Zagadnienie

Opis

Podstawa prawna

Przenoszenie nauczyciela do innej szkoły

Ustawa o finansowaniu zadań oświatowych z dniem 1 stycznia 2018 r. uchyliła art. 19 Karty Nauczyciela. Przepis ten umożliwiał organowi prowadzącemu szkołę przeniesienie nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania do innej szkoły - bez jego zgody - na okres nie dłuższy niż 3 lata, z prawem powrotu na uprzednio zajmowane stanowisko. Obecnie nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania w dalszym ciągu może zostać przeniesiony na inne stanowisko lub do innej szkoły, jednak tylko na własną prośbę lub z urzędu za jego zgodą, na podstawie art. 18 Karty Nauczyciela.

art. 76 pkt 15 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

Uzupełnienie tygodniowego wymiaru zajęć

Zgodnie z art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela, nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia. Dotychczasowe przepisy nie zobowiązywały jednak dyrektora szkoły do zwiększenia wymiaru zatrudnienia nauczyciela, któremu uprzednio ograniczony został wymiar zatrudnienia, jeżeli powstanie taka możliwość. Od 1 stycznia 2018 r. obowiązuje art. 22 ust. 2b Karty Nauczyciela, zgodnie z którym w razie powstania możliwości podjęcia przez nauczyciela, któremu ograniczono wymiar zatrudnienia, pracy w wymiarze wyższym niż wynikający z tego ograniczenia, w tej samej szkole, na tym samym lub za jego zgodą innym stanowisku, pod warunkiem posiadania przez nauczyciela wymaganych kwalifikacji, dyrektor szkoły ma obowiązek w pierwszej kolejności zwiększenia wymiaru zatrudnienia tego nauczyciela.

art. 76 pkt 17 lit. a ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

Zasady zwalniania nauczycieli w razie czasowej niezdolności do pracy

Dotychczas nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania, który był niezdolny do pracy przez okres dłuższy niż 182 dni, był zwalniany z pracy, chyba że uzyskał prawo do świadczenia rehabilitacyjnego lub został mu udzielony urlop dla poratowania zdrowia. W sumie nieobecność w pracy mogła trwać nie dłużej niż 182 dni i 12 miesięcy .

Od 1 stycznia 2018 r. dyrektor rozwiązuje z nauczycielem stosunek pracy w razie czasowej niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, jeżeli okres tej niezdolności przekracza 182 dni, a gdy nieobecność spowodowana jest gruźlicą lub związana jest z ciążą - okres ten jest dłuższy i wynosi 270 dni. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wskazane okresy mogą zostać wydłużone o kolejne 12 miesięcy, gdy nauczyciel uzyska prawo do świadczenia rehabilitacyjnego lub skorzysta z urlopu dla poratowania zdrowia (art. 23 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela).

Zasady te od 1 stycznia 2018 r. dotyczą także nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 27 ust. 3 Karty Nauczyciela). Oznacza to zrównanie okresów możliwej niezdolności do pracy dla nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania i umowy o pracę.

Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielami zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, którzy 1 stycznia 2018 r. byli czasowo niezdolni do pracy z powodu choroby, a okres tej niezdolności przekracza 182 dni, dokonywane jest na podstawie przepisów dotychczasowych.

art. 76 pkt 18, art. 132 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

Odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

W art. 53 ust. 3a Karty Nauczyciela uregulowano kwestię odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS) dla nauczycieli emerytów, rencistów lub nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w przypadku likwidacji szkoły lub przekazania prowadzenia szkoły na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe.

W przypadku przekazania prowadzenia szkoły osobie fizycznej lub osobie prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego, tak samo jak w przypadku likwidacji szkoły, organ prowadzący szkołę wskazuje inną szkołę, w której będzie naliczany odpis na ZFŚS na każdego nauczyciela będącego emerytem lub rencistą przekazanej szkoły oraz nauczyciela pobierającego nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, którego szkoła była ostatnim miejscem pracy.

Jednocześnie przewidziano przepis przejściowy, dotyczący szkół przekazanych do prowadzenia osobie prawnej niebędącej jednostką samorządu terytorialnego lub osobie fizycznej, przed dniem wejścia w życie ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, czyli przed 1 stycznia 2018 r. Organ prowadzący do 31 marca 2018 r. ma obowiązek wskazać inną szkołę, w której będzie naliczany odpis na ZFŚS na każdego nauczyciela będącego emerytem lub rencistą z przekazanej szkoły oraz nauczyciela pobierającego nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, którego szkoła była ostatnim miejscem pracy. Osoby te będą korzystały z usług i świadczeń finansowanych z ZFŚS na zasadach i warunkach ustalonych w regulaminie obowiązującym we wskazanej szkole.

art. 76 pkt 24, art. 134 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

Uprawnienia dyrektora do urlopu wypoczynkowego

Obowiązujące regulacje nakładają na dyrektorów i wicedyrektorów szkół wiele obowiązków, których wypełnianie nierzadko wiąże się z koniecznością pracy w okresie ferii szkolnych. Jednocześnie, zgodnie z art. 64 ust. 1 Karty Nauczyciela w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2017 r., dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły, w której organizacji pracy przewidziano ferie letnie i zimowe, tak jak i innym nauczycielom tych szkół, przysługiwał urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania. Ustawa o finansowaniu zadań oświatowych to zmieniła. Od 1 stycznia 2018 r.:

• dyrektor szkoły,
• wicedyrektor szkoły,
• nauczyciel pełniący inne stanowisko kierownicze w szkole,
• nauczyciel, który przez okres co najmniej 10 miesięcy pełni obowiązki kierownicze w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze

- mają prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 35 dni roboczych w czasie ustalonym w planie urlopów (art. 64 ust. 2a Karty Nauczyciela). Oznacza to, że osoby zatrudnione na stanowiskach kierowniczych, zarówno w szkole, jak i przedszkolu, mogą korzystać z urlopu wypoczynkowego na zasadach określonych dla nauczycieli placówek nieferyjnych.

ZAPAMIĘTAJ!

Nauczyciele zajmujący stanowiska kierownicze w szkole mogą korzystać z urlopu wypoczynkowego w ciągu całego roku, a nie wyłącznie w czasie ferii szkolnych.

Jeżeli dyrektor lub wicedyrektor do 31 grudnia 2017 r. nie wykorzystał urlopu uzupełniającego, do którego nabył prawo w związku z przypadającą w okresie ferii nieobecnością z powodu:

• niezdolności do pracy wywołanej chorobą lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną,
• urlopu macierzyńskiego,
• urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
• urlopu ojcowskiego,
• urlopu rodzicielskiego,
• odbywania ćwiczeń wojskowych albo krótkotrwałego przeszkolenia wojskowego,
• wykonywania zadań zleconych przez organ prowadzący lub
• prowadzenia w szkole inwestycji albo kapitalnych remontów za zgodą organu prowadzącego

- urlopu tego udziela się na dotychczasowych zasadach.

Przykład

Dyrektor szkoły wykonywał zadania zlecone podczas ferii letnich przez 10 dni. Wykorzystał 46 dni urlopu. Urlop uzupełniający oblicza się jako różnicę pomiędzy 8 tygodniami (56 dni) a okresem wykorzystanego urlopu. Należy więc odjąć od przysługującego urlopu czas urlopu wykorzystanego. Dyrektorowi szkoły przysługiwało 10 dni urlopu uzupełniającego (56 dni - 46 dni = 10 dni). Nie zdążył wykorzystać go do końca 2017 r. W 2018 r. może z niego skorzystać na dotychczasowych warunkach.

koniec

art. 76 pkt 29 lit. b, art. 140 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

Urlop wypoczynkowy nauczyciela zatrudnionego w różnych typach szkół

Dotychczas nauczyciele, którzy realizowali zajęcia np. w szkole i w oddziale przedszkolnym, byli zatrudniani na podstawie dwóch umów o pracę, co uniemożliwiało im uzyskanie zatrudnienia na podstawie mianowania. Ponadto było to utrudnieniem przy korzystaniu z urlopu. W ramach jednej umowy mogli korzystać z niego w czasie ferii, w ramach drugiej zaś w dniach roboczych, a termin urlopu nie miał szans się w pełni pokrywać. Gdy dyrektor decydował się na zawarcie jednej umowy o pracę, powstawał zaś problem, na jakich zasadach nauczyciel ma korzystać z urlopu wypoczynkowego.

Ustawa o finansowaniu zadań oświatowych rozwiązała problem urlopu wypoczynkowego nauczycieli, którzy w ramach jednego stosunku pracy realizują zajęcia zarówno w placówce feryjnej, jak i nieferyjnej. O wymiarze urlopu i zasadach korzystania z niego decyduje to, w której z placówek nauczyciel realizuje większą liczbę godzin zajęć. W przypadku realizowania w tych placówkach równej liczby godzin zajęć przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego określonego dla nauczyciela szkoły feryjnej (art. 64 ust. 3a Karty Nauczyciela).

Przykład

Nauczyciel ma ustalone pensum łączone w wymiarze 22 godzin, z czego 15 realizuje w przedszkolu, a 7 w szkole. Będzie zatem korzystał z urlopu wypoczynkowego na zasadach określonych dla przedszkola.

koniec

art. 76 pkt 29 lit. c ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

Urlop uzupełniający

W związku ze zmianami dokonanymi ustawą o finansowaniu zadań oświatowych od 1 stycznia 2018 r. urlop uzupełniający przysługuje także w przypadku niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w okresie ferii szkolnych z powodu urlopu dla poratowania zdrowia. Tak wynika z art. 66 ust. 1 Karty Nauczyciela. Przepis ten określił zasady przyznawania urlopu uzupełniającego.

Nauczycielowi przysługuje urlop w ciągu roku szkolnego, w wymiarze uzupełniającym do 8 tygodni, w razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w całości lub części w okresie ferii szkolnych z powodu:

• niezdolności do pracy wywołanej chorobą lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną,
• urlopu macierzyńskiego,
• urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
• urlopu ojcowskiego,
• urlopu rodzicielskiego,
• urlopu dla poratowania zdrowia,
• odbywania ćwiczeń wojskowych albo krótkotrwałego przeszkolenia wojskowego.

art. 76 pkt 30 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

Zasady przesuwania terminu korzystania z urlopu wypoczynkowego w placówkach nieferyjnych

Ustawa o finansowaniu zadań oświatowych określiła wprost w Karcie Nauczyciela zasady przesuwania terminu korzystania z urlopu wypoczynkowego w placówkach nieferyjnych. Dotyczą one także urlopu wypoczynkowego nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze w placówkach feryjnych.

Zasady przesuwania części lub całości urlopu w placówkach nieferyjnych:

art. 76 pkt 31 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

Uprawnienia związane z rodzicielstwem

Karta Nauczyciela w art. 67d reguluje procedurę obniżenia wymiaru czasu pracy dla nauczyciela posiadającego prawo do urlopu wychowawczego. Zgodnie z nim nauczyciel uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć dyrektorowi szkoły pisemny wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy oraz odpowiednio obniżenie wymiaru zatrudnienia do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru zatrudnienia w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Dyrektor szkoły jest obowiązany uwzględnić wniosek nauczyciela.

Wniosek ten składa się na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze zatrudnienia. Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu, dyrektor szkoły obniża wymiar zatrudnienia nie później niż z upływem 21 dni od dnia złożenia wniosku.

Do wniosku dołącza się dokumenty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 186^8a ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (dalej: k.p.).

Dokumentami, które nauczyciel musi załączyć do wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy, są:

• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (dzieci) albo kopie tych dokumentów,
• oświadczenie o okresie, w którym pracownik dotychczas korzystał z wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego.

W przypadku nauczycieli szkół, w których organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, obniżenie wymiaru zatrudnienia może nastąpić bezpośrednio po zaprzestaniu korzystania przez nauczyciela lub drugiego rodzica lub opiekuna dziecka z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego, a w innych przypadkach - z początkiem roku szkolnego. W sytuacji gdy oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnienia do obniżenia wymiaru zatrudnienia może korzystać jedno z nich, analogicznie jak to regulują obecnie przepisy k.p.

ZAPAMIĘTAJ!

Skorzystanie z uprawnienia dotyczącego obniżenia wymiaru czasu pracy nie powoduje zmiany podstawy nawiązania stosunku pracy z nauczycielem (art. 67d ust. 5 Karty Nauczyciela).

Karta Nauczyciela w art. 67e reguluje zasady wykorzystania przez nauczyciela zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem do lat 14. Zgodnie z tym przepisem, nauczycielowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnienia tego może korzystać jedno z nich.

art. 76 pkt 32 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

Urlop dla poratowania zdrowia

W ustawie o finansowaniu zadań oświatowych doprecyzowano, że co najmniej siedmioletni okres pracy w szkole - wymagany do uzyskania prawa do urlopu dla poratowania zdrowia - dotyczy nieprzerwanego zatrudnienia w wymiarze nie niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, przy czym okres pracy uważany jest za nieprzerwany, jeżeli nauczyciel podjął zatrudnienie w szkole nie później niż w ciągu 3 miesięcy po ustaniu poprzedniego stosunku pracy w tej samej lub innej szkole.

Od 1 stycznia 2018 r. prawo do urlopu dla poratowania zdrowia zostało istotnie ograniczone. Urlop zdrowotny będzie bowiem udzielany wyłącznie:

• w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy odgrywają istotną rolę,
• na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową.

Zmieniona została również procedura udzielania urlopu. Na pisemny wniosek nauczyciela o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia dyrektor szkoły wydaje skierowanie na badanie lekarskie przeprowadzane przez uprawnionego lekarza. Uprawniony lekarz - po przeprowadzeniu badań - wydaje orzeczenie lekarskie o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia, określające czas potrzebny na przeprowadzenie zalecanego leczenia. Na podstawie orzeczenia lekarskiego dyrektor szkoły udziela nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia. Natomiast urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową dyrektor szkoły udziela na podstawie potwierdzonego skierowania.

W okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatku dla nauczyciela zatrudnionego na terenie wiejskim.

W przypadku udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia w wymiarze dłuższym niż 30 dni, nauczyciel podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku

art. 76 pkt 34 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych