Klasyfikacja budżetowa wydatków ze środków pochodzących z projektów UE

PROBLEM: Wojewódzka jednostka samorządowa realizuje projekt inwestycyjny w ramach "Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły". Projekt ten jest realizowany przy współfinansowaniu Banku Światowego oraz Banku Rozwoju Rady Europy. Dodatkowo jedno z zadań jest finansowane ze środków Programu Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020, Oś priorytetowa II Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu. Dofinansowanie wynosi 85% kosztów zadania, a 15% stanowi dotacja z budżetu państwa (jako zadanie zlecone).

Do realizacji tego zadania został powołany specjalny dział (dalej: PIU). Stosownie do podpisanej umowy o dofinansowaniu, która jest realizowana przy pomocy jednostki pośredniczącej, jaką jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, koszty osobowe i inne wydatki bieżące związane z utrzymaniem PIU, które można przypisać bezpośrednio do zadania finansowanego ze środków POiŚ, mogą być również dofinansowane ze środków POiŚ w wysokości 85%.

Obecnie z uwagi na trudności związane z dokładnym wyszacowaniem wydatków na utrzymanie PIU związanych z realizacją zadania unijnego, wydatki te są wstępnie finansowane ze środków samorządu województwa, a następnie po ustaleniu ich rzeczywistej wysokości będą podlegały refundacji.

Problem dotyczy klasyfikacji budżetowej oraz refundowanych wydatków poniesionych przed 1 stycznia 2017 r. i wydatków poniesionych w trakcie roku 2017. Jeśli chodzi o stronę dochodową, to zamierzamy uzyskane dochody na refundację poniesionych wydatków zakwalifikować w rozdziale 01078, § 2007 - taka jest przyjęta klasyfikacja budżetowa dla zadania inwestycyjnego. Aktualnie ponoszone wydatki związane z utrzymaniem PIU są klasyfikowane w rozdziale 01006 z czwartą cyfrą "zero". Jak wcześniej wspomniano, są to wydatki osobowe: 401, 411, 412 oraz wydatki rzeczowe: 421, 426, 430, 436 itp.

Jak powinna się przedstawiać prawidłowa klasyfikacja budżetowa omówionej operacji?

ODPOWIEDŹ: Klasyfikacja środków po stronie dochodowej w rozdziale 01078 "Usuwanie skutków klęsk żywiołowych" w paragrafie 200, w którym ujmowane są dotacje celowe w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz środków, takich jak środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi lub płatności w ramach budżetu środków europejskich, jest prawidłowa. Ponadto w paragrafie tym nie należy ujmować dochodów zaklasyfikowanych w § 205, do którego klasyfikuje się dochody uzyskane z dotacji celowych w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz środków, przeznaczonych na realizację programów w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna i programów, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1638/2006 z 24 października 2006 r. określającym przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (Dz.Urz. UE L 310 z 09.11.2006, str. 1), oraz programów Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa.

UZASADNIENIE: Środki finansowe z pożyczki Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju oraz kredytu Banku Rozwoju Rady Europy są wprowadzane do budżetu państwa i ujmowane co roku w rezerwie celowej budżetu państwa na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych, część 83 pozycja 4. Do wszystkich opisanych źródeł finansowania zastosowanie mają jednocześnie przepisy prawa krajowego. Środki finansowe z pożyczki Banku Światowego są wykorzystywane zgodnie z postanowieniami umowy pożyczki oraz ogólnych warunków odnoszących się do zasad wypłaty i procedur zarządzania finansowego Banku Światowego. Zgodnie z przepisami prawa krajowego, w tym ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp), środki pożyczki są traktowane jako środki publiczne i stosowane są do nich zasady tych przepisów, w tym dotyczące kontroli wewnętrznej i sprawozdawczości.

Klasyfikacja paragrafów dochodów, przychodów i środków jest czterocyfrowa, dlatego konieczne jest ustalenie odpowiedniej czwartej cyfry paragrafu dochodów. W opisywanym przypadku wykorzystanie symbolu 7 jest adekwatne z uwagi na fakt, że symbol ten stosuje się dla płatności dokonywanych z budżetu środków europejskich. Sytuacja taka może mieć miejsce w przypadku, gdy przelewy są dokonywane przez Bank Gospodarstwa Krajowego na zlecenie jednostki samorządu terytorialnego i jednocześnie płatności pochodzą z budżetów środków europejskich, które są w myśl art. 117 uofp, rocznym planem dochodów i podlegających refundacji wydatków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich.

W odniesieniu do dokonywanych wydatków, zarówno osobowych jak i bieżących, rozstrzygające dla zaklasyfikowania wydatku do odpowiedniego paragrafu klasyfikacji budżetowej będzie ustalenie charakteru tego wydatku oraz jego podstawy prawnej. Wydatki związane z wynagrodzeniami, niezależnie od źródła pochodzenia środków, mogą być klasyfikowane z wykorzystaniem paragrafów przewidzianych dla tego rodzaju operacji gospodarczych, w szczególności w paragrafach:

• 401 Wynagrodzenia osobowe pracowników,
• 411 Składki na ubezpieczenia społeczne,
• 412 Składki na Fundusz Pracy,
• 421 Zakup materiałów i wyposażenia,
• 430 Zakup usług pozostałych

- zgodnie z objaśnieniami do załącznika nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej: rozporządzenie o klasyfikacji budżetowej). Ponadto, zgodnie z art. 39 uofp, środki pomocowe zalicza się do środków publicznych i traktuje na równi ze środkami krajowymi w odniesieniu do klasyfikowania wydatków do odpowiedniego działu, rozdziału klasyfikacji budżetowej. Wyróżnik stanowi czwarta cyfra klasyfikacji budżetowej, wskazująca źródło finansowania, w szczególności:

• 7 - płatności w zakresie budżetu środków europejskich,
• 9 - środki tworzące wkład krajowy (dochody własne, dotacje),
• 0 - koszty projektu poza umową.

W zależności od przyjętych zasad rachunkowości wyodrębnienie środków pochodzących z dofinansowania może nastąpić poprzez prowadzenie odrębnego rachunku bankowego dla każdego realizowanego projektu lub zadania. Innym sposobem może być wyodrębnienie wydatków na podstawie utworzonej ewidencji pozabilansowej dla danego projektu oraz stosowanie czwartej cyfry "0" dla wydatków poniesionych przed terminem refundacji. Po otrzymaniu dofinansowania uzasadnione byłoby dokonanie zbiorczego przeksięgowania w ramach ewidencji pozabilansowej z wykorzystaniem odpowiedniej czwartej cyfry klasyfikacji budżetowej dokonanych wydatków i zaklasyfikowanie adekwatnej kwoty wydatków do ilości środków biorących udział w finansowaniu zadania.

Ponadto należy mieć na uwadze, że zgodnie z opisem załącznika nr 4 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej, jednostki samorządu terytorialnego, które realizują zadania z udziałem środków UE pochodzących z płatności budżetu środków europejskich i finansują ponoszone wydatki z własnych środków, które po rozliczeniu zostaną jej zwrócone, stosują wówczas czwartą cyfrę paragrafu "7". Podstawą zaklasyfikowania wydatku do odpowiedniego paragrafu klasyfikacji budżetowej, jak też stosowania czwartej cyfry jest ustalenie rodzaju tego wydatku, który w tym przypadku dotyczy realizacji programów i projektów finansowanych ze środków pochodzących z budżetu środków europejskich. Jednocześnie należy pamiętać, że zgodnie z art. 53 uofp, ostateczną decyzję o sposobie klasyfikowania środków podejmuje kierownik jednostki.

Podstawy prawne

• art. 39, art. 117 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2077)

• załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1121)

Jarosław Jurga

ekonomista, certyfikowany księgowy posiadający wieloletnie doświadczenie oraz szeroką wiedzę merytoryczną w obszarze finansów publicznych, wspartą studiami podyplomowymi z zakresu polskich i międzynarodowych standardów rachunkowości oraz audytu wewnętrznego w jsfp