Rejestr Należności Publicznoprawnych - rozporządzenie wykonawcze

Ustawa z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności, która weszła w życie 1 stycznia 2018 r., znowelizowała m.in. zapisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, wprowadzając Rejestr Należności Publicznoprawnych. W artykule omówiono rozporządzenie wykonawcze w sprawie Rejestru Należności Publicznoprawnych

Na podstawie delegacji ustawowej wyrażonej w art. 18m ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej: upea), Minister Finansów 4 czerwca 2018 r. wydał rozporządzenie w sprawie Rejestru Należności Publicznoprawnych (dalej: rozporządzenie w sprawie RNP). Rozporządzenie określa:

• sposób i tryb korzystania z Rejestru Należności Publicznoprawnych przez zobowiązanego, podmiot zainteresowany oraz podmiot uprawniony, o którym mowa w art. 18q § 2 upea,
• tryb i sposób wprowadzania danych do rejestru,
• formaty danych wymagane przy wprowadzaniu danych do rejestru.

Identyfikator i hasło uprawniające do wprowadzania zmian w rejestrze

W § 2 rozporządzenia w sprawie RNP uregulowano tryb i sposób wprowadzania danych do rejestru zarówno przez wierzyciela będącego organem Krajowej Administracji Skarbowej (dalej: KAS), jak i wierzyciela niebędącego organem KAS. Zgodnie bowiem z art. 18b § 1 upea, w rejestrze gromadzi się informacje o należnościach pieniężnych podlegających egzekucji administracyjnej, dla których wierzycielem jest naczelnik urzędu skarbowego albo jednostka samorządu terytorialnego.

W odniesieniu do należności pieniężnych, dla których wierzycielem jest jednostka samorządu terytorialnego, w rejestrze ujawniane będą dane dotyczące tej należności, o ile zostanie podjęta uchwała odpowiednio rady gminy, powiatu albo sejmiku województwa, o której mowa w art. 18d § 4 upea.

ZAPAMIĘTAJ!

Wierzyciel niebędący organem KAS będzie mógł wprowadzać dane do rejestru po uzyskaniu dostępu do systemu teleinformatycznego poprzez nadanie mu identyfikatora i hasła. 

Nadanie identyfikatora i hasła będzie możliwe wyłącznie na wniosek tego wierzyciela opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP, przesłany na elektroniczną skrzynkę podawczą do organu prowadzącego rejestr. Rozwiązanie to ma zapewnić ochronę rejestru przed nieuprawnionym dokonywaniem wpisów do tego rejestru.

Z kolei naczelnikowi urzędu skarbowego, będącemu organem KAS, zostanie zapewniona możliwość wprowadzania danych do rejestru po nadaniu mu przez organ prowadzący rejestr z urzędu identyfikatora i hasła. Zgodnie bowiem z art. 18l upea, w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań i uprawnień, wierzycielowi zapewnia się dostęp do systemu teleinformatycznego, w którym prowadzony jest rejestr, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 35 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej. Rejestr będzie stanowić jedno z ogniw tego systemu informatycznego, wykorzystywanego już obecnie przez naczelników urzędów skarbowych. W związku z tym doprecyzowano jedynie, że dostęp do systemu teleinformatycznego zostanie przydzielony z urzędu poprzez nadanie temu wierzycielowi identyfikatora i hasła.

Identyfikator i hasło uprawniające do korzystania z funkcjonalności systemu

W § 3 rozporządzenia w sprawie KRN określono sposób i tryb korzystania z rejestru przez podmioty uprawnione, o których mowa w art. 18q § 2 upea. Podmiot uprawniony niebędący organem KAS uzyskuje dostęp do systemu teleinformatycznego poprzez nadanie identyfikatora i hasła na podstawie wniosku przesłanego na skrzynkę podawczą organu prowadzącego rejestr. Natomiast podmiot uprawniony będący organem KAS uzyska dostęp do systemu teleinformatycznego po nadaniu przez organ prowadzący rejestr, z urzędu, identyfikatora i hasła.

Uwierzytelnienie

Sposób korzystania z rejestru przez:

• zobowiązanego - określa § 4 rozporządzenia w sprawie RNP,
• podmiot zainteresowany - określa § 5 rozporządzenia w sprawie RNP,
• podmiot uprawniony zainteresowany uzyskaniem danych z rejestru - określa § 4 rozporządzenia w sprawie RNP.

Wyszukanie danych z rejestru będzie się odbywało według określonych w tych przepisach kryteriów wyszukiwania, odrębnych dla zobowiązanego i odrębnych dla podmiotu zainteresowanego oraz podmiotu uprawnionego.

Podmiot zainteresowany w celu wyszukiwania w rejestrze zobowiązanego, jako kryterium wyszukiwania zobowiązanego będącego:

1) osobą fizyczną, podaje imię i nazwisko zobowiązanego oraz:

a) numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL), jeżeli został nadany, albo

b) datę urodzenia, jeżeli nie został nadany numer PESEL;

2) osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, podaje dwie z następujących danych dotyczących zobowiązanego:

a) imię i nazwisko,

b) numer PESEL, jeżeli został nadany,

c) numer identyfikacji podatkowej (NIP),

d) numer identyfikacji w Krajowym Rejestrze Urzędowym Podmiotów Gospodarki Narodowej (REGON);

3) osobą prawną lub jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, podaje dwie z następujących danych dotyczących zobowiązanego:

a) firmę albo nazwę,

b) NIP,

c) numer REGON;

4) nierezydentem w rozumieniu przepisów Prawa dewizowego będącym osobą fizyczną, podaje imię i nazwisko zobowiązanego oraz:

a) NIP albo

b) kraj wydania i numer paszportu, albo

c) numer identyfikacyjny nadany w innym kraju, w szczególności numer podatkowy lub ubezpieczeniowy, jeżeli nierezydent nie posiada identyfikatora podatkowego, albo

d) datę urodzenia, jeżeli nierezydent nie posiada NIP, paszportu lub numeru identyfikacyjnego nadanego w innym kraju;

5) nierezydentem w rozumieniu przepisów Prawa dewizowego będącym osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, podaje imię i nazwisko zobowiązanego oraz:

a) NIP albo

b) kraj wydania i numer paszportu, albo

c) numer identyfikacyjny nadany w innym kraju, w szczególności numer podatkowy lub numer ubezpieczeniowy, jeżeli nierezydent nie posiada numeru identyfikatora podatkowego, albo

d) datę urodzenia albo adres miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, w tym adres głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli nierezydent nie posiada NIP, paszportu lub numeru identyfikacyjnego nadanego w innym kraju;

6) nierezydentem w rozumieniu przepisów Prawa dewizowego będącym osobą prawną lub jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, podaje dwie z następujących danych dotyczących zobowiązanego:

a) firmę albo nazwę,

b) NIP,

c) numer identyfikacyjny nadany w innym kraju, w szczególności numer podatkowy, jeżeli nierezydent nie posiada numeru identyfikatora podatkowego,

d) adres siedziby, jeżeli nierezydent nie posiada NIP lub numeru identyfikacyjnego nadanego w innym kraju.

Podmiot uprawniony w celu wyszukiwania w rejestrze zobowiązanego, jako kryterium wyszukiwania zobowiązanego będącego:

1) osobą fizyczną, podaje jego:

a) numer PESEL, jeżeli został nadany, albo

b) imię i nazwisko oraz datę urodzenia, jeżeli nie został nadany numer PESEL;

2) osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, podaje jego:

a) NIP albo

b) numer REGON;

3) osobą prawną lub jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, podaje jego:

a) NIP albo

b) numer REGON;

4) nierezydentem w rozumieniu przepisów Prawa dewizowego będącym osobą fizyczną, podaje jego:

a) NIP albo

b) kraj wydania i numer paszportu, albo

c) numer identyfikacyjny nadany w innym kraju, w szczególności numer podatkowy lub ubezpieczeniowy, jeżeli nierezydent nie posiada identyfikatora podatkowego, albo

d) imię i nazwisko oraz datę urodzenia, jeżeli nierezydent nie posiada NIP, paszportu lub numeru identyfikacyjnego nadanego w innym kraju;

5) nierezydentem w rozumieniu przepisów Prawa dewizowego będącym osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, podaje jego:

a) NIP albo

b) kraj wydania i numer paszportu, albo

c) numer identyfikacyjny nadany w innym kraju, w szczególności numer podatkowy lub numer ubezpieczeniowy, jeżeli nierezydent nie posiada numeru identyfikatora podatkowego, albo

d) imię i nazwisko, firmę lub nazwę oraz datę urodzenia, albo

e) adres miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, w tym adres głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli nierezydent nie posiada NIP, paszportu lub numeru identyfikacyjnego nadanego w innym kraju;

6) nierezydentem w rozumieniu przepisów Prawa dewizowego będącym osobą prawną lub jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, podaje jego:

a) NIP albo

b) numer identyfikacyjny nadany w innym kraju, w szczególności numer podatkowy, jeżeli nierezydent nie posiada numeru identyfikatora podatkowego, albo

c) firmę lub nazwę oraz adres siedziby, jeżeli nierezydent nie posiada NIP lub numeru identyfikacyjnego nadanego w innym kraju.

Dane wprowadzane do rejestru

W § 9 rozporządzenia w sprawie RNP w przypadku wprowadzania do rejestru danych dotyczących:

1. oznaczenia wierzyciela, podaje się:
   1. jego nazwę, adres siedziby lub jego jednostki organizacyjnej, a jeżeli wierzyciel posiada obsługujący go urząd - adres tego urzędu,
   2. NIP wierzyciela, a jeżeli wierzyciel go nie posiada - urzędu obsługującego wierzyciela lub jednostki samorządu terytorialnego, której organ jest wierzycielem;
2. podstawy prawnej należności pieniężnej, podaje się:
   1. rodzaj dokumentu, o którym mowa w art. 3a § 1 i art. 18b § 1 pkt 2-4 upea, nazwę organu, który wydał ostateczną decyzję, postanowienie lub inne orzeczenie, datę i numer tej decyzji, postanowienia lub innego orzeczenia, nazwę organu, który wydał prawomocny wyrok, postanowienie lub mandat karny na podstawie przepisów Kodeksu karnego skarbowego, Kodeksu karnego lub Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, datę i sygnaturę wyroku albo postanowienia, datę, serię i numer mandatu karnego, albo
   2. przepis prawa, jeżeli obowiązek uiszczenia należności pieniężnej wynika bezpośrednio z przepisu prawa.

Format danych wprowadzanych do rejestru

Do rejestru wprowadza się dane w formacie XML według struktury logicznej udostępnionej w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej organu prowadzącego rejestr.

Wejście w życie

Rozporządzenie weszło w życie z dniem 13 czerwca 2018 r.

Podstawy prawne

• art. 3 ustawy z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (Dz.U. z 2017 r. poz. 933; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 149)

• art. 35 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (j.t. Dz.U. z 2018 r poz. 508; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1039)

• art. 3a § 1, art. 18b § 1 pkt 2-4, art. 18m, art. 18q § 2, art. 18l ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1314)

• rozporządzenie Ministra Finansów z 4 czerwca 2018 r. w sprawie Rejestru Należności Publicznoprawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1124)

©℗

MAGDA GROTKIEWICZ

prawnik specjalizujący się w tematyce finansów publicznych, rachunkowości i sprawozdawczości budżetowej, redaktor prowadzący dwutygodnik "Rachunkowość Budżetowa"