Korekta VAT odliczonego zgodnie z prewspółczynnikiem

PROBLEM

RADA

Zasadniczo podatnik stosujący prewspółczynnik jest nie tyle uprawniony, ile nawet zobowiązany, by po zakończeniu roku podatkowego dokonać korekty podatku odliczonego przy nabyciu środków trwałych przy uwzględnieniu danych dla zakończonego roku podatkowego

UZASADNIENIE

W przypadku nabytych towarów i usług, w odniesieniu do których kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie z prewspółczynnikiem (art. 86 ust. 2a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; dalej: ustawa o VAT), po zakończeniu roku podatkowego, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jest on obowiązany dokonać korekty podatku, który odliczył, przy uwzględnieniu danych dla zakończonego roku podatkowego (at. 90c ustawy o VAT). Korygując podatek, należy zastosować odpowiednio art. 91 ust. 2-9 ustawy o VAT, czyli ogólne przepisy o korekcie rocznej.

Obowiązek taki jest związany z tym, że w trakcie roku podatkowego podatnik określa wielkość podatku naliczonego do odliczenia z zastosowaniem pewnego wstępnego, szacunkowego prewspółczynnika (na podstawie danych z poprzedniego roku podatkowego), a po zakończeniu roku jest zobowiązany obliczyć dane ostateczne. Innymi słowy, proporcję końcową podatnik ustala na podstawie danych z zakończonego roku podatkowego.

Co za tym idzie, podatnik, który rozlicza w 2017 r. prewspółczynnik w okresach comiesięcznych, będzie zobowiązany do sporządzenia rocznej korekty podatku naliczonego w deklaracji VAT składanej za styczeń 2018 r. (czyli składanej do 26 lutego 2018 r.).

Odwołanie do przepisów ogólnych dotyczących korekty VAT naliczonego od środków trwałych oznacza m.in., że przy zastosowaniu ostatecznej prestruktury podatnik ustala finalnie, jaka część VAT stanowi podatek naliczony podlegający odliczeniu W odniesieniu do gruntów oraz budynków i budowli korekcie co roku podlega 1/10 kwoty podatku, a w przypadku towarów i usług zaliczanych do środków trwałych o wartości początkowej przekraczającej 15 000 zł - co roku korekcie podlega 1/5 kwoty podatku. W odniesieniu do inwestycji dokonywanych przez samorządy trzeba mieć na uwadze fakt, że przykładowo sieci wodno-kanalizacyjne stanowią nieruchomości, stąd okres korekty wynosi 10 lat. Wprzypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł - korekta dla zakończonego roku podatkowego jest z kolei jednorazowa.

Przykład

W 2017 r. podatnik nabył na cele "mieszane" środek trwały (podlegający pięcioletniej korekcie) o wartości netto 86 957 zł (106 957 zł brutto, VAT 20 000 zł).

Odliczono przy tym VAT w wysokości 45% (9000 zł), gdyż te 45% to właśnie "wstępny" prewspółczynnik.

Po zakończeniu roku podatkowego ustalono dla 2017 r. wskaźnik 50%.

Innymi słowy, 50% od 20 000 zł to 10 000 zł.

Różnica między 10 000 zł (50% z 20 000 zł) a 9000 zł (45% z 20 000 zł) to 1000 zł.

Roczna korekta podatku naliczonego dla środka trwałego wyniesie więc 200 zł, bo jest to 1/5 z 1000 zł.

W przypadku gdy korekty podatku odliczonego dokonuje podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie art. 86 ust. 22 ustawy o VAT (chodzi tu o rozporządzenie Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników), może on jednak uwzględnić dane za rok podatkowy poprzedzający poprzedni rok podatkowy, jeżeli takie dane przyjęto w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w art. 86 ust. 2a (art. 90c ust. 2 ustawy o VAT).

W konsekwencji, w przypadku podatników, którzy na podstawie rozporządzenia są upoważnieni do ustalenia prewspółczynnika na podstawie danych z roku poprzedzającego poprzedni rok podatkowy (np. prewspółczynnik na 2017 r. jest ustalany na podstawie danych z 2015 r.), jest możliwe wyliczenie rocznej korekty odliczonego VAT na podstawie danych z roku podatkowego poprzedzającego zakończony rok (czyli - jak powyżej - korekty za 2017 r. na podstawie danych z 2016 r.).

Co więcej, dokonując korekty rocznej, podatnik może przyjąć inny sposób określania proporcji, niż został przyjęty dla danego roku podatkowego, jeżeli byłby on bardziej reprezentatywny dla zakończonego roku, np. podatnik zastąpiłby metodę pracowniczą metodą powierzchniową itp.

Podstawy prawne

• art. 86 ust. 2a-2h, art. 90 ust. 2, art. 90c, art. 91 ust. 2-9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221)

• § 3-7 rozporządzenia Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz.U z 2015 r. poz. 2193)

Łukasz Matusiakiewicz

radca prawny (OIRP Wrocław) specjalizujący się w prawie podatkowym, autor ponad 150 opracowań (monografie, poradniki praktyczne, analizy przepisów oraz orzecznictwa itp.