Lider wojownik

Jakie cechy i predyspozycje powodują, 
 że jedni zostają charyzmatycznymi przywódcami, a inni nie?

Lider zespołu ma szczególne zadanie. Wyznacza ludziom cel, pokazuje, jak go osiągać. Odnosi zwycięstwa i podnosi się po porażkach. Nawet najbardziej skuteczni przywódcy w polskim biznesie, którzy urodzili się z potencjałem, musieli w sobie wykształcić cechy wojownika. Jakie powinny być 
 jego atrybuty?

Wszyscy liderzy i przywódcy wojownicy nie urodzili się od razu w "pełnym rynsztunku" do walki. Wypracowali sobie własny styl. Każdy z nas spotkał w życiu charyzmatyczną osobę. Nie do końca potrafimy opisać, co taka osoba robi, jak działa, ale widzimy, że ludzie za nią idą, współpracują i odnoszą sukcesy osobiste, zawodowe, a nawet duchowe. Charyzma może mieć swój zalążek w temperamencie i osobowości. Choć wrodzona, jednak wymaga od człowieka świadomego rozwijania i pracy. Proces ten wiąże się z kształtowaniem poczucia własnej wartości, posiadaniem jasnej hierarchii wartości, przekonaniem, że to, kim się jest i co się robi, jest ważne i ma znaczenie.

Peter Senge, autor książki Piąta dyscyplina, uważa, że większość wyjątkowych przywódców, których miał zaszczyt poznać, wyglądała zupełnie normalnie i nie miała silnej, władczej osobowości. Jasność myśli, siła zaangażowania i ogromna chęć uczenia się odróżniała ich od reszty ludzi. Tacy liderzy, zdaniem Senge, nie mają gotowych odpowiedzi na wszystkie pytania, ale potrafią natchnąć otoczenie pewnością, że razem można nauczyć się wszystkiego, co trzeba wiedzieć, aby osiągnąć wyniki, na których nam zależy.

Etap I - praca nad sobą

Wojownik musi być skupiony na kierunku i celu. Niepoukładanie, czyli obawy, kompleksy, brak wewnętrznej dyscypliny, nieuświadomione sposoby reagowania sprawiają, że zaciera się właściwa percepcja celu, możliwości zespołu i własnych wysiłków. Wówczas łatwiej się zdenerwować, wziąć coś do siebie, uwypuklić nieistotne fakty i zdarzenia, a tym samym walczyć na ślepo. Trzeba zacząć od zmiany schematów myślenia o sobie i o świecie. Przyjrzyj się temu, co pojawia się w twojej głowie, kiedy napotykasz trudności lub czeka cię jakiś wysiłek. Czy są to myśli wspierające i doceniające, czy podsycające lęk lub złość? Tabela na następnej stronie przedstawia przykładowe myśli pogrupowane w pięć kategorii, które mogą być poważnym ograniczeniem w stawaniu się przywódcą.

Zamiast grzęznąć w negatywnym postrzeganiu siebie i innych, lepiej zapytać siebie: Po co mi to? Co ja właściwie sobie tym robię? Jakiej perspektywy mi brakuje, żeby poradzić sobie z tą sytuacją? Dlatego stań do walki z niewłaściwymi przekonaniami na swój temat i zmień myślenie.

I tak jej nie przekonam. ▷▶ Zrobię wszystko najlepiej, jak potrafię.

Muszę zawsze zachować twarz. ▷▶ 
Popełnianie błędów jest ludzkie.

Nie jestem tak wspaniały, jak to sobie wyobrażałem. ▷▶ Są rzeczy, które robię świetnie i takie, nad którymi chcę jeszcze popracować.

Wypowiem się w tej sprawie, ale tylko wtedy, gdy nikt inny tego nie zrobi. ▷▶ Mam prawo wyrażać otwarcie swoje zdanie.

Jestem mało komunikatywny. ▷▶ Potrafię wzbudzić w sobie ciekawość drugiego człowieka i zadać odpowiednie pytania.

Etap II - wysiłek

Wojownik powinien doskonalić swoją kondycję i ją podtrzymywać, żeby nie wypaść z gry. Potrzebuje zatem czasu, wielokrotnych powtórzeń i nierzadko wyrzeczeń. Zarówno w sporcie, jak i w biznesie na efekty trzeba zapracować.

Anna Sarnaska-Smith w swojej książce Everest lidera przybliża, jak ludzie, którzy osiągnęli sukces, stawali się zwycięzcami. Na przykład Robert Korzeniowski, najbardziej utytułowany mistrz olimpijski, który po zakończeniu kariery zawodowej realizuje się w biznesie, nie urodził się z poczuciem, że będzie mistrzem świata. Systematyczna praca, gotowość do podążania za marzeniami i wizjami, przyjęcie w pełni odpowiedzialności za podejmowane decyzje i obierane kierunki działań, a przede wszystkim gotowość do słuchania i umiejętność syntezy informacji pozwalają mu odnosić sukcesy. Natomiast Marcin Ochnik, współwłaściciel i członek zarządu rodzinnej firmy Ochnik, twierdzi, że zanim zaczniemy wymagać od innych, najpierw musimy wymagać od siebie. Celem jest to, aby się nie wypalić, ale wejść na wyższy etap rozwoju. Siła, wytrwałość oraz pielęgnowanie wartości i umiejętność bycia uważnym na innych pozwalają stworzyć najlepsze miejsca pracy. Z kolei Maciej Wieczorek, założyciel firmy Celon Pharma, twierdzi, że nieustannie się uczy. Jest człowiekiem renesansu - stara się być interdyscyplinarny, aby móc jak najlepiej rozumieć, co dzieje się w biznesie. Raz zdobytą wiedzę aktualizuje i pogłębia. Na naukę nowych rzeczy poświęca dużo czasu, staje się to jego pasją, bo oddaje się temu w 100 proc.

Etap III - relacje z ludźmi

Model przywództwa oparty na wydawaniu poleceń i sprawowaniu kontroli odchodzi w zapomnienie. Dziś dla wojownika istotną umiejętnością jest stworzenie armii ludzi kompetentnych, przekonanych do tego, co robią, lojalnych. Kontakt z dobrym przywódcą pobudza ich do działania i inspiruje, a także pozwala zrozumieć trudne decyzje.

Przykład 1

W dwóch firmach związanych z branżą mediową dyrektorzy ze względu na cięcia w budżecie musieli zwolnić 10 pracowników, a pozostałym zmienić warunki pracy. W firmie A dyrektor rozpoczął spotkanie od opowieści o swoich wakacjach, jachtach, ładnej pogodzie. Napięcie pracowników narastało, tym bardziej że większość z nich nie mogła sobie nawet w ułamku procenta pozwolić finansowo na to, czym przechwalał się szef. Ostatecznie po wielu swoich wywodach stwierdził, że w życiu nic nie jest wieczne, trzeba zacisnąć zęby i stawić czoło trudnościom. Następnie poinformował pracowników o podjętych decyzjach. Dyrektor ten wybrał opcję bycia ponad pracownikami, w jego wypowiedzi najistotniejszy był on sam i jego dobre samopoczucie. O nic nie zapytał, tak skonstruował sytuację, by nie usłyszeć żadnego pytania. Nic tym ludziom nie dał, a obudził w nich rozgoryczenie, żal, a nawet nienawiść.

Przykład 2

W firmie B dyrektor zwołał zebranie. Powiedział o swoim wielkim szacunku do ludzi, którzy pracują w firmie. Podkreślił, że każdy człowiek wniósł do firmy tyle, ile potrafił i to się dla niego naprawdę liczy. Podzielił się swoimi odczuciami, że nie jest mu łatwo podejmować takie decyzje i zdaje sobie sprawę, że zwolnienia skomplikują sytuację życiową wielu ludzi. Ma jednak nadzieję, że ich odejście od firmy otworzy nowe możliwości i życzy im jak najlepszego rozwoju kariery. Zostawił przestrzeń na zadawanie pytań. I cierpliwie na nie odpowiadał. Pracownicy czuli się zaniepokojeni, ale nie upokorzeni. To ogromna różnica w porównaniu z pierwszym przykładem.

Trening czyni mistrza

Zarówno praca nad swoim charakterem, jak i praca nad konkretnym projektem, pozyskaniem informacji czy budowaniem relacji z ludźmi wymaga podejmowania wysiłków, wyzwań, wyrzeczeń. Poniżej kilka propozycji, od czego zacząć poszukiwania nowych ścieżek rozwoju.

1. Wypisz 30 swoich zalet i 30 wad. Znajomość swoich mocnych i słabych stron pozwala dobrze poprowadzić swój rozwój. Nie da się być liderem we wszystkim, ale można być liderem w swojej dziedzinie.

2. Określ, gdzie chcesz być. Gdzie chcesz być w obszarze zawodowym za miesiąc, rok, za pięć lat i za 10. Dokąd chcesz poprowadzić ludzi, z którymi pracujesz? Co ci jest do tego potrzebne.

3. Nie stroń od kryzysowych sytuacji, ucz się na nich. Najwięcej o sobie nauczysz się wtedy, gdy będzie ci trudno. Sytuacje nowe, zaskakujące, te, które nie idą po twojej myśli - one mają szansę otworzyć ci oczy, byś widział więcej i dalej.

4. Rozwijaj pasje. Czas wolny jest warunkiem utrzymania równowagi psychicznej i fizycznej. Pasja daje siłę, żeby przekraczać własne ograniczenia. Człowiek z pasją staje się inspiracją dla tych, którzy z nim współpracują.

5. Doceniaj swoją drużynę. Każdy ma potencjał, trzeba mu tylko stworzyć odpowiednie warunki do jego aktywowania i rozwijania. Docenienie, pochwały pokazują, że interesujesz się tym, co robi członek twojego zespołu. Poczucie, że jest się dla kogoś ważnym, daje niezwykłą energię do działania.

6. Dokształcaj się. Przeanalizuj, gdzie brakuje ci wiedzy, jakie umiejętności są ci potrzebne do jak najlepszego zarządzania ludźmi, poszukaj możliwości, aby je pozyskać.

Zadania lidera wojownika

Zarządzanie ludźmi i ich potencjałem to ogromna siła i odpowiedzialność, jest to też fantastyczne doświadczenie dla tych, którzy są na nie przygotowani. Nie każdy może być liderem, ale każdy na pewnym etapie swojego życia potrzebuje mentora, który wskaże drogę, da impuls do pracy nad sobą, pomoże odkryć wartość, a czasem nawet swoje miejsce w świecie. Prawdziwy dobry lider wojownik nie jest tylko zorientowany na cel - jest zorientowany na ludzi. Bez przywódców i wojowników świat stałby w miejscu. Jest jeszcze wiele do odkrycia i wiele do osiągnięcia, dlatego potrzeba nam wojowników.

KRŃTKI TEST NA CHARYZMĘ
Odpowiedz na sześć poniższych stwierdzeń w skali od 1 do 5.
Na ile jesteś osobą, która:

• zaznacza swoją obecność w pomieszczeniu,
• ma zdolność wpływania na ludzi,
• wie, jak przewodzić grupie,
• sprawia, że inni czują się przy niej swobodnie,
• często się uśmiecha,
• może dogadać się z każdym.

Oblicz średnią punktację z powyższych odpowiedzi. Średnia wartość dla osoby charyzmatycznej według badań zespołu* z Uniwersytetu w Toronto to 3,7.


* Autorzy badań nad charyzmą w codziennym życiu z Uniwersytetu w Toronto - Tskhay KO i współpracownicy - opublikowali w "Journal of Personality and Social Psychology" artykuł na temat swojej pracy, znajduje się w nim test na charyzmę. "Journal of Personality and Social Psychology, January 114(1) 2018, 131-152.

Atrybuty przywódcy wojownika
Dzisiejszy wojownik to człowiek z klasą, który wie, czego chce, kim jest i potrafi być wśród ludzi, dać im impuls do rozwoju. Atrybuty dobrego lidera wojownika są następujące:

• zna cel i potrafi do niego poprowadzić,
• konfrontuje się z przeciwnościami,
• zachowuje spokój pomimo stresu i "wymiany ognia",
• ma w sobie pokorę i skromność,
• jest wytrwały i pracowity,
• jest twórczy,
• przekracza granice własnego komfortu,
• buduje relacje, w których ludzie czują się dobrze,
• obserwuje i słucha,
• docenia swój zespół,
• inspiruje,
• daje poczucie bezpieczeństwa swojej drużynie.

Dorota Gromnicka