 5 jest powiązana ze zmianą w art. 57 i ma na celu ujednolicenie terminologii występującej w zakresie ustawy o finansach publicznych w odniesieniu do przesłanek udzielenia preferencji w spłacie należności, polegających na interesie publicznym.

Art. 57. [Umorzenie należności, odroczenie terminu spłaty lub rozłożenie jej na raty na wniosek dłużnika]

Na wniosek dłużnika:

1) należności mogą być umarzane w części,

2) mogą zostać odroczone terminy spłaty całości lub części należności,

3) płatność całości lub części należności może zostać rozłożona na raty

- w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi, w szczególności możliwościami płatniczymi dłużnika oraz uzasadnionym interesem Skarbu Państwa.

Art. 57. [Umorzenie należności, odroczenie terminu spłaty lub rozłożenie jej na raty na wniosek dłużnika]

Na wniosek dłużnika:

1) należności mogą być umarzane w całości - w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym;

2) należności mogą być umarzane w części, terminy spłaty całości albo części należności mogą zostać odroczone lub płatność całości albo części należności może zostać rozłożona na raty - w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi, w szczególności możliwościami płatniczymi dłużnika.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

W poprzednim brzmieniu art. 57 uofp ustawodawca dopuszczał możliwość umorzenia na wniosek dłużnika należności jedynie w części. Obecnie, mając na względzie potrzebę stosowania jednolitych zasad w zakresie umarzania należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym i publiczno-prawnym, doprecyzowano, że w zakresie udzielania preferencji w spłacie należności o charakterze cywilnoprawnym, na wniosek dłużnika, możliwe jest jej umorzenie również w całości.

Wprowadzono odmienne kryteria dotyczące udzielania na wniosek dłużnika ulgi w postaci:

● umorzenia należności w całości,

● umorzenia należności w części, odroczenia terminów spłaty całości lub części należności lub rozłożenia na raty płatności całości lub części.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 57 pkt 1 uofp, na wniosek dłużnika należności będą mogły być umarzane w całości - w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym. Zaproponowano w tym przypadku tzw. kwalifikowane przesłanki, ze względu na bardziej istotne skutki materialne dla Skarbu Państwa wynikające z zastosowania ulgi w postaci umorzenia należności w całości.

Zdaniem ustawodawcy przedmiotowa ulga powinna być udzielana w sytuacjach nadzwyczajnych, gdyż jej udzielenie wiąże się z rezygnacją Skarbu Państwa z dochodu, a tym samym powoduje uszczuplenie budżetu państwa i nie można jej równoważyć z pozostałymi rodzajami ulg.

W art. 57 pkt 2 uofp przewidziano bardziej liberalne ulgi udzielane na wniosek dłużnika polegające na:

● umarzaniu należności w części,

● odraczaniu terminów spłaty całości albo części należności,

● rozłożeniu na raty płatności całości albo części należności.

Ze względu na fakt, że zastosowanie tych ulg wywoływać będzie łagodniejsze skutki dla Skarbu Państwa, organ udzielający ulgi będzie mógł kierować się innymi niż przy całkowitym umorzeniu należności przesłankami, takimi jak:

● względy społeczne lub gospodarcze,

● ograniczone możliwości płatnicze dłużnika.

W związku z tym przesłanki określone w pkt 1 i 2 art. 57 uofp zostały zróżnicowane w zależności od tego, o jaki rodzaj ulgi będzie wnioskował dłużnik.

Brak odpowiednika

Art. 57a. [Należności zasądzone na rzecz Skarbu Państwa]

1. Należności zasądzone na rzecz Skarbu Państwa tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego podlegają umorzeniu na wniosek dłużnika, jeżeli zasądzono je w postępowaniu, którego celem było zapobieżenie naruszeniu Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz.U. z 1993 r. poz. 284, z późn.zm.) lub Protokołów dodatkowych do tej Konwencji lub uchylenie skutków tego naruszenia, lub uzyskanie zadośćuczynienia lub odszkodowania za to naruszenie w krajowym systemie prawnym, oraz w zakresie, w jakim z orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wynika, że w postępowaniu tym naruszono wobec dłużnika tę Konwencję lub Protokoły dodatkowe do tej Konwencji.

2. Na wniosek dłużnika umorzeniu podlegają również należności Skarbu Państwa z tytułu zwrotu kosztów postępowań prowadzonych w związku z dochodzeniem należności, o których mowa w ust. 1.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Nowelizacją z 10 lutego 2017 r. dodano nowy art. 57a. W ustępie 1 omawianego artykułu uregulowana została kwestia umarzania należności zasądzonych na rzecz Skarbu Państwa tytułem kosztów zastępstwa procesowego, jeżeli zasądzono je w postępowaniu, którego celem było:

● zapobieżenie naruszeniu Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie 4 listopada 1950 r. lub Protokołów dodatkowych do tej Konwencji,

● uchylenie skutków tego naruszenia,

● uzyskanie zadośćuczynienia lub odszkodowania za to naruszenie w krajowym systemie prawnym

- oraz jeżeli z orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (dalej: ETPCz) wynika, że w postępowaniu tym naruszono wobec dłużnika Konwencję lub Protokoły dodatkowe do tej Konwencji.

Artykuł 57a odnosi się do kwot zastępstwa procesowego Skarbu Państwa zasądzonych w postępowaniu przed organem krajowym. ETPCz nie zasądza żadnych kwot na korzyść Skarbu Państwa, a na gruncie Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności prawo do skargi indywidualnej jest bezpłatne.

Jednocześnie w art. 57a uofp wyraźnie wskazano rodzaje postępowań, w których pojawia się możliwość zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego Skarbu Państwa w związku z naruszeniem Konwencji lub Protokołów dodatkowych.

Zakres przedmiotowy art. 57a ust. 1 uofp został określony zgodnie z utrwalonym orzecznictwem ETPCz, w świetle którego koszty i wydatki poniesione w postępowaniu krajowym mogą być zwrócone, o ile zostały poniesione celem zapobieżenia naruszeniu lub celem uchylenia jego skutków albo uzyskania rekompensaty w krajowym systemie prawnym, a także w takim zakresie, w jakim skarżący wykazał, że były one rzeczywiście i koniecznie poniesione, i były rozsądne co do wysokości. Ponadto koszty prawne podlegają zwrotowi wyłącznie w zakresie, w jakim dotyczą stwierdzonego naruszenia.

Regulacja zawarta w art. 57a uofp ma zapobiegać sytuacjom, kiedy mimo stwierdzenia przez ETPCz, że w postępowaniu krajowym doszło do naruszenia praw człowieka, w dalszym ciągu prowadzone są czynności zmierzające do wykonania orzeczenia krajowego, zasądzającego należności z tytułu kosztów zastępstwa procesowego od skarżącego. Zauważyć należy, że art. 57a ust. 1 dotyczy nieuiszczonych dotychczas należności z tytułu kosztów zastępstwa procesowego, a wysokość umarzanych należności uzależniona będzie od momentu powstania przesłanki umorzenia wierzytelności, tj. de facto od okresu pomiędzy złożeniem skargi do ETPCz a jej rozstrzygnięciem. Nie można bowiem, jak wskazuje ustawodawca w uzasadnieniu do projektowanych zmian, wykluczyć sytuacji, kiedy należności zasądzone na rzecz Skarbu Państwa tytułem kosztów zastępstwa procesowego zostały przynajmniej częściowo wyegzekwowane od dłużnika. Okres pomiędzy złożeniem skargi do ETPCz a jej rozpatrzeniem może wynosić nawet kilka lat, w trakcie których statio fisci Skarbu Państwa podejmować będzie czynności zmierzające do wyegzekwowania wierzytelności.

Natomiast zapis art. 57a ust. 2 uofp dotyczy umarzania należności Skarbu Państwa powstałych w postępowaniach mających na celu wyegzekwowanie zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego przypadających Skarbowi Państwa, w okresie pomiędzy powstaniem wierzytelności a jej umorzeniem na skutek rozstrzygnięcia ETPCz (np. koszty postępowania klauzulowego, koszty postępowania komorniczego itd.).

Brak odpowiednika

Art. 58. [Podmioty uprawnione do umarzania, odraczania terminów lub rozkładania na raty spłat należności]

3a. W przypadku, o którym mowa w art. 56 ust. 1 pkt 3, umorzenie należności może nastąpić w formie jednostronnego oświadczenia woli, wówczas gdy uzyskanie oświadczenia woli dłużnika jest niemożliwe albo znacznie utrudnione.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Nowelizacją z 10 lutego 2017 r. do art. 58 dodano ust. 3a, stanowiący, że w przypadku, o którym mowa w art. 56 ust. 1 pkt 3 uofp, czyli w sytuacji, gdy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji należności lub gdy postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne, umorzenie należności może nastąpić w formie jednostronnego oświadczenia woli, wówczas gdy uzyskanie oświadczenia woli dłużnika jest niemożliwe albo znacznie utrudnione.

Przed nowelizacją art. 58 ust. 3 uofp przewidywał możliwość umarzania należności w formie jednostronnego oświadczenia woli, jedynie w ograniczonym katalogu przypadków, w których zabrakło dłużnika (np. śmierć, wykreślenie z właściwego rejestru, likwidacja jednostki).

Niejednokrotnie w praktyce występował problem związany z umarzaniem należności przez uprawniony podmiot, w przypadku gdy zachodzi przesłanka z art. 56 ust. 1 pkt 3 uofp - dłużnik istnieje, aczkolwiek z różnych przyczyn zachodzą trudności w uzyskaniu od niego zgody na udzielenie ulgi (np. wobec dłużnika będącego osobą fizyczną zachodzi przesłanka umorzenia należności, ale nie jest możliwe uzyskanie jego zgody - podpisu - ponieważ nie odbiera korespondencji, w tym pism dysponenta części budżetowej zawierających oświadczenie o umorzeniu ciążącego na nim zobowiązania). Zapis art. 58 ust. 3a umożliwia uprawnionemu podmiotowi udzielenie ulgi, w formie jednostronnego oświadczenia woli, dopiero wtedy, gdy uzyskanie stosownego oświadczenia ze strony dłużnika jest niemożliwe albo znacznie utrudnione.

Art. 58. [Podmioty uprawnione do umarzania, odraczania terminów lub rozkładania na raty spłat należności]

4. Skarbowe papiery wartościowe opiewające na świadczenia niepieniężne emituje Minister Finansów.

5. Skarbowe papiery wartościowe opiewające na świadczenia pieniężne uprawniające do określonych świadczeń niepieniężnych w zamian za te skarbowe papiery wartościowe emituje Minister Finansów.

6. Dysponent części budżetowej lub dysponent państwowego funduszu celowego może wyrazić zgodę na niedochodzenie należności budżetu państwa z tytułu umowy cywilnoprawnej, której kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł.

Art. 58. [Podmioty uprawnione do umarzania, odraczania terminów lub rozkładania na raty spłat należności]

4. Przepisy ust. 1-3a oraz art. 55-57 stosuje się odpowiednio do umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłat odsetek od tych należności oraz do umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłaty innych należności ubocznych.

5. Przepisów ust. 1-4 oraz art. 55-57 nie stosuje się do należności, w przypadku których odrębne przepisy regulują umarzanie, odraczanie terminów spłaty lub rozkładanie na raty spłaty tych należności.

6. Dysponent części budżetowej lub dysponent państwowego funduszu celowego może wyrazić zgodę na niedochodzenie należności budżetu państwa o charakterze cywilnoprawnym, której kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

W związku z dodaniem do art. 58 ust. 3a należało dokonać odpowiedniej zmiany w treści art. 58 ust. 4 uofp. Wskazano, że przepisy ust. 1-3a oraz art. 55-57 stosuje się odpowiednio do umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłat odsetek od tych należności oraz do umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłat innych należności ubocznych.

W obowiązującym przed nowelizacją brzmieniu art. 58 ust. 5 uofp poszczególne ulgi zostały wskazane w koniunkcji (użyto spójnika "oraz"), co pozwalało przyjąć interpretację, zgodnie z którą wyłączenie zastosowania przepisów ustawy miało miejsce jedynie, gdy właściwe przepisy odrębne przewidywały wszystkie z wymienionych rodzajów ulg. Powoduje to liczne wątpliwości interpretacyjne, np. co do dopuszczalności umarzania należności na podstawie przepisów ustawy w przypadku, gdy przepisy odrębne nie przewidują takiej możliwości, aczkolwiek przewidują innego rodzaju ulgi (rozłożenie na raty, odroczenie spłaty należności). W nowym brzmieniu tego przepisu, zamiast spójnika "oraz" zastosowano alternatywę nierozłączną - spójnik "lub". Wynika z tego, że o niemożności zastosowania ulg na podstawie ustawy o finansach publicznych przesądza wskazanie w przepisach odrębnych chociażby jednej z ulg. Należy przyjąć założenie, że skoro ustawodawca zdecydował o zamieszczeniu w przepisach szczególnych jedynie niektórych (niekiedy wyłącznie jednej) z ulg, to w konkretnym przypadku, o którym traktują takie przepisy, brak jest podstaw do zastosowania innych preferencji.

Wcześniejsze brzmienie art. 58 ust. 6 uofp pozwalało na niedochodzenie należności budżetu państwa jedynie z tytułu umowy cywilnoprawnej, której kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł. Mając na względzie przyjęcie jednakowej terminologii (w zw. z art. 59a uofp), nadano nowe brzmienie tej regulacji poprzez wyraźne wskazanie, że możliwe jest niedochodzenie należności budżetu państwa o charakterze cywilnoprawnym.

Art. 59. [Umorzenie, rozłożenie na raty lub odroczenie terminu spłaty należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym]

1. W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, przypadające jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom podległym, mogą być umarzane albo ich spłata może być odraczana lub rozkładana na raty, na zasadach określonych przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, z zastrzeżeniem ust. 4.

Art. 59. [Umorzenie, rozłożenie na raty lub odroczenie terminu spłaty należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym]

1. W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, przypadające jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom organizacyjnym wymienionym w art. 9 pkt 3, 4 i 13, mogą być umarzane, terminy ich spłaty mogą zostać odroczone lub płatność tych należności może zostać rozłożona na raty, na zasadach określonych przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, z zastrzeżeniem ust. 4.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Mając na uwadze zapewnienie jednolitości terminologii stosowanej w przepisach o finansach publicznych, zastąpiono sformułowanie jednostkom podległym wyrażeniem jednostkom organizacyjnym wymienionym w art. 9 pkt 3, 4 i 13.

Brak odpowiednika

Art. 59a. [Niedochodzenie należności o charakterze cywilnoprawnym]

1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może, w drodze uchwały, postanowić o niedochodzeniu należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom organizacyjnym wymienionym w art. 9 pkt 3, 4 i 13, których kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do należności powstałych w związku z realizacją:

1) zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami;

2) programów, projektów i zadań finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Wprowadzona art. 59a ust. 1 uofp regulacja umożliwia, w sytuacjach wskazanych w omawianym przepisie, zrezygnowanie przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego z dochodzenia lub egzekucji przypadających jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom organizacyjnym wymienionym w art. 9 pkt 3, 4 i 13 należności o charakterze cywilnoprawnym, których kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł.

Istotą wprowadzonej regulacji jest umożliwienie podjęcia przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwały o charakterze generalnym (organ stanowiący nie będzie podejmował uchwał w sprawach indywidualnych).

Zaproponowana regulacja stanowi odpowiedź na postulaty zgłaszane przez jednostki samorządu terytorialnego oraz ma na celu uregulowanie w sposób jednolity kwestii niedochodzenia należności w odniesieniu do:

● budżetu państwa,

● budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

W art. 59a ust. 2 ustawodawca przewidział jednocześnie wyłączenie stosowania omawianego przepisu do należności powstałych w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, a także programów, projektów i zadań finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 uofp.

Wyłączenia te są następstwem założenia, że uprawnienie organu jednostki samorządu terytorialnego do niedochodzenia należności powinno dotyczyć takich środków własnych JST, o pozyskaniu których organy samorządowe mogą w pełni samodzielnie decydować.

Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego nie powinny bowiem decydować o niedochodzeniu należności budżetu państwa, a więc także powstałych w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej (co leży w gestii dysponenta części budżetowej, o czym stanowi art. 58 ust. 6 uofp).

Natomiast w przypadku środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 uofp, należy zauważyć, iż są to środki, które - co prawda - wpływają do budżetów JST, ale nie są ich dochodami własnymi, dlatego też samorząd nie powinien decydować o rezygnacji z tych dochodów nawet wtedy, jeżeli są to nieduże kwoty.

Art. 60. [Środki publiczne stanowiące niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym]

Środkami publicznymi stanowiącymi niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym są w szczególności następujące dochody budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego: (...)

Art. 60. [Środki publiczne stanowiące niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym]

Środkami publicznymi stanowiącymi niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym są w szczególności następujące dochody budżetu państwa, dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego albo przychody państwowych funduszy celowych: (...)

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Z dniem wejścia w życie znowelizowanego art. 60 uofp, środkami publicznymi stanowiącymi niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym będą w szczególności następujące dochody budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego, albo przychody państwowych funduszy celowych.

Wprowadzoną zmianą uzupełniono przepisy ustawy o finansach publicznych w zakresie zdefiniowania środków publicznych stanowiących niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym o przychody państwowych funduszy celowych.

W poprzednim stanie prawnym udzielanie ulg w spłacie należności państwowych funduszy celowych, które mają charakter publiczno-prawny, nie było możliwe, albowiem żaden z przepisów ustawy tego nie przewiduje. O ile w art. 55 mowa jest o możliwości umarzania w całości albo w części oraz odraczania i rozkładania spłaty na raty należności cywilnoprawnych przypadających państwowym funduszom celowym, o tyle brak jest wskazania co do sposobu postępowania z należnościami publiczno-prawnymi państwowych funduszy celowych.

W związku z tym zauważono potrzebę zmiany ustawy w taki sposób, aby pod względem możliwości udzielania ulg, zrównywała ona publiczno-prawne należności budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego z publiczno-prawnymi należnościami państwowych funduszy celowych.

Art. 61. [Organy właściwe do wydawania decyzji w przedmiocie niepodatkowych należności budżetowych]

1. (...)

1) w stosunku do należności budżetu państwa, z zastrzeżeniem pkt 3 - minister, wojewoda oraz inni dysponenci części budżetowych;

2) w stosunku do należności, o których mowa w art. 60 pkt 6 - instytucje zarządzające, organ odpowiedzialny za wdrożenie instrumentu "Łącząc Europę", instytucje pośredniczące lub wdrażające, będące jednostkami sektora finansów publicznych, jeżeli instytucja pośrednicząca lub wdrażająca posiada upoważnienie od instytucji zarządzającej lub organu odpowiedzialnego za wdrożenie projektów w ramach instrumentu "Łącząc Europę", a w przypadku instytucji wdrażającej - od instytucji pośredniczącej.

Brak odpowiednika

Art. 61. [Organy właściwe do wydawania decyzji w przedmiocie niepodatkowych należności budżetowych]

1. (...)

1) w stosunku do należności budżetu państwa, z zastrzeżeniem pkt 3 - minister, wojewoda, inni dysponenci części budżetowych oraz inni kierownicy państwowych jednostek budżetowych;

2) w stosunku do należności, o których mowa w art. 60 pkt 6:

a) instytucje zarządzające, organ odpowiedzialny za wdrożenie instrumentu "Łącząc Europę", organ pełniący funkcję odpowiednio Krajowego Punktu Kontaktowego lub Krajowej Instytucji Koordynującej w programach finansowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2,

b) będący jednostkami sektora finansów publicznych: operatorzy programów, instytucje pośredniczące, instytucje wdrażające lub instytucje, które podpisały z beneficjentem umowę o dofinansowanie, jeżeli posiadają upoważnienie od instytucji zarządzającej, organu odpowiedzialnego za wdrożenie instrumentu "Łącząc Europę", organu pełniącego funkcję odpowiednio Krajowego Punktu Kontaktowego lub Krajowej Instytucji Koordynującej w programach finansowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2, a w przypadku instytucji wdrażającej lub instytucji, która podpisała z beneficjentem umowę o dofinansowanie - od tak upoważnionych instytucji pośredniczącej lub operatora programu;

5) w stosunku do należności stanowiących przychody państwowego funduszu celowego - dysponent państwowego funduszu celowego.

Art. 61. [Organy właściwe do wydawania decyzji w przedmiocie niepodatkowych należności budżetowych]

3. (...)

2) organ pełniący funkcję instytucji zarządzającej w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 930 i 1583), zwanej dalej "ustawą o pomocy społecznej", albo ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2016 r. poz. 383 i 1250), zwanej dalej "ustawą o zasadach prowadzenia polityki rozwoju", albo ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz.U. z 2016 r. poz. 217 i 1579), zwanej dalej "ustawą o zasadach realizacji programów", lub organ odpowiedzialny za realizację instrumentu "Łącząc Europę" - od decyzji wydanej przez instytucję pośredniczącą lub wdrażającą;

(...)

4) samorządowe kolegium odwoławcze - od decyzji, o których mowa w ust. 1 pkt 2;

Art. 61. [Organy właściwe do wydawania decyzji w przedmiocie niepodatkowych należności budżetowych]

3. (...)

2) organ pełniący funkcję instytucji zarządzającej w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 930, 1583, 1948 i 2174 oraz z 2017 r. poz. 38 i 60), zwanej dalej "ustawą o pomocy społecznej", albo ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2016 r. poz. 383, 1250, 1948 i 1954 oraz z 2017 r. poz. 5), zwanej dalej "ustawą o zasadach prowadzenia polityki rozwoju", albo ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz.U. z 2016 r. poz. 217, 1579 i 1948), zwanej dalej "ustawą o zasadach realizacji programów", organ odpowiedzialny za wdrożenie instrumentu "Łącząc Europę", organ pełniący funkcję odpowiednio Krajowego Punktu Kontaktowego lub Krajowej Instytucji Koordynującej w programach finansowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2 - od decyzji wydanej przez operatora programu, instytucję pośredniczącą, instytucję wdrażającą lub instytucję, która podpisała z beneficjentem umowę o dofinansowanie, będących jednostkami sektora finansów publicznych;

(...)

4) samorządowe kolegium odwoławcze - od decyzji, o których mowa w ust. 1 pkt 4;

Art. 61. [Organy właściwe do wydawania decyzji w przedmiocie niepodatkowych należności budżetowych]

4. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra, instytucję zarządzającą lub organ odpowiedzialny za wdrożenie instrumentu "Łącząc Europę" nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się do organu, który ją wydał, z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Art. 61. [Organy właściwe do wydawania decyzji w przedmiocie niepodatkowych należności budżetowych]

4. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra, instytucję zarządzającą, organ odpowiedzialny za wdrożenie instrumentu "Łącząc Europę" oraz organ pełniący funkcję odpowiednio Krajowego Punktu Kontaktowego lub Krajowej Instytucji Koordynującej w programach finansowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2, nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się do organu, który ją wydał, z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Zgodnie z brzmieniem art. 61 ust. 1 pkt 1 uofp przed nowelizacją, organami pierwszej instancji właściwymi do wydawania decyzji w odniesieniu do należności, o których mowa w art. 60, o ile odrębne ustawy nie stanowią inaczej, w stosunku do należności budżetu państwa, z zastrzeżeniem pkt 3, byli:

● minister,

● wojewoda,

● inni dysponenci części budżetowych.

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami dotyczącymi określenia podmiotu właściwego do wydawania decyzji w zakresie stosowania ulg w spłacie zobowiązań publiczno-prawnych, w pkt 1 omawianego przepisu wskazano również kierownika państwowej jednostki budżetowej (będącego podmiotem odpowiedzialnym za całość gospodarki finansowej jednostki), jako organu właściwego do wydawania decyzji w odniesieniu do ww. należności.

Celem zmian wprowadzonych w art. 61 ust. 1 pkt 2, ust. 3 pkt 2 oraz ust. 4 uofp jest doprecyzowanie obowiązujących przepisów poprzez wskazanie podmiotów uprawnionych do wydawania decyzji w odniesieniu do należności z tytułu zwrotu środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz innych należności związanych z realizacją projektów finansowanych z udziałem tych środków, a także odsetek od tych środków i od tych należności (art. 60 pkt 6 uofp). Z uwagi na zawartą w art. 2 pkt 5 uofp definicję środków europejskich, obejmującą również środki Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy w art. 61 uofp jednoznacznie wskazano instytucje zaangażowane w realizację programów finansowanych ze wskazanych powyżej źródeł finansowania (m.in. Krajowy Punkt Kontaktowy oraz Krajowa Instytucja Koordynująca).

Artykuł 61 ust. 1 pkt 5 uofp służy doprecyzowaniu przepisów wskazujących organy właściwe do wydawania decyzji w odniesieniu do niepodatkowych należności budżetowych. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, dysponent państwowego funduszu celowego jest organem właściwym do wydawania decyzji w stosunku do należności stanowiących przychody państwowego funduszu celowego. Rozwiązanie takie stanowi konsekwencję wprowadzonej w ustawie o finansach publicznych zmianie, polegającej na uzupełnieniu art. 60 o przychody państwowych funduszy celowych.

Zmiana wprowadzona w art. 61 ust. 3 pkt 4 uofp ma charakter redakcyjny, ze względu na błędne odesłanie do decyzji, o których mowa w ust. 1 pkt 2, podczas gdy samorządowe kolegium odwoławcze jest organem odwoławczym od decyzji, o których mowa w ust. 1 pkt 4 (wydawanych przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starostę albo marszałka województwa).

Art. 64. [Ulgi w spłacie zobowiązań z tytułu należności niepodatkowych]

1. Właściwy organ, na wniosek zobowiązanego, może udzielać określonych w art. 55 ulg w spłacie zobowiązań z tytułu należności, o których mowa w art. 60.

2. Właściwy organ, na wniosek zobowiązanego prowadzącego działalność gospodarczą, może udzielać określonych w art. 55 ulg w spłacie zobowiązań z tytułu należności, o których mowa w art. 60 pkt 1-6, które:

1) nie stanowią pomocy publicznej;

2) stanowią pomoc de minimis - w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa Wspólnot Europejskich dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis;

3) stanowią pomoc publiczną:

a) udzielaną w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia,

b) udzielaną w celu zapobieżenia poważnym zakłóceniom w gospodarce o charakterze ponadsektorowym lub ich likwidacji,

c) udzielaną w celu wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie europejskim,

d) udzielaną w celu promowania i wspierania kultury i dziedzictwa narodowego, nauki oraz oświaty,

e) będącą rekompensatą za świadczenie usług w ogólnym interesie gospodarczym powierzonych na podstawie odrębnych przepisów,

f) na szkolenia,

g) na zatrudnienie,

h) na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw,

i) na restrukturyzację,

j) na ochronę środowiska,

k) na prace badawczo-rozwojowe,

l) regionalną.

3. Ulgi w spłacie zobowiązań, określone w art. 55, w przypadku wymienionym w ust. 2 pkt 3 lit. a mogą być udzielane jako pomoc indywidualna albo w ramach programów pomocowych określonych w odrębnych przepisach.

4. Ulgi w spłacie zobowiązań, określone w art. 55, w przypadku wymienionym w ust. 2 pkt 3 lit. b-e, lit. j oraz lit. k mogą być udzielane jako pomoc indywidualna zgodna z programami rządowymi lub samorządowymi albo pomoc udzielana w ramach programów pomocowych określonych w odrębnych przepisach.

Art. 64. [Ulgi w spłacie zobowiązań z tytułu należności niepodatkowych]

1. Należności, o których mowa w art. 60, właściwy organ może:

1) z urzędu umarzać w całości - w przypadku gdy zachodzi jedna z okoliczności, o których mowa w art. 56 ust. 1 pkt 1-4;

2) na wniosek zobowiązanego:

a) umarzać w całości - w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem zobowiązanego lub interesem publicznym,

b) umarzać w części, odraczać terminy spłaty całości albo części należności lub rozkładać na raty płatność całości albo części należności - w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi, w szczególności możliwościami płatniczymi zobowiązanego.

2. Właściwy organ, na wniosek zobowiązanego prowadzącego działalność gospodarczą, może udzielać określonych w ust. 1 pkt 2 ulg w spłacie zobowiązań z tytułu należności, o których mowa w art. 60, które:

1) nie stanowią pomocy publicznej;

2) stanowią pomoc de minimis albo pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie - w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa Unii Europejskiej dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis;

3) stanowią pomoc publiczną:

a) mającą na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi,

b) mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce,

c) zgodną z zasadami rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, której dopuszczalność została określona przez właściwe organy Unii Europejskiej, udzielaną na przeznaczenia inne niż wymienione w lit. a i b.

3. W przypadku pomocy publicznej określonej w ust. 2 pkt 3 lit. a i b ulgi, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą być udzielane, jeżeli w przepisach odrębnych zostały określone szczegółowe warunki udzielania tej pomocy zapewniające jej zgodność z zasadami rynku wewnętrznego Unii Europejskiej.

4. W przypadku gdy udzielenie ulgi nastąpiło w sytuacji wystąpienia jednej z okoliczności, o których mowa w art. 56 ust. 1 pkt 1, 2 i 4, decyzję o umorzeniu należności pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.

5. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, przeznaczenia pomocy, o których mowa w ust. 2 pkt 3 lit. c, udzielanej w formie ulg w spłacie zobowiązań z tytułu należności, o których mowa w art. 60, oraz szczegółowe warunki udzielania tych ulg, mając na uwadze dopuszczalność i warunki udzielania pomocy państwa określone przez właściwe organy Unii Europejskiej.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Głównym celem zmian wprowadzonych w art. 64 uofp jest zapewnienie większej przejrzystości przepisom dotyczącym udzielania ulg w spłacie zobowiązań o charakterze publiczno-prawnym oraz podkreślenie ich autonomicznego charakteru względem uregulowań dotyczących udzielania ulg w spłacie należności o charakterze cywilnoprawnym. Sformułowanie określone w art. 55 ulgi w spłacie zobowiązań zostało zastąpione enumeratywnym wyliczeniem rodzajów ulg, które mogą zostać udzielone we wskazanych przypadkach przez właściwy organ.

W art. 64 ust. 1 uofp w brzmieniu sprzed nowelizacji nie zostały określone kryteria warunkujące możliwość udzielania ulg w spłacie należności publiczno-prawnych. Powodowało to liczne wątpliwości związane ze stosowaniem konkretnych przesłanek, których zaistnienie powinien wykazać zobowiązany, aby zwrócić się ze stosownym wnioskiem o udzielenie preferencji w spłacie jego zobowiązań.

Obecnie w art. 64 ust. 1 pkt 1 uofp doprecyzowano, że należności, o których mowa w art. 60, właściwy organ może umarzać w całości - w przypadku gdy zachodzi jedna z okoliczności, o których mowa w art. 56 ust. 1 pkt 1-4, czyli w sytuacjach, w których z różnych przyczyn brak jest zobowiązanego (np. śmierć, wykreślenie z właściwego rejestru, likwidacja jednostki) lub zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne. Odesłanie do art. 56 ust. 1 uofp obejmowało okoliczności ujęte w pkt 1-4, które mają charakter obiektywny. Brak było podstaw do przyznania właściwemu organowi możliwości udzielania ulg w postaci umarzania w całości należności budżetowych o charakterze publiczno-prawnym z urzędu, ze względu na zaistnienie interesu publicznego. Należy wskazać, że w regulacji art. 67d § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, określony jest zamknięty katalog przypadków, w których organ podatkowy może z urzędu udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych z art. 67a § 1 pkt 3 (we wskazanym katalogu nie zamieszczono przesłanki dotyczącej interesu publicznego). Biorąc pod uwagę powyższe, ustawodawca zdecydował się na przyjęcie analogicznego rozwiązania na gruncie przepisów o finansach publicznych.

Zgodnie z ust. 1 pkt 2, właściwy organ może umarzać w całości albo w części, odraczać terminy ich spłaty lub rozkładać na raty ich spłatę - na wniosek zobowiązanego. Zgodnie z art. 64 ust. 1 pkt 2 lit. a, ulga w postaci umorzenia należności w całości może zostać udzielona w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem zobowiązanego lub interesem publicznym, natomiast zgodnie z art. 64 ust. 1 pkt 2 lit. b ulga w postaci umorzenia należności w części, odroczenia terminu spłaty całości albo części należności lub rozłożenia na raty płatności całości albo części należności może zostać udzielona w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi, w szczególności możliwościami płatniczymi zobowiązanego.

Zastosowanie takiego rozwiązania jest najbardziej adekwatne, gdyż na zobowiązanym jako wnioskującym o udzielenie ulgi powinien spoczywać ciężar wykazania powyższych okoliczności.

Wprowadzono także odmienne kryteria dotyczące udzielania na wniosek zobowiązanego ulgi w postaci umorzenia należności w całości (czyli ulgi o najdalej idącym skutku dla Skarbu Państwa) i umorzenia należności w części, odroczenia terminów spłaty całości lub części należności lub rozłożenia na raty płatności całości lub części należności (jako wywołujące łagodniejsze skutki dla Skarbu Państwa).

W art. 64 ust. 2 zrezygnowano ze sztywnego odniesienia się do wskazywanych w tym przepisie kategorii niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publiczno-prawnym, co do których mogą być przyznawane ulgi. Proponowana zmiana ma na celu stworzenie podstaw prawnych dla zobowiązanych prowadzących działalność gospodarczą w zakresie możliwości uzyskiwania preferencji w odniesieniu do wszystkich należności wymienionych w otwartym katalogu z art. 60 ustawy o finansach publicznych.

Problematyka dotycząca udzielania ulg podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą w spłacie zobowiązań z tytułu należności, o których mowa w art. 60 pkt 7-8 uofp, stanowi przedmiot rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. Z jednej strony, prezentowane jest stanowisko, zgodnie z którym nie jest możliwe udzielanie ulg w spłacie takich zobowiązań, ponieważ regulacja art. 64 ust. 2 jest przepisem szczególnym całościowo odnoszącym się do ulg dla podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Niektóre z orzeczeń stanowią jednak o dopuszczalności stosowania ww. ulg na podstawie odesłania zawartego w art. 67 uofp. Nowelizacja treści art. 64 uofp, zdaniem ustawodawcy, usunie wątpliwości związane z wykładnią oraz zakresem stosowania przepisu art. 64 ust. 2. Uzasadnieniem dla wprowadzenia omawianej zmiany jest również konieczność respektowania zasady równego traktowania podmiotów (tj. unikanie odmiennego traktowania przez państwo i jego organy różnych podmiotów w podobnych sytuacjach). Brzmienie art. 64 ust. 2 uofp sprzed nowelizacji może być postrzegane jako przejaw dyskryminacji podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą względem podmiotów niebędących przedsiębiorcami. W tym kontekście zauważyć należy, że osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą niejednokrotnie w swoim działaniu tylko nieznacznie różnią się od osób fizycznych wykonujących powierzone im prace, np. na podstawie umów cywilnoprawnych. Ponadto, z punktu widzenia możliwości udzielenia ulg w spłacie niepodatkowych należności publiczno-prawnych, kluczowe znaczenie należy przypisać okolicznościom o charakterze obiektywnym, które wpływają na brak możliwości spełnienia świadczenia lub jego zaspokojenia w określonym terminie, a nie sam fakt prowadzenia przez podmiot działalności gospodarczej.

Nowa treść art. 64 ust. 2 uofp uwzględnia również zmiany prawa Unii Europejskiej, jak i dotychczasowe doświadczenia związane ze stosowaniem ulg w postaci umorzenia, odroczenia lub rozkładania na raty spłaty należności pieniężnych o charakterze publiczno-prawnym. Wobec odrębnego zdefiniowania pomocy de minimis oraz pomocy de minimis w rolnictwie i rybołówstwie w ustawie o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, w niniejszej ustawie wprowadzono obie kategorie przeznaczeń pomocy w celu wyeliminowania wątpliwości dotyczących zakresu stosowania pomocy de minimis. Zmiana art. 64 ust. 2 pkt 3 lit. a i b dostosowuje treść ustawy o finansach publicznych do pojęć używanych w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Ze względu na charakter zobowiązań publicznych, o których traktuje art. 64 ust. 2 pkt 3, jak i konieczność notyfikacji takiej pomocy Komisji Europejskiej, przedsiębiorcy nie korzystali z preferencji w spłacie ww. zobowiązań. Brak jest uzasadnienia dla dalszego obowiązywania przepisu art. 64 ust. 2 pkt 3 lit. c, ponieważ, jak wynika z dotychczasowych doświadczeń, pomoc ta udzielana jest głównie w formie dotacji, kredytów albo gwarancji. Zdecydowano, że w art. 64 ust. 2 pkt 3 należy ograniczyć katalog przeznaczeń pomocy w spłacie zobowiązań publiczno-prawnych do pomocy publicznej mającej na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi oraz udzielanej w celu zaradzenia poważnym zaburzeniom w gospodarce. Jednocześnie dopuszczono możliwość udzielania pomocy publicznej na inne przeznaczenia (art. 64 ust. 2 pkt 3 lit. c uofp). W ust. 3 ustawodawca zawarł delegację dla Rady Ministrów, do określenia w drodze rozporządzeń, innych niż powyższe przeznaczenia pomocy udzielanej w formie ulg w spłacie zobowiązań z tytułu należności, o których mowa w art. 60. Rozporządzenie to regulować będzie również szczegółowe warunki udzielania tych ulg, mając na uwadze dopuszczalność i warunki udzielania pomocy państwa określone w przepisach prawa wspólnotowego (analogiczne rozwiązanie zawiera art. 67b § 1 pkt 3 lit. m i § 6 ustawy - Ordynacja podatkowa).

Art. 163. [Dochody gromadzone przez państwowe jednostki budżetowe mające siedzibę poza granicami RP]

1. Państwowe jednostki budżetowe mające siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, nadzorowane przez ministra właściwego do spraw zagranicznych, mogą gromadzić na wydzielonym rachunku bankowym dochody uzyskiwane z: (...)

Art. 163. [Dochody gromadzone przez państwowe jednostki budżetowe mające siedzibę poza granicami RP]

1. Państwowe jednostki budżetowe mające siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, podległe ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych albo ministrowi właściwemu do spraw gospodarki, mogą gromadzić na wydzielonym rachunku bankowym dochody uzyskiwane z: (...)

Art. 163. [Dochody gromadzone przez państwowe jednostki budżetowe mające siedzibę poza granicami RP]

4. Środki pieniężne gromadzone na wydzielonym rachunku bankowym, o których mowa w ust. 1, w zależności od potrzeb wskazanych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych mogą być przekazywane na wydzielony rachunek bankowy do innej jednostki budżetowej mającej siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, podległej temu ministrowi.

Art. 163. [Dochody gromadzone przez państwowe jednostki budżetowe mające siedzibę poza granicami RP]

4. Środki pieniężne gromadzone na wydzielonym rachunku bankowym, o którym mowa w ust. 1, w zależności od potrzeb wskazanych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych lub ministra właściwego do spraw gospodarki mogą być przekazywane na wydzielony rachunek bankowy do innych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, podległych tym ministrom.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Nadano nowe brzmienie wprowadzeniu do wyliczenia w art. 163 w ust. 1, określając, że państwowe jednostki budżetowe mające siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, podległe ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych albo ministrowi właściwemu do spraw gospodarki, mogą gromadzić na wydzielonym rachunku bankowym dochody uzyskiwane z wymienionych w pkt 1-3 tytułów.

Natomiast, zgodnie z nowym brzmieniem ust. 4, środki pieniężne gromadzone na wydzielonym rachunku bankowym, o którym mowa w ust. 1, w zależności od potrzeb wskazanych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych lub ministra właściwego do spraw gospodarki mogą być przekazywane na wydzielony rachunek bankowy do innych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej podległych tym ministrom.

Przed nowelizacją art. 163 uofp pozwalał na gromadzenie przez jednostki budżetowe mające siedzibę poza granicami RP dochodów uzyskiwanych m.in. ze sprzedaży składników majątkowych, niemniej aktualnie odnosi się on wyłącznie do jednostek nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych. Wprowadzona zmiana polega na rozszerzeniu zakresu jego stosowania na jednostki budżetowe za granicą podległe ministrowi właściwemu do spraw gospodarki. Zmiana ma na celu zapewnienie temu ministrowi możliwości elastycznego, racjonalnego gospodarowania posiadanymi zasobami, które na gruncie obowiązujących przepisów zobowiązany jest przekazywać w całości na rachunek budżetu państwa.

Art. 193. [Wysokość zobowiązań zaciąganych przez jednostki realizujące program finansowany z udziałem środków europejskich]

4. Na wniosek instytucji zarządzającej minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego, w porozumieniu z Ministrem Finansów, może wyrazić zgodę na zaciągnięcie zobowiązań przekraczających łączną kwotę wydatków programu, o której mowa w ust. 1. O wyrażonej zgodzie minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego informuje Radę Ministrów.

Art. 193. [Wysokość zobowiązań zaciąganych przez jednostki realizujące program finansowany z udziałem środków europejskich]

4. Na wniosek instytucji zarządzającej lub organu pełniącego funkcję odpowiednio Krajowego Punktu Kontaktowego lub Krajowej Instytucji Koordynującej w programach finansowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2, minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego, w porozumieniu z Ministrem Finansów, może wyrazić zgodę na zaciągnięcie zobowiązań przekraczających łączną kwotę wydatków programu, o której mowa w ust. 1.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Wprowadzona zmiana stanowi konsekwencję zmian w art. 61 ust. 1 pkt 2, ust. 3 pkt 2 oraz ust. 4 uofp i ma na celu stosowanie jednolitej terminologii w obrębie przepisów całej ustawy (Krajowy Punkt Kontaktowy oraz Krajowa Instytucja Koordynująca).

Art. 207. [Zwrot środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich]

8. W przypadku stwierdzenia okoliczności, o których mowa w ust. 1, instytucja określona, odpowiednio w ust. 9 lub 11, wzywa do: (...)

Art. 207. [Zwrot środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich]

8. W przypadku stwierdzenia okoliczności, o których mowa w ust. 1, instytucja określona odpowiednio w ust. 9, 11 i 11a lub instytucja, która podpisała z beneficjentem umowę o dofinansowanie, wzywa do: (...)

Art. 207. [Zwrot środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich]

11. Instytucja zarządzająca lub instytucja pośrednicząca na podstawie porozumienia lub umowy, o których mowa w art. 27 i art. 32 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju albo art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o zasadach realizacji programów, albo organ odpowiedzialny za wdrożenie instrumentu "Łącząc Europę", albo organ pełniący funkcję odpowiednio Krajowego Punktu Kontaktowego lub Krajowej Instytucji Koordynującej w programach finansowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2, na podstawie porozumienia lub umowy, może upoważnić instytucję wdrażającą, a w przypadku programów finansowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2 - operatora programu lub instytucję pośredniczącą, będącą jednostką sektora finansów publicznych, do wydawania decyzji, o której mowa w ust. 9.

Art. 207. [Zwrot środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich]

11. Instytucja zarządzająca lub instytucja pośrednicząca na podstawie porozumienia lub umowy, o których mowa w art. 27 i art. 32 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju albo art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o zasadach realizacji programów, albo organ odpowiedzialny za wdrożenie instrumentu "Łącząc Europę", albo organ pełniący funkcję odpowiednio Krajowego Punktu Kontaktowego lub Krajowej Instytucji Koordynującej w programach finansowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2, na podstawie porozumienia lub umowy, może upoważnić instytucję wdrażającą, a w przypadku programów finansowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2 - operatora programu, instytucję pośredniczącą lub instytucję, która podpisała z beneficjentem umowę o dofinansowanie, będących jednostkami sektora finansów publicznych, do wydawania decyzji, o której mowa w ust. 9.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Zmiana brzmienia art. 207 ust. 8 uofp wynika z dotychczasowego braku jednoznacznej interpretacji przepisów dotyczących możliwości wzywania do zwrotu środków lub do wyrażenia zgody na pomniejszenie kolejnych płatności przez instytucje, które podpisały z beneficjentem umowę o dofinansowanie. W systemie instytucjonalnym Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w sektorze środowiska jedną z instytucji wdrażających jest Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, które nie jest jednostką sektora finansów publicznych (dlatego też decyzje o zwrocie wydaje instytucja pośrednicząca). Z kolei np. w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy umowy z beneficjentami podpisuje Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, działająca jako instytucja realizująca.

W celu zachowania spójności przepisów ustawy dotyczących wdrażania Norweskiego Mechanizmu Finansowego, Mechanizmu Finansowego EOG oraz Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy konieczna jest również zmiana w art. 207 ust. 11 uofp.

Art. 210. [Rejestr podmiotów wykluczonych]

1. Minister Finansów prowadzi rejestr podmiotów wykluczonych na podstawie art. 207 oraz udostępnia zawarte w nim informacje instytucjom zarządzającym, instytucjom pośredniczącym, instytucjom wdrażającym i instytucji certyfikującej, a także beneficjentom w zakresie ich własnego statusu.

Art. 210. [Rejestr podmiotów wykluczonych]

1. Minister Finansów prowadzi rejestr podmiotów wykluczonych na podstawie art. 207 oraz udostępnia zawarte w nim informacje instytucjom zarządzającym, organom pełniącym funkcję odpowiednio Krajowego Punktu Kontaktowego lub Krajowej Instytucji Koordynującej w programach finansowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2, instytucjom pośredniczącym, operatorom programów, instytucjom wdrażającym, instytucji certyfikującej, a także beneficjentom w zakresie ich własnego statusu.

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Wprowadzona zmiana stanowi konsekwencję zmian w art. 61 ust. 1 pkt 2, ust. 3 pkt 2 oraz ust. 4 uofp i ma na celu stosowanie jednolitej terminologii w obrębie przepisów całej ustawy (Krajowy Punkt Kontaktowy oraz Krajowa Instytucja Koordynująca).

Brak odpowiednika

Art. 216. [Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz przeznaczenie wydatków]

3. Wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego mogą być przeznaczone na realizację zadań wynikających z porozumień, o których mowa w art. 19 ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1440, 1920, 1948 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 191).

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 15 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Przepis wszedł w życie 3 marca 2017 r.

Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych: Zarządzanie drogami publicznymi może być przekazywane między zarządcami w trybie porozumienia, regulującego w szczególności wzajemne rozliczenia finansowe. Zarządcy dróg mogą zawierać także porozumienia w sprawie finansowania albo dofinansowania zadań z zakresu zarządzania drogami z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Z wprowadzonego przez ustawodawcę do ustawy o finansach publicznych art. 216 ust. 3 wynika, że wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego mogą być przeznaczone na realizację zadań wynikających z porozumień zawartych na mocy art. 19 ust. 4 ustawy o drogach publicznych.

Art. 223. [Gromadzenie dochodów samorządowych jednostek budżetowych]

1. Samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty gromadzą na wydzielonym rachunku dochody określone w uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, pochodzące w szczególności: (...)

Art. 223. [Gromadzenie dochodów samorządowych jednostek budżetowych]

1. Samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe gromadzą na wydzielonym rachunku dochody określone w uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, pochodzące w szczególności: (...)

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe. Przepis wejdzie w życie 1 września 2017 r.

Nowelizacja ma charakter porządkujący i dostosowujący do nowych rozwiązań zaproponowanych w ustawie - Prawo oświatowe.

Art. 284. [Charakter prawny planu audytu oraz sprawozdania z wykonania planu audytu]

1. Plan audytu oraz sprawozdanie z wykonania planu audytu stanowią, udostępnianą na wniosek, informację publiczną w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

uchylony

Komentarz: Zmiana wprowadzona ustawą z 10 lutego 2017 r. Przepis wejdzie w życie 28 kwietnia 2017 r.

Nowelizacją z 10 lutego 2017 r. uchylono art. 284 ust. 1 uofp, który powodował wątpliwości interpretacyjne co do zakresu dokumentów wytworzonych przez audytora wewnętrznego w trakcie prowadzenia audytu wewnętrznego, podlegających udostępnieniu w trybie ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

Dostosowano system prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 9 kwietnia 2015 r. (sygn. akt K 14/13) stwierdzającego, że art. 284 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych jest niezgodny z Konstytucją. Sentencja wyroku opublikowana została dnia 16 kwietnia 2015 r. w Dz.U. poz. 532, a pełna treść wraz z uzasadnieniem w OTK ZU Nr 4A, poz. 45.